Issiqlik texnikasi

Issiqlik texnikasi

FarPI Energetika fakulteti 35-21E guruh talabasi Sobirjonov Diyorbekning Issiqlik texnikasi fanidan tayorlagan

MUSTAQIL ISHI

Farg’ona-2023

Mavzu: Bug’ turbinali qurilmalarning takomillashtirish usullari.

Reja:

• Turbina haqida tushuncha
• Bug’ turbinasining qisqacha tarixi
• Bug’ turbinasininhg tuzilishi

Turbina (frans. turbinus — uyurma) — ish jismi — bugʻ, gaz yoki suvning kinetik energiyasini mexanik ishga aylantiruvchi birlamchi dvigatel. Ish organi — rotor. Ish jismi oqimi rotor parraklariga taʼsir qilib, uni aylantiradi. Turbinaning aktiv (faol) va reaktiv, bir va koʻp pogʻonali turlari bor. Muqim (statsionar) bugʻ va gaz turbinalari elektr toki generatorlarini (turbogeneratorlar), markazdan qochma kompressorlar va havo haydovchi qurilmalarni (turbokompressorlar, turbohavo haydagichlar), taʼminlash, yonilgʻi va moy nasoslarini (tubronasoslar) harakatlantirish uchun qoʻllanadi. Transport bugʻ va gaz turbinalaridan kemalarda asosiy dvigatel sifatida foydalaniladi.

Bug 'turbinasi - bosimli bug'dan issiqlik energiyasini chiqaradigan va uni aylanuvchi chiqish milida mexanik ishlarni bajarish uchun ishlatadigan mashina. Uning zamonaviy ko'rinishi 1884 yilda Charlz Parsons tomonidan ixtiro qilingan.Zamonaviy bug 'turbinasi ishlab chiqarish 20-asrda paydo bo'lgan texnologiyalardan foydalangan holda yuqori sifatli po'lat qotishmalarini nozik qismlarga aylantirish uchun ilg'or metall ishlov berishni o'z ichiga oladi. Bug 'turbinalarining chidamliligi va samaradorligi bo'yicha davom etayotgan yutuqlar XXI asr Energetika iqtisodiyotining markaziy qismi bo'lib qolmoqda.

Bugʻ turbinasi — bug’ning potensial energiyasini kinetik energiyaga, soʻngra aylanuvchi valning mexanik ishiga aylantiruvchi turbinaga aytiladi. Issiqlik elektr st-yasi (IES)da elektr generatorlarni aylantiruvchi asosiy dvigatel hisoblanadi.

Bug’ turbinalarining aktiv va reaktiv turbinalar boʻladi. Bugʻ turbinasi nisbatan ixcham, oddiy, tejamli, yuqori parametrli bugʻlardan foydalanishga, toza kondensat olishga, elektr energiyasi ishlab chiqarish bilan birga isteʼmolchilarga turli parametrli bugʻ uzatishga imkon beradi.

Aktiv turbinaning ishlash prinsipini:

• Bug‘ qozonida suvning qaynashi natijasida hosil bo‘lgan o‘ta qizigan bug‘ xarakatlanuvchi quvurlar yordamida bug‘ni taqsimlovchi drossel qurilma(drossel klapani)siga kelib tushadi.
• U yerdan bug‘ turbinaning asosiy elementi bo`lgan soploga kelib tushib, bu yerda bug‘ning bosimi kamayib tezligi ortadi (ya’ni issiqlik energiyasi kinetik energiyaga aylanadi).
• Shunday katta tezlik bilan bug‘ soplodan chiqib turbinaning valiga o‘rnatilgan ishchi parraklarga uriladi va natijada parraklar aylana boshlaydi, ya’ni harakat sodir bo‘ladi, kinetik energiya mexanik energiyaga aylanadi.
• Turbinaga kelayotgan bug‘ning boshlang‘ich bosimi — Po soplodanchiqayotgan bug‘ning bosimi — P, tezligi esa C, ga teng bo'Iadi.Bug‘ turbinaning birinchi pog‘onasidan uning qo‘zg‘almas qismida joylashtirilgan yo‘naltiruvchi parraklar yordamida ikkinchi pog‘onaga,so‘ngra keyingi pog‘onalarga o ‘tib harakatini davom ettiradi.

Aktiv turbina
Reaktiv turbina — ish jismi (gaz, bugʻ, suyuqlik) ning potensial energiyasini kinetik energiyaga aylantirib beradigan qurilma. Bunda potensial energiya faqat qoʻzgʻalmas soploli apparatning parrakli kanallaridagina emas, aylanuvchi ish gʻildiragining parrakli kanallarida ham kinetik energiyaga aylanadi (bu kanallarda ish jismi oqimining reaktiv kuchi vujudga keladi). Ish gʻildiragining parrakli kanallarida vujuda kelgan potensial energiya miqdorining umumiy foydalanilgan energiyaga nisbati reaktivlik darajasi deb ataladi. Amalda barcha turbinalar muayyan reaktivlik darajasi bilan ishlaydi, lekin reaktivlik darajasi 0,5 dan kichik boʻlmagan turbinagina Reaktiv turbina hisoblanadi
Reaktiv turbina

Bug’ turbinalarining ikki turi mavjud: 1.Statsionar bug’ turbinalari 2.Transport bug’ turbinalari

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 1. https://uz.wikipedia.org 2. https://arxiv.uz 3. https://www.siemens-energy.com 4. https://patents.google.com 5…

E’tiboringiz uchun rahmat

Leningrad turbina konstruktorlar maktabining shakllanishida Politexnika instituti o'qituvchilari, professor A.A. Radtsig - rus ilmiy turbina qurilishining asoschisi, V.I. Andreev va A.Yu. Winblood. A.Yu rahbarligida ishlab chiqilgan. Winbladning turbinalari 1934 yilga kelib mamlakatga nafaqat energiya uskunalarini import qilishni to'xtatishga, balki uni eksport qilishni ham boshlashga imkon berdi.