İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

 
İNFORMASİYA   TƏHLÜKƏSİZLİYİ 
 
 
 
________________________ 75 ____________________________ 
 
struktur bazasına söykənir. Alqoritm 64 bitlik bloka və 56 bitlik 
açara malikdir. 
F  raundun  funksiyası  səkkiz  S-matris  adlanan  toplumdan 
bəhrələnir. Hər bir matris 4 sətirdən ibarətdir, hər bir sətir isə 
0-dan  15-ə  qədər  rəqəmlərin  (uyğun  olaraq  16  sütundan) 
yerdəyişməsindən  ibarətdir.  Matrislər  sərt  verilmişdir.  Hər  bir 
matris  6  bitlik  girişə  malikdir  və  4  bitlik  nəticə  verir.  Girş 
kəmiyyətinin birinci və axırıncı biti matrisin sətirini, yerdə qalan 
dördü  isə  sütunlarını  əks  etdirir
. 
Hesablamada  ikilik  say 
sistemindən  istifadə  olunur,  sətirlərin  və  sütunların  kəsişməsi 
çevrilmənin nəticəsi olacaqdır. Burada F çevrilməsi aşağıdakıları 
özündə əks etdirir: 
1. 32 bitlik 
R
i
 bloku bəzi (bir para) 16 biti xüsusi cədvəlin 
köməyindən istifadə etməklə, təkrarlamaq yolu ilə 48 bitə kimi 
genişləndirilir. 
2.Alınmış  nəticə  XOR  əməliyyatının  köməyilə  48  bitlik 
K
i  
altaçarından istifadə etməklə cəmlənir (üst-üstə yığılır). 
3.Cəmlənmənin  nəticəsi  8  altıbitlik  bloka  bölünür  və 
onlardan hər biri uyğun S –matrisinin köməyilə yaradılır. 
4.Nəticədə  alınmış  32-bitlik  blok  dayaqlıq  alqoritmində 
sərt verilmiş yerdəyişməyə məruz qalır.  
 
AÇIQLAMA
:  S  –matrisi  DES  alqoritminin  ən  şübhəli 
(ikimənalı) hissəsi sayılır. Alqoritmin yaradıcıları onun dolma 
prinsipini indiyə kimi agah etməyiblər. Sual olunur: nə üçün 
bu matris seçilmişdir və alqoritm “gizli gediş”lərə malikdirmi? 
Uzun  illər  boyu  alqoritmin  “sındırılması”na  edilən  cəhdlər 
səmərəsiz qalmışdır.   
 
Uzun  müddət  ərzində 
DES
  ABŞ-ın  federal  standartı 
olmuşdur.  Alqoritm  lazımı  formada  “
sürətli  axın  effektini” 

---