Infraqizil nurlarning tabiati uktrabinafsha nurlarning tabiati

Ultrabinafsha nurlanish, ultrabinafshanurlar — toʻlqin uz. 10* m dan 410 7 m gacha boʻlgan elektromagnit nurlanish. Ultrabinafsha nurlanish koʻzga koʻrinadigan nurlanishning qisqa toʻlqinli qismi bilan rentgen nurlarning uzun toʻlqinli qismi oraligʻida joylashgan. Toʻlqin uz. 2YU*7 m dan katta boʻlgan Ultrabinafsha nurlanishni lyuminoforlar bilan qoplangan ekran orqali sezish mumkin. Bunda ekranga tushiriladigan spektrning binafsha nur tushgan joyining yonboshi oʻzidan nur chiqara boshlaydi. Bunday Ultrabinafsha nurlanishni dastlab nemis olimi N.Ritter va ingliz olimi U.X. Vollaston xlorli kumushga fotokimyoviy modda taʼsir qilib sezishgan (1801). Toʻlqin uz. 210 7 m dan kichik Ultrabinafsha nurlanish barcha moddalar, hatto havoning yupqa qatlamida ham kuchli yutiladi. Uni aniklash uchun vakuum spektral asboblardan foydalaniladi. Toʻlqin uzunligi qisqa Ultrabinafsha nurlanishni birinchi boʻlib nemis olimi V.Shuman oʻzi yaratgan flyuoritdan yasalgan prizmali vakuum spektrografi yordamida qayd etgan (1885—1903).
Ultrabinafsha nurlanishning hosil boʻlishi quyidagicha: atom yoki molekula uygʻotilgan holatdan normal holatga oʻtganida Ultrabinafsha nurlanish chiqaradi va elektronlarning tormozlanishi hamda rekombinatsiyasi paytida temperaturasi 3000 K dan yuqori boʻlgan qizigan moddalar Ultrabinafsha nurlanishni tutash spektr koʻrinishda chiqara boshlaydi. Atom, ion va yengil molekulalar chikargan Ultrabinafsha nurlanish spektri alohidaalohida chiziklardan iborat boʻlib, maʼlum bir qonuniyat bilan joylashgan spektral seriyalarni hosil qiladi. Ogʻir molekulalar chiqargan Ultrabinafsha nurlanish spektrining tuzilishi murakkab boʻlib, maʼlum kenglikdagi polosalardan iborat. Quyosh, yulduz kabi koinot obʼyektlari Ultrabinafsha nurlanishning tabiiy manbalaridir.

Quyosh tik paytida Ultrabinafsha nurlanishning koʻp qismi Yerga yetib keladi. Sunʼiy usulda Ultrabinafsha nurlanishni hosil qilish uchun turli gaz bilan toʻldirilgan lampalar qoʻllaniladi. Bular ichida yuqori bosimli PRK2, PRK7 va boshqa tipdagi simobli lampalar keng tarqalgan. Bundan tashqari, sanoatda Ultrabinafsha nurlanish ni hosil qilish uchun vodorod, ksenon va boshqa gaz razryadli lampalar ishlab chiqarilgan. Koʻmir tayoqchalar orasida hosil qilingan elektr yoyi ham Ultrabinafsha nurlanish manbai boʻlishi mumkin. Undan chiqayotgan butun nurlanishning 80% Ultrabinafsha nurlanish spektriga toʻgʻri keladi.

Fan va texnikada hozirgi paytda Ultrabinafsha nurlanish optik kvant generatori — lazer yordamida olinadi. U spektrograf monoxromatorlar yordamida oʻrganiladi. Spektrning bu qismi uchun moʻljallangan optik asboblar boshqa optik asboblardan obʼyektiv va prizmalarning kvarsdan tayyorlanganligi bilan farq qiladi. Chunki shisha 3,210~7 m dan qisqatoʻlqindagi Ultrabinafsha nurlanishni oʻzida yutib qoladi. 1,810 7 m dan qisqa toʻlqindagi Ultrabinafsha nurlanish ni kvars ham yutib qoladi. Shuning uchun bunday qisqa toʻlqinli Ultrabinafsha nurlanishni oʻrganishda flyuorit yoki ftorli litiydan foydalaniladi.
Hayvon va oʻsimliklar tarixini oʻrganish (paleontologiya)da, qad. qoʻlyozma va yozuvlarni tekshirish (arxeologiya)da, kartinalardagi oddiy koʻz bilan koʻrib boʻlmaydigan restavratsiya izlarini tiklash (sanʼatshunoslik)da, hujjatlarning haqiqiyligini (kriminalistika), qon guruhini aniklashda, baʼzi kasalliklar, mas, bolalarda raxit kasalligini davolashda, havo, suv, sut kabilarni sterillash (tibbiyot)da va boshqa sohalarda keng qoʻllaniladi. Uzun toʻlqinli Ultrabinafsha nurlanish atmosferada kam yutiladi. Bunday nurlar taʼsirida badan qorayadi. Quyosh nurlari tik tushgan joyda maʼlum vaqt davomida muhim hayotiy funksiyalarni yaxshilaydi. Ultrabinafsha nurlanishtaʼsirida gazlar ionlashadi, baʼzi kimyoviy jarayonlar tezlashadi, xonalar bakteriyalardan dezinfeksiya qilinadi. Ultrabinafsha nurlanish koʻz toʻr pardasiga kuchli taʼsir etib, uni yemiradi. Shu sababli, quyoshga himoya koʻzoynagisiz qarash zararlidir.

