|
![](/i/favi32.png) Жаҳон санъати тарихиjahon sanati tarixiЖАҲОН САНЪАТИ ТАРИХИ
53
qiyofasini tashqi ko‘rinishi ifodalabgina qolmay balki uning xarakterini,
irodasini, joxilligini ochib berib aniq ifodalaganlar.
Feodal jamiyatning quyida kapitalistik munosabatlarning tarkib topishi,
G‘arbiy Yevropa hayotida muhim o‘zgarishlarga olib keladi. Din o‘z
obro‘sini yo‘qota borardi. Mayda hunarmandchilikdan manfakturaga o‘tish,
shaharlarning tezlik bilan kengayib rivojlanib borishi yangi qit’alarning
ochilishi va savdo-sotiqning rivojlanishi ijtimoiy hayotini o‘zgartira boshladi.
Bu davrga kelib «qirol hokimiyati shahar aholisiga suyanib feodal
dvoryanlarning qudratini sindirib tashladi va yirik-yirik aslida millatlarga
asoslangan monarxiya tuzdi. Bu monarxiya hozirgi zamon Yevropa millatlari
va hoziri zamon burjua» jamiyati taraqqiy eta boshladi. Ana shu taraqqiyot
jarayonida yangi dunyoviy san’at va madanilg kamol topdi. Uz taraqqiyotini
XY-XYI asrlarda boshidan kechirgan bu madaniyat tarixda uyg‘onish deb
nom oldi. Bu iborani Italiyalik rassom va san’atshunos Jorj Vazarya Italiyada
san’at uzoq O‘rta asrdan so‘ng yana qaytadan uyg‘onlanligi sababli ishlatgan
va asosan Jotto ijodiga nisbatan qo‘llanilgan edi. Keyinchalik esa bu keng
mazmunda kasb etib Italiyada, so‘ngra Yevropaning boshqa mamlakatlarida
vujuda kelgan feodalizm asridan farq qiladigan san’atni tariflash uchun
qo‘llanila boshladi. Uyg‘onish davri o‘z harakatini Italiyada to‘liq namoyon
etib qaror taraqqiyot bosqichlarini boshidan kechirdi. Bular asosan
quyidagilardan iborat:
1. Uyg‘onish arafasi davri -protorepessans (XIII-XIV asrlar).
2. Ilk uyg‘onish davri - kvatrachento (XV asr).
3. Yuqori uyg‘onish davri - (XV asrning 90 yillari XVI asrning 20-30
yillari).
4. So‘ngi uyg‘onish davri (XVI asrndng ikkinchi yarmi).
Dostları ilə paylaş: |
|
|