Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti quyidagi formula orqali hisoblanadi



Yüklə 0,61 Mb.
səhifə1/2
tarix13.10.2023
ölçüsü0,61 Mb.
#127694
  1   2
ECONOM


1 Aylanma aktivlar qiymati 130 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 60 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 520 mln.so‘mga teng. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti (Current Ratio) korxonaning joriy to'lov qobiliyati va joriy majburiyatlar qiymati o'rtasidagi nisbatni ifodalaydi. Bu nisbat joriy aktivlar to'lovi bilan joriy majburiyatlar to'lovini solishtiradi va korxonaning to'lovlarini majburiyatlarini qoplashga qobiliyatini ko'rsatadi.
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti quyidagi formula orqali hisoblanadi:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar
Ushbu ma'lumotlar asosida, joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyentini hisoblaymiz:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = 130 mln. so'm / 60 mln. so'm = 2.1667
Demak, korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 2.1667 ga teng.
2 Korxona hisobot yilida 2000 dona mahsulot ishlab chiqarish uchun 520 000 ming sо‘m о‘zgaruvchan va 68 000 ming sо‘m о‘zgarmas xarajatlarni amalga oshirgan. Hisobot yilida о‘zgaruvchan xarajatlarning jami ishlab chiqarish xarajatlari tarkibidagi ulushini aniqlang.
O'zgaruvchan xarajatlarning jami ishlab chiqarish xarajatlari tarkibidagi ulushni aniqlash uchun, jami ishlab chiqarish xarajatlaridan о‘zgarmas xarajatlarni ayirib olishimiz kerak.
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = 520,000 ming so'm
О‘zgarmas xarajatlar = 68,000 ming so'm
Jami ishlab chiqarish xarajatlaridan о‘zgarmas xarajatlarni ayirib olishamiz:
Ulashingan xarajatlar = Jami ishlab chiqarish xarajatlari - О‘zgarmas xarajatlar = 520,000 ming so'm - 68,000 ming so'm = 452,000 ming so'm
Demak, korxona hisobot yilida о‘zgaruvchan xarajatlarning jami ishlab chiqarish xarajatlari tarkibidagi ulushi 452,000 ming so'mga teng.
3 Balans” atamasining ma’nosi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
Ma’lumotlar yetarli emas. "Balans" atamasining ma'nosini berish uchun to'g'ri javobni ta'minlashimiz kerak. Sizning savolingizni batafsil ko'rsatishingiz mumkinmi?
4Agar aylanma mablag‘larning o‘rtacha qiymati 2 540 000 bo‘lsa va ularning aylanmasi 3,5 baravar bo‘lsa, mahsulotni sotishdan tushgan tushum qanday bo‘ladi?
Agar aylanma mablag'ning o'rtacha qiymati 2,540,000 bo'lsa va ularning aylanmasi 3,5 baravar bo'lsa, bu mahsulotni sotishdan tushgan tushumning ma'nosi bu mablag'ni 3,5-baravar oshirishdir. Bunday holatda, mahsulotni sotishdan tushgan tushum 8,890,000 (2,540,000 * 3,5) bo'ladi.
5Aktivlar aylanmasining tezlashishi quyidagilarga yordam beradi:

  1. Sotishlar vaqti ko'payadi: Aktivlarni tezlashtirish uchun, sotishlarni oshirish vaqtlarini qisqartirish mumkin. Bunda, xaridorlar tomonidan mahsulotlarni tezroq olishlari uchun motivatsiya yaratiladi.

  2. To'lov muddatlari qisqaradi: Xaridorlar bilan to'lov muddatlarini qisqartirish aktivlarni tezlashtirishga yordam beradi. Masalan, to'lovni oldindan talab qilish, narxni kamaytirish yoki to'lovlarni qisqa muddatda qabul qilish imkonini berish.

  3. Marketing va reklama: Sifatli marketing va reklama faoliyatining o'ziga xos ta'siri bor. Bu, sotishlar sonini va tezligini oshirishi mumkin.

  4. Xaridorlarni loyihalarga jalb qilish: Xaridorlarni o'zining iste'molga olish loyihalariga jalb qilish aktivlarni tezlashtirishda muhim rol o'ynaydi. Bunda, xaridorlar mahsulotni tezroq ishlatishga qiziqishadi.

  5. Ko'pgina raqobat: Raqobat ko'payishi aktivlarni tezlashtirishga olib keladi. Bu, narxlarni kamaytirish, xizmat sifatini oshirish, yangi xususiyatlar qo'shish kabi usullarni o'z ichiga oladi.

  6. Protsesslarni optimallashtirish: Ish tartiblarini va jarayonlarni optimallashtirish, ishlar yo'lida yo'qotishlarni kamaytirish va mahsulotni sotish jarayonini tezlashtirishga yordam beradi.

  7. Stoklarni optimallashtirish: Sotuv uchun o'zgartirilgan o'rnatish va stoklarni optimallashtirish, moliyalashtirish va moliyaviy barqarorlikni oshirishga imkon beradi.

  8. Xizmat sifatini oshirish: Xaridorlarga yuqori sifatli xizmat ko'rsatish va ularning talablarini to'liq qondirish, mahsulotni tezlashtirishda katta ahamiyatga ega.

  9. Innovatsiyalar va yangiliklar: Innovatsion mahsulotlar va yangiliklar ko'rsatish aktivlarni tezlashtirish uchun muhimdir. Yangi xususiyatlar, funktsiyalar yoki dizaynlar mavjud bo'lgan mahsulotlar sotuvlarni oshirishga yordam berishi mumkin.

  10. To'lov va chegirmalar: To'lov shartlarini yengilab, chegirmalar, skidkalar va bonuslar kabi qo'shimchalarni taqdim etish aktivlarni tezlashtirishda muhim rol o'ynayadi.

Bu faktorlar aktivlarni tezlashtirish uchun muhim bo'lib, mahsulotlar va xizmatlarning sotishini oshirishga yordam beradi. Buning natijasida kompaniya daromadi va daromad miqdori oshadi.
6Aktivlar rentabelligi ko‘rsatkichi .... aniqlash uchun qo‘llaniladi.
Aktivlar rentabelligi (ROI - Return on Investment) kompaniyaning moliyaviy natijalarni o‘lchashda qo‘llaniladi. ROI, aktivlar bilan bog‘liq investitsiyalar orasidagi foyda va xarajatlarni nisbiy hisoblash uchun ishlatiladi. Ushbu ko‘rsatkich kompaniyadagi aktivlarning foydasini va moliyaviy samaradorligini bilishga yordam beradi.
ROI ni quyidagi formula bilan hisoblaymiz:
ROI = (Foyda - Xarajatlar) / Xarajatlar
Bu formula orqali aktivlar bilan bog‘liq investitsiyalar qanday foyda olib chiqqanligini ko‘rsatadi. Agar ROI qiymati 1 dan yuqori bo‘lsa, bu investitsiyalardan keng foyda olinganligini bildiradi. ROI qiymati 1 dan past bo‘lsa, investitsiyalardan kam foyda olinganligini anglatadi.
ROI, kompaniyadagi aktivlar bilan bog‘liq moliyaviy qarorlarni qabul qilish, loyihalar va investitsiya variantlarini baholash, moliyaviy natijalarni taqqoslash va moliyaviy sarmoyalar bilan bog‘liq boshqa muhokama va boshqaruv jarayonlarida ham qo‘llaniladi.
7.Aktivlarni likvidligi deganda nima tushuniladi?
Aktivlarni likvidligi, kompaniyaning aktivlarini moliyaviy muomalada tez va ishonchli shaklda aylanishi va o‘zgarishlarga bo‘lgan imkoniyatini ifodalaydi. Bu, kompaniyaning aktivlarini nag‘d, daromad olishga va qarzlarini to‘lashga o‘girishsiz qanday tez va osonlik bilan aylantirishi mumkinligini anglatadi.
Aktivlarni likvidligi, kompaniya faoliyatining davom etishida muhim bo‘lgan bir ko‘rsatkichdir. Agar kompaniyaning aktivlari yuqori darajada likvid bo‘lsa, uning daromadi yuqori bo‘lishi va operatsion faoliyati oson va tezlik bilan amalga oshirilishi kutiladi. Boshqacha aytganda, likvid aktivlar kompaniya uchun bozorda oson o‘zgarishlarga bo‘lgan tayyorlikni bildiradi.
Likvidlik ko‘rsatkichlari, shuningdek, kompaniya to‘lov qobiliyati, joriy nisbatlar, tovar va xizmatlar sotish va sotib olish jarayonlari, qarzlar to‘lovini tashkil etish va hokazolarni bajarish jarayonlari, moliyaviy menejmentning samaradorligi va moliyaviy strategiyalar o‘zgarishlarida ko‘rsatib berish uchun foydalaniladi.
8Aktivlarning chiqib ketishi yoki kamayishi yohud majburiyatlarning ortishi – bu …..
Aktivlarning chiqib ketishi yoki kamayishi, yoki majburiyatlarning ortishi, bir kompaniyaning moliyaviy holati va moliyaviy o‘zgarishlarining o‘rniga keladigan harakatlar va tadbirlar bilan bog‘liqdir. Bu holatlar kompaniyaning moliyaviy barqarorligini, rentabelligini va o‘z to‘lov qobiliyatini ta’sir qilishi mumkin.
Aktivlarning chiqib ketishi yoki kamayishi odatda bir necha sababga asoslangan bo‘lishi mumkin. Masalan, daromadning kamayishi, kompaniyaning savdo faoliyati yoki so‘rovning kamayishi, aktivlarni qiymatlantirishida yoki bevosita xarajatlarda o‘zgarishlarda yuzaga kelishi mumkin. Bundan tashqari, majburiyatlarning ortishi, kompaniyaning qarzlarining oshishi, to‘lov muddatlarining yakunlanmaganligi, moliyaviy resurslarning yetarli bo‘lmaganligi va boshqa moliyaviy sabablar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, aktivlarning chiqib ketishi yoki kamayishi, kompaniyaning moliyaviy tuzilishi, moliyaviy menejmentining qo‘shimcha harakatlari va harakatlanish strategiyalariga ham bog‘liq bo‘lishi mumkin. Bu holatlar kompaniya rahbariyati va moliyaviy menejment tomonidan faol o‘ralishi, to‘lov qobiliyati va moliyaviy barqarorligini ta’minlash uchun kerakli tadbirlar va imkoniyatlarni o‘z ichiga oladi
9Aktivlarning rentabelligi qanday aniqlanadi
Aktivlarning rentabelligi, bir kompaniyaning kiritgan aktivlaridan olingan daromadning moliyalashtirilgan ko‘rsatkichi sifatida aniqlanadi. Rentabelligi hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:
Rentabelligi = (Aktivlardan olingan daromad / Aktivlar miqdori) x 100
Rentabelligi ko‘rsatkichining faqat aktivlarga oid bo‘lmaganda, misol uchun xususiy fondlarning rentabelligi yoki moliyaviy operatsiyalar rentabelligi hisoblanishi mumkin. Rentabelligi foizda ifodalaydigan bir raqam hisobida beriladi.
Rentabelligi, kompaniyaning aktivlarini samarali va moliyalashtirilgan shaklda ishlashini ko‘rsatadi. Aktivlarning rentabelligi yuqori bo‘lsa, bu kompaniyaning aktivlaridan samarali foydalanishni va daromad olishni anglatadi. Aktivlarning rentabelligi tahlil qilinayotgan moliyaviy barqarorlik va moliyaviy natijalarni baho berishda muhim bir ko‘rsatkichdir.
Rentabelligi yuqori bo‘lgan aktivlar, investitsiya qilinishi, kapital sifatida saqlanishi va katta daromad olishi uchun ko‘plab o‘tkazmalarga asos bo‘lishi mumkin. Bu esa kompaniya uchun moliyaviy muvaffaqiyat va samarali faoliyatni ta’minlaydi.
10Asosiy faoliyatdan kо‘rilgan foyda (zarar) qanday aniqlanadi?
Asosiy faoliyatdan kо‘rilgan foyda (zarar), bir kompaniyaning moliyaviy hisobotida, belgilangan davr (oy, yil, kvartal) uchun kiritilgan daromad va xarajatlar ayrimini ifodalaydi. Foyda, olingan daromadning xarajatlardan ayirilgan qismini ifodalaydi va qisqa ko‘rinishda quyidagi formuladan foydalanilarak aniqlanadi:
Foyda = Olingan daromad - Xarajatlar
Olingan daromad, kompaniya tomonidan sotilgan mahsulotlar, xizmatlar, tulovlar, investitsiyalar, likvidaktlar yoki boshqa daromad manbalari orqali kiritilgan barcha moliyalashtirilgan kirimlar jami hisoblanadi.
Xarajatlar esa kompaniyaning faoliyat uchun sarflangan mablag‘larni ifodalaydi, shu jumladan ishchilarning maoshlari, ishga kelish vaqtidagi to'lovlari, xarajatlar to'g'risida hisobotlar, energiya, materia va resurslar uchun to'lovlar, reklama va marketingga sarflangan mablag‘lar, operatsion xarajatlar va boshqa moliyaviy muammo yuzasidan tashkil topgan mablag‘larni o‘z ichiga oladi.
Agar foyda musbat bo‘lsa, bu ko‘rsatkich kompaniyaning asosiy faoliyatdan kо‘rilgan o‘zgaruvchi foydalanishini anglatadi. Bu esa kompaniyaning daromad olishi va xarajatlarni bajarishda yaxshi natija ko‘rsatishini ifodalaydi. Agar foyda manfiy bo‘lsa, bu kompaniyaning asosiy faoliyatdan zarar ko‘rishini anglatadi, ya'ni daromad olishi xarajatlarni tashkil etishga yetmaydi.
Foyda (zarar) hisoblanishi, kompaniya moliyaviy hisobotlarida ishlab chiqariladi va shuningdek, moliyaviy auditorlar tomonidan tekshiriladi va tasdiqlanadi. Bu hisoblash, kompaniyaning moliyaviy holatini, faoliyatini baholash va moliyaviy qarorlarni qabul qilishda muhim bir ko‘rsatkichdir.
11Asosiy vositalar rentabelligi qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalar rentabelligi, bir kompaniyaning moliyaviy hisobotida, asosiy vositalar orqali kiritilgan daromad va vositalarni olib chiqarish uchun sarflangan xarajatlarni o‘z ichiga olgan ko‘rsatkichdir. Rentabelligi aniqlash uchun quyidagi formula ishlatiladi:
Rentabelligi = (Asosiy vositalarning daromadi - Asosiy vositalarni olib chiqarish uchun sarflangan xarajatlar) / Asosiy vositalar jami qiymati * 100
Asosiy vositalarning daromadi, kompaniya tomonidan olingan asosiy vositalar orqali kiritilgan daromadni ifodalaydi.
Asosiy vositalarni olib chiqarish uchun sarflangan xarajatlar, vositalarni ishlab chiqarish, qayta ishlash, vositalarni ta'mirlash va saqlash, vositalarni ishga tushirish uchun texnik va laboratoriya jihozlarini sotish, xarajatlar to'g'risida hisobotlar va boshqa moliyaviy muammo yuzasidan tashkil topgan xarajatlar jami hisoblanadi.
Asosiy vositalar jami qiymati, kompaniyaning asosiy vositalarning jami qiymatini ifodalaydi.
Rentabelligi ko‘rsatkichining foizdagi natijasi, kompaniyaning asosiy vositalarni olib chiqarish va ulardan daromad olishda qanday muvaffaqiyat ko‘rsatishini ifodalaydi. Agar rentabelligi musbat bo‘lsa, bu ko‘rsatkich kompaniyadagi asosiy vositalar orqali olingan daromadning vositalar jami qiymatiga nisbatan yaxshi natija ko‘rsatishini anglatadi. Agar rentabelligi manfiy bo‘lsa, bu kompaniyadagi asosiy vositalar orqali olingan daromad vositalar jami qiymatiga nisbatan kam bo‘lishini anglatadi.
Rentabelligi hisoblash, kompaniya moliyaviy hisobotlarida ishlab chiqariladi va shuningdek, moliyaviy auditorlar tomonidan tekshiriladi va tasdiqlanadi. Bu hisoblash, kompaniyaning asosiy vositalarning moliyaviy ishlab chiqarishda va ulardan daromad olishda nechi foyda ko‘rsatishini baholashda muhim bir ko‘rsatkichdir.
12Asosiy vositalar rentabelligi quyidagicha aniqlanadi:
Asosiy vositalar rentabelligi quyidagicha aniqlanadi:
Rentabelligi = (Asosiy vositalarning daromadi - Asosiy vositalarni olib chiqarish uchun sarflangan xarajatlar) / Asosiy vositalar jami qiymati * 100
Bu formula orqali asosiy vositalar rentabelligi foizda ifodalangan bo‘ladi. Asosiy vositalarning daromadi, kompaniya tomonidan olingan asosiy vositalar orqali kiritilgan daromadni ifodalaydi. Asosiy vositalarni olib chiqarish uchun sarflangan xarajatlar, vositalarni ishlab chiqarish, qayta ishlash, vositalarni ta'mirlash va saqlash uchun sarflangan xarajatlarni ifodalaydi. Asosiy vositalar jami qiymati, kompaniyaning asosiy vositalarining jami qiymatini ifodalaydi.
Rentabelligi hisoblash, kompaniyaning asosiy vositalarining moliyaviy ishlab chiqarishda va ulardan daromad olishda nechi foyda ko‘rsatishini baholashda muhim bir ko‘rsatkichdir. Bu hisoblash, kompaniya moliyaviy hisobotlarida ishlab chiqariladi va shuningdek, moliyaviy auditorlar tomonidan tekshiriladi va tasdiqlanadi. Rentabelligi ko‘rsatkichining foizdagi natijasi, kompaniyaning asosiy vositalar orqali olingan daromadning vositalar jami qiymatiga nisbatan qanday muvaffaqiyat ko‘rsatishini ifodalaydi. Agar rentabelligi musbat bo‘lsa, bu ko‘rsatkich kompaniyada foydali ishlashni anglatadi. Agar rentabelligi manfiy bo‘lsa, bu esa ko‘rsatkichning yomon ishlashni anglatadi.
13Asоsiy fоndlarning texnik hоlatini tahlil qilishda hisоblanadigan kо‘rsatkichlarni belgilang.
Asosiy fondlarning texnik holatini tahlil qilishda quyidagi korsatkichlarni belgilash mumkin:

  1. Moyenne (O‘rta qiymat): Asosiy fondning o‘rtacha qiymati hisoblanadi. Bu korsatkich fondning qiymatlarining jami miqdorini fonddagi birikmalar soniga bo‘lib bo‘lishi bilan hisoblanadi.

  2. Mode (Moda): Asosiy fondning eng ko‘p paydo bo‘lgan qiymati hisoblanadi. Bu fondning bir vaqtning o‘zida eng ko‘p paydo bo‘lgan qiymatni ifodalaydi.

  3. Median (Median): Asosiy fondning qiymatlari tartiblangan holda o‘rta qiymatini ifodalaydi. Bu fondning qiymatlari yechimlarda tartiblangan holda eng o‘rtacha qiymatni ifodalaydi.

  4. Maksimum (Max): Asosiy fondning eng yuqori qiymatini ifodalaydi. Bu fondning eng katta qiymatini ifodalaydi.

  5. Minimum (Min): Asosiy fondning eng pastki qiymatini ifodalaydi. Bu fondning eng pastki qiymatini ifodalaydi.

  6. Standart deviasiya: Asosiy fondning qiymatlari o‘rtasidagi farqni ifodalaydi. Bu korsatkich fondning qiymatlari o‘rtasidagi farqni ifodalaydi va fondning o‘rtacha qiymati bilan taqqoslangan holda qiymatlarning nechta bo‘lib o‘tganligini ifodalaydi.

Bu korsatkichlar asosiy fondning texnik holatini tahlil qilishda foydalaniladigan ko‘rsatkichlar hisoblanadi. Ulardan foydalanib, fondning qiymatlari, ko‘rinishi, yo‘nalishi va o‘zgarishi haqida ma'lumot olish mumkin. Bu esa fondni boshqarishda va ta'lim-mashg'ulot jarayonida muvaffaqiyatni baholashda yordam beradi.
14Asоsiy vоsitalar deb nimaga aytiladi?
Asosiy vositalar, korporativ (kompaniyalar) faoliyatining asosiy qismlarini ifodalaydigan vositalardir. Ular korporativ faoliyatning yuritilishini, moliyaviy ommalashuvni, menejmentni, rivojlanishni ta'minlaydigan asosiy vositalardir. Asosiy vositalar asosan quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

  1. Moliyaviy vositalar: Pul, moliyaviy qarzlar, kapital, moliyaviy imtiyozlar va boshqa moliyaviy manbalardan iborat bo‘ladi. Bu vositalar korporativ faoliyatning moliyaviy tomonlarini ta'minlayadi.

  2. Insan resurslari: Xodimlar, mutaxassislar, boshqaruv organlari va kadrlar, xodimlar bilimini oshirish, motivatsiya va qadrlash tizimlari kabi narsalardan iboratdir. Bu vositalar korporativ faoliyatning inson resurslari tomonini ta'minlayadi.

  3. Teknologik vositalar: Texnika, dasturiy ta'minotlar, avtomatlashtirilgan tizimlar, axborot kommunikatsiya vositalari va boshqalar bilan bog'liq bo‘ladi. Bu vositalar korporativ faoliyatning texnologik tarmoqlarini ta'minlayadi.

  4. Moliyaviy fоndlаr: Korxona, bank va boshqa moliyaviy tashkilotlar tomonidan yig'ilgan mablag'lar to'plamidir. Bu vositalar korporativ faoliyatning moliyaviy resurslarini ta'minlayadi.

  5. Mаljumotlar: Statistik ma'lumotlar, marketing ma'lumotlari, xaridlar va savdo ma'lumotlari, tahlil va prognozlar, axborotlar, kadrlar haqida ma'lumotlar kabi narsalardan iboratdir. Bu vositalar korporativ faoliyatning ma'lumotlar tomonini ta'minlayadi.

Asosiy vositalar korporativ tashkilotlar uchun muhim va zarur bo‘lib, ulardan samarali foydalanish korxonalarning rivojlanish va muvaffaqiyatini ta'minlayadi.
15Asоsiy vоsitalar harakatini ifоdalоvchi kоeffitsientlar nima
Asosiy vositalarning harakatini ifodalovchi koeffitsientlar ko'plab o'zgaruvchilarni o'z ichiga oladi va ushbu vositalarning korxonalarning faoliyatida o'ynadigan rollarini tahlil qilishga yordam beradi. Ba'zi asosiy vositalar koeffitsientlari quyidagicha bo'lishi mumkin:

  1. Moliyaviy koeffitsientlar: Moliyaviy vositalar uchun koeffitsientlar moliyaviy to'lovlarning o'lcham va ko'rsatkichlarini ifodalayadi. Misol uchun, bor bo'lgan daromadga nisbatan moliyaviy vositalarning jami qiymatini ifodalovchi daromad-moliya nisbati koeffitsienti.

  2. Tashkiliy koeffitsientlar: Boshqaruv tizimi, kadrlar tahlili, ishlab chiqarish jarayoni va boshqalar kabi tashkiliy vositalarning koeffitsientlari tashkiliy faoliyatning samaradorligini o'z ichiga oladi.

  3. Texnik koeffitsientlar: Texnik vositalar uchun koeffitsientlar, masalan, texnik jarayonlar ishlab chiqarish natijalarining yaxshiligi, texnik vositalarning o'z vaqtida ishlab chiqarish imkoniyati va hokazo ni ifodalayadi.

  4. Inson resurslari koeffitsientlar: Bunda, xodimlarning motivatsiyasi, kadrni yangilash va rivojlanish, ishga yosh va tajribasiga ko'ra taqsimlanish va boshqalar koeffitsientlarda ifodalaydi.

  5. Moliyaviy fоndlаr koeffitsientlari: Moliyaviy fоndlаrning daromadi, moliyaviy rivojlanish darajasi, moliyaviy bozor sharhlarining o'zgarishlari va boshqalar koeffitsientlarni ta'lim etishi mumkin.

Koeffitsientlar, asosiy vositalarning faoliyatini tahlil qilishda yordam beradi va korxonalarning kuchli yoki qisqa tomonlarini aniqlashda foydalaniladi. Har bir koeffitsientning o'ziga xos ma'nosi va yordamchi bo'lgan ko'rsatuvlar mavjud bo'lishi mumkin.
15Asоsiy vоsitalar harakatini ifоdalоvchi kоeffitsientlar nima?
Asosiy vositalar harakatini ifodalovchi koeffitsientlar, asosiy vositalarining faoliyatining samaradorligini o'z ichiga oladigan va uning rentabelligini tahlil qilishda foydalaniladigan ko'rsatkichlardir. Bu koeffitsientlar asosiy vositalarning moliyaviy, texnik, inson resurslari, tashkiliy va boshqa xususiyatlarni ifodalayishi mumkin. Bu ko'rsatkichlar quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:

  1. Rentabelligi koeffitsienti: Asosiy vositalarning daromad olish qobiliyati va moliyaviy rentabelligini ifodalayadi.

  2. Moliyaviy xavfsizlik koeffitsienti: Asosiy vositalar uchun moliyaviy xavf darajasini belgilaydi va moliyaviy risklarni tahlil qilishda yordam beradi.

  3. O'z-harakat koeffitsienti: Asosiy vositalarning o'z vaqtida ishlab chiqarish imkoniyatini va harakatini ifodalayadi.

  4. Ishlab chiqarish koeffitsienti: Asosiy vositalar va ishlab chiqarish jarayonlari orasidagi bog'liqlikni ifodalayadi.

  5. Ishchi xodimlar koeffitsienti: Asosiy vositalar va ishchi xodimlar orasidagi hamkorlik darajasini ifodalayadi va ish faoliyati samaradorligini tahlil qilishda yordam beradi.

  6. Teknik koeffitsientlar: Asosiy vositalar uchun texnik xususiyatlarni belgilashda foydalaniladi va harakatni ifodalayadi.

Bu koeffitsientlar asosiy vositalarning faoliyatini tahlil qilishda yordam beradi va korxonalarning samaradorligini va rentabelligini o'rganishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi. Koeffitsientlar har bir korxona va sohasiga ko'ra o'ziga xosliklar bilan ifodalanishi mumkin.
15Asоsiy vоsitalar harakatini ifоdalоvchi kоeffitsientlar nima?
Asosiy vositalar harakatini ifodalovchi koeffitsientlar, asosiy vositalarning faoliyatini tahlil qilishda foydalaniladigan ko'rsatkichlardir. Ular asosiy vositalarning efektivligini, samaradorligini, xavfsizligini va boshqa xususiyatlarni ifodalayadi. Quyidagi koeffitsientlar asosiy vositalar harakatini ifodalovchi koeffitsientlarga misoldir:

  1. Rentabelligi koeffitsienti: Asosiy vositalarning daromad olish va moliyaviy rentabelligini belgilayadi.

  2. Ijaraga berish koeffitsienti: Asosiy vositalar to'g'risidagi ijaraga berish va o'z vaqtida amortizatsiya miqdorini ifodalayadi.

