Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali «konchilik ishi»fakulteti

Yong'in xavfsizligi.
Konning rudalari va jinslari o'z-o'zidan yonib ketishga moyil emas. Gaz yoki changning portlashi tufayli kon xavfli emas. Tozalash va toldirish ishlarida yog'ochdan foydalanish juda cheklangan. mustahkamlagichlar odatda mahkamlamasdan yoki o'tga chidamsiz mahkamlanmasdan (qoplama beton, monolitik beton) boshqarilmaydi. Konda yong'inning paydo bo'lishi to'satdan termal impulslar natijasida yuzaga keladi, ularning manbalari elektr energiyasi bo'lishi mumkin, shuningdek, yonib turgan uskunalarga beparvo munosabatda bo'lish. Va olovni nazoratsiz qoldirish.Er osti yong'inlarining oldini olish va ularni bartaraf etish uchun quyidagi asosiy choralar ko'zda tutilgan:
1. Siqilgan havo quvuriga o'tish imkoniyati bilan olovni ochirish gidrantlari bilan jihozlangan er osti suv ta'minotini quvirlar bilan mantaj qilish.
2. Konning shamollatish tizimlarida havo oqimini qaytarish.
3. Yong'inga qarshi materiallar va jihozlarni sanoat maydonchasida, shuningdek ko'rinarli joylarda joylashgan (г840-730-715- 890 m) gorizontlarda saqlanishini taminlash .
4. Yong'in eshiklari aylanasi atrofida joylashgan qurilma.
5. Favqulodda chiqish lahimlarining har bir operatsion gorizonlarda jihozlar.
6. O'z-o'zini qutqaruvchilarni saqlash joylari.
7. Yong'inni o'chirish vositalari bilan jihozlash.
8. Boshi berk kon lahimlaridaot ochirish moslamalari o'rnatilgan.
9. Barcha podstansiya nasosnilarga yong'inga qarshi moslamalarni o'rnatish.

Elektr uskunalariga xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarning elektr xavfsizligi bo‘yicha guruhlari.

№ Xodimlarning toifalari .Qaysi tashkilotga tegishli bo‘lishidan qat'iy nazar, xizmat ko‘rsatuvchi xodimi bo‘lgan yoki shunga o‘xshash elektruskunalarida ishlash uchun, guruh olishga zarur bo‘lgan eng kam mehnat staji I II III IV V
Elektr uskunalarida ishlashga jalb qilingan noelektrotexnik xodim(kiruvchi ishchilar, farroshlar,avtomobil haydovchilari va hokazolar)
Belgilanmaydi. Ma'muriy-texnik navbatchi, tezkorta'mirlash va ta'mirlash xodimlardan:
- o‘rta ma'lumotga ega bo‘lmaganlar;
- o‘rta ma'lumotga ega bo‘lganlar;
Maxsus o‘rta va oliy texnik ma'lumotga ega bo‘lganlar, ixtisoslashtirilgan texnika bilim yurtini tamomlaganlar
Izoh: 1. 18 yoshga to‘lmagan shaxslarga II guruhdan yuqori guruh berishga ruxsat etilmaydi.
2. I guruh olish uchun ushbu elektr uskunalar bo‘yicha elektr xavfsizligidan yo‘riqnoma olishi va uni yo‘riqnomalarni ro‘yxatga olish jurnalida qayd qilish kifoya, I guruhli ishchilarga guvohnoma berish talab qilinmaydi.
3. II-V guruh olish uchun xodim quyidagilarni bilishi shart: elektr uskunalaridagi ishlar bilan bog‘liq bo‘lgan xavf-xatar to‘g‘risida aniq tasavvurga ega bo‘lishi; ushbu va boshqa xavfsizlik qoidalarini ishga tegishli hajmda amalda qo‘llay bilishi; elektruskunalarining jihozlari va tuzilishlarini bilishi; baxtsiz hodisalar sodir bo‘lganda, jabrlanuvchiga amaliy birinchi ѐrdam berishni, shuningdek yurakni tashqaridan massaj qilish va sun'iy nafas oldirishni bilishi zarur. Bundan tashqari IV, V guruh olish uchun, elektr uskunalar joylashganini va ishni xavfsiz tashkil qilishini bilishi zarur. V guruh olish uchun bundan tashqari yana xavfsizlik qoidasida qayd qilingan har bir band talabi qanday sababdan kelib chiqqanini aniq bilishi shart
18 yoshga to‘lmagan shaxslar mehnatidan foydalanish man qilingan og‘ir va zararli mehnat sharoitlari bilan bog‘liqish va kasblar ro‘yxati
18 ѐshga to‘lmagan shaxslarni quyidagi og‘ir va zararli mehnat sharoitlarida ishlashga jalb qilish man etiladi:
- issiqlik elektrstantsiyalarning elektr uskunalarini, hamda qozonturbina, ѐqilg‘i kukuni tayѐrlash, ѐqilg‘i uzatish sexlarini, hamda gidroelektrstantsiya mashina sexlarini, issiqlik avtomatikasi va o‘lchov uskunalarini, dispetcherlik va texnologik boshqaruv aloqa vositalarini ta'mirlashda;
- navbatchi energetik va elektrslesar, rele himoyasi energetiki, kontakt elektr tarmoqlari energetiki, stantsioner radionazoratchi va radio uskunalari energetiki sifatida ishlash;
- kuchlanish ostidagi tok o‘tkazuvchi tarmoqlarda ishlash;
- kabellardagi (qo‘rg‘oshindan mufta va buyum tayѐrlash, kabellardan qo‘rg‘oshin qobig‘larini olib tashlash, qo‘rg‘oshin qobig‘li kabellarni barabanga o‘rash, trassa bo‘ylab tortish va xandaqlarga tashlash, issiq qorishmalar bilan ishlash, polietilen va polixlorvinil qobig‘li kabellardagi ta'mirlash va kavsharlash ishlarida ;
- tarkibida qo‘rg‘oshin va uni birikmalari bo‘lgan metallarni kavsharlash lampalari ѐrdamida ulash ishlarida;
- qo‘rg‘oshin akkumulyatorlarini zaryadlantirish va ta'mirlash ishlarida;
- elektr uskunalarini yuqori kuchlanish bilan sinash ishlarida;
- kompressor uskunalari va kuchlanishi 1000 V danyuqori bo‘lgan motorlarni ekspluatatsiya qilish ishlarida;
- ishlatilgan moylarni tozalash (regeneratsiya) ishlarida;
- ustunlarni o‘rnatish va yiqitish, daraxtlarni kesish va ag‘anatish, hamda havo elektr uzatish tarmoqlarini daraxt shoxlaridan tozalash ishlarida;
- balandlikdagi ishlarda;
- avtotransport vositalarini boshqarishda, yuk ko‘tarish mashina va mexanizmlarida kranchi, mashinist, traktorist, yuk iluvchi, yuk tashuvchi sifatida ishlash;
- termit, gaz va elektr kavsharlash ishlarida;
- pnevmatik asbob va qurilish-ta'mirlash pistoletlarini ishlatish bilan bog‘liq ishlarda;
- nitrobo‘yoq va nitroemal ishlatib, pulverizator ѐrdamidagi bo‘yash va asfalt laklarini qo‘llash bilan bog‘liq ishlarda;
- yog‘ochlarni antiseptik va ѐng‘inga chidamli birikmalar bilan shimdirish ishlarida;
- yer osti inshootlarida va yer qazish ishlarida;
- portlash xavfi bo‘lgan moddalarni saqlash, ishlatish va tashish bilan bog‘liq ishlarda;
- balog‘atga yetmagan ѐshlarga belgilangan me'ѐrda, og‘ir narsalarni ishlatish va ko‘tarish bilan bog‘liq bo‘lgan ishlarda;
- mahalliy navbatchisiz kuchaytirgich aloqa punktlari uskunalarini ta'mirlash va profilaktika ishlarida;
18 yoshgacha bo‘lgan, ixtisoslashtirilgan texnika bilim yurtlarining talabalari va umumiy o‘rta ta'lim maktablarining yuqori sinf o‘quvchilarini korxonalarda ishlab-chiqarish amaliѐtini o‘tash davrida (ya'ni ishlab chiqarishdan ajralmagan holda kasb o‘rganish davrida), mehnat ta'lim muhandisi va korxona (tashkilot) ishchi-xodimlari nazorati ostida, belgilangan ishlar bir kunda 4 soatgacha ishlash uchun ruxsat etiladi.

