Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektr energetika kafulteti

II. Transformator AVR qurilmasining sxemasi
2-rasmdagi sxema yig’iladi.
Normal holatda transformator AВР sxemasi asosiy transformator orqali ta’minlanadi.
Transformator AВР i qurilmasi sxemasining ish tartibi (2-rasm).
QF avtomatik uzgichini ulash bilan 2-rasmdagi sxemaga kuchlanish beramiz. S1 va S2 tumblerlarini ulaymiz. S1 uzgichini ulaganimizda KF1 kuchlanish relesi ta’minlanadi va o’z kontakti 1KF1 orqali KM1 kontaktori zanjirini ulaydi.
O’z navbatida KM1 kontaktori HL signal lampochkasiga o’z kontaktlari orqali kuchlanish uzatadi. Bu esa transformatorning elektr 2KF1 kontakti orqali KT vaqt relesi zanjirini qo’shadi, bu esa KF2 kuchlanish relesi zanjirini ochib yuboradi. Shunday qilib zahira transformatori zanjiri ishga tayyor, lekin shinalarga ulanmagan va yuklama asosiy transformator orqali ta’minlanadi.
Avariya holatida, ya’ni asosiy transformator ishdan chiqqan holatda zahira transformatori avtomatik ravishda HL yuklamasini elektr energiyasi bilan ta’minlanishi zarur. Bu yuklama podstansiya shinalariga ulangan.
S1 uzgichini uzish orqali avariya holatini hosil qilamiz. Bu KF1 kuchlanish relesining toksizlanishiga olib keladi va u o’z kontakti KF orqa KM kontaktor zanjirini ochadi, 2KF1 kontakti orqali esa KT vaqt relesi zanjirini ochadi. Keyin KM1 kontaktori HL yuklama zanjiridagi KM1 kontaktni zanjirini ochadi, vaqt o’tkazib ishlovchi KT vaqt relesi esa KF2 kuchlanish relesi zanjiridagi o’z kontaktini ulaydi. KF2 kuchlanish relesi KM2 kontaktor zanjiridagi o’z kontaktini ulaydi va HL yuklamaga kuchanish zahira transformatori orqali ta’minlanadi.


Hisobotni rasmiylashtirish tartibi
Hisobot quyidagilarni o’z ichiga olishi kerak:
1. Sanoat korxonalari elektr ta’minoti tizimlaridagi avtomatika elementlari to’g’risida qisqacha nazariy ma’lumot.
2. Transformator va seksiyali uzgich AВР qurilmasining sxemalari.
3. Tajriba ishini bajarish tartibi.


Nazorat savollari:
1. AВР, AПВ, AЧР ning qo’llanilish soxalari.
2. AВР ga qo’yiladigan talablar
3. AВР sxemasi uchun qanday ta’minot manbalari qo’llaniladi?
4. Seksiyali uzgich AВР qurilmasi sxemasi qanday ishlaydi?
5. Transformator AВР qurilmasi sxemasi qanday ishlaydi?
6. Havo va kabel liniyalari AВР qurilmasi sxemasi qay tarzda ishlaydi?
7. Yig’ma shinalar AВР qurilmasi qanday ishlaydi?
8. Elektr yuritgichlar AВР qurilmasi qay tarzda ishlaydi?



1 - rasm.

2 – rasm.