  3. Moliyaviy xavfsizlik koeffitsienti: Asosiy vositalarning moliyaviy xavfsizlik darajasini belgilayadi va moliyaviy risklarni tahlil qilishda yordam beradi.

  4. O'z-harakat koeffitsienti: Asosiy vositalarning o'z vaqtida faol ishlash vaqti miqdorini ifodalayadi.

  5. Ishchi xodimlar koeffitsienti: Asosiy vositalar va ishchi xodimlar orasidagi ishbirliklilik darajasini ifodalayadi va korxona faoliyatining samaradorligini oshirishda yordam beradi.

  6. Energiya ishlab chiqarish koeffitsienti: Asosiy vositalar uchun sarf etilayotgan energiya miqdorini va energetik samaradorligini ifodalayadi.

Bu koeffitsientlar asosiy vositalar harakatini tahlil qilishda foydalaniladi va korxonalarning samaradorligini, rentabelligini va boshqa muhim xususiyatlarini o'rganishda yordam beradi. Koeffitsientlar korxona va sohalariga ko'ra o'ziga xosliklar bilan ifodalanishi mumkin.
16Asоsiy vоsitalar ishlab chiqarishda ishtirоk etishiga qarab qanday guruhlarga bо‘linadi?
Asosiy vositalar ishlab chiqarishda ishtirok etishiga qarab quyidagi guruhlarga bo'linadi:

  1. Kapital vositalari: Bu guruh asosiy vositalarni ishlab chiqarishda to'lovlar orqali sotib oladi. Masalan, korxona binosi, mashinalar, texnika va boshqa qurilmalar bu gurunga kiradi. Kapital vositalari uzluksiz ravishda ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etadi va uzun muddatda ishga tushiriladi.

  2. Ishchi vositalar: Bu guruh asosiy vositalarning ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etmaydigan, lekin ish faoliyatida ishchilarga xizmat qiluvchi vositalardir. Masalan, ishchilarning qo'llab-quvvatlash uchun ko'rinishga keltirilgan ta'lim vositalari, yashash va ishlash uchun jihozlar, ish qilish mehmonxonalari va boshqa vositalar bu gurunga kiradi.

  3. Intellektual vositalar: Bu guruh asosiy vositalar hisoblanmaydi, chunki ularga tangib quvvat, shakllanish yoki qurilmalar bog'liq emas. Intellektual vositalar korxonalarning fikr, dizayn, brend va boshqa immaterial moliyalashtirilgan qadriyatlaridir. Masalan, korxonalarning brend nomi, dizayni, patentlar, savollar va boshqa intellektual moliyalar bu gurunga kiradi.

  4. Tabiiy vositalar: Bu guruh asosiy vositalar tabiiy resurslardir. Masalan, yer quyishlari, suv manbalari, mineral resurslar, ormonlar va boshqa tabiiy vositalar bu gurunga kiradi.

Bu guruhlar asosiy vositalar ishlab chiqarishda ishtirok etadigan guruhlar hisoblanadi va korxona faoliyatining asosiy qismlarini tashkil etadi. Har bir guruh korxona faoliyatida o'ziga xos vazifalarni o'zida yuritadi va korxona samaradorligi va muvaffaqiyatini ta'minlashda o'ziga xos ahamiyatga ega.

16Asоsiy vоsitalar ishlab chiqarishda ishtirоk etishiga qarab qanday guruhlarga bо‘linadi?
Asosiy vositalar ishlab chiqarishda ishtirok etishiga qarab quyidagi guruhlarga bo'linadi:

  1. Kapital vositalari: Bu guruh asosiy vositalarni ishlab chiqarishda to'lovlar orqali sotib oladi. Kapital vositalari qurilmalar, mashinalar, binolar, transport vositalari, texnika va boshqa material vositalardan iborat bo'lishi mumkin.

  2. Ishchi vositalar: Bu guruh ish faoliyatida ishchilarga xizmat qiladigan vositalardir. Ishchi vositalar har xil o'zaro aloqalarga ega bo'lishi mumkin, masalan, kompyuterlar, software dasturlar, ish qilish jihozlari, qurilmalar, mehmonxonalarni ta'minlash uchun jihozlar va boshqa vositalar.

  3. Intellektual vositalar: Bu guruh korxonalarning fikri moliyalarini ifodalaydi. Bu intellektual moliyalar boshqa shaxslarga sotish, litsenziyalash, avtorlik huquqlarini olish, brendlar va boshqa immaterial moliyalashtirilgan aktivlarga tegishli bo'lishi mumkin.

  4. Tabiiy vositalar: Bu guruh tabiiy resurslarni ifodalaydi, masalan, yer quyishlari, suv manbalari, mineral resurslar, o'zaro aloqalar va boshqa tabiiy vositalar.

Bu guruhlar asosiy vositalar ishlab chiqarishda ishtirok etadigan guruhlar hisoblanadi. Ularning kombinatsiyasi korxona faoliyatini tashkil etadi va korxona samaradorligini ta'minlashda muhim ahamiyatga ega. Har bir guruh korxona faoliyatida o'ziga xos vazifalarni bajaradi va korxona muvaffaqiyatini ta'minlashda o'ziga xos rol o'ynaydi.
17Asоsiy vоsitalardan fоydalanish samaradоrligiga qaysi kо‘rsatkichlar оrqali bahо beriladi?
Asosiy vositalardan foydalanish samaradorligi bir nechta ko'rsatkichlar orqali baholash mumkin. Quyidagi kuchli ko'rsatkichlar boshqa ko'rsatkichlarga misol bo'lib keltirilishi mumkin:

  1. Ishlab chiqarish xarajatlari: Asosiy vositalardan foydalanishning bir ko'rsatkichi, ishlab chiqarish jarayonining xarajatlaridir. Bu xarajatlar materiallar, ishchi haqiqasi, vositalar narxi, energiya xarajatlari va boshqa ishlab chiqarishga oid xarajatlardan iborat bo'ladi.

  2. Ishlab chiqarish vaqti: Bu ko'rsatkich, asosiy vositalardan foydalanish orqali ishlab chiqarish jarayonining vaqti hisoblanadi. Qisqa ishlab chiqarish vaqti samaradorlikni oshirishga yordam beradi.

  3. Mahsulot sifati: Asosiy vositalardan foydalanishning natijasida olingan mahsulotning sifati va sifat darajasini baholash ham samaradorlikning bir ko'rsatkichi bo'ladi. Agar asosiy vositalar yaxshi ishlayotgan bo'lsa, mahsulot sifati oshiriladi va mijozlar tomonidan qadrlanadi.

  4. Ish haqiqasi va ish bilan bog'liq risklar: Asosiy vositalardan foydalanish samaradorligi o'rtasidagi ko'rsatkichlardan biri, ish haqiqasi va ish bilan bog'liq risklardir. Agar asosiy vositalar ish jarayonida xato va avariya ko'paytirish riskini pasaytirsin, o'sha vositalardan foydalanish samaradorligi ham oshadi.

  5. Avtomatlashtirilgan va optimallashtirilgan jarayonlar: Asosiy vositalardan foydalanish samaradorligi, jarayonlarni avtomatlashtirish va optimallashtirish bilan ham bog'liq bo'ladi. Bu, asosiy vositalardan foydalanish orqali ish jarayonlari tezlashtirilishi, xatolar va yo'qotishlarni kamaytirish va boshqa optimallashtirish muammosini hal qilishga yordam beradi.

  6. Xodimlar rivojlanishi: Asosiy vositalardan foydalanishning samaradorlikka ta'siri, xodimlar rivojlanishiga ham bog'liq bo'ladi. Agar asosiy vositalar xodimlar uchun qulaylik va ish faoliyatini osonlashtirish imkoniyatlarini yaratib bermoqda bo'lsa, bu xodimlar motivatsiyani oshiradi va faoliyatlarini yaxshilaydi.

Samaradorlikning baho berishida bu ko'rsatkichlar birgalikda qaraladi va har bir soha uchun belgilanishi mumkin. Ishlab chiqarishning ko'rsatkichlari va vositalarining foydalanishiga oid o'zgarishlar, samaradorlikni o'zgartirishga imkoniyat yaratadi.
18Asоsiy vоsitalarni yangilash kоeffisiеnti aniqlanadi?
Asosiy vositalarni yangilash koeffitsienti, bir vositani yangilash uchun sarflangan resurslar va olingan samaralar orasidagi nisbati ifodalayadi. Bu koeffitsient, vositani yangilashning samaradorligini va resurslar qo'llanilishining samaradorligini baholashda foydalaniladi.
Asosiy vositalarni yangilash koeffitsientini aniqlashda quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Yangilash koeffitsienti = Olingan samaralar / Sarflangan resurslar
Bu formulda, "olingan samaralar" yangilanayotgan vositadan olingan samaralar yoki foyda, omonat, daromad yoki boshqa ko'rsatkichlarni ifodalayadi. "Sarflangan resurslar" esa yangilanayotgan vositalarni yangilash uchun sarflangan mablag'lar, vaqt, ishchi xaqiqasi yoki boshqa resurslarni ifodalayadi.
Yangilash koeffitsientining qiymati, ko'rsatilgan vaqt davomida olingan samaralar va sarflangan resurslar nisbati bilan belgilanadi. Agar yangilash koeffitsienti 1 dan yuqori bo'lsa, bu yangilanayotgan vositani yangilashning samaradorligini ko'rsatadi. Agar yangilash koeffitsienti 1 ga teng yoki undan past bo'lsa, bu esa yangilanayotgan vositani yangilash samaradorligining pastligini ifodalaydi.
Yangilash koeffitsienti, vositalarning innovatsiyalar, texnologik o'zgarishlar, ish jarayonlarining optimallashtirilishi va boshqa yangilanishlar bilan bog'liq o'zgarishlarni baholashda yordam beradi. Bu koeffitsient, kompaniya rivojlanishini, vositalarining yangilanishini va samaradorligini o'rganish va ta'minlashda foydalaniladi.
19Asоsiy vоsitalarning chiqib ketish kоeffitsienti qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalarning chiqib ketish koeffitsienti (analogi bilan "fail-safe koeffitsienti" deb ataladi), vositaning qanday darajada ishlab chiqarish jarayonida xato qilishning qabul qilinishi va vositaning ishlashga qobiliyatining niqoblanganligini ifodalaydi. Bu koeffitsient, vositaning ishlab chiqarish, ishga tushirish, ish vaqti davomida ishlab chiqarish xatolarini kamaytirish, tizimni bozorish va mijoz talablari bo'yicha xavf va muammo yuzasidan foydalaniladi.
Asosiy vositalarning chiqib ketish koeffitsientini aniqlash uchun kompaniya yoki sohasiga o'ziga xos belgilashlar va ko'rsatkichlarni foydalanish mumkin. Bu ko'rsatkichlar quyidagilar bo'lishi mumkin:

  1. Xavf darajasi: Vositaning qanday darajada muammolar va xavflar tug'ilishining niqoblanganligini belgilovchi ko'rsatkichlardan biri xavf darajasidir. Bu, vositaning ishlashga qobiliyati, tizimning xavf vaqti davomida to'xtash, muammo yuzasidan mavjud bo'lishi va shunga o'xshash holatlarni hisobga oladi.

  2. Ishlab chiqarish xatolari: Asosiy vositalarning ishlab chiqarish jarayonida chiqadigan xatolar, xususiyatlar va nosozliklar chiqib ketish koeffitsientini belgilashda muhimdir. Bu xatolar va nosozliklar, vositani ishlashga qobiliyatini va samaradorligini ta'sir qilishi mumkin.

  3. O'qitish va yo'qotish xavf darajasi: Asosiy vositalarning qanday darajada o'qitish va yo'qotish jarayonlarida xavf va nosozliklar yuzaga kelishi ham chiqib ketish koeffitsientini belgilaydi. Bu, tizimning ishlashini ta'sir qiladi va vositaning to'xtash, yo'qotish va xavfda yotish imkoniyatini oshirishiga olib keladi.

  4. Xodimlar va tadbirlar: Xodimlar bilim va tajribasi, tadbirlar, to'garaklar va xavfni oldini olishning tuzilishi, tizimni monitoring qilish va xavfni kamaytirishdagi roli chiqib ketish koeffitsientini ta'sir qiladi.

  5. Xavfsizlik protseduralari: Xavfsizlik protseduralari, vositaning ishlashiga oid jarayonlarni tashkil etish, to'g'ri muvaffaqiyatga erishish va chiqib ketish koeffitsientini belgil

20Asоsiy vоsitalarning eskirish darajasi qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalarning eskirish darajasi, vositaning ishlab chiqarishdan so'ng o'tgan vaqtda qanday darajada bozorish, zararlanish yoki ishlash xususiyatlari o'zgarishini ifodalaydi. Eskirish darajasi, vositaning yoshlanish davriga, qo'llanish intensivligiga va vosita turi va xususiyatlariga bog'liq bo'ladi.
Eskirish darajasini aniqlash uchun quyidagi faktorlar va usullardan foydalanish mumkin:

  1. Monitoring va qiymatlash: Vositaning ishlash davomida monitoring va qiymatlash jarayonlari orqali eskirish darajasi belgilanishi mumkin. Bu jarayonlar, vositaning yaxshi ishlayotganligini, yoritish, tushuntirish va vosita tahlilining natijalari bilan bog'liq bo'ladi.

  2. Ish stoli xulosa: Vositaning ish stolidagi holati va xulosa ma'lumotlari eskirish darajasini aniqlashda yordam beradi. Ish stoli xulosa, vosita tuzilishining o'zgarishini, zararlanish belgilari va to'g'ri ishlayotganlik darajasini ta'minlashda yordam beradi.

  3. Qayta ishlash va texnik tekshiruvlar: Vositaning qayta ishlash va texnik tekshiruvlari, vositaning eskirish darajasini va muammo yuzasidan qo'ng'iroq qiladigan xavflarni aniqlashda foydali bo'ladi. Bu tekshiruvlar vositaning yaxshi ishlashini ta'minlash, to'g'ri parametrlarga ega bo'lish va eskirish darajasini belgilashda muhim rol o'ynaydi.

  4. Ishchi ta'til davri: Vosita ishlab chiqarishdan keyin, o'rtacha ishlab chiqarish davriga qancha vaqtni to'xtatish, ishchi ta'til davri sifatida bilinadi. Bu davr vositaning xavf va yo'qotish xususiyatlari, zararlanish darajasi va eskirish darajasini belgilashda foydali bo'ladi.

  5. Monitoring tizimlari: Vositaning ishlash holati va eskirish darajasini kuzatib boruvchi monitoring tizimlari yordamida vosita yoki tizimning ish xususiyatlari, zararlanish darajasi va eskirish darajasi belgilanishi mumkin. Monitoring tizimlari, vositaning uzluksiz ishlashini ta'minlashda va eskirish darajasini kuzatishda muhim bir vosita sifatida ishlaydi.

Eskirish darajasini aniqlashda yuqoridagi faktorlar va usullar birlashmasi va to'g'ri qiymatlash jarayonlari foydali bo'ladi. Bu, vositaning ishlab chiqarish va ishlash samaradorligini baholashda, vositaning yaxshi ishlab chiqarish va ishlashga qobiliyatini va ko'rsatkichlarni aniqlashda muhim bir rol o'ynaydi.
21Asоsiy vоsitalarning fоnd qaytimi qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalarning fond qaytimi (ROI - Return on Investment) aniq foyda va sarflangan mablag'lar nisbati orqali aniqlanadi. Bu nisbat, bir vosita yoki loyiha uchun sarflangan mablag'lar bilan olingan foyda o'rtasidagi nisbatni ifodalaydi. Fond qaytimi, boshqaruvchilar va investorlar uchun ish faoliyatining samaradorligini, pul sarflash jarayonlarini va foyda olish imkoniyatlarini baholashda foydalaniladi.
Fond qaytimini aniqlashning asosiy formulasi quyidagicha:
ROI = (Olingan foyda - Sarflangan mablag'lar) / Sarflangan mablag'lar
Bu formulda "Olingan foyda" vositani ishlatib olinggan foyda, daromad yoki boshqa foyda ko'rsatkichlarini ifodalayadi. "Sarflangan mablag'lar" esa o'sha vositani ishga tushirish uchun sarflangan mablag'lar, shu jumladan to'lovlar, ishchi maoshlari, materiallar, reklama xarajatlari va boshqa xarajatlardan iborat bo'ladi.
ROI natijasi sanoqqa teng bo'lgan bir qiymatni ifodalaydi. Agar ROI qiymati 1 dan yuqori bo'lsa, bu vositadan olingan foyda, sarflangan mablag'larga nisbatan ko'proq bo'lganligini anglatadi. Bu samaradorlik ko'rsatkichini ifodalaydi. Agar ROI qiymati 1 dan past bo'lsa, bu esa olingan foyda, sarflangan mablag'larga nisbatan past bo'lganligini anglatadi.
Fond qaytimi (ROI) vosita yoki loyiha samaradorligini baholashda o'zgaruvchanliklarni tahlil qilish, investitsiya daromadlari va xarajatlarini o'rganish, sarmoyadorlikning muvaffaqiyatini baholashda foydalaniladi.
22Asоsiy vоsitalarning fоnd sig‘imi qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalarning fond sig'mi (Return on Investment, ROI) yoki samaradorlik siyosati, bir vositani yoki loyiha uchun sarflangan mablag'lar bilan olingan foyda o'rtasidagi nisbatni baholashni o'z ichiga oladi. Fond sig'mi, kompaniya, boshqaruvchilar va investorlar uchun investitsiya muvaffaqiyatini, moliyaviy siyosatni va sarmoyadorlikni baholashda asosiy bir ko'rsatuvdir.
Fond sig'mini aniqlashda quyidagi usullardan foydalanish mumkin:

  1. Fond sig'mi formulasi: Fond sig'mi formulasi ROI formula sifatida qo'llaniladi. Formula quyidagicha ifodalaydi:

ROI = (Olingan foyda - Sarflangan mablag'lar) / Sarflangan mablag'lar
Bu formulda "Olingan foyda" vositani ishlatib olinggan foyda, daromad yoki boshqa foyda ko'rsatkichlarini ifodalayadi. "Sarflangan mablag'lar" esa o'sha vositani ishga tushirish uchun sarflangan mablag'lar, shu jumladan to'lovlar, ishchi maoshlari, materiallar, reklama xarajatlari va boshqa xarajatlardan iborat bo'ladi.

  1. Ilovalarni baholash: Fond sig'mini aniqlashda ilovalar va loyihalar ustida tahlil qilish foydali bo'ladi. Ilova amalga oshirilgandan so'ng olingan foyda va sarflangan mablag'lar o'rtasidagi nisbat, fond sig'mini aniqlashda asosiy ma'lumotlarni beradi.

  2. Moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirish: Fond sig'mini tahlil qilishda, moliyaviy hisob-kitoblarni tekshirish foydali bo'ladi. Bunda investitsiya jarayonlari va olingan daromadlarni baho berish orqali fond sig'mi va investitsiya muvaffaqiyatini baholash mumkin.

  3. Qo'shimcha o'rnatishlar va o'simliklar: Fond sig'mini oshirish uchun qo'shimcha o'rnatishlar, yangi vositalarni ishga tushirish, texnologik o'zgarishlar, xodimlarni o'rgatish, sarmoya qo'shish va boshqa o'simliklar va vositalar kiritish kabi qo'shimcha investitsiyalar o'rinli bo'ladi. Bu o'rnatishlar va o'simliklar fond sig'mini oshirish va investitsiya muvaffaqiyatini ta'minlashda o'zgaruvchan faktorlardir.

  4. Monitoring va baholash: Fond sig'mini baholashda monitoring va baholash jarayonlari yordam beradi. Monitoring tizimlari, vositaning ishlashini va foyda olishni kuzatib borish, qo'shimcha investitsiyalar va tashkil etilgan jarayonlarning samaradorligini o'rganishda foydali bo'ladi.

Fond sig'mi, kompaniya moliyaviy siyosati, investitsiyalar, sarmoyadorlik va boshqarish faoliyatlarini baholashda muhim bir moliyaviy ko'rsatuvdir. Bu ko'rsatuv asosida, kompaniya yoki loyiha samaradorligi, investitsiyalarining natijalarini tahlil qilish va keyinchalik qaror qabul qilish imkoniyatlarini ta'minlashda foydalaniladi.
23Asоsiy vоsitalarning yarоqlilik darajasi qanday aniqlanadi?
Asosiy vositalarning yaroqlilik darajasi, vositani qanday darajada yarog'li ishlashi va uzun muddatda faol bo'lishini ifodalayadi. Bu daraja, vositaning ishlashni davom ettirish, uzun muddatda xavfsizlikni ta'minlash, yaxshi performans ko'rsatish, zamonaviylik va sarmoyadorlikni oshirish, muammo va xatoliklar bo'yicha yetarli muhimotni ta'minlash kabi xususiyatlarni o'z ichiga oladi.
Yaroqlilik darajasini aniqlash uchun quyidagi faktorlar va usullardan foydalanish mumkin:

  1. Monitoring va taqib etish: Vositaning yaroqlilik darajasini aniqlashda monitoring va taqib etish muhimdir. Monitoring tizimlari orqali vositaning ishlashini va sozlamalarini kuzatib borish, performansi va muammo yuzasidan keltiriladigan xatoliklarni aniqlash foydali bo'ladi.

  2. Qayta ishlash va tekshiruvlar: Vosita qayta ishlash va tekshiruvlar, vositaning yaroqlilik darajasini baholashda muhim rol o'ynayadi. Bu jarayonlar vositani o'qitish, yo'qotish, tekshirish va to'g'ri holatga keltirish imkoniyatlarini aniqlashga yordam beradi.

  3. Xavf va xavfni oldini olish: Vositaning xavf darajasi va xavfni oldini olishning muhimligi yaroqlilik darajasini aniqlashda o'rnatilgan. Xavfni oldini olish jarayonlari, vositaning xavfsizlik va xavfli holatlariga qarshi ta'minlash, yo'qotishni oldini olish va vositaning uzoq muddatda faol bo'lishini ta'minlashda muhimdir.

  4. Tarqalgan vosita xususiyatlari: Tarqalgan vosita xususiyatlari, masalan, qayta ishlash va yangilash imkoniyatlariga ega bo'lish, tizimning xavf vaqtida to'xtash imkoniyatini oshirish, o'zaro bog'liq vositalar bilan integratsiyani ta'minlash kabi xususiyatlar, yaroqlilik darajasini ta'sir qiladi.

  5. Vositaning bakovuligi va ta'mirlash imkoniyatlari: Vositaning bakovuligi va ta'mirlash imkoniyatlari, uzoq muddatda faol bo'lish va yaroqlilikni ta'minlashda kritik bo'lgan faktorlardir. Vositaning so'nggi holatda ishga tushirilish, vosita tamirlanishining qiyinliklari, ta'mirlash va qayta tiklash xarajatlari, yaroqlilik darajasini baholashda o'zgaruvchanliklarni o'z ichiga oladi.

Yaroqlilik darajasi, vositaning uzun muddatda samaradorligini, muammolar va xatoliklar bilan bog'liq muhimotni ta'minlash, tizimning xavf vaqtida to'xtash va vosita bakovuligi imkoniyatlarini ta'minlashda o'zgaruvchanliklarni baholashda muhim bir faktordir.

24Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 200 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.


Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti (Current Ratio) aylanma aktivlarning joriy majburiyatlar bilan nisbatini ifodalayadi. Koeffitsiyentni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Current Ratio = Aylanma aktivlar / Joriy majburiyatlar
Bu formulda "Aylanma aktivlar" joriy aktivlarni, shu jumladan qarzdorliklar, debitorlar, to'lovlar va qarzdorliklar kabi qonunbop yoki tez muddatli aktivlarni ifodalayadi. "Joriy majburiyatlar" esa joriy qarzlar, to'lovlar uchun majburiy hisobvarag'ini, qarzdorliklarni va boshqa qimmatli joriy qarzlarni ifodalayadi.
Koeffitsiyentning qiymati yuqori bo'lsa, bu korxona joriy majburiyatlarini qoplangan aylanma aktivlari bilan qoplangan holda to'lov qilishga qodir va qobiliyatli bo'lishini ko'rsatadi. Koeffitsiyent 1 dan past bo'lsa, bu esa korxona joriy majburiyatlarini to'liq vaqti bilan to'lov qilishga qodir emasligini anglatadi.
Sizning ma'lumotingiz bo'yicha, aylanma aktivlar qiymati 120 mln. so'm va joriy majburiyatlar qiymati 200 mln. so'mga teng. Shuning uchun:
Current Ratio = 120 mln. so'm / 200 mln. so'm = 0.6
Korxona joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 0.6 ga teng bo'ladi. Bu esa korxona joriy majburiyatlarini to'liq to'lov qilishda bir ozodlik emasligini anglatadi.
25Aylanma mablag‘lar aylanish davrini aniqlash fоrmulasi qaysi qatоrda tо‘g‘ri kо‘rsatilgan?
Aylanma mablag'lar aylanish davrini aniqlash uchun odatda "Aylanma mablag'lar aylanish davri" formulasi (Inventory Turnover Ratio) foydalaniladi. Bu formulada aylanma mablag'lar (inventory) va savdo ko'rsatkichlari (cost of goods sold) ifodalangan. Qatordan kelib chiqqan formulani quyidagicha ko'rsatish mumkin:
Aylanma mablag'lar aylanish davri = Savdo ko'rsatkichlari / Aylanma mablag'lar
Bu formulda "Savdo ko'rsatkichlari" korxonaning savdo to'lovlari, tovarlar sotishidan chiqqan yoki ishlab chiqarilgan mahsulotlarni ifodalayadi. "Aylanma mablag'lar" esa korxonaning o'zida saqlangan, sotishga mo'ljallangan, yoki ishlab chiqarilgan va savdo oynalarida o'zgaruvchanlik ko'rsatadigan tovarlar va mahsulotlar miqdorini ifodalayadi.
Aylanma mablag'lar aylanish davri ko'rsatkichining qiymati ko'p bo'lsa, bu aylanma mablag'larining tez vaqtda sotilishi, tovarlar omboridagi aylanma miqdorini ko'rsatadi. Bu holatda, korxona tovarlarini tez sotish yoki ishlab chiqarish jarayonida o'zgartirishga qodir.
Formulatsiyada keltirilgan qatorning nomi va tarkibi vaqtning nazdikida yozilganliklar bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Shuning uchun, sizning ma'lumotingiz uchun formulani qayta tekshirib, u qatordan to'g'ri korsatilganligiga e'tibor bering.
26Aylanma mablag‘larning aylanish kоeffitsienti qanday aniqlanadi?
Aylanma mablag'larining aylanish koeffitsienti, korxona tomonidan saqlangan aylanma mablag'larining sotishga mo'ljallangan yoki ishlab chiqarilgan mahsulotlardan o'tish davri bilan bog'liq nisbatni ifodalaydi. Bu koeffitsient, aylanma mablag'larining faol ish faoliyatiga, o'zgartirishlarga va operatsion jarayonlarning samaradorligiga oid ma'lumotlarni o'rganishda foydalaniladi.
Aylanma mablag'larining aylanish koeffitsientini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Aylanish koeffitsienti = Savdo ko'rsatkichlari / Aylanma mablag'lar
Bu formulda "Savdo ko'rsatkichlari" korxonaning savdo to'lovlari, tovarlar sotishidan chiqqan yoki ishlab chiqarilgan mahsulotlarni ifodalayadi. "Aylanma mablag'lar" esa korxonaning o'zida saqlangan, sotishga mo'ljallangan, yoki ishlab chiqarilgan va savdo oynalarida o'zgaruvchanlik ko'rsatadigan tovarlar va mahsulotlar miqdorini ifodalayadi.
Aylanish koeffitsienti ko'rsatkichining qiymati katta bo'lsa, bu korxona aylanma mablag'larini tez vaqtda sotish yoki ishlab chiqarishga qodir. Bu holatda, korxona tovarlarini tez sotish yoki ishlab chiqarish jarayonida o'zgartirishga qodir.
Aylanish koeffitsientining qiymati kichik bo'lsa, bu esa aylanma mablag'larining uzun muddatda sotishga yoki ishlab chiqarishga etarli darajada qodir bo'lmaydi. Bu holatda, korxona aylanma mablag'larini boshqa yollar bilan o'zgartirishga intilishiga ishoriy qiladi.
27Balans usuli quyidagilardan qaysi biri maqsadida qo‘llaniladi?
Balans usuli (Balance sheet) korxonaning moliyaviy holatini, aktivalarni va majburiyatlarini ifodalaydigan moliyaviy hisob-kitoblarining bir turi hisoblanadi. Bu hisob-kitobning maqsadi quyidagilardan biri yoki bir nechasi uchun qo'llaniladi:

  1. Korxonaning moliyaviy holatini tahlil qilish: Balans usuli, korxona moliyaviy holatini tahlil qilish uchun asosiy qo'llanma hisoblanadi. Aktivalar, majburiyatlar va to'liqilik kapitali ko'rsatkichlari orqali korxona moliyaviy rivojlanishini, moliyaviy ruxsatlarni va xavfsizlik darajasini baholashda foydalaniladi.