Xulosa.
Mazkur malakaviy bitiruv ishi amaliyotida Kovuldi shaxtasidagi asosiy taxnologik jarayonlarini koʻrib chiqilib, uning texnologik va ta’mirlash ishlari o’rganildi.
Mazkur bitiruv malakaviy amaliyotida Kovuldi koni tarixi, geologiyasi, Kovuldi konining kon – texnik sharoiti, Foydali qazilmalarini yer osti usulida qazib olishdagi asosiy ishlab chikarish jarayonlari boʻyicha quyidaaagi maʼlumotlar olindi
Bosh pasaytiruvchi padstantsiyadagi elektr aparatlari , tok transfarmatorlar, kuchlanish transfarmatorlari, ampermetr, voltmeter, avtomat rostlagichlar ,himoya aparatlari hamda TSN va RPN transfarmatorlari haqida ma’lumotlar bilan tanishdim.
Kauldi konida qazib olingan oltin tarkibli kvarts rudasi er ostidan MT-2010,МоАЗ rusumli aftosamasvallar yordamida er yuzasida joylashgan rudalar omboriga va KР-10 elektrovozlari vagonetkalarida foydalangan holda bunkerga etkaziladi. Ochiq kon oq tosh (kareri) ma'dan karerning yon tomonida joylashgan ma'dan omboriga etkaziladi.
Yuqori sanoat uchastkasidagi ruda omborlardan ma'dan L-34 g'ildirakli yuk ko'targichlari bilan ISUZI, KamAZ, va ​​BelAZ-540 rusumli samosvallarga yuklanadi va quyi sanoat maydonchasining ma'dan omboriga etkaziladi. Texnik shartlar bo'yicha talab qilingan flus rudasiga ma'lum darajada aralashtirilganidan keyin etkazib berilgan rudalar maydalanadigan zavodda maydalanadi, yuviladi va kerakli fraksiya bilan I va II sinflar uchun spiral tasniflanadi.
So'ngra tayyor mahsulot temir yo'l vagonlariga jo'natiladi va Olmaliq tog'-metallurgiya kombinatining mis eritish zavodining qayta ishlash va boyitish ishiga topshiriladi , etkazib berishning kelishilgan jadvaliga muvofiq va tasdiqlangan rejaga muvofiq yuboriladi.
Bosh pasaytiruvchi padstantsiyadagi elektr aparatlari , tok transfarmatorlar, kuchlanish transfarmatorlari, ampermetr, voltmeter, avtomat rostlagichlar ,himoya aparatlari hamda TSN va RPN transfarmatorlari haqida ma’lumotlar bilan tanishdim.