www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
42
42
Zənnimizcə, Sadiq bəy gizlədilən məqamlar barədə
yazanda sənətin məhz əqidəvi məsələlərindən danışırmış.
Bu barədə məlumatları isə şərq ədəbiyyatından, şərq
tarixinə dair mənbələrdən zərrə-zərrə, damcı-damcı yığıb
ümumiləşdirmək lazım gəlir.
Ən əvvəl isə qeyd etmək lazımdır ki, müsəlman-şərq
rəssamları bütün islam ölkələrində olduğu kimi, öz
təhsillərini dini tədris müəsisələrində alırdılar və öz
sənətlərində də islam ideologiyası, islam ehkamları,
islami ədəbiyyatından gələn rəmzlər böyük yer alırdı.
Gölgənin olmamasını təxminən belə izah etmək olar –
işıq şərq islam mədəniyyətində Allahın rəmzidir.
Məlumdur ki, hətta Allahı işıq parçası kimi təyin edən
İşraqilik adlı fəlsəfi cərəyan da olmuşdur. Belə olan
halda kölgə də iışığın əksinə olaraq şeytanın, qara
qüvvələrin rəmzi kimi qəbul edilirdi. Bu baxımdan
əsərdə
hansısa predmetin kölgəsini çəkmək şeytanıın təzahürünü
göstərmək kimi qəbul olunub.
Perspektivsizlyin də müəyyən əqidəvi səbəbləri olub.
Əgər rəssam arxadakı obyektlə irəlidəki obyekti eyni
ölçüdə təsvir edirsə, əslində həqiqəti olduğu kimi
göstərmiş olur. Axı uzaqakı insanın kiçikliyi bizim