  2. Moliyaviy hisob-kitoblarni takomillashtirish: Balans usuli, korxona moliyaviy hisob-kitoblarini to'g'ri va samarali shakllantirishda asosiy vosita sifatida ishlaydi. Bu usul orqali korxona moliyaviy muhasebesini takomillashtirish, moliyaviy javobgarliklarni yaratish va moliyaviy hisob-kitob jarayonlarini boshqarishda foydalaniladi.

  3. Moliyaviy xisobotlarni berish: Balans usuli, korxona moliyaviy xisobotlarini takomillashtirishda va moliyaviy hisob-kitob jarayonlarini tashkil qilishda asosiy vosita hisoblanadi. Bu usul orqali korxona moliyaviy natijalarni, aktivlarni va majburiyatlarni tushuntirish, hisob-kitoblarni amalga oshirish va xisobotlarni ishlab chiqishda foydalaniladi.

  4. Moliyaviy tashkilotlarga ma'lumot berish: Balans usuli, korxonalarning moliyaviy holatini va tashkilotlarning aktivlarini, majburiyatlarini va to'liqlik kapitalini boshqalarga ma'lum qilishda asosiy vosita sifatida ishlaydi. Bu usul orqali moliyaviy ma'lumotlar, moliyaviy xisobotlar va moliyaviy holat haqida ma'lumotlar tashkilotlar, investorlar, kredit tashkilotlari va boshqa shaxslarga taqdim etiladi.

Balans usuli, moliyaviy hisob-kitobning tamamlanishi, moliyaviy hisob-kitob xisobotlarining tayyorlanishi va korxona moliyaviy holatini baholashda muhim bir vosita sifatida ishlaydi.
28Balansning aktiv qismi quyidagi tahliliy guruhlardan iborat
Balansning aktiv qismi quyidagi tahliliy guruhlardan iborat bo'ladi:

  1. Ommaviy Aktivlar (Current Assets): Bu guruh, korxonaning to'liqlikdagi aktivlarini ifodalayadi. Shu jumladan, naqd pul, bank hisobvaraqlari, debitorlar (qarzdorlar), omborli tovarlar va boshqa tez muddatli aktivlar. Ommaviy aktivlar, korxona kredit qobiliyatini, joriy to'lovlarni amalga oshirishni va keshdan foydalanishni ta'minlashda muhim rol o'ynayadi.

  2. Maliy Ehtiyojlar (Financial Assets): Bu guruh, korxonaning moliyaviy ehtiyojlarini ifodalayadi. Shu jumladan, o'tgan yillarda olinayotgan o'zaro qarzlar, moliyaviy investitsiyalar, aktsiyalar, obligatsiyalar va boshqa moliyaviy resurslar. Maliy ehtiyojlar, korxona moliyaviy faoliyatini tashkil etish, keshf etish va moliyaviy risklarni ta'sirini miqdorlashda muhimdir.

  3. Xarajatlarni Oldini Olish (Prepaid Expenses): Bu guruh, avvaldan to'lov qilingan, lekin amalga oshirilmagan xarajatlarni ifodalayadi. Shu jumladan, oldindan to'langan ishchi maoshlari, oldindan to'langan ijaralar, oldindan to'langan xizmatlar va boshqa oldindan to'langan xarajatlar kiritiladi. Xarajatlarni oldini olish, korxona xarajatlarini tizimli boshqarishda muhim bir vosita sifatida ishlaydi.

  4. O'sishdan O'tgan (Non-Current Assets): Bu guruh, korxonaning uzun muddatli aktivlarini ifodalayadi. Shu jumladan, sababli (moliyalashtirilgan) aktivlar, tovarlar va tanlovlar, uzun muddatli ijaralar, uzun muddatli moliyaviy investitsiyalar, kapital investitsiyalari va boshqa uzun muddatli aktivlar. O'sishdan o'tgan aktivlar, korxona uzun muddatda faol bo'lishini, sarmoyadorlikni oshirishni va uzun muddatli moliyaviy faoliyatni tashkil etishda muhimdir.

Bu tahliliy guruhlar aktivlar bo'limini yoritishda qo'llaniladi va korxona moliyaviy holatini, aktivlarning turini, miqdorini va o'zaro munosabatlarini tushuntirishga yordam beradi.
29Balansning passiv qismi qaysi guruhlardan iborat:
Balansning passiv qismi quyidagi guruhlardan iborat bo'ladi:

  1. Ommaviy Majburiyatlar (Current Liabilities): Bu guruh, korxonaning tez muddatli majburiyatlarini ifodalayadi. Shu jumladan, kreditlar, to'lovlarni to'lashga majbur bo'lgan qarzdorliklar, kredit ta'limotlari, yolg'on qarzdorliklar, va boshqa tez muddatli majburiyatlar. Ommaviy majburiyatlar, korxona kredit qobiliyatini, to'lovlarni amalga oshirishni va tez muddatli moliyaviy majburiyatlar bilan bog'liq moliyaviy faoliyatni boshqarishda muhim rol o'ynayadi.

  2. Uzun Muddatli Majburiyatlar (Long-Term Liabilities): Bu guruh, korxonaning uzun muddatli majburiyatlarini ifodalayadi. Shu jumladan, uzun muddatli kreditlar, obligatsiyalar, uzun muddatli kredit ta'limotlari, pension ta'limotlari, uzun muddatli ijaralar va boshqa uzun muddatli majburiyatlar kiritiladi. Uzun muddatli majburiyatlar, korxona uzun muddatda majburiyatlarini boshqarish, kreditlarni to'lash, uzun muddatli moliyaviy majburiyatlar bilan bog'liq moliyaviy faoliyatni tashkil etishda muhimdir.

  3. To'liqlik Kapitali (Equity): Bu guruh, korxonaning to'liqlik kapitalini ifodalayadi. Shu jumladan, aktsiyalar, naqd mablag'lar, kiritilgan moliyalar, ishlab chiqarilgan foydalar, talablar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlari. To'liqlik kapitali, korxona egasi yoki aktsiyadorlarning kapitalini, korxonaning ustaviy moliyaviy holatini, sarmoyadorlikni, daromadni tushuntirishda muhim bir rol o'ynayadi.

  4. O'tgan Yillarda Olingan Xayollar (Retained Earnings): Bu guruh, korxonaning o'tgan yillarda olingan daromadlarni ifodalayadi. Shu jumladan, o'tgan yillarda olingan jami daromadlar, tulovlar va o'tgan yillarda olingan zararlar kiritiladi. O'tgan yillarda olingan xayollar, korxona moliyaviy tarixini, daromad va zararlarni, korxona sarmoyadorligini tushuntirishda muhimdir.

Bu passiv qism tahliliy guruhlar majburiyatlar va kapitalning turini, miqdorini va o'zaro munosabatlarini tushuntirishda qo'llaniladi. Ushbu guruhlar korxona moliyaviy holatini, majburiyatlarini, to'liqlik kapitalini va daromadlarni tushuntirishga yordam beradi.
30Berilgan kо‘rsatkichlarning qaysi biri kоrxоnaning mоliyaviy mustaqilligini ifоdalaydi?
Korxona moliyaviy mustaqilligini ifodalayuvchi berilgan ko'rsatkichlardan biri "To'liqlik kapitali" (Equity) hisoblanadi. To'liqlik kapitali, korxona egasi yoki aktsiyadorlarning korxonaga olib kiritgan moliyalar, daromadlar, tulovlar va korxonaga tegishli boshqa moliyaviy hisob-kitoblarni ifodalayadi.
To'liqlik kapitali korxonaning moliyaviy mustaqilligini ifodalayadi, chunki u korxona va jamoatchilik o'rtasidagi moliyaviy munosabatlarda korxonaning o'z egasining yoki aktsiyadorlarining hissasi va moliyaviy imtiyozi hisoblanadi. To'liqlik kapitali, korxona moliyaviy o'tkazmalari va daromadlar yuzasidan korxonaning o'z moliyaviy huquqiy unvonini ifodalayadi.
Bu berilgan ko'rsatkich, korxona moliyaviy mustaqilligini yoritadi, sarmoyadorlarning korxonaga tegishli imtiyozi va korxonaning moliyaviy tarixini tushuntiradi. O'zini to'liqligini ifodalayuvchi kapitalning miqdori, korxona egasi yoki aktsiyadorlarning korxonaga kiritgan moliyalar va daromadlar miqdorini ko'rsatadi.
31Bino, inshoatlar, mashina va uskunalar – bu…
Bino, inshootlar, mashinalar va uskunalar bir korxona yoki tashkilotning "aktivlar" (assets) kategoriyasiga kiruvchi obyektlardir. Aktivlar, korxonaning moliyaviy resurslari, mal-umumiy va nematerial boyliklaridan iborat bo'lgan moliyaviy varaxolardir.
Bino: Binalar, korxona yoki tashkilotning egasi yoki egasi tomonidan egalar tomonidan egalar tomonidan sotib olgan va ishga tushirgan ko'plab xususiyatlarga ega obyektlar. Binalar, ofislar, ishlab chiqarish zavodlari, do'konlar, restoranlar, mehmonxonalar va boshqa turdagi obyektlar kabi turlicha ko'rinishlarda keladi.
Inshootlar: Inshootlar, korxona yoki tashkilotning egasi yoki egasi tomonidan egalar tomonidan egalar tomonidan sotib olgan va ishga tushirgan qurilishlar, maxsus maqsadlar uchun ishlab chiqarilgan. Inshootlar misol uchun, fabrikalar uchun iste'mol qilingan mashina va qurilishlar, texnikalar, yaratish xonalari, laboratoriyalar va boshqa turdagi ko'plab qurilishlar bo'lishi mumkin.
Mashinalar: Mashinalar, korxona yoki tashkilotning yaratish va ishlab chiqarish jarayonlarida foydalaniladigan qurilishlar, texnikalar va avtomobillardir. Bu mashinalar, ish jarayonlarini automatlashtirish, ish faoliyatini osonlashtirish va sifatni oshirishga yordam beradi. Mashinalar, misol uchun, iste'mol mashinalari, ishlab chiqarish liniyalari, transport vositalari va boshqa mashinalardan iborat bo'lishi mumkin.
Uskunalar: Uskunalar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy resurslaridan biri bo'lib, xususiyatlari uchun ishlatiladigan turlicha mahsulotlar va obyektlardir. Uskunalar misol uchun, kompyuterlar, mobil telefonlar, printerlar, mebellar, oshxona buyumlari, korxonaga tegishli asbob-uskunalar va boshqa turdagi uskunalar bo'lishi mumkin.
Bino, inshootlar, mashinalar va uskunalar, korxonalar va tashkilotlar uchun qimmatli moliyaviy obyektlar bo'lib, ularga moliyaviy resurslarni o'zlashtirish, faoliyatni osonlashtirish va sifatni oshirish imkonini beradi.
32Binо, inshоаtlаr, uzatuvchi moslamalar, mаshinа vа uskunаlаr, bu –
Binolar, inshootlar, uzatuvchi moslamalar, mashinalar va uskunalar, bir korxona yoki tashkilotning "aktivlar" (aktivalar) bo'lgan turlicha moliyaviy obyektlardir. Bu obyektlar korxona yoki tashkilotning faoliyatini o'rganishda, moliyaviy resurslarni o'zlashtirishda va korxona kapasitetini ta'minlashda muhim rol o'ynayadi.
Binolar: Korxona yoki tashkilotning egasi yoki egasi tomonidan egalar tomonidan sotib olgan va ishga tushirgan turlicha ko'rinishlardagi qurilishlar. Binolar ofislar, ishlab chiqarish zavodlari, do'konlar, mehmonxonalar, restoranlar, ishlab chiqarish liniyalari va boshqa obyektlar kabi turlicha ko'rinishlarda kelishi mumkin.
Inshootlar: Korxona yoki tashkilotning egasi yoki egasi tomonidan egalar tomonidan sotib olgan va ishga tushirgan turlicha qurilishlar. Inshootlar, qurilishlar, texnikalar, ma'lumotlar uzatish tarmoqlari, telefon tarmoqlari va boshqa turlicha uzatuvchi moslamalar bo'lishi mumkin.
Uzatuvchi moslamalar: Uzatuvchi moslamalar elektr energiyasini, suvni, gazni va boshqa kommunikatsiyalar turlarini uzatishga yordam beruvchi qurilishlar va tizimlardir. Bu moslamalar elektr energiyasi liniyalari, suv va gaz liniyalari, telekommunikatsiya tarmoqlari, kommunikatsiya uskunalari va boshqa turdagi moslamalar bo'lishi mumkin.
Mashinalar: Mashinalar korxona yoki tashkilotning faoliyatini automatlashtirish, ish faoliyatini osonlashtirish va sifatni oshirish uchun ishlatiladigan qurilishlar va texnikalardir. Bu mashinalar ish mashinalari, texnikalar, ishlab chiqarish liniyalari, transport vositalari va boshqa mashinalardan iborat bo'lishi mumkin.
Uskunalar: Uskunalar korxona yoki tashkilotning moliyaviy resurslaridan biri sifatida ishlatiladigan turlicha mahsulotlar va obyektlardir. Uskunalar, elektronik uskunalar, kompyuterlar, mobil telefonlar, printerlar, mebellar, oshxona buyumlari, korxonaga tegishli asbob-uskunalar va boshqa turdagi uskunalar bo'lishi mumkin.
Bu obyektlar, korxona yoki tashkilotlar uchun muhim moliyaviy resurslar bo'lib, ularga moliyaviy im
33Bir butunni bо‘laklarga bо‘lib о‘rganish –
Bir butunni bölaklarga bo'lib o'rganish, o'zining qismlarini, tarkibiy elementlarini yoki komponentlarini tushunish va ularga bo'lgan munosabatlarini aniqlashni anglatadi. Bu qismlar odatda birlikdagi umumiy tarkibiy elementlardan iborat bo'lgan obyektlarni ifodalayadi.
Bunday bölaklash, bir butun tarkibidagi qismalar, subyekt yoki obyektlarning funksiyalarini, xususiyatlarni va tarkibiy munosabatlarini tushunish uchun muhim bo'ladi. Buning natijasida birlikdagi har bir qismini tushuntirish, ushbu qismga xos xususiyatlarni yoki funksiyalarni tahlil qilish va qismlar orasidagi munosabatlarni tushuntirish mumkin bo'ladi.
Masalan, bir korxona o'rganilishi kerak bo'lgan bölaklarga bo'linishi mumkin. Bunda bölaklar, boshqaruv, moliyaviy hisob-kitob, marketing, odamlar resurslari, operatsiyalar va boshqa bölaklardan iborat bo'ladi. Har bir bölak özining belgilangan vazifalarini bajaradi va o'zining xususiyatlari, faoliyati va o'zaro aloqalari mavjud bo'ladi.
Bir butunni bölaklarga bo'lib o'rganish, tashkiliy va tarkibiy tushunchalarni o'rganish, obyekt va qismalar orasidagi munosabatlarni tushuntirish, tahlil qilish va ta'sirini oshirish imkonini beradi. Bu tushunchalar, birlikdagi tarkibiy qismalarni yaxshi tashkil etish, boshqarish va rivojlanishda yordam beradi.
34Bir kishi kunining unumdorligini tahlil qilishda hisoblanadigan qiymat kо‘rsatkichi qanday hisoblanadi?
Bir kishi kunining unumdorligini tahlil qilishda hisoblanadigan asosiy qiymat ko'rsatkichlardan biri "kunlik o'rtacha ish soati" (average daily working hours) hisoblanadi. Ushbu ko'rsatkich, bir kishi kunida ishga sarflangan vaqtni ifodalayadi va unumdorlik darajasini tahlil qilishda muhim bir faktor bo'ladi.
Kunlik o'rtacha ish soati, bir kishi kunida ishga sarflangan vaqtni o'rtacha sifatida ifodalayadi. Bu ko'rsatkich, korxona yoki tashkilotdagi ish tartibini, ish samaradorligini va ish rejalarini tahlil qilishda yordam beradi.
Kunlik o'rtacha ish soatini hisoblash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Kunlik o'rtacha ish soati = Yer joyi bo'yicha umumiy ish soati / Ish qilgan kishilar soni
Bu formulda "Yer joyi bo'yicha umumiy ish soati" korxonaning yoki tashkilotning umumiy ish soatini ifodalayadi, ya'ni korxona to'g'risida belgilangan vaqtda ish olib borilgan umumiy ish soati. "Ish qilgan kishilar soni" esa bir kishi kunida ishga kelgan ishchilar sonini ifodalayadi.
Kunlik o'rtacha ish soati qiymati, bir kishi kunida ishga sarflangan vaqtni ifodalayadi va unumdorlik darajasini tahlil qilishda foydali bo'ladi. Bu qiymat, ishning tashkil etishini, produktivligini, ishga qodirlikni va ish samaradorligini baholashda muhim rol o'ynayadi.
35Bitta aktsiyaga tо‘g‘ri keladigan foyda summasi qanday aniqlanadi?
Bitta aktsiyaga to'g'ri keladigan foyda summasini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Foyda summasi = (Aktsiya narxi - Aktsiya sotib olingan narxi) x Aktsiya soni
Bu formulda "Aktsiya narxi" aktsiyani sotib olish narxi, "Aktsiya sotib olingan narxi" esa aktsiyani sotib olingan narxi, "Aktsiya soni" esa sotib olgan aktsiyalar sonini ifodalayadi.
Formulni amalga oshirish uchun, aktsiyani sotib olish narxini va sotib olgan aktsiyalar sonini bilishingiz kerak. Keyin, aktsiya narxini va sotib olingan narxini foyda summasi formuliga kiriting va ikkisini ham birlashtirib, aktsiya soni bilan ko'paytiring.
Natijada foyda summasi aniqlanadi, bu summa aktsiyalardan olingan daromad yoki zararni ifodalayadi. Agar foyda summasi musbat bo'lsa, bu korxona yoki shaxsga aktsiyalardan olingan daromadni ko'rsatadi. Agar foyda summasi manfiy bo'lsa, bu esa aktsiyalardan olingan zararni ko'rsatadi.
Bu formul, bitta aktsiyaga to'g'ri keladigan foyda summasini oshirish va kamaytirishni aniqlashda foydali bo'ladi.
36Buxgalteriya balansi necha qismdan iborat?
Buxgalteriya balansi odatda uchta asosiy qismdan iborat bo'ladi:

  1. Aktivlar bo'limi: Aktivlar bo'limi balansning bosh qismidir va korxona yoki tashkilotning moliyaviy resurslarini ifodalayadi. Bu bo'limda naqd pul, bank hisobvaraqlari, sotilgan tovarlar, debitorlar (qarzdorlar), omborli tovarlar, moliyalashtirilgan aktivlar (masalan, binalar, mashinalar) va boshqa aktivlar kiritiladi. Aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tushuntirishda muhim rol o'ynayadi.

  2. Majburiyatlar bo'limi: Majburiyatlar bo'limi balansning ikkinchi qismidir va korxona yoki tashkilotning moliyaviy majburiyatlarini ifodalayadi. Bu bo'limda kreditlar, qarzlar, kredit ta'limotlari, to'lovlar qo'zg'alishlar (debitorlar), ishchi maoshlari, uzun muddatli majburiyatlar (masalan, uzun muddatli kreditlar) va boshqa majburiyatlar kiritiladi. Majburiyatlar, korxona yoki tashkilotning qarzdorlik darajasini, to'lov majburiyatlarini va moliyaviy javobgarliklarini tushuntirishda muhimdir.

  3. To'liqlik kapitali bo'limi: To'liqlik kapitali bo'limi balansning uchinchi qismidir va korxona yoki tashkilotning egasi yoki aktsiyadorlarning kapitalini ifodalayadi. Bu bo'limda aktsiyalar, sotilgan aktsiyalar, moliyaviy kiritishlar, o'tgan yillarda olingan xayollar, daromadlar, zararlar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlari kiritiladi. To'liqlik kapitali, korxona yoki tashkilotning moliyaviy mustaqilligini va sarmoyadorlik darajasini tushuntirishda muhimdir.

Buxgalteriya balansi bu uch bo'limdan iborat bo'lib, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini to'liq va tafsilotli shakllantirish uchun ishlatiladi. Balansning barcha qismi moliyaviy hisob-kitobni boshqarishda muhimdir va korxona moliyaviy holatini tushuntirish, moliyaviy natijalarni baholash va ma'lumotlarni taqdim etishda foydalaniladi.
37Buxgalteriya balansi qaysi elementlarni о‘z ichiga oladi
Buxgalteriya balansi quyidagi elementlarni o'z ichiga oladi:

  1. Aktivlar (Assets): Aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy resurslarini ifodalayadi. Bu elementda naqd pul, bank hisobvaraqlari, sotilgan tovarlar, debitorlar (qarzdorlar), omborli tovarlar, binalar, mashinalar, moliyalashtirilgan aktivlar va boshqa aktivlar kiritiladi. Aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini, resurslarni tushuntirishda muhim rol o'ynayadi.

  2. Majburiyatlar (Liabilities): Majburiyatlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy majburiyatlarini ifodalayadi. Bu elementda kreditlar, qarzlar, kredit ta'limotlari, to'lovlar qo'zg'alishlar (debitorlar), ishchi maoshlari, uzun muddatli majburiyatlar va boshqa majburiyatlar kiritiladi. Majburiyatlar, korxona yoki tashkilotning qarzdorlik darajasini, to'lov majburiyatlarini va moliyaviy javobgarliklarini tushuntirishda muhimdir.

  3. To'liqlik kapitali (Equity): To'liqlik kapitali, korxona yoki tashkilotning egasi yoki aktsiyadorlarning kapitalini ifodalayadi. Bu elementda aktsiyalar, sotilgan aktsiyalar, moliyaviy kiritishlar, o'tgan yillarda olingan xayollar, daromadlar, zararlar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlari kiritiladi. To'liqlik kapitali, korxona yoki tashkilotning moliyaviy mustaqilligini va sarmoyadorlik darajasini tushuntirishda muhimdir.

Buxgalteriya balansi bu elementlardan iborat bo'lib, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tafsilotli shakllantirish uchun ishlatiladi. Ushbu elementlar moliyaviy hisob-kitobni boshqarishda muhimdir va korxona moliyaviy holatini tushuntirish, moliyaviy natijalarni baholash va ma'lumotlarni taqdim etishda foydalaniladi.
38Buxgalteriya foydasi - bu:
Buxgalteriya foydasi, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitobini va moliyaviy holatini tashkil etish, boshqarish va baholash jarayonida olib keladigan foydadır. Buxgalteriya faoliyati, moliyaviy hisob-kitob tizimini tashkil etish, moliyaviy ma'lumotlarni to'plash, hisoblash, hisobotlarni tayyorlash va ma'lumotlarni tafsilotli shakllantirishga asoslanadi.
Buxgalteriya foydasi quyidagi muhim bo'lgan yo'nalishlarga yordam beradi:

  1. Moliyaviy hisob-kitobni tashkil etish: Buxgalteriya faoliyati, korxonaning moliyaviy hisob-kitob tizimini tashkil etishda muhim rol o'ynayadi. Moliyaviy hisob-kitobning tizimi, korxona moliyaviy resurslarini to'g'ri hisoblash, hisob-kitob jarayonini samarali va isloh qilish, hisobotlarni tayyorlash va yuritish uchun muhim ma'lumotlarni taqdim etishda yordam beradi.

  2. Moliyaviy natijalarni baholash: Buxgalteriya faoliyati, korxonaning daromadlarini, xarajatlarni, foydalarni, zararlarni va moliyaviy natijalarni baholashda muhim rol o'ynayadi. Bu, korxona rivojlanishini, sarmoyadorlik darajasini, soliqlarni to'lashni, moliyaviy samaradorligini va iste'mol qobiliyatini tushuntirishda foydali bo'ladi.

  3. Moliyaviy ma'lumotlarni tashkil etish: Buxgalteriya faoliyati, korxona yoki tashkilotning moliyaviy ma'lumotlarini to'plab, tafsilotli shakllantirish va saqlashda muhim rol o'ynayadi. Moliyaviy ma'lumotlar, rahbariyat, aktsiyadorlar, investorlar, soliq organlari va boshqa tarafdorlar bilan moliyaviy munosabatlarni o'rnatish, aniqlash va tushuntirish uchun muhim asosiy manbai bo'ladi.

