Jism yo’lining to’rtdan uch qismini х = 60 km/soat tezlik bilan, yo’lning qolgan qismini esa х = 80 km/soat tezlik bilan bosib o’tdi. Harakatning o’rtacha tezligini toping

m

m
1
) ni toping. 

Eritish oldidan qo’rg‘oshinning harorati t

0
=27

0
C bo’lgan. Qo’rg‘oshinning erish 

harorati t=327
0
C solishtirma erish issiqligi 


=26,4

.
10
3

J/kg.
276.Massasi m=1,2kg bo’lgan va t=100

0
S gacha qizdirilgan bir bo’lak qo’rg‘oshin 

t
0

=0

0
S haroratli muz parchasidagi chuqurchaga qo’yilgan. Shu qo’rg‘oshin t=0

0
C

gacha soviganda m

2
=47g muz erigan. Shu tajribalardan olingan ma’lumotlarga 

asoslanib muzning solishtirma erish issiqligi

ni toping. Qo’rg‘oshinning 

solishtirma issiqlik sig‘imi C=130J/kg.grad.

---

277.Bir hajmli ikki idishda kislorod 1) B=2Мpа, T

1
=800K 2)P

2
=2,5Мpа, T

2
=200K

solingan. Agar bular nay bilan tutashtirilib 200K gacha sovitiladi. Idishdagi hosil

bo’lgan bosim topilsin. 
278.0
0

C temperaturada benzolning siqilish koeffisienti 9

.
10

5

atm
-1

ga, hajm 

kengayish koeffisienti esa 1,42

.
10

-3
grad

-1
ga teng. Benzolni 1
0
C ga isitganda uning 

hajmi o’zgarmasligi uchun tashqi bosim qanday bo’lishi kerak?

279.Massasi m=14kg bo’lgan azot (

=28

.
10

-3

kg/mol’) T=250K haroratda

izotermik ravishda P
1
=2atm bosimdan P

2
=1atm bosimgacha kengayganda 

bajarilgan A
T
ishni toping. Universal gaz doimiysi R=8,31 


K

mol

I

'

.
280.2kmol’ muz eriganda entroniyaning o’zgarishi 22,2 KJ/grad. ga reng. Tashqi 

bosim 1
.
10

5
N/m

2
ga ko’tarilsa, muz erish temperaturasining qanchaga o’zgarishi 
topilsin.
281.Ko’ndalang kesimning yuzi S=10sm
2
bo’lgan sterjenni t

1
=0

0

C dan t
2

=30

0
C

gacha isitilganda cho’zilmasligi uchun, uning uchlariga qanday qo’yilishi kerak? 

282.Har qanday temperaturada po’lat sterjen’ mis sterjendan 5sm uzun bo’lishi

uchun po’lat va mis sterjenlarning 0
0
C temperaturadagi uzunliklari qanday bo’lishi 

kerak?
283.Usunligi 50sm va diametri 1mm bo’lgan rezinka shlang bor. Agar rezinka 

uchun Puasson koeffisienti 0,5 ga teng bo’lsa, shlangni 10sm ga cho’zganda uning
ichki diametri topilsin. 
284.10
0

burchakka buralgan, uzunligi 5sm va diametri 4

.
10

-3

bo’lgan simning

potensial energiyasi topilsin. Sim materialining siljish moduli 5
.
10

11

gina 1sm
3
ga 

teng.
1)

V=const va 2) p=const bo’lganda kislorodning solishtirma issiqlik sig‘imi topilsin.
285. O’zgarmas bosimda quyidagi gazlarning: l)vodorod xlorid, 2) neon, 3) azot 
oksidi, 4) uglerod oksidi va 5) simob bug‘ining solishtirma issiqlik sig‘imlari
topilsin. 
286. O’zgarmas bosimda kislorod uchun solishtimia issiqlik sig‘mining o’zgarmas
hajmdagi solishtirma issiqlik sig‘imiga nisbati topilsin. 
287.Biror ikki atomli gazning o’zgarmas bosimda solishtinna issiqlik sig‘imi 3,5
kal/g-grad ga teng. Bu gaz bir kilomolining massasi nimaga teng.
288.Agar biror ikki atomli gazning normal sharoitda zichligi 1,43 kg/mJ bo’lsa, bu
gazning Cv va Cp solishtirma issiqlik sig‘imi nimaga teng?
289.Agar biror gaz bir kilomolining massasi u=30 kg/kmol ga tengligi va uning
uchun

Cv

С

P
= 1,4 nisbati ma’lum bo’lsa, gazning Cv va Cp solishtirma issiqlik 
sig‘imi topilsin.
290.Agar kislorodning o’zgarmas bosimda solishtirma issiqlik sig‘imi 1050 J/kg-
grad ga teng bo’lsa, uning dissosiya darajasi nimaga teng?
291.Dissotsiatsiya darajasi 50% ga teng bo’lsa, bug‘simon yodning Cv va Cp 
solishtirma issiqlik sig‘imi topilsin. Iod J
2
ning bir kilomol massasi 254 kg/kmol ga 

teng.

