Altıncı fəsil
Kəsilən qurbanı “əqiq” adlandırmaq məkruhdurmu?
Bu məsələdə ixtilaf vardır. Alimlərdən bir qrupu bu qurba-
nın “əqiq” adlandırılmasının məkruh olduğu görüşünü mə-
nimsəmiş, dəlil olaraq isə Allah Rəsulunun
“Əqiqi sevmi-
rəm” hədisini göstərmişlər. Onların fikrincə, uşaq üçün kəsilən
qurbanı Peyğəmbərin
sevmədiyi bir adla adlandırmaq ol-
maz. Bu fikirdə olan alimlər həmin qurbana hədisin tələbinə
uyğun “əqiq” deyil “nəsikə”
83
deyilməsini vacib hesab edirlər.
81
Əbu Davud: 4956, “Əhadisu`s-Sahihə”: 208, 215.
82
Buradan belə nəticəyə gəlirik ki, adın düşərli düşərsiz olmasına görə de-
yil məhz insanlar yaxşı adlarla adlansın deyə Allah Rəsulu
insanları bu-
na sövq etmişdir. (Tər.)
83
Qurban sözünün sinonimi.
60
Alimlərdən ikinci bir qrup isə kəsilən qurbanın “əqiq”
adlandırılmasının mübah olduğunu söyləmişlər. Belə düşünən
alimlər isə Səmranın rəvayət etdiyi “Hər oğlan uşağı öz əqiqi
qarşılığında girovdur” və Salman ibn Amirin rəvayət etdiyi
“Hər oğlan uşağı ilə birlikdə onun əqiqi vardır” hədislərinə
əsaslanmışlar. “Əqiq” sözünün Peyğəmbər
tərəfindən bu iki
hədisdə istifadə olunması kəsilən qurbanın əqiq adlandırılma-
sının məkruh olmadığına dəlalət edir.
Əbu Amr demişdir: “Bu dəlillər onun bu adla adlandırıl-
masının məkruh olduğunu göstərir. Buna baxmayaraq, bütün
bölgələrdə olan fəqihlər onu “nəsikə” deyil, məhz əqiq kimi
göstərmişlər”. O həmçinin demişdir: “Malikin bu barədəki hə-
disi bunun məkruh olduğunu göstərmir. Bu hədislərin hər iki-
sində sanki Peyğəmbər
bu adla adlandırmağı xoş qarşıla-
mayıb. O buyurmuşdur: “Kim övladı üçün qurban kəsmək is-
təyərsə, kəssin”.
Mənim fikrimcə, bu ixtilaf alimlər arasında “işa” namazının
“atma”
84
adlandırlmasında olunan ixtilaf kimidir. Bu baradə
İmam Əhməddən iki rəvayət gəlmişdir. “Qurban” sözünün
“əqiq” sözü ilə, “işa” sözünün isə “atma” sözü ilə əvəz edilmə-
sinin məkruhluğunu iki mövzuda təhqiq etmişik. Ümumi nəti-
cə ondan ibarətdir ki, şəri termin başqa bir sözlə əvəz edilmə-
məlidir, ancaq bəzən müəyyən məqsədlə digər bir sözlə ifadə
etməkdə problem yoxdur. Çünki bəzi hədislərdə biz bu kimi
hallara rast gəlmişik. Müvəffəqiyyət yalnız Allah`dandır
.
84
Cahiliyyə dövründə ərəblər gecənin ilk 3/1 nə atma vaxtı deyirdilər. Ona
görə də bəzi alimlər işa namazının vaxtını atma adlandırmağı məkruh gö-
rüblər.
|