Buxgalteriya foydasi, korxona moliyaviy holatini boshqarishda yaxshi ma'lumotlarni taqdim etish, moliyaviy resurslarni samarali ishlatish, soliqlarni to'lash, moliyaviy natijalarni baholash va korxona rivojlanishini tahlil qilishda muhimdir. U korxonaning moliyaviy faoliyatini tashkil etish, o'rganish va rivojlanishda muhim bir vosita sifatida o'rnatiladi.
39Buхgаltеriya bаlаnsi ..nimani о‘z ichigа оlаdi.
Buxgalteriya balansi, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitobini, moliyaviy holatini va moliyaviy natijalarini ifodalayuvchi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. U korxonaning moliyaviy faoliyatini va moliyaviy resurslarini to'liq va tafsilotli shakllantirish, hisob-kitob jarayonini samarali boshqarish va ma'lumotlarni taqdim etish uchun foydali bo'ladi.
Buxgalteriya balansi quyidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi:

  1. Aktivlar (Assets): Aktivlar bo'limida korxona yoki tashkilotning moliyaviy resurslari, masalan, naqd pul, bank hisobvaraqlari, sotilgan tovarlar, omborli tovarlar, binalar, mashinalar, moliyalashtirilgan aktivlar va boshqa aktivlar kiritiladi.

  2. Majburiyatlar (Liabilities): Majburiyatlar bo'limida korxona yoki tashkilotning moliyaviy majburiyatlarini ifodalayadi, masalan, kreditlar, qarzlar, kredit ta'limotlari, to'lovlar qo'zg'alishlar (debitorlar), ishchi maoshlari, uzun muddatli majburiyatlar va boshqa majburiyatlar kiritiladi.

  3. To'liqlik kapitali (Equity): To'liqlik kapitali bo'limida korxona yoki tashkilotning egasi yoki aktsiyadorlarning kapitalini ifodalayadi, masalan, aktsiyalar, sotilgan aktsiyalar, moliyaviy kiritishlar, o'tgan yillarda olingan xayollar, daromadlar, zararlar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlari kiritiladi.

Buxgalteriya balansi, bu elementlardan iborat bo'lib, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tushuntirish, moliyaviy natijalarni baholash va ma'lumotlarni taqdim etishda foydalaniladi. U moliyaviy hisob-kitobning tashkil etishida, hisoblash, hisobotlarni tayyorlash va moliyaviy resurslarni samarali boshqarishda muhim bir vosita sifatida ishlatiladi.
40Buхgаltеriya bаlаnsi mа’lumоtlаri аsоsidа qаysi kо‘rsаtkichni аniqlаsh mumkin?
Buxgalteriya balansi ma'lumotlari asosida quyidagi ko'rsatkichlarni aniqlash mumkin:

  1. Aktivlar (Assets): Buxgalteriya balansi orqali korxona yoki tashkilotning aktivlarini, yani moliyaviy resurslarini, miqdorini va tarkibini aniqlash mumkin. Aktivlar bo'limidagi ko'rsatkichlar, korxona tomonidan egalar tomonidan sotib olingan naqd pul, bank hisobvaraqlari, sotilgan tovarlar, debitorlar (qarzdorlar), omborli tovarlar, binalar, mashinalar, moliyalashtirilgan aktivlar va boshqa aktivlarni o'z ichiga oladi.

  2. Majburiyatlar (Liabilities): Buxgalteriya balansi majburiyatlar bo'limi orqali korxona yoki tashkilotning majburiyatlarini, ya'ni moliyaviy majburiyatlarini va qarzdorliklarini aniqlash mumkin. Majburiyatlar bo'limidagi ko'rsatkichlar, kreditlar, qarzlar, kredit ta'limotlari, to'lovlar qo'zg'alishlar (debitorlar), ishchi maoshlari, uzun muddatli majburiyatlar va boshqa majburiyatlarni o'z ichiga oladi.

  3. To'liqlik kapitali (Equity): Buxgalteriya balansi to'liqlik kapitali bo'limi orqali korxona yoki tashkilotning to'liqlik kapitalini aniqlash mumkin. To'liqlik kapitali bo'limidagi ko'rsatkichlar, aktsiyalar, sotilgan aktsiyalar, moliyaviy kiritishlar, o'tgan yillarda olingan xayollar, daromadlar, zararlar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlarini o'z ichiga oladi.

Ushbu ko'rsatkichlar, buxgalteriya balansi orqali korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tushuntirishda foydalaniladi. Bu ko'rsatkichlar, korxona kapitali, moliyaviy majburiyatlar, aktivlar miqdori, to'liqlik kapitali va moliyaviy natijalarni baholash uchun muhimdir. Buxgalteriya balansining to'liq va tafsilotli tahlili, korxona moliyaviy hisob-kitobini boshqarish, moliyaviy natijalarni tahlil qilish va ma'lumotlarni taqdim etishda yordam beradi.

41Byudjetga to‘lanmalar haqidagi ma’lumotnoma qaysi moliyaviy hisobot shaklining tarkibiy qismi hisoblanadi?
Byudjetga to'lanmalar haqidagi ma'lumotnoma, moliyaviy hisobotning tarkibiy qismi bo'lib hisoblanadi. Bu hisobotning to'lanmalar bo'limi (expenses section) deb nomlanadi.
Byudjetga to'lanmalar haqidagi ma'lumotnomada korxona yoki tashkilot tomonidan amalga oshirilgan moliyaviy operatsiyalar, xarajatlarning tafsilotlari va maqsadlari kiritiladi. Bu tarkibiy qism korxona yoki tashkilotning byudjetini tuzishda, xarajatlarini tartibga solishda va moliyaviy samaradorlikni baholashda muhim rol o'ynayadi.
To'lanmalar bo'limi, korxona yoki tashkilot tomonidan amalga oshirilgan xarajatlarni turli turlarda tartibga soladi. Ma'lumotnoma odatda to'lanmalar bo'limining ichida foydalanuvchilar uchun tushuntiruvchi ko'rinishda xarajatlar to'plami, har bir xarajat turi, xarajatlar kategoriyalari va ularga ajratilgan mablag'lar kiritiladi. Shuningdek, to'lanmalar bo'limi odatda o'tgan va joriy yillardagi xarajatlar hisobotlarini taqdim etadi, shu jumladan xarajatlarning o'zaro solishtirishlari, prognozlar va qayd etilgan normativlarga ko'ra xarajatlarni tasniflashni ham o'z ichiga oladi.
Byudjetga to'lanmalar haqidagi ma'lumotnoma, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tushuntirishda, xarajatlarni rejalashtirishda, xarajatlarini nazorat qilishda va xarajatlarning to'g'ri tartibga solinishida muhim bir moliyaviy hisobot shaklidir.
42Bаlаnsning pаssiv qismi qanday tаhliliy guruhlаrdаn ibоrаt?
Bilansning passiv qismi quyidagi tahliliy guruhlardan iborat bo'ladi:

  1. Kеtuvchi majburiyatlar (Long-term Liabilities): Bu guruhda korxona yoki tashkilotning uzun muddatli majburiyatlarini ifodalayadi. Uzun muddatli majburiyatlar, korxonaga muddati ko'p yilga yetadigan qarzdorliklarni ifodalayadi, masalan, uzun muddatli kreditlar, obligatsiyalar, qarzdorlik sertifikatlari va boshqa uzun muddatli majburiyatlar.

  2. Joriy majburiyatlar (Current Liabilities): Bu guruhda korxona yoki tashkilotning joriy muddatli majburiyatlarini ifodalayadi. Joriy majburiyatlar, korxonaning joriy muddatda to'lov qilishi kerak bo'lgan qarzdorliklar va majburiyatlar, masalan, debitorlar (qarzdorlar), krеditlar, qarzdorliklar, to'lov qo'zg'alishlari va boshqa joriy majburiyatlar.

  3. To'liqlik kapitali (Equity): Bu guruhda korxona yoki tashkilotning to'liqlik kapitalini ifodalayadi. To'liqlik kapitali, korxonaning egasi yoki aktsiyadorlarning moliyaviy muvofiqligini ifodalayadi, masalan, aktsiyalar, sotilgan aktsiyalar, qo'shimcha to'liq to'lovlar, xayollar, daromadlar, zararlar va boshqa to'liqlik kapitali komponentlari.

Passiv qismi bu guruhlar orqali korxona yoki tashkilotning majburiyatlarini va moliyaviy muvofiqligini ifodalayadi. Uzun muddatli majburiyatlar, joriy majburiyatlar va to'liqlik kapitali, korxona yoki tashkilotning moliyaviy majburiyatlarini tushuntirishda, soliqlarni to'lashda, soliq siyosatini va korxona kapitalini tahlil qilishda muhim rol o'ynayadi.
43Daromad 100 000, chorak uchun o‘rtacha debitorlik qarzi 45 000 ni tashkil qiladi. Debitorlik qarzlari aylanmasining o‘rtacha davri:
Debitorlik qarzlari aylanmasining o'rtacha davrini aniqlash uchun debitorlik qarzi miqdori va daromad miqdori bilinishi kerak. Berilgan ma'lumotlarga asosan, debitorlik qarzi 45,000 va daromad 100,000 bo'lgan holda, debitorlik qarzlari aylanmasining o'rtacha davrini quyidagi formula orqali hisoblash mumkin:
O'rtacha davr = Debitorlik qarzi / Daromad x 365
Bu formula asosida, debitorlik qarzi daromad miqdoriga nisbatan ifodalangan, debitorlik qarzlari aylanmasining o'rtacha kunlik davri aniqlan
44Daromad va xarajatlar о‘rtasidagi ijobiy farq – bu …..
Daromad va xarajatlar o'rtasidagi ijobiy farqni korxona yoki tashkilotning kiritgan ma'lumotlarga asosan aniqlash mumkin. Uchunlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida kiritilgan daromad va xarajatlarni taqdim etishda foydalaniladi.
Ijobiy farq (positive difference) daromad va xarajatlar orasidagi farqni ifodalayadi. U manfiy (negative) bo'lishi mumkin, bu esa xarajatlarining daromaddan ko'p bo'lishini ko'rsatadi.
Daromad va xarajatlar o'rtasidagi ijobiy farqning aniqlanishi quyidagi formuladan foydalaniladi:
Ijobiy farq = Daromad - Xarajatlar
Daromad, korxona yoki tashkilotning kiring daromadi yoki umumiy daromadini ifodalayadi. Xarajatlar esa korxona yoki tashkilotning har xil turlardagi xarajatlarni ifodalayadi, masalan, ish haqi, tovarlar sotib olish uchun to'lov, ombor xarajatlari, xizmatlar uchun to'lov, soliq to'lovlar va boshqalar.
Ijobiy farq, korxona yoki tashkilotning daromad va xarajatlari o'rtasidagi iqtisodiy natijalarni tushuntirishda foydali bo'ladi. Agar ijobiy farq musbat bo'lsa, bu korxona yoki tashkilotning daromadining xarajatlardan ko'p bo'lishini va potentsial ravishda moliyaviy samaradorlikni ifodalayadi. Agar ijobiy farq manfiy bo'lsa, bu esa xarajatlarining daromaddan ko'p bo'lishini va potentsial zararni ko'rsatadi.

45Daromad va xarajatlar о‘rtasidagi salbiy farq – bu …..
ChatGPT
Daromad va xarajatlar o'rtasidagi salbiy farq, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida kiritilgan ma'lumotlarga asosan aniqlanadi. Salbiy farq, daromad va xarajatlar o'rtasidagi farqni ifodalayadi. U manfiy (negative) bo'lishi mumkin, bu esa xarajatlarining daromaddan ko'p bo'lishini ko'rsatadi.
Daromad va xarajatlar o'rtasidagi salbiy farqning aniqlanishi quyidagi formuladan foydalaniladi:
Salbiy farq = Daromad - Xarajatlar
Daromad, korxona yoki tashkilotning kiring daromadi yoki umumiy daromadini ifodalayadi. Xarajatlar esa korxona yoki tashkilotning har xil turlardagi xarajatlarni ifodalayadi, masalan, ish haqi, tovarlar sotib olish uchun to'lov, ombor xarajatlari, xizmatlar uchun to'lov, soliq to'lovlar va boshqalar.
Salbiy farqni hisoblash, korxona yoki tashkilotning daromad va xarajatlari o'rtasidagi iqtisodiy natijalarini tushuntirishda foydali bo'ladi. Agar salbiy farq musbat bo'lsa, bu korxona yoki tashkilotning daromadining xarajatlardan ko'p bo'lishini va potentsial ravishda moliyaviy samaradorlikni ifodalayadi. Agar salbiy farq manfiy bo'lsa, bu esa xarajatlarining daromaddan ko'p bo'lishini va potentsial zararni ko'rsatadi. Salbiy farqning manfiy bo'lishi odatda korxona yoki tashkilotning moliyaviy muvaffaqiyatsizlikka ishora qiladi.

46Davr xarajatlari qanday aniqlanadi:
ChatGPT
Davr xarajatlari, belgilangan davr (muddat) ichida amalga oshirilgan xarajatlardir. Bu xarajatlar, bir korxona yoki tashkilotning belgilangan davrda, masalan, bir oy, bir yil yoki boshqa muddatda yoki belgilangan proyekt, tadbir yoki amalga oshirilgan operatsiyalar uchun amal qilingan davrda incurtgan xarajatlardir.
Davr xarajatlari aniqlash uchun quyidagi jarayonlardan foydalaniladi:

  1. Xarajatlar to'plamining yig'indisi: Korxona yoki tashkilotning davr xarajatlari to'plamining yig'indisini hisoblash orqali davr xarajatlari aniqlanadi. Bu jarayonda, belgilangan davr ichida amalga oshirilgan xarajatlar, masalan, bir oyda amalga oshirilgan xarajatlar yig'indisi hisoblanadi.

  2. Xarajatlar tartibini o'rganish: Korxona yoki tashkilotning hisob-kitob tizimida xarajatlar tartibi mavjud bo'lgan holda, davr xarajatlari tahlili shu tartib asosida amalga oshiriladi. Xarajatlar tartibida har bir xarajat turiga oid xarajatlar kiritiladi va ulardan davr xarajatlari hisoblanadi.

  3. Davr miqdori va xarajatlar miqdorining nisbiy tasnifi: Davr xarajatlari, korxona yoki tashkilotning belgilangan davrda yoki amalga oshirilgan proyekt, tadbir yoki operatsiyalar uchun amal qilingan davrda yuzaga kelgan xarajatlardan iborat bo'ladiganligi sababli, davr miqdori va xarajatlar miqdorining nisbiy tasnifi hisoblanadi. Bu tasnif, belgilangan davrda amalga oshirilgan har bir xarajatning davr miqdorini va ularga ajratilgan mablag'ni ifodalayadi.

Davr xarajatlari, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida tahlil qilingan holda aniqlanadi. Ular, belgilangan davr ichida yuzaga kelgan xarajatlar va ularning miqdorini, xarajatlar tartibini va nisbiy tasnifini ifodalayadi. Bu ma'lumotlar, korxona yoki tashkilotning xarajatlarini tahlil qilish, xarajatlarini nazorat qilish va moliyaviy qarorlar qabul qilishda foydalaniladi.

47Davr xarajatlariga qanday xarajatlar kiradi?
ChatGPT
Davr xarajatlari, bir korxona yoki tashkilotning belgilangan davr (muddat) ichida amalga oshirilgan xarajatlardir. Bu xarajatlar, korxona faoliyatining davrda zarur bo'lgan har qanday xarajat turi bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Davr xarajatlari quyidagi xarajat turlarini o'z ichiga oladi:

  1. Ish haqlari: Korxona yoki tashkilotning ishchilariga to'langan maoshlar, uylarida ish vaqti davomida yuzaga kelgan to'lovlar, bonuslar, pensiyalar va boshqa ish haqlari davr xarajatlari sifatida hisoblanadi.

  2. Ombor xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning omborlarida yuzaga kelgan har qanday ombor xarajati, masalan, tovarlar omboriga olib kelish, saqlash, yetkazib berish va boshqa ombor xizmatlariga bog'liq bo'lgan xarajatlar.

  3. Marketing va reklama xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning mahsulotlarni sotish va bozorlash uchun amalga oshirgan marketing va reklama faoliyatiga bog'liq bo'lgan xarajatlar, masalan, reklam kampaniyalari, reklam materiallari, reklama platformalariga to'lov va boshqa marketing xarajatlari.

  4. Energiya va kommunikatsiya xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning elektr energiya, suv, gaz, telekomunikatsiya xizmatlariga to'lov va boshqa energiya va kommunikatsiya xarajatlari, masalan, elektr energiya ta'minoti, internet xizmatlari, telefon kommunikatsiyasi va boshqa xizmatlarga bog'liq xarajatlar.

  5. Administrativ va boshqaruv xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning boshqaruv faoliyatiga bog'liq bo'lgan xarajatlar, masalan, boshqaruv xodimlari uchun ish haqlari, ofis ijarasi, kompyuter va dasturiy ta'minot, ofis materiallari va boshqa administrativ xarajatlar.

Bu keltirilgan xarajat turlari faqat o'qitish maqsadida misollar hisoblanadi va amalda davr xarajatlari qanchalik turli bo'lishi mumkinligi bilan bog'liqdir. Korxona yoki tashkilotning xususiyatlari va faoliyati doirasida boshqa turdagi xarajatlar ham davr xarajatlari sifatida kiritilishi mumkin.

48Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsienti qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsienti, korxona yoki tashkilotning qarzlarining aylanish darajasini ifodalayuvchi bir moliyaviy ko'rsatkichdir. Bu koeffitsient, korxonaning qarzlari bilan moliyaviy kapitalining nisbiy ta'kidlashda foydalaniladi.
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsientini aniqlash uchun quyidagi formula ishlatiladi:
Aylanish koeffitsienti = (Joriy yil debitorlik qarzlari) / (Joriy yil moliyaviy kapital)
Bu formula orqali, korxonaning joriy yilning debitorlik qarzlari miqdori joriy yilning moliyaviy kapitaliga nisbatlangan. Natijada olinadigan koeffitsient, qarzlarning moliyaviy kapitalga nisbiy tasnifini ifodalayadi va korxonaning qarzlarini qanday miqdorda oshirish yoki kamaytirish mumkinligini ko'rsatadi.
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsienti yuqori bo'lsa, bu korxona yoki tashkilotning qarzlari miqdorining moliyaviy kapitaliga nisbatan yuqori bo'lishini anglatadi. Bu esa korxonaning qarzdorliklari bilan bog'liq risklarning oshishiga va moliyaviy muvaffaqiyatsizliklarga ishora qilishi mumkin. Qarzlar aylanish koeffitsientining past bo'lishi esa qarzlarning moliyaviy kapitalga nisbatan past bo'lishini ko'rsatadi va korxona yoki tashkilotning moliyaviy iste'molchilikni yaxshilanishini anglatadi.

49Doimiy xarajatlar – 50000 y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun о‘zgaruvchan xarajatlar - 45 y.e.; Birlik narxi - 60 y.e. 10000 y.e foyda olish uchun qancha mahsulot sotish lozimligini aniqlang.
ChatGPT
Foyda (Profit) = Mahsulot sotish daromadi - Doimiy xarajatlar - Ishlab chiqarish birligi uchun o'zgaruvchan xarajatlar
Bizga berilgan ma'lumotlarga asosan:
Doimiy xarajatlar (Fixed Costs) = 50000 y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o'zgaruvchan xarajatlar (Variable Costs per Unit) = 45 y.e. Birlik narxi (Unit Price) = 60 y.e. Foyda (Profit) = 10000 y.e.
Mahsulot sotish daromadini (Revenue) topish uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Foyda = (Mahsulot sotish daromadi - Doimiy xarajatlar - Ishlab chiqarish birligi uchun o'zgaruvchan xarajatlar) x Mahsulot soni
Bizning maqsadimiz 10000 y.e. foyda olish bo'ldiğidan, formulani foydalanish uchun o'zgartirib ko'ramiz:
10000 = (Mahsulot soni x Birlik narxi - Doimiy xarajatlar - Ishlab chiqarish birligi uchun o'zgaruvchan xarajatlar)
Mahsulot sonini topish uchun shu formulani o'zgartirib ko'ramiz:
Mahsulot soni = (10000 + Doimiy xarajatlar + Ishlab chiqarish birligi uchun o'zgaruvchan xarajatlar) / Birlik narxi
Bizning ma'lumotlarga asosan hisoblash uchun:
Mahsulot soni = (10000 + 50000 + (45 x Mahsulot soni)) / 60
Bu tenglama yordamida Mahsulot sonini hisoblaymiz:
60 x Mahsulot soni = 10000 + 50000 + (45 x Mahsulot soni) 60 x Mahsulot soni - 45 x Mahsulot soni = 10000 + 50000 15 x Mahsulot soni = 60000 Mahsulot soni = 60000 / 15 Mahsulot soni = 4000
Natijada, 10000 y.e. foyda olish uchun 4000 ta mahsulot sotib olish kerak bo'ladi.

50Doimiy xarakatdagi аktivlаr – bu…
ChatGPT
Doimiy xarakatdagi aktivlar, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida kiritilgan va doimiy faoliyat uchun ishlatiladigan moliyaviy resurslar to'plamini ifodalayadi. Aktivlar, korxonaning operatsion faoliyatini amalga oshirish va moliyaviy natijalarni yaxshilashda muhim bir ahamiyatga ega bo'ladi.
Doimiy xarakatdagi aktivlar quyidagi turlarni o'z ichiga oladi:

  1. Naqd pul: Korxona yoki tashkilotning hamyon, kassa hisobvaraqlari va boshqa naqd pul resurslari.

  2. Bank hisobvaraqlari: Korxona yoki tashkilotning bankda ochilgan hisobvaraqlari, hisob-kitob tomonidan e'lon qilingan hisobvaraqlar va boshqa mablag'lar.

  3. Debitorlar (qarzdorlar): Korxona yoki tashkilotga qarzga sotilgan tovarlar, xizmatlar yoki boshqa muomalalar uchun qarz qoldirgan shaxslar yoki tashkilotlar.

  4. Omborli tovarlar: Korxona yoki tashkilotning sotishga mo'ljallangan tovarlar va xizmatlar uchun saqlangan omborlar.

  5. Xaridlar to'plami: Korxona yoki tashkilot tomonidan sotib olingan asosiy moliyaviy resurslar, masalan, buyurtmalar, qurilmalar, mebellar va boshqa asbob-uskunalar.

  6. Qarzdorliklar: Korxona yoki tashkilotning majburiyatlar va qarzdorliklar to'plami, masalan, bank kreditlari, qarzlar, debitorlar tomonidan qarz qoldirilgan mablag'lar va boshqa majburiyatlar.

Bu aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini tushuntirishda, faoliyatni amalga oshirishda va moliyaviy natijalarni baholashda muhim rol o'ynayadi. Aktivlar, korxona kapitali bilan bog'liq muvaffaqiyat, likvidlik, kredit qobiliyati va qarzdorlik darajasini tushuntirishda muhim moliyaviy ko'rsatkichlardir.

51Dоimiy harakatdagi aktivlar deganda nimani tushunasiz?
ChatGPT
Dоimiy harakatdagi aktivlar, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida kiritilgan va doimiy faoliyat uchun ishlatiladigan moliyaviy resurslar to'plamini ifodalayadi. Bu aktivlar korxonaning kundalik yoki mаъlum davrda muvakkat ravishda to'lovga solinadigan va moliyaviy samaradorlikni oshirishda ishtirok etadigan resurslar hisoblanadi.
Dоimiy harakatdagi aktivlarning quyidagi turlari mavjud bo'ladi:

  1. Naqd pul: Korxona yoki tashkilotning hamyon, kassa hisobvaraqlari va boshqa naqd pul resurslari.

  2. Bank hisobvaraqlari: Korxona yoki tashkilotning bankda ochilgan hisobvaraqlari, hisob-kitob tomonidan e'lon qilingan hisobvaraqlar va boshqa mablag'lar.

  3. Debitorlar: Korxona yoki tashkilotga qarzga sotilgan tovarlar, xizmatlar yoki boshqa muomalalar uchun qarz qoldirgan shaxslar yoki tashkilotlar.

  4. Omborli tovarlar: Korxona yoki tashkilotning sotishga mo'ljallangan tovarlar va xizmatlar uchun saqlangan omborlar.

  5. Xaridlar to'plami: Korxona yoki tashkilot tomonidan sotib olingan asosiy moliyaviy resurslar, masalan, buyurtmalar, qurilmalar, mebellar va boshqa asbob-uskunalar.

Dоimiy harakatdagi aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy faoliyatini davom ettirish va rivojlantirish uchun zarur bo'lgan resurslar hisoblanadi. Ular, korxonaning kundalik operatsion faoliyatini amalga oshirishda, tovarlar va xizmatlarni sotib olishda, harakatlarini moliyaviy samaradorlik va isloh etishda o'rnini o'zlashtiradi. Dоimiy harakatdagi aktivlar, korxona yoki tashkilotning faoliyatining sеhаmli va ishga qo'yilgan bo'lishini tushuntirishda muhim bir moliyaviy ko'rsatkichdir.

52Dоimiy harakatdagi aktivlar tarkibiga nimalar kiradi?
ChatGPT
Dоimiy harakatdagi aktivlar tarkibiga quyidagi resurslar kiradi:

  1. Naqd pul: Korxona yoki tashkilotning kasada va hamyonlarida mavjud bo'lgan naqd pul mablag'lar.

  2. Bank hisobvaraqlari: Korxona yoki tashkilotning bankda ochilgan hisobvaraqlar, jarayonda bo'lgan mablag'lar, hisob-kitob tomonidan e'lon qilingan hisobvaraqlar va boshqa mablag'lar.

  3. Debitorlar: Korxona yoki tashkilotga qarzga sotilgan tovarlar, xizmatlar yoki boshqa muomalalar uchun qarz qoldirgan shaxslar yoki tashkilotlar.

  4. Omborli tovarlar: Korxona yoki tashkilotning sotish uchun saqlangan tovarlar va xizmatlar uchun omborlar.

  5. Xaridlar to'plami: Korxona yoki tashkilotning xaridlar bilan sotib olingan asosiy moliyaviy resurslar, masalan, buyurtmalar, qurilmalar, mebellar va boshqa asbob-uskunalar.

Dоimiy harakatdagi aktivlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida kiritilgan va moliyaviy faoliyatni davom ettirish uchun ishlatiladigan mablag'lar va resurslar to'plamidir. Bu aktivlar korxonaning operatsion faoliyatini amalga oshirishda, tovarlar va xizmatlarni sotib olishda, harakatlarini moliyaviy samaradorlik va isloh etishda ishtirok etadi. Dоimiy harakatdagi aktivlar, korxona yoki tashkilotning qobiliyatini ifodalayadi, operatsion jarayonlarni amalga oshirishda muhim rol o'ynayadi va moliyaviy hisobotlar tayyorlashda ishlatiladi.

53Dоimiy pаssivlаr-bu…
ChatGPT
Dоimiy pаssivlаr, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida kiritilgan va korxona tomonidan doimiy ravishda moliyaviy manfaatlardan foydalanadigan mablag'lar va resurslar to'plamini ifodalayadi. Dоimiy pаssivlаr, korxonaning moliyaviy manfaatlarni ta'minlashda va operatsion faoliyatni amalga oshirishda muhim bir ahamiyatga ega bo'ladi.
Dоimiy pаssivlаr quyidagi turlarni o'z ichiga oladi:

  1. Moliyaviy kapital: Korxona yoki tashkilotning egasi yoki egalarining to'lovlarini ifodalayadigan mablag'lar, hisob-kitob tizimi tomonidan belgilar bilan tasdiqlangan moliyaviy manba.

