Jism yo’lining to’rtdan uch qismini х = 60 km/soat tezlik bilan, yo’lning qolgan qismini esa х = 80 km/soat tezlik bilan bosib o’tdi. Harakatning o’rtacha tezligini toping
Yüklə 170,18 Kb.
|
| Ct
bt A
tenglamaga asosan aylanadi bunda, A = 3 rad, V = -1 rad/s, S = 0.1 rad/s 3 . Vaqtning t = 10 s momenti uchun disk aylanasida yotgan nuqtalarni tangensial a , normal n a va to’liq a tezlanishi aniqlansin. 86Nuqtaning aylana bo’ylab tekis tezlanuvchan harakati uchun t 2 /t 1
aniqlansin, agarda 5
1
n a a bo’lsa, vaqt harakat boshlanish momentidan hisoblanadi. 87t = 6 s vaqt davomida radiusi R = 0.8 m aylana uzunligini yarmiga teng bo’lgan yo’lni bosib o’tdi. Shu vaqt ichidagi o’rtacha yo’l tezligi va o’rtacha tezlik vektorini moduli topilsin. 88.. Nuqtaning egri chiziq bo’ylab harakati 3 1 t a x va t a y 2 tenglamalar bilan ifodalanadi. Bu yerda 1 a = 1 m/s 2 va 2
=2 m/s. Nuqtaning, harakat trayektoriyasinining tenglamasi, t=0.8 s vaqt momenti uchun uning tezligi va tezlanishi aniqlansin. 89Nuqtaning egri chiziq bo’ylab harakati 2 2t x va 4
y tenglamalar bilan berilgan. Nuqta trayektoriyasini tenglamasi topilsin. 90Jism gorizontga nisbatan 30 o burchak ostida otilgan. Harakatning boshlang‘ich momentidagi normal va tangensial tezlanishlar topilsin. 91Gorizontga nisbatan 30 o burchak ostida quroldan chiqqan snarad t 1
t 2 =50s vaqt o’tgach ikki marta biror bir balandlikda bo’lgan. Boshlang‘ich tezlik va shu balandlik topilsin. 92Vaqtning qanday momentida gorizontal ravishda х o = 19.6 m/s boshlang‘ich tezlik bilan otilgan jismni tangensial tezlanishi normal tezlanishga teng bo’ladi? 93Poezd 36 km / soat tezlikda harakat qilmoda. Agar bug‘ berish to’xtatilsa, poezd tekis sekinlashuvchan harakat qilib, 20 sekunddan keyin to’xtaydi.1 poezdning manfiy tezlanishi topilsin. 2 to’xtash joyidan necha metr narida bug‘ berishni to’xtatish kerak? 94Balandligi H=25 m bo’lgan minoradan gorizontda =30 0
v 0 =15m/s tezlik bilan otilgan. 1) tosh qancha vaqt harakatda bo’ladi? 2)U minora asosidan qancha uzoqlida erga tushadi? 3) u qanday tezlik bilan erga tushadi? 4) Toshning erga tushish nuqtasida uning traektoriyasi gorizont bilan burchak hosil qiladi? Havoning qarshiligi hisobga olinmasin. 95Yerning bir sutkalik aylanishi, 2) soatdagi soat strelkasining, 3)soatdagi minut strelkasining, 4)aylana orbita bo’ylab T=88 min aylanish davri bilan harakatlanayotgan Yer sun’iy yo’ldoshining burchak tezliklari va 5)agar sun’iy yo’ldoshning orbitasi Yer sirtidan 200 km balandlikka bo’lsa, uning chiziqli tezligi topilsin. 96Samolyotdagi yo’lovchiga Quyosh osmonda qo’zg‘alma) turgandek ko’rinishi uchun, samolyot ekvator bo’ylab sharqdan g‘arbga tomon qanday tezlik bilan harakatlanishi kerak? 97Tekis tezlanish bilan aylanayotgan g‘ildirak bosgidan N=10 marta aylangandan keyin = 20 rad/sek burchak tezlikka erishsa, uning burchak tezlanishi topilsin. 98Moddiy nuqta radiusi R=30sm bo’lgan aylana bo’yicha o’zgarmas E burchak tezlanish bilan harakatlanyapti. Agar t=4c vaqtda 3 marta aylansa va uchinchi aylanish oxirida normal tezlanish a n = 2,7 m/s bo’lsa, tangensidl tezlanish a