---

292.Agar azot uchun

Cv

С

P
nisbatining 1,47 ga tengligi ma’lum bo’lsa, uning 
dissosiasiya darajasi nimaga tengligi topilsin.
293.3 kmol argon va 2 kmol azotdan iborat bo’lgan gaz aralashmasining o’zgarmas 
bosimda solishtirma issiqlik sig‘mi topilsin.
294.8 g geliy va 16 g kisloroddan iborat bo’lgan gaz aralashmasi uchun 


v

p

C

C
nisbat

topilsin.

295.Bir kilomol kislorod va bir necha kilomol argondan iborat bo’lgan gaz 
aralashmasining o’zgarmas hajmda solishtirma issiqlik sig‘imi 430 J/kg-grad ga
teng. Gaz aralashmasida argondan qancha miqdor bor? 
296.10°C
haroratda 10 g kislorod 3∙10
5

N/m

2
o’zgarmas 

bosimda
isitilgandan keyin gaz kengayib 10L hajmni egallaydi. 1) Gazning olgan issiqlik 

miqdori, 2) gaz molekulalarining isitilgandan oldingi va keying issiqlik harakati
energiyasi topilsin. 
297. 1 hajmli yopiq idishda 10°C temperaturada 12 g azot bor. Isitilgandan keyin
idishdagi bosim 104 mm.sim.ust. ga teng bo’lgan Isitishda gazga qancha 
issiqlik miqdori berilgan?
298.10

5
N/m

2
bosimda 2L azot bor. 1) p=const bo’lganda, uning hajmini ikki 
baravar orttirish uchun, 2) V=const bo’lganda, uning bosimini ikki marta ottirish
uchun qanchadan issiqlik miqdori berish kerak? 
299.Yopiq idishda 27°C harorat va 10
5
N/m

2
bosimda 14 g azot bor. Isitilgandan 

keyin idishdagi bosim 5 marta ortgan. 1) Gazning qanday haroratgacha
isitilganligi, 2) idishning hajmi, 3) gazga berilgan issiqlik miqdori topilsin. 
300.12 g kislorodni o’zgarmas bosimda 50°C ga isitish uchun qancha issiqlik
miqdori sarflash kerak?
301.40 g kislorodni 16°C dan 40°C gacha isitish uchun 150 kal issiqlik sarf
bo’lgan. Gaz qanday sharoitda isitilgan? (O’zgarmas hajmdami yoki o’zgarmas 
bosimdami?)
302.Yopiq idishda 10
5
N/m

2
bosimda 10L havo bor. Idishdagi bosimni 5 marta 

orttirish
uchun

havoga
qancha

issiqlik
berish

kerak?
303.0,053 kkal issiqlik miqdori berib. karbonat angidridning qancha miqdorini 

20°C dan 100°C gacha isitish mumkin? 2) Bunda bitta molekulaning kinetik
energiyasi qancha ortadi? Isitish vaqtida gaz p=sonst bosimda kengayadi.
304.V=2L hajmli yopiq idishda zichligi P = 1,4 kg/m3 ga teng azot bor. Shu
sharoitda azotni 100° ga isitish uchun unga qancha Q issiqlik miqdori berish 
kerak?
305.3L hajmli yopiq idishda 3 atm bosimda 27°C haroratli azot bor. Isitilgandan 
keyin idishdagi bosim 25 atm gacha ko’tarilgan. 1) Isitilgandan keyingi azotning
harorati. 2) azotga berilgan issiqlik miqdor topilsin.
306.Biror miqdordagi gazni o’zgarmas bosimda 50° ga isitish uchun 160 kal
issiqlik miqdori sarf qilish kerak. Agar shu miqdordagi gazni o’zgarmas hajmda 
100° ga sovitilsa, 240 kal issiqlik miqdori ajraladi. Bu gaz molekulalarni qanday
sonli erkinlik darajasiga ega bo’ladi?

---

307.Yopiq idishda 7°C haroratli 10 g azot bor. 1) azot molekulasining o’rtacha

kvadratik tezligini ikki baravar orttirish uchun unga qancha issiqlik berish kerak? 
2) bunda harorat necha marta ortadi? 3) bunda gazning idish devoriga bo’lgan
bosimi necha marta ortadi? 
308.Normal sharoitda 2L hajmli yopiq idishda m gram azot va m gram argon bor.
Bu gaz aralashmasini 100° ga isitish uchun unga qancha issiqlik miqdori berish 
kerak?
309.Harorati t
0
=20

0
C bo’lgan yomg‘ir tomchisi erga urilganda bug‘lanib ketishi 

uchun qanday h balandlikdan tushishi kerak? Havoning qarsgiligini hisobga
olmang. Suvning solishtirma issiqlik sig‘imi C=4180J/kg.grad, solishtirma 
bug‘lanish issiqligi

=22,6

.
10

5

J/kg.