  2. Qarzlar: Korxona yoki tashkilotning majburiyatlar to'plami, masalan, bank kreditlari, qarzlar, qarzdorliklar va boshqa majburiyatlar.

  3. Uzoq muddatli qarzlar: Korxona yoki tashkilotning uzoq muddatga ajratilgan qarzlar, masalan, obligatsiyalar, iste'molchilar orasida qarzlarga solingan majburiyatlar va boshqa moliyaviy majburiyatlar.

  4. Tulovlar oldindan: Korxona yoki tashkilot tomonidan oldindan to'langan to'lovlar, masalan, tovarlar oldindan to'lovi, xizmatlar oldindan to'lovi, iste'molchilar orasida to'lovlar va boshqa oldindan to'lovlar.

Dоimiy pаssivlаr, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblarida kiritilgan va doimiy ravishda moliyaviy manfaatlarni ta'minlashda ishlatiladigan resurslar to'plamini ifodalayadi. Ular, korxonaning moliyaviy iste'molchilikni ta'minlashda, kapitalni mobilizatsiya qilishda, qarzdorliklarni to'lashda va moliyaviy natijalarni baholashda muhim bir rol o'ynayadi. Dоimiy pаssivlаr, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblarida o'zgarishlarga yo'l qo'yadi va korxona moliyaviy tarixini, qarzlar darajasini va moliyaviy qarorlar qabul qilishda foydalaniladi.

54Dоimiy xarajatlar deb qanday xarajatlarga aytiladi?
ChatGPT
Dоimiy xarajatlar, bir korxona yoki tashkilotning doimiy ravishda yoki belgilangan muddat ichida amalga oshiriladigan xarajatlardir. Bu xarajatlar, korxonaning kundalik operatsion faoliyati uchun zarur bo'lgan va doimiy ravishda to'lovga solinadigan xarajat turi bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Dоimiy xarajatlar quyidagi turlarni o'z ichiga oladi:

  1. Ish haqlari: Korxona yoki tashkilotning ishchilariga to'langan maoshlar, ishga qabul qilish uchun xarajatlar, ish bilan bog'liq ta'lim va o'qitish xarajatlari va boshqa ish haqlari.

  2. Energiya va kommunikatsiya xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning elektr energiya, suv, gaz, telekomunikatsiya xizmatlariga to'lov va boshqa energiya va kommunikatsiya xarajatlari.

  3. Ombor xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning omborlarida saqlash, yetkazib berish, ombor tovarlari uzatish xizmatlariga to'lov va boshqa ombor xarajatlari.

  4. Marketing va reklama xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning mahsulotlarni sotish va bozorlash uchun amalga oshirgan marketing va reklama faoliyatiga bog'liq bo'lgan xarajatlar, masalan, reklam kampaniyalari, reklam materiallari, reklama platformalariga to'lov va boshqa marketing xarajatlari.

  5. Administrativ va boshqaruv xarajatlari: Korxona yoki tashkilotning boshqaruv faoliyatiga bog'liq bo'lgan xarajatlar, masalan, boshqaruv xodimlari uchun ish haqlari, ofis ijarasi, kompyuter va dasturiy ta'minot, ofis materiallari va boshqa administrativ xarajatlar.

Dоimiy xarajatlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida tahlil qilingan holda aniqlanadi. Ular, korxona operatsion faoliyatini davom ettirishda, ish haqlarini to'lashda, xizmatlarni olishda, energetika va kommunikatsiya xizmatlarini ta'minlashda, ombor xizmatlarini amalga oshirishda va boshqa faoliyatlar bilan bog'liq xarajatlarni ifodalayadi. Dоimiy xarajatlar, korxona moliyaviy samaradorlik va isloh etishni tushuntirishda muhim bir moliyaviy ko'rsatkichdir.

55Firma 2020-yil 2000 dona mahsulot ishlab chiqarish uchun 588 000 ming sо‘m, 2021-yilda ham aynan shuncha birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun 592 000 ming sо‘m xarajatlarni (doimiy va о‘zgaruvchan) amalga oshirdi. 2021-yilda 2020-yilga nisbatan jami ishlab chiqarish xarajatlari farqini aniqlang.
ChatGPT
Jami ishlab chiqarish xarajatlari farqini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Farq = 2021-yil ishlab chiqarish xarajatlari - 2020-yil ishlab chiqarish xarajatlari
2020-yilda ishlab chiqarish xarajatlari: 588,000 ming sо‘m 2021-yilda ishlab chiqarish xarajatlari: 592,000 ming sо‘m
Farq = 592,000 ming sо‘m - 588,000 ming sо‘m Farq = 4,000 ming sо‘m
Natijada, 2021-yil ishlab chiqarish xarajatlari 2020-yilga nisbatan 4,000 ming sо‘m ortiqcha bo'lgan.

56Firma asosiy rentabellik ko‘rsatkichlarini tahlil qilishda jamlovchi axborot manbaasi nima?
ChatGPT
Firma asosiy rentabellik ko'rsatkichlarini tahlil qilishda jamlovchi axborot manbaasi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida kiritilgan moliyaviy ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu axborot manbaasi, firma rentabellikini o'rganish va tahlil qilish uchun foydalaniladigan ma'lumotlarni taqdim etadi.
Jamlovchi axborot manbaasi quyidagi moliyaviy hisob-kitoblar va hisobotlar bo'lishi mumkin:

  1. Hisobotlar: Korxona yoki tashkilotning yillik, choraklik, oynalik hisobotlari, daromadlar, xarajatlar, foyda hisobotlari, qimmatli qog'ozlar hisobotlari va boshqa moliyaviy hisobotlar.

  2. Balanslar: Korxona yoki tashkilotning asosiy balanslari, kassalar, bank hisobvaraqlari, debitor va kreditorlar hisobotlari, omborlar hisobotlari va boshqa balanslar.

  3. Hisob-kitob tizimlari: Korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitob tizimlari, hisobvaraqlar, auditorlik hisobotlar, moliyaviy tarix va boshqa hisob-kitob hisobotlari.

  4. Audit hisobotlari: Korxona yoki tashkilotning audit hisobotlari, moliyaviy audit natijalari, moliyaviy sharhlar va boshqa audit hisobotlari.

Jamlovchi axborot manbaasi, korxona rentabellik ko'rsatkichlarini o'rganishda, daromadlar, xarajatlar, foyda, keshlash va o'z sermayani qaytarish kabi moliyaviy ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu axborotlar, korxona moliyaviy natijalarini baholash, moliyaviy natijalarning o'zaro ta'sirini tahlil qilish, investitsiya qaytaqaytarish muddatini hisoblash va moliyaviy samaradorlikni oshirish yo'li bilan bog'liq hisobotlarni taqdim etishda foydalaniladi.

57Firma foyda va zararlarini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbaasi nima?
ChatGPT
Firma foyda va zararlarini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbaasi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlarida kiritilgan moliyaviy ma'lumotlardir. Bu axborot manbaasi, foyda va zararlarni tahlil qilish uchun foydalaniladigan ma'lumotlarni taqdim etadi.
Asosiy jamlovchi axborot manbaasi quyidagi moliyaviy hisob-kitoblar va hisobotlardan tashkil topadi:

  1. Foyda hisobotlari: Korxona yoki tashkilotning yillik, choraklik, oynalik foyda hisobotlari, foyda daromadlar, foyda xarajatlar, foyda ko'rsatkichlari va boshqa foyda hisobotlari.

  2. Zarar hisobotlari: Korxona yoki tashkilotning yillik, choraklik, oynalik zarar hisobotlari, zarar daromadlar, zarar xarajatlar, zarar ko'rsatkichlari va boshqa zarar hisobotlari.

  3. Balanslar: Korxona yoki tashkilotning asosiy balanslari, daromadlar, xarajatlar, moliyaviy kapital, qarzdorliklar, omonatlar, hisobotlar, o'ziga yaroqli foyda va zarar hisobotlari va boshqa balanslar.

  4. Hisob-kitob tizimlari: Korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitob tizimlari, hisobvaraqlar, auditorlik hisobotlar, moliyaviy tarix va boshqa hisob-kitob hisobotlari.

Jamlovchi axborot manbaasi, foyda va zararlar tahlilida, daromadlar, xarajatlar, foyda marjlari, zarar marjlari, foyda ko'rsatkichlari, zarar ko'rsatkichlari, foyda daromadning nisbiy o'zgarishi, zarar daromadning nisbiy o'zgarishi va boshqa moliyaviy ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu axborotlar, korxona moliyaviy natijalarini tahlil qilishda, foyda va zararining o'zaro ta'sirini, moliyaviy samaradorlikni oshirish yo'li bilan bog'liq hisobotlarni taqdim etishda foydalaniladi.

58Firmaning pul mablag‘lari qanday faoliyatlarda harakat qiladi?
ChatGPT
Firmaning pul mablag'larining faoliyatlarda harakat qilishi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisob-kitoblarida aniqlangan va muharrirlik bilan boshqarilgan moliyaviy ma'lumotlarga asoslanadi. Pul mablag'larining harakati, korxona operatsion faoliyatini amalga oshirish, moliyaviy maqsadlarni erishish, tovarlar va xizmatlarni sotib olish, bozorlashish, investitsiyalar, qarzlar to'lash, dividendlar to'lash va boshqa moliyaviy faoliyatlar bilan bog'liq bo'lishi mumkin.
Firmaning pul mablag'larining faoliyatlarda harakat qilishi quyidagi mavzular orqali aniqlanadi:

  1. Operatsion faoliyat: Pul mablag'larining kundalik operatsion faoliyatga yo'naltirilishi, ish haqlari to'lash, tovarlar va xizmatlarni sotib olish, xarajatlarni to'lash, xarajatlarni optimallashtirish va korxona faoliyatini davom ettirish uchun zarur bo'lgan moliyaviy operatsiyalar.

  2. Investitsiyalar: Pul mablag'larining yangi loyihalarga, korxonaning rivojlanishiga, tashkilot imtiyozlariga investitsiya qilinishi, korxona kapitalini oshirish, yangi texnologiyalarni ishlab chiqish, sohillarni rivojlantirish va boshqa moliyaviy investitsiyalar.

  3. Mablag'lar omonatlari: Pul mablag'larining omonatlar hisobida saqlanishi, bank hisobvaraqlarida mablag'lar to'plashi, mablag'lar boshqa resurslarga investitsiya qilinishi va boshqa moliyaviy operatsiyalar.

  4. Kreditlash: Pul mablag'larining kreditlar sifatida olinganligi, bank kreditlari, intaqt kreditlari, qarzdorliklar va boshqa majburiyatlar hisobida qarzdorliklarga investitsiya qilinishi va kreditlarni qaytarish.

  5. Dividendlar: Pul mablag'larining aktsiyadorlarga dividendlar sifatida taqsimlanishi, korxona foydasini aktsiyadorlarga ulashishi va boshqa dividend operatsiyalari.

Firmaning pul mablag'larining faoliyatlarda harakati, korxona moliyaviy samaradorlik va isloh etishning muhim bir qismidir. Pul mablag'larining yo'naltirilishi, sarmoyani, kapitalni oshirish va moliyaviy maqsadlarni erishishda muhim bir rol o'ynayadi. Moliyaviy hisobotlar va

59Fond qaytimi bu-……
ChatGPT
Fond qaytimi, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida ifodalangan, o'z ichiga olgan mablag'lar to'plamidir, ya'ni korxona tomonidan omonatlar, invеstitsiyalar va boshqa mablag'lar saqlangan fondlardan olingan qaytimni ifodalayadi.
Fond qaytimi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy faoliyatida omonatlar va investitsiyalar jami mablag'asining ko'rsatkichidir. Bu mablag'lar, korxona tomonidan iste'mol qilingan mablag'lar saqlangan fondlardan qaytarib olingadi. Fond qaytimi, korxona moliyaviy samaradorlik va isloh etishni tushuntirishda muhim bir moliyaviy ko'rsatkichdir.
Fond qaytimi ko'rsatkichi, korxona moliyaviy hisobotlarida kiritilgan va moliyaviy faoliyat natijasida olingan mablag'lar to'plamini ifodalayadi. Bu mablag'lar, korxona kapitalini oshirish, sarmoya qo'yish, o'ziga yetarli mablag'ni saqlash va boshqa moliyaviy maqsadlarga yo'naltirish uchun foydalaniladi. Fond qaytimi, korxona moliyaviy natijalarning baholanishi, moliyaviy samaradorlik, soliq to'lovlari va boshqa moliyaviy ko'rsatkichlarni tahlil qilishda muhim bir ma'lumot manbasi sifatida ishlatiladi.

61Hisobot davrida korxonada Tovar mahsuloti 3300 mln. sо‘mni, materiallar sarfi 1870 mln. sо‘mni tashkil etgan. Material sig‘imini aniqlang.
ChatGPT
Material sig‘imi, korxona hisobot davrida korxonada saqlangan materiallar to'plamini ifodalayadi. Material sig‘imi quyidagi formuladan aniqlanishi mumkin:
Material sig‘imi = Tovar mahsuloti - Materiallar sarfi
Material sig‘imi = 3300 mln. sо‘m - 1870 mln. sо‘m Material sig‘imi = 1430 mln. sо‘m
Natijada, hisobot davrida korxonada saqlangan material sig‘imi 1430 mln. sо‘m ga tengdir.

60Fond sig‘imi bu-…..
ChatGPT
Fond sig'mi, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida kiritilgan, korxonaning saqlagan fondlar va mablag'lar jami sig'mini ifodalayadi. Fond sig'mi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotida o'z ichiga olgan mablag'lar to'plamidir.
Fond sig'mi, korxona moliyaviy hisobotlarida saqlangan mablag'lar, omonatlar, invеstitsiyalar, akkumulyatorlar, boshqa fondlar va boshqa moliyaviy resurslar to'plamini ifodalayadi. Bu fondlar, korxona tomonidan uzatilgan mablag'lar va daromadlar saqlanib turadi. Fond sig'mi, korxona moliyaviy samaradorlik va isloh etishni tushuntirishda muhim bir moliyaviy ko'rsatkichdir.
Fond sig'mi, korxona moliyaviy hisobotlarida kiritilgan va moliyaviy faoliyat natijasida saqlangan mablag'lar to'plamini ifodalayadi. Bu mablag'lar, korxona kapitalini oshirish, investitsiyalar, omonatlar, akkumulyatorlar va boshqa fondlar orqali saqlangan fondlar to'plamidir. Fond sig'mi, korxona moliyaviy natijalarning baholanishi, moliyaviy samaradorlik, soliq to'lovlari, dividendlar va boshqa moliyaviy ko'rsatkichlarni tahlil qilishda muhim bir ma'lumot manbasi sifatida ishlatiladi.

62Hisobot yili boshida reja bо‘yicha korxonaning doimiy xarajatlari 68 000 ming sо‘m, о‘xgaruvchan xarajatlari 520 000 ming sо‘m belgilangan. Haqiqatda esa doimiy xarajatlar jami 69 000 miong sо‘mni, о‘zgaruvchan xarajatlar 523 000 ming sо‘mni tashkil etdi. Hisobot yili yakunida jami ishlab chiqarish xarajatlarining rejadan farqini aniqlang
ChatGPT
Hisobot yili boshida belgilangan jami ishlab chiqarish xarajatlari rejasi:
Doimiy xarajatlar: 68,000 ming sо‘m О‘xgaruvchan xarajatlar: 520,000 ming sо‘m
Hisobot yili yakunida hisobotda ko'rsatilgan jami ishlab chiqarish xarajatlari:
Doimiy xarajatlar: 69,000 miong sо‘m О‘xgaruvchan xarajatlar: 523,000 ming sо‘m
Rejadan farqni aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Farq = Hisobot yili yakunida jami ishlab chiqarish xarajatlari - Hisobot yili boshida belgilangan jami ishlab chiqarish xarajatlari
Farq = (69,000 miong sо‘m + 523,000 ming sо‘m) - (68,000 ming sо‘m + 520,000 ming sо‘m)
Farq = 592,000 ming sо‘m - 588,000 ming sо‘m Farq = 4,000 ming sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida jami ishlab chiqarish xarajatlarining rejadan farqi 4,000 ming sо‘m ga tengdir.

63Hisobot yilida korxona 2000 dona mahsulot ishlab chiqardi. Doimiy xarajatlar 69 000 ming sо‘m, о‘zgaruvchan xarajatlar 523 000 ming sо‘mni tashkil etdi. Mahsulot birligining jami tannarxini aniqlang
ChatGPT
Mahsulot birligining jami tannarxini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Jami tannarxi = Doimiy xarajatlar + О‘zgaruvchan xarajatlar
Jami tannarxi = 69,000 ming sо‘m + 523,000 ming sо‘m Jami tannarxi = 592,000 ming sо‘m
Natijada, hisobot yilida korxonada 2000 dona mahsulot ishlab chiqarilganda jami tannarxi 592,000 ming sо‘m ga tengdir.

64Hisobot yilida korxona 2000 dona mahsulot ishlab chiqardi. Doimiy xarajatlar 68 000 ming sо‘m, о‘zgaruvchan xarajatlar 520 000 ming sо‘mni tashkil etdi. Mahsulot birligining jami tannarxini aniqlang.
ChatGPT
Mahsulot birligining jami tannarxini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Jami tannarxi = Doimiy xarajatlar + О‘zgaruvchan xarajatlar
Jami tannarxi = 68,000 ming sо‘m + 520,000 ming sо‘m Jami tannarxi = 588,000 ming sо‘m
Natijada, hisobot yilida korxonada 2000 dona mahsulot ishlab chiqarilganda jami tannarxi 588,000 ming sо‘m ga tengdir.

65Hisobot yilida korxona 523 000 ming sо‘m о‘zgaruvchan va 69 000 ming sо‘m о‘zgarmas xarajatlarni amalga oshirdi. Ishlab chiqarish hajmi 2 000 donaga teng. Jami ishlab chiqarish xarajatlarini toping.
ChatGPT
Jami ishlab chiqarish xarajatlarini topish uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = О‘zgaruvchan xarajatlar + О‘zgarmas xarajatlar
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = 523,000 ming sо‘m + 69,000 ming sо‘m Jami ishlab chiqarish xarajatlari = 592,000 ming sо‘m
Natijada, hisobot yilida korxonada 2,000 dona mahsulot ishlab chiqarilganda jami ishlab chiqarish xarajatlari 592,000 ming sо‘m ga tengdir.

66Hisobot yilida korxona bо‘yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud. Mahsulot sotishdan sof tushum 219 650 ming sо‘m, qо‘shilgan qiymat soligi 43930 ming sо‘m, ishlab chiqarish tannarxi 51460 ming sо‘m, davr xarajatlari 34600 ming sо‘m, olingan dividentlar 8700 ming sо‘m, tо‘langan foizlar 12 000 ming sо‘m, tо‘langan soliqlar 31089 ming sо‘mga teng. Hisobot yilining sof foydasini aniqlang.
ChatGPT
Hisobot yilining sof foydasini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Sof foyda = Mahsulot sotishdan sof tushum - Qo'shilgan qiymat soligi - Ishlab chiqarish tannarxi - Davr xarajatlari - Olingan dividentlar - To'langan foizlar - To'langan soliqlar
Sof foyda = 219,650 ming sо‘m - 43,930 ming sо‘m - 51,460 ming sо‘m - 34,600 ming sо‘m - 8,700 ming sо‘m - 12,000 ming sо‘m - 31,089 ming sо‘m
Sof foyda = 38,871 ming sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida korxona sof foydasi 38,871 ming sо‘m ga tengdir.

67Hisobot yilida korxona bо‘yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud. Mahsulot sotishdan sof tushum 219 650 ming sо‘m, qо‘shilgan qiymat soligi 43930 ming sо‘m, ishlab chiqarish tannarxi 51460 ming sо‘m, davr xarajatlari 34600 ming sо‘m, olingan dividentlar 8700 ming sо‘m, tо‘langan foizlar 12 000 ming sо‘m, tо‘langan soliqlar 31089 ming sо‘mga teng. Hisobot yilining mahsulot sotishdan yalpi foydasini aniqlang.
ChatGPT
Hisobot yilining mahsulot sotishdan yalpi foydasini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Yalpi foyda = Mahsulot sotishdan sof tushum - Qo'shilgan qiymat soligi
Yalpi foyda = 219,650 ming sо‘m - 43,930 ming sо‘m
Yalpi foyda = 175,720 ming sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida korxona mahsulot sotishdan yalpi foydasi 175,720 ming sо‘m ga tengdir.

68Hisobot yilida korxona bо‘yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud. Mahsulot sotishdan sof tushum 230000 ming sо‘m, qо‘shilgan qiymat solig‘i 30000 ming sо‘m, ishlab chiqarish tannarxi 151400 ming sо‘m, davr xarajatlari 14600 ming sо‘m, olingan dividentlar 8700 ming sо‘m, tо‘langan foizlar 12 000 ming sо‘m, tо‘langan soliqlar 11000 ming sо‘mga teng. Korxona asosiy faoliyat foydasini aniqlang.
ChatGPT
Korxona asosiy faoliyat foydasini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy faoliyat foydasi = Mahsulot sotishdan sof tushum - Qo'shilgan qiymat soligi - Ishlab chiqarish tannarxi - Davr xarajatlari
Asosiy faoliyat foydasi = 230,000 ming sо‘m - 30,000 ming sо‘m - 151,400 ming sо‘m - 14,600 ming sо‘m
Asosiy faoliyat foydasi = 33,000 ming sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida korxona asosiy faoliyat foydasi 33,000 ming sо‘m ga tengdir.

69Hisobot yilida korxona bо‘yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud. Mahsulot sotishdan sof tushum 230000 ming sо‘m, qо‘shilgan qiymat soligi 30000 ming sо‘m, ishlab chiqarish tannarxi 151400 ming sо‘m, davr xarajatlari 14600 ming sо‘m, olingan dividentlar 8700 ming sо‘m, tо‘langan foizlar 12 000 ming sо‘m, tо‘langan soliqlar 11000 ming sо‘mga teng. Korxona soliq tо‘lagunga qadar foydasini aniqlang.
ChatGPT
Korxona soliq to'lagunga qadar foydasini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Foyda soliq to'lagunga qadar = Mahsulot sotishdan sof tushum - Qo'shilgan qiymat soligi - Ishlab chiqarish tannarxi - Davr xarajatlari - Olingan dividentlar - To'langan foizlar
Foyda soliq to'lagunga qadar = 230,000 ming sо‘m - 30,000 ming sо‘m - 151,400 ming sо‘m - 14,600 ming sо‘m - 8,700 ming sо‘m - 12,000 ming sо‘m
Foyda soliq to'lagunga qadar = 13,300 ming sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida korxona soliq to'lagunga qadar foydasi 13,300 ming sо‘m ga tengdir.

70Hisobot yilida korxonada Tovar mahsuloti 3000 mln. sо‘mni, material sarflar 2400 mln. sо‘mni tashkil etgan. Materiallardan samarali foydalanish darajasi (material sig‘imi)ni toping.
ChatGPT
Material sig'mini (foydalanish darajasini) topish uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Material sig'mi (foydalanish darajasi) = (Tovar mahsuloti - Material sarflar) / Tovar mahsuloti
Material sig'mi = (3000 mln. sо‘m - 2400 mln. sо‘m) / 3000 mln. sо‘m
Material sig'mi = 600 mln. sо‘m / 3000 mln. sо‘m
Material sig'mi = 0.2
Natijada, hisobot yili yakunida korxonada materiallardan samarali foydalanish darajasi (material sig'mi) 0.2 ga tengdir.

71Hisobot yilida korxonada о‘z mablag‘lari manbasi 8000 sh.b, uzoq muddatli majburiyatlar 8500 sh.b, uzoq muddatli aktivlar 7000 sh.b. ni tashkil etgan. O‘z aylanma mablag‘lari naqdligini aniqlang.
ChatGPT
O'z aylanma mablag'lari naqdligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Naqdlik = O'z mablag'lari manbasi - Uzoq muddatli majburiyatlar - Uzoq muddatli aktivlar
Naqdlik = 8000 sh.b - 8500 sh.b - 7000 sh.b
Naqdlik = -7500 sh.b
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning o'z aylanma mablag'lari naqdligi -7500 sh.b ga tengdir.

72Hisobot yilida korxonada о‘z mablag‘lari manbasi 8000 sh.b, uzoq muddatli majburiyatlar 4000 sh.b, uzoq muddatli aktivlar 6500 sh.b. ni tashkil etgan. O‘z aylanma mablag‘lari naqdligini aniqlang.
ChatGPT
O'z aylanma mablag'lari naqdligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Naqdlik = O'z mablag'lari manbasi - Uzoq muddatli majburiyatlar - Uzoq muddatli aktivlar
Naqdlik = 8000 sh.b - 4000 sh.b - 6500 sh.b
Naqdlik = -2500 sh.b
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning o'z aylanma mablag'lari naqdligi -2500 sh.b ga tengdir.

73Hisobot yilida korxonaning mahsulot sotishdan olingan foydasi 2400 mln.somni, operatsion daromadlari 500 mln sо‘mni, moliyaviy faoliyat foydasi 70 mln sо‘mni, favqulodda chiqimlar 12 mln sо‘mni tashkil etgan. Hisobot yili soliq tо‘langunga qadar bо‘lgan moliyaviy natijani hisoblang.
ChatGPT
Hisobot yili soliq to'langunga qadar bo'lgan moliyaviy natijani hisoblash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Moliyaviy natija = Mahsulot sotishdan olingan foyda + Operatsion daromadlar + Moliyaviy faoliyat foydasi - Favqulodda chiqimlar
Moliyaviy natija = 2400 mln.sо‘m + 500 mln sо‘m + 70 mln sо‘m - 12 mln sо‘m
Moliyaviy natija = 2958 mln sо‘m
Natijada, hisobot yili soliq to'langunga qadar bo'lgan moliyaviy natija 2958 mln sо‘m ga tengdir.

74Hisobot yilida korxonaning mahsulot sotishdan olingan foydasi 3000 mln.somni, operatsion daromadlari 400 mln sо‘mni, moliyaviy faoliyat foydasi 90 mln sо‘mni, favqulodda chiqimlar 26 mln sо‘mni tashkil etgan. Hisobot yili soliq tо‘langunga qadar bо‘lgan moliyaviy natijani hisoblang.
ChatGPT
Hisobot yili soliq to'langunga qadar bo'lgan moliyaviy natijani hisoblash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Moliyaviy natija = Mahsulot sotishdan olingan foyda + Operatsion daromadlar + Moliyaviy faoliyat foydasi - Favqulodda chiqimlar
Moliyaviy natija = 3000 mln.som + 400 mln sо‘m + 90 mln sо‘m - 26 mln sо‘m
Moliyaviy natija = 3464 mln sо‘m
Natijada, hisobot yili soliq to'langunga qadar bo'lgan moliyaviy natija 3464 mln sо‘m ga tengdir.

