Iqtisodiyot oʻsishining asosiy indigaterlari Mamanazarov Avazbek. Guruh. Mek-89A

Iqtisodiyot oʻsishining asosiy indigaterlari

Mamanazarov Avazbek. Guruh. MEK-89A

Reja:

• Iqtisodiy o’sishning mazmuni va turlari.
• Iqtisodiy o’sishning intensiv turi.
• Iqtisodiy o’sishning indigaterlari.

1. Iqtisodiy o’sishning mazmuni va turlari
Iqtisodiy o’sish
Bu bevosita yalpi ichki mahsulot miqdorining mutloq va axoli jon boshiga hamda iqtisodiy resurs harajatlari birligi hisobiga ko’payishi hamda sifatining yaxshilanishi va tarkibining takomillashi tushuniladi.
Iqtisodiy o’sish sur’atini hisoblash formulasi
Bu yerda:
US – iqtisodiy o’sish sur’ati, % да;
YAIMbazis davr –taqqoslanayotgan davrdagi real YAIM hajmi;
YAIMjoriy davr – joriy davrdagi real YAIM hajmi.

Iqtisodiy o’sishning ekstensiv turi
ekstensiv
Bunda iqtisodiy o’sishga ishlab chiqarishning avvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko’payishi tufayli erishiladi.
SAMARA o’zgarmaydi
Iqtisodiy o’sishning intensiv turi

Bunda iqtisodiy o’sishga ishlab chiqarish omillarini sifat jihatidan takomillashtirish, yangi texnikani qo’llash, ishchi kuchi malakasini oshirish yo’li bilan erishiladi.

Samaradorlik keskin oshadi
Iqtisodiy o’sishning omillari va ko’rsatgichlari.
Iqtisodiy o’sish omillari
Tabiiy resurslarning miqdori va sifati
Ishchi kuchi resurslari miqdori va sifati
Asosiy kapitalning hajmi
Texnologiya va fan-texnika taraqqiyoti
Iqtisodiy o’sishning qiymat ko’rsatgichlari

• Ushbu ko’rsatgich mamlakat iqtisodiy salohiyatini aniqlashda yordam beradi.

YAIMning mutloq hajmi va uning o’sish sur’ati;

• Bu ko’rsatgich mamlakat va mintaqalardagi aholining turmush darajasini taqqoslashda qo’llaniladi.

YAIMning aholi jon boshi hisobiga to’g’ri keladigan miqdori va uning o’sish sur’ati;

• Ushbu ko’rsatgichdan iqtisodiy samaradorlikni baholashda foydalaniladi.

YAIMning iqtisodiy resurs harajatlari birligi hisobiga to’g’ri keladigan miqdori va uning o’sish sur’ati.
Milliy boylik tushunchasi va uning tarkibiy tuzilishi

Milliy boylik insoniyat jamiyati taraqqiyoti davomida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy, nomoddiy, intellek tual va tabiiy boyliklardan iboratdir.

Milliy boylik tarkibi
Moddiy boyliklar
Nomoddiy boyliklar
Tabiiy boyliklar
bular
bular
bular
Milliy boylikning xususiyatlari
Milliy boylik mehnat natijasida yaratiladi
Milliy boylik kishilar tasarrufida bo’ladi.
Milliy boylik takror ishlab chiqariladi
Milliy boylik jamg’rilib boriladi.
Iqtisodiyotning siklli rivojlanishi
Bu vaqti-vaqti bilan ob’yektiv qonunlar ta’siri ostida takror ishlab chiqarish jarayonida uzilishlar paydo bo’lishi va bu uzilish iqtisodiyotda nomutanosibliklarning keskin shaklda namoyon bo’lishi hamda iqtisodiy o’sish ketidan doimo tanazzulning namoyon bo’lib turish jarayonidir.
Iqtisodiy sikl
Bu iqtisodiyot rivojlanishining bir holatdan boshlanib, birin ketin bir necha fazalarni bosib o’tib, o’zining dastlabki holatiga qaytib kelgunga qadar o’tgan davrdir.
Iqtisodiy sikl fazalari

yuksalish
Jonlanish
Тurg’unlik
Inqiroz
Sikllarning asosiy turlari

Sikl turlari	Siklning davomiyligi	Asosiy xususiyatlari
Kitchin sikli	2–4 yil	Zahiralar miqdori  YAMM, inflyatsiya, bandlikning tebranishi, tijorat sikllari
Juglar sikli	7–12 yil	Investitsion sikl  YAMM, inflyatsiya va bandlikning tebranishi
Kuznets sikli	16-25 yil	Daromad immigratsiya  uy-joy qurilishi  yalpi talab  daromad
Kondrat’yev sikli	40-60 yil	Texnika taraqqiyoti, tarkibiy o’zgarishlar
Forrester sikli	200 yil	Energiya va materiallar
Toffler sikli	1000-2000 yil	Sivilizatsiyalarning rivojlanishi

E’tiboringiz uchun raxmat!