99Bir-biridan 1=0,5 m oraliqda ikki disk mahkamlangan o’q u=1600 ayl/min chastotaga mos burchak tezlik bilan aylanma harakat qilmoqda. Disk mahkamlangan o’q bo’ylab uchib boruvchi o’q ikki diskni teshib o’tadi va ikkinchi diskdagi teshik birinchisidagiga nisbatan (p=12° burchakka siljiydi. O’qning tezligi aniqlansin.. 100.Aylanma harakat qilayotgan g‘ildirak gardishidagi nuqtaning u 1 , chiziqli tezlik gardishidan o’qqa 5 sm yaqin bo’lgan nuqtasining u 2 chiziqli tezligidan 2,5 marta katta bo’lsa, g‘ildirakning radiusi topilsin. 101 Tekis tezlanish bilan aylanayotgan g‘ildirak harakat boshidan N=10 marta aylangandan keyin =20 rad/sek burchak tezlikka erishsa, uning burchak tezlanishi topilsin. 102Maxovik g‘ildirak harakat boshlanishidan t=l min o’tgach =720 ayl/min ga mos tezlikka erishadi. G‘idirakning burchak tezlanishi va bir minutdagi aylanish soni topilsin. Harakat tekis tezlanuvchan deb hisoblansin 103Tekis sekinlanuvchan aylanayotgan g‘ildirak tormozlanish natijasida 1 min davomida o’zining tezligini 300 ayl/min dan 180 ayl/min gacha kamaytiradi.G‘ildirakning burchak tezlanishi va bu minut ichidagi aylanishlarsoni topilsin. 104Ventilyator 900 ayl/min chastotaga mos tezlik bilan aylanadi. Ventilyator o’chirilgandan keyin u tekis sekinlanuvchan harakat qilib, to to’xtaguncha 75 marta aylangan. Ventilyator o’chirilgandan to to’xtaguncha qancha vaqt o’tgan? 105Val 180 ayl/min chastotaga mos o’zgarmas tezlik bilan aylanadi. Val tormozlangan vaqtdan boshlab son jihatdan 3 rad/sek 2 ga teng burchak tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan aylanma harakat qiladi. 1) Val qancha vaqt o’tgach to’xtaydi? 2) To to’xtaguncha u necha marta aylanadi? 106Nuqta R=20 sm radiusli aylana bo’ylab o’zgarmas tangensial tezlanish a t =5 m/sek
bilan harakatlanadi. Harakat boshlangandan qancha vaqt o’tgach nuqtaning a
normal tezlanishi: 1) tangensial tezlanishiga teng, 2) tangensial tezlanishdan ikki marta katta bo’ladi? 107Nuqta R=10 sm radiusli aylana bo’ylab o’zgarmas tangensial tezlanish a t bilan harakatlanadi. Agar harakat boshlangandan keyingi beshinchi marta aylanish oxirida nuqtaning tezligi u=79,2 sm/sek ga teng bo’lsa, nuqtaning a t tangensial tezlanishi topilsin. 108Nuqta R=10 sm radiusli aylana bo’ylab o’zgarmas tangensial tezlanish a t bilan harakatlanadi. Agar harakat boshlangandan keyingi beshinchi marta aylanish oxirida nuqtaning tezligi u=10 sm/sek ga teng bo’lsa, harakat boshlangandan t=20 sek o’tgandan keyingi nuqtaning a n normal tezlanishi topilsin. 109Radiusi R=10 sm bo’lgan g‘ildirak 8=3,14 rad/sek 2 o’zgarmas burchak tezlanish bilan aylanadi. Harakat boshlanishidan keyingi birinchi sekundning oxirida gardishidagi nuqtalarning: 1)burchak tezligi, 2)chiziqli tezligi, 3) tangensial tezlanishi, 4) normal tezlanishi, 5) to’latezlanish, 6) to’la tezlanish bilan g‘ildirak radiusi orasidagi burchaktezlanishi topilsin. 110Harakat boshlanishidan 2 sek o’tgach tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan g‘ildirak gardishidagi nuqtaning to’la tezlanish vektori shu nuqta chiziqli tezligining yo’nalishi bilan 60 0 burchak tashkil qilsa, g‘ildirakning burchak tezlanishi topilsin. 111.G‘ildirak o’zgarmas =2 rad/sek 2
boshlanishidan 0,5 sek o’tgach g‘ildirakning to’la tezlanishi a=13,6 sm/sek 2 ga tengbo’lsa, uning radiusi topilsin. 112.ir xil 2 ta maxovik g‘ildirakka bir xil burchak tezlik =63 рад/c berildi va o’z holiga qo’yildi. Ishqalanish kuchi ta’sirida birinchi maxovik 1 min. dan so’ng to’htadi. Ikkinchi maxovik to’liq to’xtaguncha N=360 marta aylandi. Qaysi bir maxovikda tormozlovchi moment katta va necha marta? 113.Sandon ustida yotgan massasi m 1 = 300kg bo’lgan yomshoq temirni massasi m
= 8kg bo’lgan bolg‘a bilan ursak, urilishdagi F.I.K.