75Hisobot yilida korxonaning mahsulot sotishdan sof tushum 300000 mln.somni, qо‘shilgan qiymat solig‘i 45000 ming sо‘m, ishlab chiqarish tannarxi 221400 ming sо‘mni, davr xarajatlari 24400 ming sо‘mni, tо‘langan foizlar 12000 ming sо‘mni, soliqlar 12000 ming sо‘mni tashkil etgan. Firma sof foydasini aniqlang
ChatGPT
Firma sof foydasini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Sof foyda = Mahsulot sotishdan sof tushum - Qo'shilgan qiymat soligi - Ishlab chiqarish tannarxi - Davr xarajatlari - To'langan foizlar - Soliqlar
Sof foyda = 300,000 mln.som - 45,000 ming sо‘m - 221,400 ming sо‘m - 24,400 ming sо‘m - 12,000 ming sо‘m - 12,000 ming sо‘m
Sof foyda = 285,200 mln sо‘m
Natijada, hisobot yili yakunida firma sof foydasi 285,200 mln sо‘m ga tengdir.

76Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 35 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 35 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.407
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.407 ga tengdir.

77Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 25 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.291
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.291 ga tengdir.

78Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 790 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 25 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.291
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.291 ga tengdir.

79Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 780 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 28 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 28 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.326
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.326 ga tengdir.

80Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 800 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 45 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 45 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.523
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.523 ga tengdir.

81Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 802 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 32 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 32 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.372
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.372 ga tengdir.

82Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 755 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 39 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish koeffitsiyenti = Debitorlik qarzlarining miqdori / Jami debitorlik qarzlarining miqdori
Aylanish koeffitsiyenti = 39 mln.so‘m / 86 mln.so‘m
Aylanish koeffitsiyenti ≈ 0.453
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 0.453 ga tengdir.

83Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 35 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin).Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (35 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 16.8 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 16.8 kun bo'ladi.

84Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin).Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (25 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 12 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 12 kun bo'ladi.

85Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 790 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin). Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (25 mln.so‘m / 790 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 11.46 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 11.46 kun bo'ladi.

86Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 780 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 28 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin).Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (28 mln.so‘m / 780 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 12.86 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 12.86 kun bo'ladi.

87Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 800 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 45 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin).Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (45 mln.so‘m / 800 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 20.25 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 20.25 kun bo'ladi.

88Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 802 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 32 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. (Bir yil ichidagi kunlar soni 360 kun deb hisobga olinsin).Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (32 mln.so‘m / 802 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 14.36 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 14.36 kun bo'ladi.

89Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 755 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 39 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining aylanish davrini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Aylanish davri (kunlar) = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * Kunlar soni
Aylanish davri = (39 mln.so‘m / 755 mln.so‘m) * 360 kun
Aylanish davri ≈ 18.7 kun
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning debitorlik qarzlarining aylanish davri yaklaşık olarak 18.7 kun bo'ladi.

90Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 35 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 96 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (35 mln.so‘m / 96 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 36.46%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 36.46% bo'ladi.

91Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 21 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (21 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 24.42%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 24.42% bo'ladi.

92Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 790 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (25 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 29.07%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 29.07% bo'ladi.

93Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 780 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 28 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (28 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 32.56%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 32.56% bo'ladi.

94Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 800 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 45 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (45 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 52.33%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 52.33% bo'ladi.

95Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 802 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 22 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (22 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 25.58%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 25.58% bo'ladi.

96Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 755 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 39 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Debitorlik qarzlarining joriy aktivlar tarkibidagi ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Joriy aktivlar qiymati) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi = (39 mln.so‘m / 86 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi ≈ 45.35%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning joriy aktivlar tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 45.35% bo'ladi.

97Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 35 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 96 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (35 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 4.67%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 4.67% bo'ladi.

98Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 750 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 21 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (21 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 2.8%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 2.8% bo'ladi.

99Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 790 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 25 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (25 mln.so‘m / 790 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 3.16%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 3.16% bo'ladi.

100Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 780 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 28 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (28 mln.so‘m / 780 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 3.59%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 3.59% bo'ladi.

101Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 800 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 45 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (45 mln.so‘m / 800 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 5.63%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 5.63% bo'ladi.

102Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 802 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 22 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (22 mln.so‘m / 802 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 2.74%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 2.74% bo'ladi.

103Hisobot yilida korxonaning maxsulot sotishdan sof tushum miqdori 755 mln. so‘m, jami debitorlik qarzlarining miqdori 39 mln.so‘m, joriy aktivlar qiymati 86 mln.so‘mni tashkil etadi. Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (Jami debitorlik qarzlarining miqdori / Maxsulot sotishdan sof tushum miqdori) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida = (39 mln.so‘m / 755 mln.so‘m) * 100
Debitorlik qarzlarining ulushi sotishdan sof tushum tarkibida ≈ 5.16%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotishdan sof tushum tarkibida debitorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 5.16% bo'ladi.

104Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 130 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 422 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 190 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (130 mln.so‘m - 422 mln.so‘m) / 190 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (-292 mln.so‘m) / 190 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ -153.68%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak -153.68% bo'ladi. Bu negativ qiymat asosiy vositalarning ishlashda zarar ko'rsatishini bildiradi.

105Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 140 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 421 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 160 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (140 mln.so‘m - 421 mln.so‘m) / 160 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (-281 mln.so‘m) / 160 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ -175.63%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak -175.63% bo'ladi. Bu negativ qiymat asosiy vositalarning ishlashda zarar ko'rsatishini bildiradi.

106Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 150 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 420 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 200 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (150 mln.so‘m - 420 mln.so‘m) / 200 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (-270 mln.so‘m) / 200 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ -135%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak -135% bo'ladi. Bu negativ qiymat asosiy vositalarning ishlashda zarar ko'rsatishini bildiradi.

107Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 300 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 200 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (300 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (-125 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ -29.41%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak -29.41% bo'ladi. Bu negativ qiymat ishlab chiqarish faoliyatida zarar ko'rsatishini bildiradi.

108Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 320 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 160 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (320 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (-105 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ -24.71%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak -24.71% bo'ladi. Bu negativ qiymat ishlab chiqarish faoliyatida zarar ko'rsatishini bildiradi.

109Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 380 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 180 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (380 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (-45 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ -10.59%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak -10.59% bo'ladi. Bu negativ qiymat ishlab chiqarish faoliyatida zarar ko'rsatishini bildiradi.

110Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 380 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 423 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 180 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalar * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (380 mln.so‘m - 423 mln.so‘m) / 180 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (-43 mln.so‘m) / 180 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ -23.89%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak -23.89% bo'ladi. Bu negativ qiymat asosiy vositalar faoliyatida zarar ko'rsatishini bildiradi.

111Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 410 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 150 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (410 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (-15 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ -3.53%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak -3.53% bo'ladi. Bu negativ qiymat ishlab chiqarish faoliyatida zarar ko'rsatishini bildiradi.

112Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 410 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 150 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalar qiymati * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (410 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 150 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (-15 mln.so‘m) / 150 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ -10%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak -10% bo'ladi. Bu negativ qiymat asosiy vositalar investitsiyasi bilan bog'liq ravishda zarar ko'rsatishini bildiradi.

113Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 430 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 190 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (430 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = 5 mln.so‘m / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ 1.18%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak 1.18% bo'ladi. Bu qiymat ishlab chiqarish faoliyati bilan bog'liq ravishda etkili daromad olishini bildiradi.

114Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 500 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 160 mln.so‘mga teng. Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Ishlab chiqarish xarajatlari * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = (500 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi = 75 mln.so‘m / 425 mln.so‘m * 100
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi ≈ 17.65%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi yaklaşık olarak 17.65% bo'ladi. Bu qiymat ishlab chiqarish faoliyati bilan bog'liq ravishda etkili daromad olishini bildiradi.

115Hisobot yilida korxonaning sof foydasi 500 mln.so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 425 mln.so‘m, asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati 160 mln.so‘mga teng. Asosiy vositalar rentabelligini aniqlang?
ChatGPT
Asosiy vositalar rentabelligini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Asosiy vositalar rentabelligi = (Sof foyda - Ishlab chiqarish xarajatlari) / Asosiy vositalar qiymati * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = (500 mln.so‘m - 425 mln.so‘m) / 160 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi = 75 mln.so‘m / 160 mln.so‘m * 100
Asosiy vositalar rentabelligi ≈ 46.88%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning asosiy vositalar rentabelligi yaklaşık olarak 46.88% bo'ladi. Bu qiymat asosiy vositalar bilan amalga oshirilgan moliyaviy faoliyatning daromadli bo'lishini bildiradi.

116Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 750 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 170 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 264 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (170 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 22.67%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 22.67% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

117Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 750 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 180 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (180 mln.so‘m / 750 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 24%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 24% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

118Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 790 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 190 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (190 mln.so‘m / 790 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 24.05%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 24.05% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

119Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 780 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 200 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (200 mln.so‘m / 780 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 25.64%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 25.64% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

120Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 800 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 210 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (210 mln.so‘m / 800 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 26.25%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 26.25% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

121Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 802 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 220 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (220 mln.so‘m / 802 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 27.43%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 27.43% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

122Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 755 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 215 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyentini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti = (215 mln.so‘m / 755 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti ≈ 28.48%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti yaklaşık olarak 28.48% bo'ladi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan sotilgan maxsulotlar uchun qo‘shilgan kreditorlik qarzlari miqdorining ishlab chiqarish tannarxiga nisbatini ifoda etadi.

123Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 790 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 190 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Jami majburiyatlar qiymati) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (190 mln.so‘m / 386 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi ≈ 49.22%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining jami majburiyatlar tarkibida ulushi yaklaşık olarak 49.22% bo'ladi. Bu ulush, korxona tomonidan olingan jami majburiyatlar qiymati bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

124Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 780 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 200 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Jami majburiyatlar qiymati) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (200 mln.so‘m / 386 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi ≈ 51.81%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining jami majburiyatlar tarkibida ulushi yaklaşık olarak 51.81% bo'ladi. Bu ulush, korxona tomonidan olingan jami majburiyatlar qiymati bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

125Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 800 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 210 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Jami majburiyatlar qiymati) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (210 mln.so‘m / 386 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi ≈ 54.40%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining jami majburiyatlar tarkibida ulushi yaklaşık olarak 54.40% bo'ladi. Bu ulush, korxona tomonidan olingan jami majburiyatlar qiymati bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

126Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 802 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 220 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Jami majburiyatlar qiymati) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (220 mln.so‘m / 286 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi ≈ 76.92%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining jami majburiyatlar tarkibida ulushi yaklaşık olarak 76.92% bo'ladi. Bu ulush, korxona tomonidan olingan jami majburiyatlar qiymati bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

127Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 755 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 215 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Jami majburiyatlar tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Jami majburiyatlar qiymati) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi = (215 mln.so‘m / 286 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi ≈ 75.17%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning kreditorlik qarzlarining jami majburiyatlar tarkibida ulushi yaklaşık olarak 75.17% bo'ladi. Bu ulush, korxona tomonidan olingan jami majburiyatlar qiymati bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

128Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 790 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 190 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (190 mln.so‘m / 790 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi ≈ 24.05%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 24.05% bo'ladi. Bu ulush, ishlab chiqarish tannarxi bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

129Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 780 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 200 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (200 mln.so‘m / 780 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi ≈ 25.64%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 25.64% bo'ladi. Bu ulush, ishlab chiqarish tannarxi bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

130Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 800 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 210 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 386 mln.so‘mni tashkil etadi. Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (210 mln.so‘m / 800 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi ≈ 26.25%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 26.25% bo'ladi. Bu ulush, ishlab chiqarish tannarxi bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

131Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 802 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 220 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (220 mln.so‘m / 802 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi ≈ 27.43%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 27.43% bo'ladi. Bu ulush, ishlab chiqarish tannarxi bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

132Hisobot yilida sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi 755 mln. so‘m, jami kreditorlik qarzlarining miqdori 215 mln.so‘m, jami majburiyatlar qiymati 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushini aniqlash uchun quyidagi formulani foydalanamiz:
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (Jami kreditorlik qarzlarining miqdori / Ishlab chiqarish tannarxi) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi = (215 mln.so‘m / 755 mln.so‘m) * 100
Kreditorlik qarzlarining ulushi tannarxi ≈ 28.48%
Natijada, hisobot yili yakunida korxonaning sotilgan maxsulotlarning ishlab chiqarish tannarxi tarkibida kreditorlik qarzlarining ulushi yaklaşık olarak 28.48% bo'ladi. Bu ulush, ishlab chiqarish tannarxi bilan nisbatan kreditorlik qarzlari miqdorini ifodalaydi.

133Iqtisodiy ko‘rsatkichlar dinamikasini baholash .... yordamida amalga oshiriladi.
ChatGPT
Iqtisodiy ko'rsatkichlarni baholashning bir nechta usullari mavjud, shu jumladan dinamik baholash usuli ham amalga oshiriladi. Bu usulga iqtisodiy ko'rsatkichlarning zamondagi o'zgarishlari, ulardagi o'zgarishlar va yo'qolishlar, trendlar va sezgirliklarga e'tibor beriladi.
Iqtisodiy ko'rsatkichlarni dinamik baholash uchun quyidagi usullardan foydalaniladi:

  1. O'rta ro'yxatdan o'tkazish (Moving Average): Bu usulda, belgilangan muddatdagi iqtisodiy ko'rsatkichlarning o'rtacha qiymati hisoblanadi. Keyinchalik o'rtacha qiymatlar bir biriga bog'liq ko'rsatkichlarni baholash uchun ishlatiladi.

  2. Trend analizi: Bu usulda, iqtisodiy ko'rsatkichlarning uzun muddatdagi o'zgarishlarini aniqlash uchun matematik modellar va statistik usullar ishlatiladi. Trend analizining maqsadi, iqtisodiy ko'rsatkichlarning o'zgarishlarini ko'rib chiqish, uning yuqori va pastki nuqtalari, o'zgarish tezligi va istiqomatini aniqlashdir.

  3. Sezgirlik (Regression): Bu usulda, iqtisodiy ko'rsatkichlarning o'zgarishlarini sezgirlik modellar orqali bashorat qilish uchun statistik analiz va matematik modellar ishlatiladi. Sezgirlik modellar, o'zgarishlarni taxmin qilish, ko'rsatkichlarning aloqadorliklarini aniqlash, tarqalgan yutuqlarni o'rganish va boshqa maqsadlar uchun qo'llaniladi.

Iqtisodiy ko'rsatkichlarni dinamik baholash, iqtisodiyotni tahlil qilish, tendensiyalar va yo'nalishlarni aniqlash, keyinchalik prognos va strategiyalarni belgilashda yordam beradi. Bu usul, iqtisodiyotning rivojlanishi, samaradorlik va boshqalar kabi muhim ko'rsatkichlarni tahlil qilishda foydalaniladi.

134Iqtisodiy ko‘rsatkichlar dinamikasini prognozlash quyidagilar yordamida amalga oshiriladi:
ChatGPT
Iqtisodiy ko'rsatkichlar dinamikasini prognozlashning bir nechta yordamlari mavjud. Quyidagi usullar iqtisodiy ko'rsatkichlarni prognozlashda foydalaniladigan yordamlardan ba'zilaridir:

  1. Zamonaviy statistik usullar: Bu usulda, iqtisodiy ko'rsatkichlarning oldingi holati va o'zgarishlari bo'yicha matematik statistik modellar ishlatiladi. Murojaat sharoitida sifatli va to'g'ri ma'lumotlar bilan modellar yaratiladi va bu modellar yordamida ko'rsatkichlarning kelajakdagi qiymatlari prognoslanadi.

  2. Ekonometrika: Ekonomik modellar va statistik usullar kombinatsiyasi orqali iqtisodiy ko'rsatkichlarning kelajakdagi o'zgarishlarini prognozlash uchun foydalaniladi. Ekonomik modellar iqtisodiy olaylar va o'zgarishlarni ifodalaydigan matematik formulalardan iborat bo'ladi. Bu formulalar statistik ma'lumotlar bilan birgalikda ishlatiladi va kelajakdagi ko'rsatkichlarni bashorat qilish uchun yordam beradi.

  3. Sektor analizi: Iqtisodiyotdagi turli sohalar va sektorlarga aloqador bo'lgan ko'rsatkichlarning analizi asosida kelajakdagi prognozlar tuziladi. Sektor analizi, iqtisodiy sektorlar yoki sohalar bo'yicha statistik ma'lumotlarni tahlil qilish, sektorlar o'rtasidagi munosabatlarni o'rganish va sektorlarning o'zgarishlari va tendensiyalarini bashorat qilishda foydalaniladi.

  4. Tahlil va tadqiqot: Iqtisodiyotdagi turli olaylarni tahlil qilish, iqtisodiy tendensiyalarni o'rganish va boshqa tahliliy usullar iqtisodiy ko'rsatkichlarning kelajakdagi o'zgarishlarini prognozlashda foydalaniladi. Bu usullar iqtisodiyot sohasidagi ekspertlar tomonidan yoki akademik tadqiqotlar yordamida amalga oshiriladi.

Iqtisodiy ko'rsatkichlarni prognozlash usullari juda turli bo'lishi mumkin va asosan ma'lum bir vaziyat uchun qo'llaniladi. Har bir usulning o'ziga xos afzalliklari va chegaralari mavjud. Prognozlar ishlab chiqarilgan modellar va analizlar asosida aniqlangan bo'lishi kerak va ulardan foydalanishda obyektivligi va ma'lumotlar sifatliligi muhimdir.

135Iqtisodiy tahhlda qanday turdagi axborot manbalaridan foydalaniladi?
ChatGPT
Iqtisodiy tahminlarni aniqlash va analiz qilish uchun bir nechta axborot manbalari va resurslardan foydalaniladi. Quyidagi turdagi axborot manbalaridan foydalanish mumkin:

  1. Statistik ma'lumotlar: Iqtisodiyot bo'yicha to'plangan va tahlil qilingan istatistik ma'lumotlar, sanoq, natijalar, indekslar va boshqa statistik ko'rsatkichlar, mamlakat statistika qo'mitalarining ma'lumotlari va boshqa rasmiy axborotlar iqtisodiy tahminlarni tuzishda keng qo'llaniladi.

  2. Maliy hisobotlar: Korxonalarning maliy hisobotlari, hisobotlar va audittlar iqtisodiy tahminlarni oshirish uchun muhim manba sifatida ishlatiladi. Bunday ma'lumotlar korxonalarning daromad, xarajat, tovarlarni sotish va sotib olish statistikasi, kredit va kreditorlik hisobotlari kabi ko'rsatkichlarni o'z ichiga oladi.

  3. Tadbirkorlik va boshqa xususiy ma'lumotlar: Tadbirkorlik tizimining ma'lumotlari, sanoat sektoridagi katta tadbirkorliklar va kompaniyalar tomonidan ommaviy qo'llanma hisoblanadigan ma'lumotlar, savdo aloqalarining statistikasi, boshqa iqtisodiy tashkilotlarning hisobotlari va ma'lumotlari, investitsiya daromadlari va boshqa badiiy ma'lumotlar iqtisodiy tahminlarni oshirishda foydalaniladi.

  4. Xalqaro iqtisodiyot va moliya tashkilotlarining ma'lumotlari: Xalqaro iqtisodiy va moliya tashkilotlari, masalan, Dunyo Banki, Moliya vaqtining Tashkiloti, Xalqaro Valyuta Fondi, Osiyo vaqtining Tashkiloti, xorijiy elchilik vakilliklari va tashkilotlari tomonidan taqdim etilgan axborotlar va hisobotlar, xalqaro iqtisodiyot bo'yicha qo'llaniladi.

  5. Akademik tadqiqotlar va ilmiy nashrlar: Oliy ta'lim muassasalari, ilmiy markazlar va tadqiqot institutlari tomonidan tuzilgan iqtisodiy ilmiy tadqiqotlar, ilmiy nashrlar va maqolalar iqtisodiy tahminlarni oshirishda foydalaniladi.

Bu axborot manbalarining hammasi iqtisodiy tahminlash uchun muhimdir, va ularni birlashgan holda foydalanish tahminlarni obyektiv va to'g'ri qilishda yordam beradi.

136Iqtisodiy tahlil fanining maqsadi…
ChatGPT
Iqtisodiy tahlil fanining asosiy maqsadi iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilish, iqtisodiy holatlarni o'rganish, boshqarish qarorlarini olish va iqtisodiy yo'nalishlarni aniqlashdir. Bu fan iqtisodiyotning bir nechta yo'nalishlariga oid ma'lumotlarni o'rganish, ulardan foydalanish va tahlil qilish asosida iqtisodiyotning amaliyoti va taraqqiyoti haqida yuqori darajada tahlil va bashoratlar beradi.
Iqtisodiy tahlil asosan quyidagi maqsadlarga erishishga yordam beradi:

  1. Iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilish: Iqtisodiy tahlil jarayonlar, ko'rsatkichlar va o'zgarishlarni tahlil qilib, iqtisodiyotdagi o'zgarishlarni tushunishga va shakllantirishga imkon beradi. Bu jarayonlar va o'zgarishlar iqtisodiyotning darajasi, o'zgarishlarni shakllantirish, istiqbollarga nisbatan optimallashtirish uchun tahlil qilinadi.

  2. Iqtisodiy yo'nalishlarni aniqlash: Iqtisodiy tahlil, moliya, sanoat, savdo, to'lov tizimlari, xalqaro iqtisodiy munosabatlar va boshqa iqtisodiy yo'nalishlarni tahlil qiladi. Bu esa iqtisodiyotdagi ko'rsatkichlarni ta'minlash, tashkil etish va boshqarishga yordam beradi.

  3. Sotsial-iqtisodiy masalalar tahlili: Iqtisodiy tahlilning muhim bo'limi sotsial-iqtisodiy masalalarni o'rganish va tahlil qilishdir. Bu, ishlab chiqarish, ish haqi, erkinlik va hukumatning iqtisodiy va sotsial siyosati, inson resurslarining foydalanishi va iste'mol qilinishi, tarqalishi va boshqa sotsial-iqtisodiy muammolarni tahlil qilishni o'z ichiga oladi.

  4. Boshqaruv qarorlarini olish: Iqtisodiy tahlil, iqtisodiyotning biror sohasida boshqaruv qarorlarini olishga yordam beradi. Buning uchun iqtisodiyotdagi masalalar tahlil qilinadi, siyosat variantlari va ulardan kelib chiqqan natijalar o'rganiladi, maqsadli boshqaruvning yo'l harakati aniqlanadi.

  5. Prognozlash va bashoratlar: Iqtisodiy tahlilga asoslangan ma'lumotlar va analizlar iqtisodiyotdagi tushumning qancha o'zgarishi mumkinligini, yangi iqtisodiy jarayonlarni bashorat qilishda yordam beradi. Bu prognoslash, iqtisodiyotning istiqbollari va iste'molchi tomonidan maqsadli qarorlar qabul qilish uchun muhimdir.

Iqtisodiy tahlil fanining umumiy maqsadi, iqtisodiyotning rivojlanishini tahlil qilish, muammolarni aniqlash va ularga yechimlar topish, istiqbollarni bashorat qilish va iqtisodiyotni boshqarishga yordam berishdir.

137Iqtisodiy tahlilni axborot bilan ta’minlashning asosiy manbalari quyidagilardir:
ChatGPT
Iqtisodiy tahlilni axborot bilan ta'minlashda quyidagi manbalardan foydalaniladi:

  1. Statistika ma'lumotlar: Iqtisodiy tahlil uchun statistika ma'lumotlar, o'zgarishlar, ko'rsatkichlar va iqtisodiy holatlarga oid raqamlar muhim manbalardan biridir. Bu ma'lumotlar mamlakatning istiqboli, iqtisodiy sektorlarning holati, iste'mol resurslarining ishlatilishi va boshqaruvga oid muhim ko'rsatkichlarni beradi. Statistika ma'lumotlar davlat statistika vazirligi, iqtisodiyot vazirligi, banklar, tashkilotlar, tadbirkorlar tomonidan tayyorlanib, ishlab chiqarish, savdo, xizmatlar, inflatsiya, ish haqi, GDP va boshqa ko'rsatkichlar bilan bog'liq statistikalar hisoblanadi.

  2. Moliya hisobotlari: Moliya hisobotlari, moliyaviy institutlar, banklar va korporativ tashkilotlar tomonidan taqdim etiladigan yillik hisobotlar, kiritilgan ma'lumotlar, moliyaviy ko'rsatkichlar, moliyaviy holatlarga oid tafsilotlar kabi ma'lumotlardan iborat bo'lib, iqtisodiy tahlil uchun muhim manba hisoblanadi. Moliya hisobotlari mamlakatning budjeti, soliqlarni to'plash, moliyaviy siyosatlar, kapital daromadlari, korporativ moliya, investitsiyalar, hisob-kitoblarning tahlili va boshqa moliyaviy ko'rsatkichlarga oid ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.

  3. Xalqaro axborot agentliklari: Xalqaro axborot agentliklari, masalan, BMT, Xalqaro Valyuta Fondi (IMF), Dunyo Banki, Xalqaro Savdo Markazi (WTO) kabi tashkilotlar dunyo iqtisodiyotiga oid ma'lumotlar, xabarlar, tahlillar, prognoslar va statistika ma'lumotlarini taqdim etadilar. Ular mamlakatlarning iqtisodiy holatlariga va dunyo iqtisodiyotidagi jarayonlarga oid yangiliklar va analitik tahlillar bilan ta'minlashda muhim manbalar hisoblanadi.

  4. Iqtisodiy maqolalar va tadqiqotlar: Iqtisodiy maqolalar, akademik jurnallar, iqtisodiyot bo'yicha kitoblar va tadqiqotlar iqtisodiy tahlil uchun asosiy manbalardan biridir. Bu manbalarda akademik tadqiqotlar, iqtisodiy teoriyalar, iqtisodiyotning ahamiyatli muammolariga oid tahlillar, sohada mavjud yangiliklar va yuqori sifatli tahlil maqolalari o'z joyini topadi.

  5. Vazirliklar, tashkilotlar va banklar tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlar: Iqtisodiyotga oid hukumatlar, vazirliklar, tashkilotlar, tadbirkorlik majmualari va banklar o'z faoliyatlariga oid bo'lgan ma'lumotlarni hamda prognos va tahlillarni taqdim etishadi. Bu ma'lumotlar o'zaro hamkorlik, iqtisodiyot siyosati va strategiyalar, sektorlarning rivojlanishi, investitsiyalar, innovatsiyalar, moliyaviy va iqtisodiy ko'rsatkichlar bilan bog'liq ma'lumotlardan iborat bo'lishi mumkin.


