Inson huquqlari tushunchasi va uning amaliyotda

“Talqin va tadqiqotlar” Respublika ilmiy-uslubiy jurnali №8 
80 
assambleyasi tomonidan 217 A (III) rezolyutsiyasi bilan qabul qilingan Inson 
huquqlari umumjahon deklaratsiyasi e'lon qilingan kundir. Inson huquqlari 
umumjahon deklaratsiyasidan so'ng amaldagi xalqaro huquqiy asosda ishlab 
chiqilgan inson huquqlari va boshqa hujjatlar bo'yicha qator xalqaro shartnomalar 
imzolandi. Yevropa Ittifoqining inson huquqlari borasida faoliyati.
Yevropa Ittifoqi demokratiya va inson huquqlarini himoya qilishga sodiq bo'lib, 
Umumiy tashqi va xavfsizlik siyosati (CFSP) tizimini kamsitadigan juda katta siyosat 
ishlab chiqdi. 2012- yil, iyun oyida Yevropa Ittifoqi Kengashi Yevropa siyosatining 
samaradorligi va izchilligini oshirishga qaratilgan tamoyillar, maqsadlar va 
ustuvorliklarni belgilab bergan Yevropa Ittifoqining Inson huquqlari va demokratiya 
bo'yicha umumiy harakatlar rejasi (2015-2020) asosida strategik asoslarni qabul qildi. 
Yuqorida aytib o'tilganlar bilan birgalikda,Yevropa Ittifoqining inson huquqlari 
bo'yicha siyosatining samaradorligi va ko'rinishini oshirish maqsadida 2012 yil iyul 
oyida Inson huquqlari bo'yicha maxsus vakil- yuridik shaxs tayinlandi. Iqtisodiy 
o'sishni kuchaytirish uchun ko'proq mintaqaviy hamkorlikka e'tiborini qaratayotgan 
Markaziy Osiyo mamlakatlari rahbarlari inson huquqlari chora-tadbirlarini 
umumjahon ko'rsatkichlari orasida yuqori marralarga erishish uchun astoydil harakat 
qilishmoqda.
So'nggi yillarda Markaziy Osiyoning rahbarlaridan biri O'zbekiston 
Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev infratuzilma va ta'limni yaxshilash va 
mintaqa iqtisodiyotini modernizatsiya qilish zarurligiga e'tibor qaratgan,qonun 
ustuvorligi va inson huquqlari asosida qurilgan kelajakka sodiqligini amalga 
oshirilayotgan o'zgarishlari borasida ko'rsatib berishdi.
Xususan, 2018-yilda davlatimiz rahnamosi transchegaraviy hamkorlikni yanada 
kengaytirishga tashabbus ko'rsatib, ichki inson huquqlari ahvolini yaxshilash borasida 
e'tiborga molik qadamlar tashladi. Jumladan, 2019-yil, sentyabr oyida sharoiti o'ta 
o'g'ir deb hisoblangan Qoraqalpog'iston o'lkasida joylashgan Jasliq qamoqxonasining 
faoliyatini butunlay to'xtatishga bag'ishlangan shartnoma davlatimiz rahbari Shavkat 
Mirziyoyev tomonidan imzolandi. O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti 
Islom Karimov rahbarlik vaqtida ham bir qator Sobiq Sho‘ro davridagi noto‘g’ri 
qarashlar- inson huquqlariga tamomila zid bo‘lgan bir necha qarorlarni bekor qilishga 
erishildi. Masalan, 1959-yilda Sovet Ittifoqi tomonidan qabul qilingan o‘lim jazosi, 
2005-yilga kelib, 2-avgustda ushbu qaror Islom Karimov tomonidan bekor qilindi. 
Yuqorida ta’rif etilgan bir qator islohotlar yurtimiz ravnaqini yanada yuksaklarga olib 
chiqish uchun yana bir tamal toshi vazifasini bajardi. 
 
Foydalanilgaan adabiyotlar: 
1.
Xalqaro Amnistiya (2004). Xalqaro Amnistiya hisoboti. Xalqaro 
Amnistiya. ISBN 0-86210-354-1 ISBN 1-887204-40-7 

---

“Talqin va tadqiqotlar” Respublika ilmiy-uslubiy jurnali №8 
81 
2.
O‘zMe. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.
3.
Inson huquqlari haqida hisobot 2020 – O‘zbekiston. Uz.usembassy .gov 
4.
Ziyo.uz.com