deformasiyalash uchun ketgan energitani foydali ish va noelastik deb olinsin. 114.Massasi 5kg bo’lgan v 1 =1m/c tezlik bilan harakatlanayotgan shar massasi m
= 2 kg bo’lgan tinch holdagi sharcha urildi. Urilishdan so’ng sharlarning u 1
u
115.Chuqurligi 600 m bo’lgan shahtadan massasi m 1 =3t bo’lgan (kut) ko’tarilmoqda. Agar trosning 1metri m=1,5 kg bo’lsa, kut er yuzasiga chiqarilganda qanday A ish bajariladi? Ko’taruvchi mehanizmning F.I.K qanday.
116.Massasi m bo’lgan shar devorda
o’zgartirmay qaytdi. Agar shar tezligi v 1 , urilish vaqti
topilsin. 117.Massalari m bo’lgan bir xil 3 ta qayiq ketma-ket bir xil tezlikda o’zaro bog‘langan holda harakatlanmoqda. Agar o’rtadagi qayiqdan bir vaqtda oldingi va o’rtadagi qayiqqa m massali yuk V tezlik bilan yuk otilsa, qayiqlar tezligi qanday? 118.Prujina ustida qo’yilgan yuk uni X 0 = 1 mm qisdi. Agar shu yuk balandligi h=0,2 m masofadan v= 1m/s tezlik bilan tashlansa, prujinani qanchaga qisadi? 119.Bir xil uzunlikdagi qattiklik (jestkost’) koeffisientlari k 1 = 9,8 N/sm, k 2
19,6 N/sm bo’lgan ikkita prujinani o’zaro parallel ulab S=1 sm cho’zganda qanday ish bajariladi? Ketma-ket ulangandachi? 120.Massasi m 1 = 200 kg bo’lgan bo’lsa, sandon bilan birgalikda massasi m 2
2500 kg bo’lgan jism ustiga tushmoqda. Agar urilish vaqtida bolg‘a tezligi 2m/s
2
122.Uzunligi L=6m, ko’ndalang kesimining yuzi s=0,6 sm 2 bo’lgan po’lat starjenga m=200 kg massali yuk osilgan bo’lsa, u qancha L ga cho’ziladi? Po’lat uchun yung moduli E=200 Гпа ga teng. 123.Massasi m=200 kg bo’lgan avtomobilni a=0,6m/s 2 tezlanish bilan shafokka olib ketilayotganda trosning cho’zilishi L ni toping. Trosning bikrlik koeffisienti k=100 kN/m ga teng. 124.Metall sharcha h=1m balandlikdan po’lat taxtachaning ustiga tushib undan h 2 =81sm balandlikka sakraydi. Sharcha materialining tilanish koffisienti topilsin. 125.Balandligi 0,5m, og‘ma tomoni uzunligi 1m bo’lgan qiya tekislikka 3kg massali jism sirqalib tushmoqda. Jism qiya tekislikning asosida 2,45 m/s tezlik bilan etib keladi. 1) Jismning tekislikka ishqalanish koeffisientini. 2) Ishqalanishga ajralgan issiqlik miqdori topilsi. Jismning boshlanish tezligi 0 ga teng. 126.Massasi m=2t avtomobil har 100m yo’lda 4m balandlikka ega bo’lgan toqqa chiqmoqda. Ishqalanish koeffisienti 8% ga teng. Avtomobil dvigatelining: 1) 3 km yo’l yurganda bajargan ishi. 2)Shu yo’lni 4 min. da bosib o’tsa, quvvati topilsin. 127.Og‘irligi P 1 =2kg jism P 2
harakatlanib, u bilan elastik to’qnashdi. Jismlarning to’qnashishdan oldingi tezliklari mos ravishda V 1 =1m/s va V 2
koeffisienti k=0,05 ga teng bo’lsa, to’qnashishdan so’ng bu jismlar qancha harakatlanadi? 128.Rezina shnurga osib qo’yilgan P=4,9N og‘irlikdagi yuk yuqoriga a=2m/s 2 tezlanish bilan ro’tarilayotgan bo’lsa, rezina shnurning uzayishi L ni toping. Rezina shnurning qattiqlik koeffisienti k=980N/m ga teng. 129.Temir simning uzilib ketishi uchun zarur bo’lgan kuchlanish = 320 МПа ga teng bo’lsa, vertikal holatga osilgan sim o’z og‘irligi ta’sirida uzilib ketish uchun uning uzunligi L eng kamida kancha bo’lishi kerak? Temirning zichligi =7800 kg/m 3
130.Massalari mos ravishda M=6 . 10 24
. 10 22
markazlari orasidagi tortishish kuchi F ni toping. Gravitasion doimiysi G=6,6 . 10 -
m
.