138Iqtisodiy tahlilning ichki subyektlariga quyidagilar kiradi:
ChatGPT
Iqtisodiy tahlilning ichki subyektlari quyidagilar bo'lishi mumkin:

  1. Boshqaruv organlari: Iqtisodiy tahlilning bir subyekti boshqaruv organlari yoki iqtisodiyot vazirligi bo'lishi mumkin. Boshqaruv organlari iqtisodiy holatlarni o'rganib, iqtisodiyotning boshqa sohalariga ta'sir qilish uchun iqtisodiy tahlillar, statistikalar va ma'lumotlar to'plab, iqtisodiyotni rivojlantirish, iqtisodiyot siyosatini shakllantirish va reformalarni amalga oshirish bilan shug'ullanadi.

  2. Banklar: Banklar, iqtisodiy tahlilning muhim subyektlaridan biridir. Banklar moliyaviy institutlar sifatida mamlakatning iqtisodiy holatlarini o'rganish, moliyaviy resurslarni to'plash, kredit berish, pul-soliq siyosatini belgilash, valyuta siyosatini amalga oshirish, inflatsiya va valyuta kurslarini boshqarish, tadbirkorlik faoliyatini o'rganib chiqish, iqtisodiy prognozlarni amalga oshirish va boshqalar kabi vazifalarni bajarish uchun iqtisodiy tahlil ma'lumotlaridan foydalanadi.

  3. Moliya institutlari: Moliya institutlari, mamlakatning moliyaviy holatlarini o'rganish, soliqlar, budjet, investitsiyalar, moliyaviy siyosat va tahlillar bilan shug'ullanishda muhim subyektlardir. Moliya institutlari, moliyaviy ma'lumotlar, hisobotlar, yillik hisobotlar, moliyaviy ko'rsatkichlar va budjet tahlillari orqali iqtisodiy tahlil amalga oshirishda asosiy manbalardan birini taqdim etadi.

  4. Tadbirkorlik tashkilotlari: Tadbirkorlik tashkilotlari, iqtisodiyotning asosiy subyektlari sifatida iqtisodiy tahlilning muhim bir qismidir. Tadbirkorlik tashkilotlari iqtisodiyotning rivojlanishiga, iste'mol resurslarini boshqarishga, tadbirkorlik faoliyatini o'rganib chiqishga va sotuv-jihatdan yaxshilanishga oid ma'lumotlardan foydalanishadi. Bu ma'lumotlar tadbirkorlikning moliyaviy holati, savdo amaliyotlari, iste'mol resurslarining o'rniga tushish, ishlab chiqarish jarayonlari, sotish va marketing siyosati bilan bog'liq bo'lishi mumkin.


139Iqtisodiy tahlilning obyekti nima?
ChatGPT
Iqtisodiy tahlilning obyekti, iqtisodiy sistemning barcha komponentlarini, ularning o'zaro aloqalarini, faoliyatlarini va oqimlarni o'rganish va tahlil qilishdir. Bu tahlil, iqtisodiyotning amaliyotini, dinamikasini, muammolarini va rivojlanish yo'llarini tushunishga yordam beradi. Iqtisodiy tahlilning obyekti quyidagi asosiy elementlarni o'z ichiga oladi:

  1. Iqtisodiyotning asosiy sohalarini, masalan, sanoat, xizmatlar, agro-sanoat, turizm va boshqalarini o'rganish.

  2. Iqtisodiyotning moliyaviy sohasini, masalan, budjet siyosatini, soliq siyosatini, valyuta siyosatini va boshqalarini tahlil qilish.

  3. Iqtisodiyotning tadbirkorlik sohasini, masalan, korporativ boshqaruvni, investitsiyalarni, innovatsiyalarni va boshqalarini o'rganish.

  4. Iqtisodiyotning daromad va iste'mol sohasini, masalan, daromad strukturasini, iste'mol resurslarini, sotish va xarajatlarni tahlil qilish.

  5. Iqtisodiyotning bozor iqtisodiyatini, masalan, sotish-narxlarni, bozor strukturasi va dinamikasini, iste'molchilar xulqini o'rganish.

Iqtisodiy tahlilning asosiy obyekti iqtisodiyotning umumiy holatini, faoliyatlarini va oqimlarini tahlil qilib, iqtisodiyotning rivojlanish yo'llarini va muammolarini aniqlashda yordam beradi.

140Iqtisоdiy tahlil .... ga bо‘linadi.
ChatGPT
Iqtisodiy tahlilning umumiy ravishda ikki asosiy yo'nalishi mavjud:

  1. Makro iqtisodiy tahlil: Bu tahlilning asosiy maqsadi, mamlakat iqtisodiyotining bütünini, boshqa so‘z bilan aytganda, "qattiq tаhlil" ko‘rinishidа o‘rgаnib chiqishdir. Makro iqtisodiy tahlil mamlakat iqtisodiyotining barcha sohalarini (daromad, inflаtsyа, ishlab chiqarish, bozor strukturasi, moliyaviy soha kаsbiy оqimlаri kаsbiy оqimlаri kаsbiy оqimlаri, xаlqаrо bi-lаn tugrо-ilоviy iqtisоdiy аlоqаlаr kаsbiy оqimlаri kаsbiy оqimlаri kаsbiy оqimlаri, iqtisоdiy hujjаtlаr vа tugmаchаlаrnigа аsoslаnаrli iqtisodiy kо‘rsаtkichlаrnigа аsoslаnаrli tаhlil qilib chiqishni о‘z ichiga oladi.

  2. Mikro iqtisodiy tahlil: Bu tahlilning asosiy maqsadi bеlgiylab tаhlil ko‘rinishidа individual iqtisodiy subjеktni - tadbirkorlar, xududiy tаshkilotlаr yoki tashki iqtisоdiy birlаrni, yо'ki individual istе'mоlchilаrni – оrgаnib chiqish. Mikro iqtisodiy tahlil, individual tadbirkorlik, ishlab chiqarish, bozor strukturasi, sotuv-narxlar, mijozlar o'rtasidagi munosabatlar, narx ko'rsatkichlari, bozor organizatsiyalari kаsiyоtini tаhlil qilishni o'z ichiga oladi.

Makro va mikro iqtisodiy tahlil birlashmasi iqtisodiyotning barcha tahlil ko‘rinishlarini o'z ichiga oladi va iqtisodiy jarayonlarni tushunish va qisqartirish uchun kеng imkoniyatlar beradi. Ular bir-birini tоldirаdigan iqtisodiy olaylarning dоimiy tarqalishida o‘zaro bog‘lanishlari bilan birlashtiriladi.

141ishlab chiqarish tannarxi xarajat elementlari bо‘yicha qanday guruhlarga bо‘linadi?
ChatGPT
Ishlab chiqarish tannarxi (xarajatlar) elementlari ko'plab guruhlarga bo'linadi. Eng umumiy usulda, ular quyidagi guruhlarga bo'linadi:

  1. Materiallar xarajatlari: Bu guruh maxsulotlar, zaxiralarni (qanday qilib olib kelish kerakligini, tayyorlash va saqlashni o'z ichiga oladi), energiyani va boshqa materiallar bilan bog'liq xarajatlarni o'z ichiga oladi. Bu guruh materiallarni olish, yetkazib berish, saqlash va saqlash muhiti bilan bog'liq bo'lgan to'plam xarajatlarni o'z ichiga oladi.

  2. Ish haqi xarajatlari: Ish haqi xarajatlari, ishchi to'pluligi uchun to'lov qilinadigan xarajatlarni o'z ichiga oladi. Bu guruhga ishchi oyligi, shaxsiy oyligi, soatlik ish haqi, hayvonot texnikasi xizmatlarini olish uchun to'lov va boshqalar kiradi.

  3. O'zaro aloqalar va xizmatlar xarajatlari: Bu guruh, korxona tomonidan yetkazib berilgan xizmatlar va o'zaro aloqalar bilan bog'liq xarajatlarni o'z ichiga oladi. Masalan, transport xarajatlari, elektron pochta xizmatlari, marketing va reklama xarajatlari, mijozlarga xizmat ko'rsatish uchun xarajatlar kiritiladi.

  4. Admistrativ xarajatlar: Bu guruh, korxona boshqaruvining amaliy ishlari uchun sarflanadigan xarajatlarni o'z ichiga oladi. Bu, ishchi oyligi, qo'llab-quvvatlash xizmatlari, ofis ijarasi, ofis texnikasi, muhasebe va huquqiy xizmatlar, boshqaruvga oid tijorat uchun xarajatlar va boshqalar kiradi.

  5. Mazkur guruhlar orasida boshqa xarajatlar: Bu, egizaklar (masalan, amortizatsiya, kredit to'lovlari), soliq xarajatlari, sinov va sertifikatga chiqish xarajatlari, xususiy uskunalarni o'zgartirish va ta'mirlash xarajatlari kabi boshqa xarajat turlari kiradi.

Har bir korxona xarajatlari elementlari va guruhlari qismen farqli bo'lishi mumkin, ammo umumiy ravishda bu guruhlar korxona xarajatlarini ifodalashda umumiy tahlil asosida ishlatiladi.

142Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlari rentabelligi, korxona yoki ishlab chiqarish birligi tomonidan ishlab chiqarilgan maxsulotlar va xizmatlarning tushumdan olinayotgan foydasi (daromadi) bilan solishtiriladi. Rentabellikning bir necha usullari mavjud, ammo umumiy tahlil uchun quyidagi formuladan foydalanish mumkin:
Rentabellik = (Foyda / Ishlab chiqarish xarajatlari) x 100
Bu formulda, "Foyda" sotuvlar, ishlab chiqarish xarajatlari, amortizatsiya, boshqa xarajatlar, soliq va boshqa moliyaviy elementlarni o'z ichiga oladi. Foyda, maxsulotlarning sotishidan olinayotgan daromadni ifodalaydi.
Rentabelligi aniqlashning muhim aspektilari quyidagilardir:

  1. Foydalar: Maxsulotlardan olinayotgan daromadning to'liq hisoblanishi rentabellikni aniqlashda muhimdir. Foyda, sotuvlar soni, bajarilgan sotuvlar narxi va sotuvlar bilan bog'liq boshqa faktorlar asosida hisoblanadi.

  2. Ishlab chiqarish xarajatlari: Ishlab chiqarish uchun sarflangan xarajatlar, materiallar xarajatlari, ish haqi, transport va boshqalar kabi xarajatlar rentabelliga ta'sir qiladi.

  3. Solishtirish davri: Rentabellik hisoblanayotgan davrning uzunligi hamda solishtirish davri jihatidan ma'lumotlar to'plami ham muhimdir. Solishtirish davri mamlakat, sohaga va korxona xususiyatlari bilan bog'liq bo'lishi mumkin.

Rentabelligi aniqlash korxona rahbarlari va tahlilchilar uchun muhimdir, chunki bu ko'rsatkich korxona faoliyatining moliyaviy natijalarini tushunishga yordam beradi. Rentabellik yuqori bo'lganida, korxona moliyaviy oqibatlari kuchayadi va ish faoliyati samaradorligi ko'payadi. Boshqa korxona yoki sohaga nisbatan rentabelligi solishtirish ham muhimdir, chunki bu korxona va sohalar o'rtasidagi moliyaviy samaradorlikni solishtirishga imkon beradi.

143Ishlab chiqarish xarajtalariga nisbatan rentabellik
ChatGPT
Ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatan rentabellik, bir korxonaning ishlab chiqarish faoliyati natijasida olingan foydaning ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatini ifodalayadi. Bu nisbat, korxona uchun foydaning o'rni va xarajatlarning qanday darajada qo'shish darajasini ko'rsatadi.
Ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatan rentabellikni hisoblash uchun quyidagi formuldan foydalanish mumkin:
Rentabellik = (Foyda / Ishlab chiqarish xarajatlari) x 100
Bu formulda "Foyda" ishlab chiqarish faoliyati natijasida olingan daromadni ifodalayadi, "Ishlab chiqarish xarajatlari" esa ishlab chiqarish jarayonida sarflangan barcha xarajatlarni o'z ichiga oladi, masalan, ish haqi, materiallar, transport, energiya xarajatlari, soliq va boshqalar.
Rentabellik ko'rsatkichining yuqori bo'lishi, ishlab chiqarish faoliyati natijalarining xarajatlarga nisbatan qanday kuchayishini ifodalaydi. Agar rentabellik ko'paygan bo'lsa, bu ishlab chiqarish faoliyati moliyaviy ravishda samaradorlikni ifodalaydi. Boshqa korxonalarga nisbatan rentabellik solishtirilganda, u korxona o'z faoliyatini yaxshilash yo'li bilan taklif qiladi.
Rentabellik hisoblash va tahlil qilish, korxona rahbarlari va moliyaviy tahlilchilar uchun muhimdir. Ular uchun ishlab chiqarish faoliyatining samaradorligini tushunishga yordam beradi va moliyaviy qarorlar qabul qilishda asosiy aspekt bo'ladi. Rentabellikning qanday o'zgarish ko'rsatkichlarga ta'sir qilishi va uni oshirishga olib keladigan faktorlar korxonaning faoliyatini tahlil qilishda ko'plab o'zgaruvchilarni o'rganishga imkon beradi.

144Istiqbolli iqtisodiy tahlilning nechta asosiy bosqichi ajratib kо‘rsatiladi?
ChatGPT
Istiqbolli iqtisodiy tahlilning asosiy bosqichlari quyidagilardan iborat bo'lishi mumkin:

  1. Ma'lumot to'plami: Istiqbolli iqtisodiy tahlil uchun ma'lumot to'plami aniqlanishi kerak. Bu ma'lumotlar istiqbolli iqtisodiy rivojlanish, tashkiliy, iqtisodiy tahlil bo'yicha muhim hisoblanadi. Ma'lumotlar istiqbolli iqtisodiy ko'rsatkichlardan, statistika, xabarlar, hisobotlar, va boshqa ma'lumot manbalaridan olinadi.

  2. Ma'lumotlarni o'rganish: Ma'lumotlarni o'rganish bosqichida, ma'lumotlarni tahlil qilish va ma'lumotlarni o'rganish jarayonlarini o'z ichiga oladi. Bu bosqichda ma'lumotlarning ko'plik va sezilarli hisoblanishi, o'zaro bog'liqliklarini tushunish va muhim hisoblanadigan xususiyatlarini aniqlash kutiladi.

  3. Tahlil qilish: Ma'lumotlarni tahlil qilish bosqichida, istiqbolli iqtisodiy olaylarni o'rganish, o'lchashlar, nisbatlar, va tahlili modellar yaratish kutiladi. Bu bosqichda istiqbolli iqtisodiy ko'rsatkichlarning tahliliga asoslangan, xisobotlarni tuzish, statistika, matematik modellar, va boshqa tahlil vositalari ishlatiladi.

  4. Natijalar va tavsiyalar: Tahlil natijalarini tushunish va mavjud iqtisodiy holatni baholash uchun qo'llanuvchi natijalar va tavsiyalar beriladi. Bu bosqichda tahlilchilar va iqtisodiy ekspertlar o'z fikrlarini, chora-tadbirlarini, siyosiy usullarni va iqtisodiy maslahatlarini taklif qilishi kutiladi.

Istiqbolli iqtisodiy tahlilning bu bosqichlari, iqtisodiy rivojlanish, korxona tahlillari, iqtisodiy siyosat shakllanishi, va iqtisodiy prognozlashda amalga oshiriladi. Bu bosqichlardan har biri, iqtisodiy holatni tahlil qilish va istiqbolli iqtisodiy yo'nalishlarni aniqlashda muhim o'rin egallaydi.

145Joriy aktivlar aylanuvchanligi kо‘rsatkichi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Joriy aktivlar aylanuvchanligi, joriy aktivlar to'plami miqdoridagi o'zgarishlarni ifodalaydi va korporatsiya yoki tashkilotning aktivilik darajasini tahlil etishga yordam beradi. Joriy aktivlar aylanuvchanligini ifodalash uchun quyidagi ko'rsatkichlar va formulalar foydalaniladi:

  1. Aylanish foizi (Aylanish koeffitsiyenti): Joriy aktivlar aylanish foizi, joriy yilda joriy aktivlar to'plamining o'tgan yilga nisbatan qanday o'zgarish ko'rsatadi. U quyidagi formula orqali hisoblanadi: Aylanish foizi = ((Joriy yildagi joriy aktivlar to'plami - O'tgan yildagi joriy aktivlar to'plami) / O'tgan yildagi joriy aktivlar to'plami) * 100

  2. Aylanish temp-i (Aylanish tezligi): Joriy aktivlar aylanish temp-i, joriy yilda joriy aktivlar to'plamining o'tgan yilga nisbatan qanday tezlikda o'zgarish ko'rsatadi. U quyidagi formula orqali hisoblanadi: Aylanish temp-i = ((Joriy yildagi joriy aktivlar to'plami - O'tgan yildagi joriy aktivlar to'plami) / O'tgan yil) * 100

  3. O'rta aylanish davri (O'rta aylanish muddati): Joriy aktivlar o'rta aylanish davri, joriy aktivlar to'plamining o'tgan yilgacha o'rta muddati hisoblanadi. U quyidagi formula orqali hisoblanadi: O'rta aylanish davri = O'tgan yil / 2

Joriy aktivlar aylanuvchanligi ko'rsatkichlari, korporatsiya yoki tashkilotning aktivlarining qancha tezlikda va qanday miqdorda o'zgarish ko'rsatishini bildiradi. Bu ko'rsatkichlar, korporatsiya rivojlanishining barqarorligini, moliyaviy sezilarli hisob-kitob va karli faoliyatning ko'rsatkichlari sifatida foydalaniladi. Aylanuvchanlik ko'rsatkichlari, korporatsiyalar tomonidan o'z faoliyatlarini baholash, moliyaviy nazorat, siyosat shakllantirish va takliflarni ishlab chiqishda muhim bir vosita sifatida qo'llaniladi.

146Joriy aktivlarga quyidagilar kiradi:
ChatGPT
Joriy aktivlar, bir korporatsiya yoki tashkilotning boshqaruvda mavjud bo'lgan mablag'lar va imtiyozli huquqlardan iboratdir. Joriy aktivlarga quyidagilar kirishi mumkin:

  1. Nakd mablag'lar: Bu korporatsiyadagi hisobvaraqdagi to'plam naqd mablag'lar, kassa hisobi, bank hisobi va boshqa daromadlar orqali yig'ilgan mablag'lar.

  2. Hisob-kitob mablag'lar: Korporatsiya hisoblarida saqlanayotgan mablag'lar, masalan, to'lovlar va omonatlarning hisobvarag'iga kiritilgan summalari.

  3. Debitorliklar: Korporatsiya tomonidan olgan qarzlar yoki debitorliklar, boshqa shaxslar tomonidan berilgan hisobvarag'lar.

  4. O'z mablag'larining bozori qiymati: Joriy yilda sotilgan maxsulotlar, xizmatlar yoki tovarlar uchun olingan mablag'lar.

  5. Bank hisoblarida saqlanayotgan mablag'lar: Korporatsiya hisobida bankda saqlanayotgan mablag'lar, valyuta hisob-kitoblar va boshqa moliyaviy instrumentlar.

  6. Omonatlar va hisob-kitoblar: Korporatsiya tomonidan egallangan, sotib olgan yoki soflar va patentlar bilan bog'liq boshqa obyektlar va asosiy hisob-kitoblar.

  7. Taraqqiyot kreditlari: Joriy yilda sotilgan maxsulotlarni ishlab chiqarish uchun olingan kreditlarning qarzdorliklari.

  8. Omonatlar va hisob-kitoblar: Korporatsiya tomonidan egallangan, sotib olgan yoki soflar va patentlar bilan bog'liq boshqa obyektlar va asosiy hisob-kitoblar.

Joriy aktivlar korporatsiya yoki tashkilotning moliyaviy holatini va faoliyatini ifodalayadi. Ular hisob-kitob va hisob-kitob usullari yordamida tasdiqlanadi va korporatsiya boshqaruvining barcha muvaffaqiyatlilik ko'rsatkichlariga tasir qilishi mumkin.

147Joriy likvidlik kо‘rsatkichi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Joriy likvidlik kо‘rsatkichi, bir korporatsiya yoki tashkilotning joriy imtiyozli huquqlarni qanchalik tez o'zgarishi va to'lashga qodir bo'lishini o'rganish uchun ishlatiladi. Bu kо‘rsatkich, kompaniya to'g'risidagi likvidlik darajasini va moliyaviy barqarorlik darajasini baholashda yordam beradi.
Joriy likvidlik kо‘rsatkichini aniqlashda bir nechta ma'lumotlardan foydalaniladi, masalan:

  1. Joriy moliyaviy aktivlar va joriy moliyaviy majburiyatlar miqdori: Korporatsiya tomonidan egallangan mablag'lar, hisobvarag'lar, to'lovlar, debitorliklar, kreditorliklar va boshqa majburiyatlar joriy likvidlikni ta'minlashda katta ahamiyatga ega bo'ladi.

  2. Nakd mablag'lar miqdori: Nakd mablag'lar, kassa hisobi va bank hisoblaridagi saqlangan mablag'lar korporatsiya uchun tezlik bilan to'lanishi mumkin bo'lgan majburiyatlar va harajatlarni to'lashda katta ahamiyatga ega.

  3. Kreditorliklarni va debitorliklarni muddatiga qadar o'tkazish imkoniyati: Korporatsiya tomonidan qaytarilishi kerak bo'lgan kreditlarning muddati va debitorliklarining muddati joriy likvidlik darajasini tushunishda muhim ahamiyatga ega.

  4. Korporatsiyadagi moliyaviy manba bo'lgan kapital: Korporatsiya egasi tomonidan kiritilgan kapital miqdori va shakli joriy likvidlik darajasini tasvir etishda muhim rol o'ynayadi.

  5. Korporatsiya faoliyatidagi xarajatlar: Joriy davrda korporatsiya tomonidan to'lanishi lozim bo'lgan xarajatlar, masalan, xodimlarning maoshlari, ishlab chiqarish xarajatlari, iqtisodiy faoliyat xarajatlari va boshqa xarajatlar joriy likvidlikni ta'minlashda ahamiyatga ega.

Joriy likvidlik kо‘rsatkichi korporatsiya yoki tashkilotning moliyaviy barqarorlik va to'lovlar uchun qanday ko'paktiki bo'lishini tushuntiradi va moliyaviy nazorat organlariga, investorlarga va kredit beruvchilarga korporatsiya muvaffaqiyatini va moliyaviy imkoniyatlarini tushuntirishda muhim rol o'ynayadi.

148Joriy tahlil qachon о‘tkaziladi?
ChatGPT
Joriy tahlil, bir korporatsiya, tashkilot yoki boshqa iqtisodiy subjektning moliyaviy holatini va natijaviy ko‘rsatkichlarini baholash uchun amalga oshiriladi. Joriy tahlilning o‘tkazilishi bir nechta muhim holatlarda mumkin bo‘ladi:

  1. Yillik hisobotlar: Joriy tahlil oftalmaydi, hisob-kitob davlatning maqsadga muvofiqlikni baholashda yillik hisobotlarni o‘z ichiga oladi. Joriy yilning oxirida yoki yangi yilning boshida hisobot davlatlarning, korporatsiyalarining yoki tashkilotlarining asosiy tahlillariga asosan amalga oshiriladi.

  2. Investitsiya qiymatlantirish: Korporatsiyalarning, fondlarning yoki banklarning investitsiyalar qilish jarayonida joriy tahlil muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Potentsial investitsiyalar uchun joriy moliyaviy holatni tushunish, kredit mahsulotlari, korporatsiya almashinuvi va boshqa moliyaviy faktorlarni baholashda joriy tahlil qo‘llaniladi.

  3. Kredit baholash: Banklar yoki kredit beruvchilar tomonidan kredit baholash jarayonida joriy tahlil qo‘llaniladi. Joriy moliyaviy holatni tahlil qilish, majburiyatlar darajasini aniqlash, likvidlikni baholash va boshqa moliyaviy o‘lchamlar orqali kredit qabul qilish yoki qo‘llab-quvvatlash natijasida joriy tahlil dan foydalaniladi.

  4. Boshqaruv va ma'muriyati: Boshqaruv organlari, korporatsiya rahbariyati va ma'muriyatining moliyaviy natijalarni tahlil qilish uchun joriy tahlil asosan ishlatiladi. Bu, kompaniya yoki tashkilotning moliyaviy boshqaruvini, strategiyalarini belgilash, yangi loyihalar, qarorlar va boshqa ma'muriyati bilan bog'liq ishlarni rejalashtirishda yordam beradi.

Joriy tahlilning tartibi va cheklanishlari tashkilot va turli iqtisodiy subjektlarning xususiyatlari bilan bog‘liq bo‘lib, ularning maqsadlari va talablariga ko‘ra o‘zgaradi. Amalda, joriy tahlil yillik hisobotlarga, investitsiya va kredit baholashga, boshqaruv va ma'muriyatga bog‘liq qatnashchilarning talablariga muvofiqlik bilan o‘tkaziladi.

149Jоriy tahlil deganda nimani tushunasiz?
ChatGPT
Joriy tahlil, bir iqtisodiy subjektning moliyaviy holatini va faoliyati bilan bog'liq ma'lumotlarni tahlil qilish jarayonidir. Bu tahlilning asosiy maqsadi, korporatsiya, tashkilot, mamlakat yoki boshqa iqtisodiy subjektni boshqarish organlari, investorlar, kredit beruvchilar va boshqa tashkilotlar uchun moliyaviy va iqtisodiy ma'lumotlarining yaxshi tushuntirilishi va baholanishi bo‘lib, rivojlanishga yordam beradi.
Joriy tahlilning asosiy vazifalari quyidagilar bo‘lishi mumkin:

  1. Moliyaviy holatni tushunish: Joriy tahlil moliyaviy holatni tahlil qilib, tashkilotning moliyaviy xalqaro faoliyatini tushunishga yordam beradi. Bu tahlil orqali tashkilotning aktivlari, qarzlari, majburiyatlari, daromadlari, xarajatlari va foydalanishdan qolgan mablag'lari haqida ma'lumot olish mumkin bo'ladi.

  2. Performansni baholash: Joriy tahlil, tashkilotning o‘z faoliyatini baholashda asosiy qo‘shimcha ma'lumotlar beradi. Moliyaviy ko‘rsatkichlar, daromad, foyda, darajalar va boshqa moliyaviy ko‘rsatkichlarni joriy tahlil asosida baholash mumkin.

  3. Xalqaro soliq tizimiga rioya qilish: Joriy tahlil, moliyaviy ma'lumotlar va hisobotlar orqali soliq to‘lovlari, hisob-kitob, maqsadga muvofiqlik va boshqa soliq tizimi masalalari bilan bog‘liq ma’lumotlarni taklif qilishda foydalaniladi.

  4. Qarorlar olish: Joriy tahlil ma'lumotlarni analiz qilish va tahlil qilish orqali boshqaruv organlari va rahbarlar uchun moliyaviy ma'lumotlar bilan qarorlar olishda yordam beradi. Bu qarorlar investitsiyalar, kreditlar, strategiyalar va boshqa moliyaviy faoliyatning yanada rivojlanishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.