Ultrabinafsha nurlar juda yuqori energiya bor. molekulyar va atom tuzilishi so'rilish jarayonida Shu munosabat, muhim o'zgarish jarayonlarini boshdan kechirmoqda. ultrabinafsha nurlar ajratilgan so'riladi energiya, oqsil molekulalarining zaif rishtalari sindirib foydalanish mumkin. Bu jarayon potoliz deyiladi. Uning oqimi o'rta to'lqin ultrabinafsha nurlanish ta'sirida faol moddalar ozod hamrohlik qiladi.

Qisqa to'lqin ta'siri, uning faoliyatini yo'qotib, loyqa oqsil polimer, denatürasyonuna qo'zg'atadi. Ultrabinafsha nurlari DNK molekulasi maxsus ta'sir ko'rsatadi. buzganlik ta'sirida DNK va ikki barobarga kuzatilgan hujayra bo'linish. Shu bilan bir vaqtda, ultrabinafsha nurlari oqsil tuzilmalari bilan oksidlanish emirilishiga olib kelishi. Bu hujayra o'limiga olib keladi. Lekin zarar yadrolari (qora ta'mirlash) qayta tiklash imkoniga ega. Bu uzoq to'lqin UV radiatsiya va ko'rinadigan yorug'lik energiyasi ta'sirida mumkin. Bu jarayonlarda, ayrim fermentlar ishtirok etmoqda.
qora va foto-reaktiv ta'mirlash himoya-adaptiv reaktsiyalar toifasiga mansub. Ular inson tanasining tabiatini qo'ydi va UV radiatsiya ta'siridan himoya beradi.
vitaminlar o'rta-ta'siri shakllantirish jarayonlarini faollashtirish uchun yordam beradi. Shunday qilib, ultrabinafsha nurlari bir millimetrning faqat o'ndan birini Penetran vitamin D kirib teri mavjud O'tkazilgan pro-vitaminlar, bor, ta'sir qilish, boshqa bilan solishtirganda energiya katta miqdorda shakllanishini ta'minlaydi elektromagnit to'lqinlar infraqizil va ko'zga ko'rinadigan spektrining.
Potoliz va denatürasyonu teri spinous qatlami mavjud. Shu bilan birga, gistamin ozod, atsetilxolin, biogen Omin amalga oshiriladi. Ushbu moddalar, eritema rivojlanishini keltirib. Bu 2-8 soatdan keyin sodir bo'ladi. oqsil buzilish mahsulotlari teri shish, qon tomirlari, oq qon hujayralari migratsiya kengaytirish hissa. Bu barcha hodisalar yuzaga neuroreflex reaktsiyalar bilan murakkab teri nafrat retseptorlari ichki organlar retseptorlari bor. parchalanish mahsulotlari humoral ta'sirini ta'minlash, qon orqali ajraladi. MVt uchun ultrabinafsha nurlanish teriga bir aseptik yallig'lanish javob g'alayon oralig'i. Ikkinchi kuni tomonidan uning maksimal etadi. ettinchi kuni yallig'lanish javob to'qqizinchi kuni o'tadi, o'rniga sarg'ish ko'rinadi. Qisqa to'lqin radiatsiya tez engil pigmentasyonuna qoldirib, eritema keltirib.
uzoq to'lqin UV nurlari ta'sir maksimal kromoj. epidermis bazal qatlamda joylashgan melanoblast, tirozin dan, va parchalanish mahsulotlari adrenalin dihydroxyphenylalanine melanini shakllangan. Uning (melanin) ulkan molekulalari UV nurlanish tomonidan vayron oqsil molekulalarining deydigan bo'larmish bo'lak chuqurroq kirishni oldini olish. Bundan tashqari, melanin molekulalari shimib infraqizil nurlar va aniq spektrlarini. Shunday qilib, teri, ortiqcha issiqlik va yonayotgan dan himoyalangan. ultrabinafsha nurlari ta'sirida sohalarida limfa ortadi va qon oqimi qopqoqni regeneratsiyasini yaxshilandi, kollagen tolalar sintezini oshadi. kuchli eritema aktiv va surunkali yallig'lanish jarayonlari sodir bo'lgan amplifike atomlar qachon Ultraviolet ta'sir keng kosmetologiyada ishlatiladi. Shunday qilib, Solaryum silliq va sarg'ish chiroyli. solaryumlara qisqa va o'rta-nurlanish filtrlar turganlarida, uzoq-to'lqin nurlari foydalanadi.
Bu quyosh juda ta'sir olib kelishi mumkin, deb ta'kidlash lozim erta qarish, teri elastikligi kamayishiga. Bundan tashqari, u saraton hissa erkin radikallar shakllanishi tomonidan ham yoqilishi mumkin.
"Zararli" va "foydali", quyosh UV indeks foydalanadi o'rtasidagi chiziq aniqlash uchun. Bu parametr Yerda radiatsiya darajasini ko'rsatadi.