2 131.Agar jism Yer sirtidan h=1600 km balandlikdan pastga erkin tushsa, V dastlabki t 1 =2 sek. vaqt ichida qancha m masofani bosib o’tadi? Erning radiusi 6400 km deb olinsin. 132.Yukni qo’zg‘almas blok orqali tekis ko’tarish uchun F 1 = 280N kuch, tekis tushush uchun esa F 2 =240N kuch kerak bo’lsa yukning og‘irligi P va blokdagi ishqalanish kuchi F ишк ni toping. 133.Oqish burchagi =45 0
shayba t 1 vaqt o’tishi bilan to’xtaydi va pastga sirpanib tushadi. Tushish vaqti t 2
1
2 =2t 1
ni toping. 134.Elektropoezd v=72km/soat tezlik bilan harakatlanganda uning motorlali N=1,2 МВт quvvatga erishadi. Uning morlari va uzatuvchi mexanizmlarining foydali ish koeffisienti =80% bo’lsa, motorning tortishish kuchi F т
135.M=200 massali o’q v 1 = 400 m/s tezlik bilan qalinligi s=25 sm bo’lgan taxtachaga kirib, undan v 2 = 50m/s tezlik bilan uchib chiqdi. O’qning taxta ichidagi qarsgilik kuchi F q ni toping. 136.Bir uchi devorga sharnirli maxkamlanagn uzunligi AC=2m bo’lgan sterjenga o’girligi P=200N bo’lgan yuk osilgan. Bu sterjenning ikkinchi uchi uzunligi BC=2,5m b’lhan tros bilan tutib turiladi. Sterjenga va rtosga ta’sir qiluvchi F 1 va F 2
137.Og‘rliklari R 1 =40N va P 2
markazlarining oralig‘ 1sm ga teng bop’lsa, sistemaning og‘irlik markazi birinchi shar markazidan qanday x masofada bo’ladi. 138.Uzunligi L=1,5m bo’lgan sterjenning ikkala uchiga bir xil yo’nalishda F 1 =20N va F 2 =30 N bo’lgan ikkita parallel kuch ko’yilgan. Teng ta’sir etuvchi kuch k kuchning kattaligi va bu kuchning qo’yilish nuqtasi har bir kuchdan qanday L 1
2
3
B=4rad/sek 2 ,C=1rad/sek 3
momenti t=10 c qanday qiymatga ega boladi. 144.Stolda yotgan arqonning osilib turgan qismining uzunligi uning butun uzunligining 25% ini tashkil qilganda, u sirg‘anib tusha boshlaydi. Arqonning stolga ishqalanish koeffitsiyenti nimaga teng? 145.Avtomobilning og‘irligi 1 T. Avtomobil harakatlanayotganda unga o’z og‘irligining 0,1 qismiga teng bo’lgan ishqalanish kuchi ta’sir qiladi. Agar avtomobil o’zgarmas tezlik bilan 1) qiyaligi har 25m yo’lda 1 m balandlikka ko’tariladigan toqqa chiqayotsa 2) xuddi shu qiyalikdagi tog‘dan tushayotgan bo’lsa, avtomobil motorining tortish kuchi topilsin. 146. Qiyaligi har 25 m yo’lda 1 m balandlikka ko’tariladigan toqqa 1m/sek2 tezlanish bilan chiqayotgan avtomobil motorining tortishish kuchi topilsin. Avtomobil og‘irligi 9,8-10 3 N va ishqalanish koeffitsiyenti 0,1 ga teng. 147.Jism gorizont bilan =45° burchak tashkil qilgan qiyatekislikdan sirg‘anib tushmoqda. Jism s=36,4 sm masofani o’tganda v=2 m/sek tezlikka erishadi. Jismning tekislikka ishqalanish koeffitsiyenti topilsin. 148. Yer sharining R radiusini, uning o’rtacha p zichligini va yer sirti yaqinidagi og‘irlik kuchining g tezlanishini bilgan holda tortishish doimiyligi hisoblansin. 149.Kosmik raketa Oyga tomon uchmoqda. Oy va yer markazlarini tutashtiruvchi to’g‘ri chiziqning qaysi nuqtasida raketa Yer ham, Oy ham birday kuch bilan tortiladi? Yüklə 170,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|