İsgəndər Atilla
Yüklə 3,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adil İsgəndərov
405 İsgəndər Atilla balaca qeydl ə verildi. Bir cümlə ilə mənim haqqımda yazdılar ki, “b əzi gənc şairlər nahaq yerə Hüseyn Cavidə hüsni-rəğbət b əsləyirlər”. M əmməd Rahim •
M ənə belə gəlir ki, müəllimə xas olan bütün xüsusiyyətlər sanki Hüseyn Cavidd ə cəmləşmişdi. Bu, onu ideal pedaqoq s əviyyəsinə qaldırırdı. Biliyinə gəldikdə, necə deyərlər, dərya idi. Unudulmaz mü əllimim böyük sənətkarlardan elə danışardı ki, sanki bizi ovsunlayardı. Danışığında ardıcıllığa, səlisliyə, m əntiqliyə həmişə diqqət yetirərdi. Bəzi müəllimlər kimi, mövzunu ümumi v ə mücərrəd şəkildə deyil, konkret ədəbi material üzərində ay dınlaşdırardı. •
Sevimli mü əllimimizin özünəməxsus dərsdemə və dərsdin- l əmə üsulu var idi. Dərsdə çəliyini çənəsinin altına söykəyib, dərs danışana diqqətlə qulaq asardı. Tələbənin sözünü ağzında qoymazdı. İmkan verərdi ki, o, fikrini tamamlasın. Hıqqına- hıqqına danışan, ara sözləri çox işlədən tələbəni xoşlamazdı. Onun qüsurunu islah etm əyə çalışardı. Özü elə danışardı ki, elə bil sözl ər və cümlələr onun beynindən çap olunmuş şəkildə çıxardı. Danışanda bəzən çəliyini yerə vurardı. Əvvəla, bu fikrin təsdiqinin ifad əsi idi. İkincisi, çəliyin ritmik səsi ilə onun sözü arasında ah əngdarlıq yaradardı, tələbənin müəllimin danışığına diqqətini daha da artırardı. •
Cavid, bir mü əllim kimi, bizdən tələb edirdi ki, hər hansı bir ədəbi əsərin məzmununu danışarkən, yazıçının öz sözlərindən istifad ə edək. Əsərin məzmununu öz sözləri ilə yaxşı izah etməyən t ələbəyə deyərdi: “Danışarkən yazıçının sözlərindən istifadə et. Olmaya yazıçının sözləri xoşuna gəlmir?..” •
Hüseyn Cavid görk əmli sənətkarların tamaşaya qoyulmuş əsərlərinin təhrif edilməsinə, üzərində yersiz əməliyyatlar aparılmasına dözməzdi. Bizə deyərdi: “O rejissor və aktyor pisdir ki, əsəri dramaturq kimi başa düşmür. Söz qızıldır. Hər bir aktyora, m ədəni adama hava və su kimi lazımdır”. •
M əhəbbətdən söz düşəndə deyərdi: “Məhəbbət bəzən göz 406 Əsrin şairi IX yaşları və yas içində də ola bilər”. •
Hüseyn Cavid böyük türk şairi və dramaturqu Əbdülhaq Hamidin h əyat və yaradıcılığını çox yaxşı bilirdi. Xüsusən də onun “Hind qızı” pyesini çox təriflərdi. Əsəri ustalıqla yazılmış pyes hesab ed ərdi və deyərdi: «Hind qızı» haqsızlıq əleyhinə yazılmış klassik əsərdir». Adil İsgəndərov •
G əncliyin, ziyalıların, xalqın Cavidə bəslədiyi rəğbət, hör- m ət, məhəbbət doğurdan da az qala pərəstiş rəsminə çevrilmişdi. •
M ən Cavidi ilk dəfə dərs otaqlarında gördüm. Təsəv- vürümd əki Cavidlə əsərlərini oxuya-oxuya xəyalımda nəhəng sur ətini yaratdığım şəxsiyyətlə gördüyüm gerçək Cavid arasında k əskin təzad, ziddiyyətli bir təzad var idi. Təsəvvürümdəki tamam qeyri-adi, h ər kəsə bənzəməyən ecazkar bir sənətkar, bir sehrkar, gerç əkilikdə gördüyüm isə heç kəsdən seçilməyən adi, lap adi bir şəxs idi. •
Böyük faci ənəvis dərs prosesində, söhbət əsnasında bəzən bir yumorist olurdu, duzlu-m əzəli ifadələrlə danışırdı. Mən onun nadir hallarda acıqlı, əsəbi, qəzəbli olduğunu xatırlayıram. Amma əsəbi və qəzəbli olanda halı-təbiəti tamam dəyişir, müvazinətini tamam itirir, saxlanmaz olurdu. Ümumiyy ətlə, biz Cavid müəllimi şən, şux, həlim təbiətli, ciddi mövzuda danışdığı zaman belə yeri g əldikcə lətifədən, zarafatdan, yumordan çəkinməyən xoşxasiyyət bir mü əllim kimi tanıdıq. Tanıdıqca ona alışdıq, gündən-günə daha çox sevdik. •
Bir gün m ən bir iş üçün Cavid müəllimin tapşırığı ilə evə, onun yanına getdim. İçəri girəndə onu dərin xəyala dalmış, yarıuzanmış vəziyyətdə yazan gördüm. Otağa nəzər saldım, heyr ətləndim. O indiki cavan ziyalıların yaşadığından çox-çox sad ə və kasıb şəraitdə yaşayırdı. •
Cavid ədəbiyyata siyasi motivlər, ictimai-tarixi problemlər g ətirməyin əleyhinə olmamışdır. Bu qüsuru, daha doğrusu əsassız ittihamı o vaxtın canfəşanlıq edən, “qulluq göstərən” tənqidçiləri onun yaradıcılığına zorla yamamaq istəyirdilər. Yüklə 3,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|