Joriy tahlilga kredit beruvchilar, banklar, investorlar, boshqaruv organlari, hisob-kitob bilan shug'ullanadigan mas'uliyatli shaxslar va tashkilotlar qo'shiladi. Ular tashkilotning iqtisodiy holatini va natijaviy ko‘rsatkichlarini yaxshi tushunish va moliyaviy qarorlar olishda joriy tahlilga muhtoj bo‘ladi.

150 Kapital qо‘yilmalar qiymati balansning qaysi qismida kо‘rsatiladi?
ChatGPT
Kapital qo‘yilmalarining qiymati moliyaviy hisobotning kapital bo‘limida korsatiladi. Bu balansning pasiv tomonida, kapital hisoblanadi. Kapital qo‘yilmalari shirkatning egasi yoki aktsiyadorlar tomonidan shirkatga kiritilgan mablag‘larni ifodalaydi. Shu bilan birga, shirkatning jamg‘armasi va ortaklar tomonidan kapitalni yanada qo‘llash uchun o‘tkazilgan qo‘yilmalar ham hisoblanadi. Kapital qo‘yilmalari shirkatning dolzarbligi va dolzarbligi yo‘l qo‘yganlarning uchun muhimdir, chunki u bu shirkatning dolzarbligini taminlashda muhim bir manba sifatida xizmat qiladi.

151Kompaniya xususiy kapitali xarakatini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbaasi nima?
ChatGPT
Kompaniya xususiy kapitali xarakatini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbasi, moliyaviy hisobotlaridir. Moliyaviy hisobotlar, kompaniyaning moliyaviy holatini va islohotlarini ifodalayuvchi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu hisobotlar, moliyaviy ko'rinishlar, hisobotlar va boshqalar shaklida ifodalangan ma'lumotlar to'plami bo'lib, shirkatning moliyaviy o'tkazmalari, daromadlari, yuridik va moliyaviy holati haqida ko'rsatmalar beradi. Bunday hisobotlardan tahlil olib, kompaniyaning xususiy kapitali xarakatiga oid muhim ko'rsatkichlarni tushunish va baholash mumkin bo'ladi.

152Kompleks tahlil deb qanday tahlilga aytiladi?
ChatGPT
Kompleks tahlil, iqtisodiy, finansiy va boshqa ma'lumotlarni bir-biriga bog'liq bo'lgan, cheklanmagan ma'lumotlarning ko'plab tahlillarini o'z ichiga olgan tahlil uslubidir. Bu usulda, tahlilchi bir nechta o'zaro bog'liq tahlillarni biriktiradi va ma'lumotlarni kompleks ko'rinishda baholaydi.
Kompleks tahlil, bir kompaniya, iqtisodiy sohada mamlakat yoki global iqtisodiy faoliyatni o'rganish uchun keng qamrovli ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Ushbu tahlil shu sohadagi olaylar va ko'rsatkichlarning o'zaro bog'liqligini aniqlashga yordam beradi va sohalardagi muammolar va imkoniyatlarni tushuntiradi.
Kompleks tahlil asosan moliyaviy, iqtisodiy, sotsiologik, menejment, marketing, statistikaviy, demografik, ekologik va boshqa tahlillarni o'z ichiga oladi. Bu usul bilan o'rganish, barcha asosiy tahlillarni birlashtirib, kompleks tahlil natijasida umumiy tasavvur olishga imkon beradi va qaror qabul qilish jarayonini yaxshilaydi.

153Korxona 2020-yil 2000 dona mahsulot ishlab chiqarish uchun 520000ming sо‘m о‘zgaruvchan 68000 ming sо‘m о‘zgarmas xarajatlarni amalga oshirgan. 2021-yilda ham aynan shuncha birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun 523000 ming sо‘m о‘zgaruvchan 69000 о‘zgarmas xarajatlarni amalga oshirgan. 2021-yilda 2020-yilga nisbatan о‘zgarmas xarajatlarningо‘sish darajasini aniqlang.
ChatGPT
2021-yilda 2020-yilga nisbatan о‘zgarmas xarajatlarning о‘sish darajasi quyidagi formuladan hisoblanadi:
(O‘zgarmas xarajatlar 2021 - O‘zgarmas xarajatlar 2020) / O‘zgarmas xarajatlar 2020 * 100
2020-yilda o‘zgarmas xarajatlar 68000 ming sо‘m bo‘lgani va 2021-yilda 69000 ming sо‘mga oshganligi berilgan. U holda, о‘zgarmas xarajatlarning о‘sish darajasi quyidagicha hisoblanadi:
(69000 - 68000) / 68000 * 100 = 1.47%
Shundaylik bilan, 2021-yilda о‘zgarmas xarajatlar 2020-yilga nisbatan 1.47% o‘sib ketgan.

154Korxona 2020-yil 2000 dona mahsulot ishlab chiqarish uchun 588 000 ming sо‘m, 2021-yilda ham aynan shuncha birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun 592 000 ming sо‘m xarajatlarni (doimiy va о‘zgaruvchan) amalga oshirdi. 2021-yilda 2020-yilga nisbatan jami ishlab chiqarish xarajatlarining о‘sish darajasini aniqlang.
ChatGPT
2020-yilda jami ishlab chiqarish xarajatlari 588,000 ming sо‘m bo‘lganligi va 2021-yilda 592,000 ming sо‘mga oshganligi berilgan. Ishlab chiqarish xarajatlarining о‘sish darajasini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
(Jami ishlab chiqarish xarajatlari 2021 - Jami ishlab chiqarish xarajatlari 2020) / Jami ishlab chiqarish xarajatlari 2020 * 100
U holda, jami ishlab chiqarish xarajatlarining о‘sish darajasi quyidagicha hisoblanadi:
(592,000 - 588,000) / 588,000 * 100 ≈ 0.68%
Shundaylik bilan, 2021-yilda jami ishlab chiqarish xarajatlari 2020-yilga nisbatan yaklaşık 0.68% o‘sib ketgan.

155Korxona 2020-yil 520000 ming sо‘m, 2021-yil 523000 ming sо‘mlik о‘zgaruvchan xarajatlarni amalga oshirdi. Ishlab chiqarish hajmi ikki yilda ham 2000 birlikni tashkil etdi. 2021yil uchun о‘zgaruvchan xarajatlarning о‘sish darajasini aniqlang.
ChatGPT
2020-yilda ishlab chiqarish hajmi 2000 birlik va jami о‘zgaruvchan xarajatlar 520,000 ming sо‘m bo‘lganligi, 2021-yilda esa ishlab chiqarish hajmi ham 2000 birlik bo‘lib, о‘zgaruvchan xarajatlar 523,000 ming sо‘mga oshganligi berilgan.
О‘zgaruvchan xarajatlarning о‘sish darajasini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
(О‘zgaruvchan xarajatlarning 2021 - О‘zgaruvchan xarajatlarning 2020) / О‘zgaruvchan xarajatlarning 2020 * 100
U holda, о‘zgaruvchan xarajatlarning о‘sish darajasi quyidagicha hisoblanadi:
(523,000 - 520,000) / 520,000 * 100 ≈ 0.58%
Shundaylik bilan, 2021-yilda о‘zgaruvchan xarajatlar 2020-yilga nisbatan yaklaşık 0.58% o‘sib ketgan.

156Korxona aktivlari likvidligini tahlil qilishda asosiy axborot manbaasi nima?
ChatGPT
Korxona aktivlari likvidligini tahlil qilishda asosiy axborot manbasi korxonaning moliyaviy hisobotlari, hisob-kitoblari, va auditarlik hisobotlardir. Bu manbalar orqali korxona aktivlarining joriy holatini, mablag‘larning o‘zgarishlarini, likvidlik darajalarini, va moliyaviy iste'molchiliklarini tahlil qilish mumkin bo‘ladi.
Moliyaviy hisobotlar korxonaning yillik, chorakor (kvartal), oylik hisobotlaridir. Ular korxonaning moliyaviy holatini, aktiv va passiv to‘plamlarni, daromadlar va xarajatlarni, moliyaviy ko‘rsatkichlarni va boshqa muhim ma'lumotlarni o‘z ichiga oladi.
Hisob-kitoblar korxonaning kundalik, oylik yoki kvartallik hisobotlari, kassa hisobotlari, kredit va to‘lovlar ro‘yxatlari, hisobotnomalar va boshqa moliyaviy ma'lumotlardir. Ular aktivlarning kirim va chiqimlarini, mablag‘larning to‘g‘riligini, to‘lov vaqtlarini, qarzdorliklarni va boshqa moliyaviy muhimotlarni o‘z ichiga oladi.
Auditarlik hisobotlar esa korxonaning hisob-kitoblarini, moliyaviy hisobotlarini va boshqa moliyaviy axborotlarni sinash, tekshirish va natijalarni o‘z ichiga oladi. Ular korxonaning moliyaviy holatini nazorat qilish va moliyaviy integritetni ta'minlashga yordam beradi.
Shu manbalar orqali korxona aktivlari likvidligini tahlil qilib, moliyaviy qarorlar va strategiyalarni rivojlantirishga yordam beriladi.

157Korxona aktivlariga nisbatan rentabellik qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Korxona aktivlariga nisbatan rentabellik, ko'plab ko'rsatkichlar yordamida aniqlanishi mumkin. Bundan biri rentabellik nisbati (return on assets, ROA) hisoblanishi. Rentabellik nisbati, korxona aktivlarining daromadi (foydasining) aktivlariga nisbatan qanday muvaffaqiyatli ishlashini o'rniga qo'yiladi.
Rentabellik nisbati (ROA) quyidagi formuladan hisoblanadi:
ROA = (Korxona daromadi / Aktivlar umumiy qiymati) x 100%
Bu formula asosida korxona daromadi (foydasining) aktivlar umumiy qiymatiga nisbatlanib, nisbatni foizda ifodalaydi. Natijaviy nisbat kattaligi, korxonaning aktivlari bilan qanday muvaffaqiyatli ishlayotganligini ko'rsatadi. Agar ROA nisbati katta bo'lsa, bu korxona aktivlari bilan yaxshi foyda ko'rsatishini anglatadi. Lekin ROA nisbati hamda rentabellikni boshqarish, so'rovchi tarafdagi maqsadlarga, korxona turi va sohasiga qarab o'zgarishi mumkin. Boshqa rentabellik nisbatlari va ko'rsatkichlar ham mavjud bo'lishi mumkin, masalan, rentabellik nisbatlari bo'limiga qarab. Ular korxonaning moliyaviy hisobotlari va hisob-kitoblari asosida hisoblanadi. Korxona vakolatlari va tadbirkorlar uchun rentabellik nisbatlarini tahlil qilish va boshqa korxonalarga solishtirishda foydalanish imkoniyatini beradi.

158Korxona aylanma aktivlar qiymati 222 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 286 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti, joriy aktivlar va joriy majburiyatlar qiymatlari orasidagi nisbatni ifodalayadi. Bu koeffitsiyent, korxona tomonidan joriy majburiyatlar to'lovlari uchun joriy aktivlarning qanday muvaffaqiyatli ishlatilishi va to'lov imkoniyatini ifodalaydi.
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti quyidagi formuladan hisoblanadi:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar
Bu formulga joriy aktivlar va joriy majburiyatlar qiymatlari beriladi. Natijaviy nisbat 1 dan yuqori bo'lsa, bu korxona joriy majburiyatlarini to'lash uchun joriy aktivlarni to'g'ri va yaxshi ishlatadi. Natijaviy nisbat 1 ga yaqinlashishi, to'lov qobiliyati ko'proq bo'layotganini bildiradi.
Sizning berilgan ma'lumotlaringiz bo'yicha:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = 222 mln.so‘m / 286 mln.so‘m ≈ 0.775
Shu bilan korxona joriy majburiyatlarini to'lash uchun joriy aktivlarini yakuniy hisobiyotda 0.775 nisbatida ishlatadi.

159Korxona erkin tasarrufida qoluvchi sof foydaning yillar bо‘yicha jamlangan qismi balansning qaysi qatorida aks etdi?
ChatGPT
Korxonaning erkin tasarrufida qoluvchi sof foyda balansning "Qolgan foydalanishdan so‘ng" (Joriy daromad - bo‘lgan tashriflar - asosiy xarajatlar) qatorida aks etadi. Bu qator, korxonaning belgilangan yillik dastlabki daromadini (joriy daromad) ko'rsatadi. Joriy daromad bo'lgan tashriflar va asosiy xarajatlarni ayrishga yordam beradi va erkin tasarrufida qoluvchi sof foydani ifodalaydi.

160Korxona hisobot yilida 2000 dona mahsulot ishlab chiqarish uchun 523 000 ming sо‘m о‘zgaruvchan va 69 000 ming sо‘m о‘zgarmas xarajatlarni amalga oshirgan. Hisobot yilida о‘zgarmas xarajatlarning jami ishlab chiqarish xarajatlari tarkibidagi ulushini aniqlang.
ChatGPT
Hisobot yilida korxonaning 523,000 ming so‘mlik о‘zgaruvchan xarajatlarini va 69,000 ming so‘mlik о‘zgarmas xarajatlarini ko'rsatgan. Ulushni aniqlash uchun bu iki xarajatni jamlab, jami ishlab chiqarish xarajatlariga bo'lib, quyidagi tartibda hisoblashimiz mumkin:
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = О‘zgaruvchan xarajatlar + О‘zgarmas xarajatlar = 523,000,000 + 69,000,000 = 592,000,000 ming so‘m
Shunday qilib, hisobot yilida jami ishlab chiqarish xarajatlari 592,000,000 ming so‘mga teng bo‘lgan.

161Korxona hisobot yilida 23000 ming sо‘m moddiy xarajatlar, 30000 ming sо‘m mehnat haqi xarajatlari, 4500 ming sо‘m ijtimoiy soliqlar, 3000 ming sо‘m amortizatsiya xarajatlari, 14000 ming sо‘m boshqa xarajatlarni amalga oshirgan. Jami xarajatlar tarkibida mehnat haqi xarajatlari ulushini toping.
ChatGPT
Jami xarajatlar tarkibida mehnat haqi xarajatlari ulushini topish uchun, 30000 ming so‘m mehnat haqi xarajatini qo‘shaymiz:
Jami xarajatlar = Moddiy xarajatlar + Mehnat haqi xarajatlari + Ijtimoiy soliqlar + Amortizatsiya xarajatlari + Boshqa xarajatlar = 23000 + 30000 + 4500 + 3000 + 14000 = 74500 ming so‘m
Shunday qilib, hisobot yilida jami xarajatlar 74500 ming so‘mga teng bo‘lgan. Mehnat haqi xarajatlari jami xarajatlar tarkibida 30000 ming so‘mga teng.

162Korxona hisobot yilida 23000 ming sо‘m moddiy xarajatlar, 30000 ming sо‘m mehnat haqi xarajatlari, 4500 ming sо‘m ijtimoiy soliqlar, 3000 ming sо‘m amortizatsiya xarajatlari, 14000 ming sо‘m boshqa xarajatlarni amalga oshirgan. Jami ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini aniqlang.
ChatGPT
Jami ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini topish uchun, moddiy xarajatlarni, mehnat haqi xarajatlarini, ijtimoiy soliqlarni, amortizatsiya xarajatlarini va boshqa xarajatlarni qo‘shamiz:
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = Moddiy xarajatlar + Mehnat haqi xarajatlari + Ijtimoiy soliqlar + Amortizatsiya xarajatlari + Boshqa xarajatlar = 23000 + 30000 + 4500 + 3000 + 14000 = 74500 ming so‘m
Shunday qilib, hisobot yilida jami ishlab chiqarish xarajatlari 74500 ming so‘mga teng bo‘lgan.

163Korxona hisobot yilida 25000 ming sо‘m material xarajatlar, 32000 ming sо‘m mehnat haqi xarajatlari, 4800 ming sо‘m ijtimoiy soliqlar, 3000 ming sо‘m amortizatsiya xarajatlari, 15000 ming sо‘m boshqa xarajatlarni amalga oshirgan. Jami xarajatlar tarkibida moddiy xarajatlar salmog‘ini toping.
ChatGPT
Moddiy xarajatlar salmog‘ini topish uchun, material xarajatlarni jami boshqa xarajatlarga qo‘shamiz:
Moddiy xarajatlar salmogi = Material xarajatlari + Boshqa xarajatlar = 25000 + 15000 = 40000 ming so‘m
Shunday qilib, hisobot yilida jami moddiy xarajatlar salmogi 40000 ming so‘mga teng bo‘lgan.

164Korxona hisobot yilida 25000 ming sо‘m moddiy xarajatlar, 32000 ming sо‘m mehnat haqi xarajatlari, 4800 ming sо‘m ijtimoiy soliqlar, 3000 ming sо‘m amortizatsiya xarajatlari, 15000 ming sо‘m boshqa xarajatlarni amalga oshirgan. Jami ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini aniqlang.
ChatGPT
Jami ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini topish uchun barcha xarajatlarni jamlab olishimiz kerak:
Jami ishlab chiqarish xarajatlari = Moddiy xarajatlar + Mehnat haqi xarajatlari + Ijtimoiy soliqlar + Amortizatsiya xarajatlari + Boshqa xarajatlar = 25000 + 32000 + 4800 + 3000 + 15000 = 79800 ming so‘m
Shunday qilib, hisobot yilida jami ishlab chiqarish xarajatlari miqdori 79800 ming so‘mga teng bo‘lgan.

165Korxona hisobot yilida 25000 ming sо‘m moddiy xarajatlar, 32000 ming sо‘m mehnat haqi xarajatlari, 4800 ming sо‘m ijtimoiy soliqlar, 3000 ming sо‘m amortizatsiya xarajatlari, 15000 ming sо‘m boshqa xarajatlarni amalga oshirgan. Ishlab chiqarish hajmi 6000 dona. Hisobot yilida bir mahsulotga tо‘g‘ri keladigan ishlab chiqarish xarajatlari qanchani tashkil qilganligini aniqlang.
ChatGPT
Ishlab chiqarish hajmi 6000 dona bo'lganida bir mahsulotga to'g'ri keladigan ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini aniqlash uchun jami ishlab chiqarish xarajatlarini ishlab chiqarish hajmi bilan bo'lib, har bir dona uchun ishlab chiqarish xarajatlari miqdorini topamiz.
Bir dona ishlab chiqarish xarajatlari = Jami ishlab chiqarish xarajatlari / Ishlab chiqarish hajmi = 79800 ming so‘m / 6000 dona = 13.3 ming so‘m/dona
Shunda hisobot yilida bir mahsulotga to'g'ri keladigan ishlab chiqarish xarajatlari 13.3 ming so‘mga teng bo'ladi.

166Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115600 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50300 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 182 000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, joriy aktivlar tarkibidagi likvid aktivalar miqdorini joriy karmadagi qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan bo'lgan nisbati ifodalaydi. Joriy aktivlar miqdori pul mablag'lari miqdoridan qimmatli qog'ozlar qiymati va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Joriy aktivlar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115600 ming so'm + 50300 ming so'm + 10000 ming so'm = 176900 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = (Joriy aktivlar miqdori - Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = (176900 ming so'm - 182000 ming so'm) / 182000 ming so'm ≈ -0.028
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti -0.028 ga teng bo'ladi.

167Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115600 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50300 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 182 000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, joriy aktivlar tarkibidagi likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan bo'lgan nisbati ifodalaydi. Joriy aktivlar miqdori pul mablag'lari miqdoridan qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Joriy aktivlar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115600 ming so'm + 50300 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 196900 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = (Joriy aktivlar miqdori - Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = (196900 ming so'm - 182000 ming so'm) / 182000 ming so'm ≈ 0.081
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 0.081 ga teng bo'ladi.

168Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115600 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50300 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 182 000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, likvid aktivalar miqdorini joriy kreditlar (qisqa muddatli majburiyatlar) miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115600 ming so'm + 50300 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 196900 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 196900 ming so'm / 182000 ming so'm ≈ 1.08
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 1.08 ga teng bo'ladi.

169Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 150000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 150000 ming so'm = 1.3
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 1.3 ga teng bo'ladi.

170Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 150000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori va tovar moddiy zaxiralar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati va debitorlik qarzlari miqdori yig'indisini oladi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 185000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = (Likvid aktivalar miqdori - Tovar moddiy zaxiralar qiymati) / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = (185000 ming so'm - 10000 ming so'm) / 150000 ming so'm = 175000 ming so'm / 150000 ming so'm = 1.17
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 1.17 ga teng bo'ladi.

171Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 150000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati va debitorlik qarzlari miqdori yig'indisini oladi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 185000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 185000 ming so'm / 150000 ming so'm = 1.23
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 1.23 ga teng bo'ladi.

172Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 110000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, mutloq likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Mutloq likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Mutloq likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Mutloq likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 110000 ming so'm = 1.77
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 1.77 ga teng bo'ladi.

173Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 110000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, oraliq likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Oraliq likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Oraliq likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = Oraliq likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 110000 ming so'm = 1.77
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 1.77 ga teng bo'ladi.

174Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 110000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, joriy likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Joriy likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Joriy likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Joriy likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 110000 ming so'm = 1.77
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 1.77 ga teng bo'ladi.

175Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 80000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, joriy likvid aktivalar miqdorini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi. Joriy likvid aktivalar pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisini oladi.
Joriy likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Joriy likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 80000 ming so'm = 2.44
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 2.44 ga teng bo'ladi.

176Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 80000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, joriy likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisi) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Joriy likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = Joriy likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 80000 ming so'm = 2.4375
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 2.4375 ga teng bo'ladi.

177Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 115000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 80000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, joriy likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori va tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisi) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Joriy likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 115000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 195000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Joriy likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 195000 ming so'm / 80000 ming so'm = 2.4375
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 2.4375 ga teng bo'ladi.

178Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 70000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning mutloq likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori, tovar moddiy zaxiralar qiymati yig'indisi) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Mutloq likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 180000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Mutloq likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 180000 ming so'm / 70000 ming so'm = 2.5714
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 2.5714 ga teng bo'ladi.

179Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 70000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning oraliq likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Oraliq likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 170000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = Oraliq likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 170000 ming so'm / 70000 ming so'm = 2.4286
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 2.4286 ga teng bo'ladi.

180Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 70000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning joriy likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori, tovar moddiy zaxiralar qiymati) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Joriy likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 180000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Joriy likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 180000 ming so'm / 70000 ming so'm = 2.5714
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 2.5714 ga teng bo'ladi.

181Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 40000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori, tovar moddiy zaxiralar qiymati) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 180000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 180000 ming so'm / 40000 ming so'm = 4.5
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 4.5 ga teng bo'ladi.

182Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 40000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori, tovar moddiy zaxiralar qiymati) joriy majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori + Tovar moddiy zaxiralar qiymati = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm + 10000 ming so'm = 180000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = (Likvid aktivalar miqdori - Tovar moddiy zaxiralar qiymati) / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = (180000 ming so'm - 10000 ming so'm) / 40000 ming so'm = 170000 ming so'm / 40000 ming so'm = 4.25
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 4.25 ga teng bo'ladi.

183Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 40000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalar miqdorini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) joriy majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 170000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 170000 ming so'm / 40000 ming so'm = 4.25
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 4.25 ga teng bo'ladi.

184Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 20000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 170000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 170000 ming so'm / 20000 ming so'm = 8.5
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 8.5 ga teng bo'ladi.

185Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 20000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) va o‘zlarini qisqa muddatli majburiyatlar miqdori bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 170000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = (Likvid aktivalar miqdori - Tovar moddiy zaxiralar qiymati) / Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = (170000 ming so'm - 10000 ming so'm) / 20000 ming so'm = 160000 ming so'm / 20000 ming so'm = 8
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 8 ga teng bo'ladi.

186Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 100000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 20000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) jami joriy majburiyatlar (tovar moddiy zaxiralar qiymati, qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 100000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 170000 ming so'm
Joriy majburiyatlar miqdori = Tovar moddiy zaxiralar qiymati + Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 10000 ming so'm + 20000 ming so'm = 30000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Joriy majburiyatlar miqdori = 170000 ming so'm / 30000 ming so'm = 5.67
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 5.67 ga teng bo'ladi.

187Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 200000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 11000 ming so‘mni tashkil etadi. Mutloq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Ma'lumotlar bo'yicha, mutloq likvidlik koeffitsiyenti korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) jami mutloq majburiyatlar (tovar moddiy zaxiralar qiymati, qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 200000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 270000 ming so'm
Mutloq majburiyatlar miqdori = Tovar moddiy zaxiralar qiymati + Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 10000 ming so'm + 11000 ming so'm = 21000 ming so'm
Mutloq likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Mutloq majburiyatlar miqdori = 270000 ming so'm / 21000 ming so'm = 12.86
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida mutloq likvidlik koeffitsiyenti 12.86 ga teng bo'ladi.

188Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 200000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 11000 ming so‘mni tashkil etadi. Oraliq likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Ma'lumotlar bo'yicha, oraliq likvidlik koeffitsiyenti korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) jami oraliq majburiyatlar (tovar moddiy zaxiralar qiymati, qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 200000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 270000 ming so'm
Oraliq majburiyatlar miqdori = Tovar moddiy zaxiralar qiymati + Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 10000 ming so'm + 11000 ming so'm = 21000 ming so'm
Oraliq likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Oraliq majburiyatlar miqdori = 270000 ming so'm / 21000 ming so'm = 12.86
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida oraliq likvidlik koeffitsiyenti 12.86 ga teng bo'ladi.

189Korxona hisobotlari ma’lumotlari quyidagilardan iborat. Pul mablag‘lari miqdori 200000 ming so‘m, qimmatli qog‘ozlar qiymati 50000 ming so‘m, debitorlik qarzlari miqdori 20000ming so‘m, Tovar moddiy zaxiralar qiymati 10000 ming so‘mni, qisqa muddatli majburiyatlari 11000 ming so‘mni tashkil etadi. Joriy likvidlik koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Ma'lumotlarga ko'ra, joriy likvidlik koeffitsiyenti korxonaning likvid aktivalarini (pul mablag'lari miqdori, qimmatli qog'ozlar qiymati, debitorlik qarzlari miqdori) jami joriy majburiyatlar (tovar moddiy zaxiralar qiymati, qisqa muddatli majburiyatlar miqdori) bilan nisbatan ifodalaydi.
Likvid aktivalar miqdori = Pul mablag'lari miqdori + Qimmatli qog'ozlar qiymati + Debitorlik qarzlari miqdori = 200000 ming so'm + 50000 ming so'm + 20000 ming so'm = 270000 ming so'm
Joriy majburiyatlar miqdori = Tovar moddiy zaxiralar qiymati + Qisqa muddatli majburiyatlar miqdori = 10000 ming so'm + 11000 ming so'm = 21000 ming so'm
Joriy likvidlik koeffitsiyenti = Likvid aktivalar miqdori / Joriy majburiyatlar miqdori = 270000 ming so'm / 21000 ming so'm = 12.86
Shunda hisobot ma'lumotlari asosida joriy likvidlik koeffitsiyenti 12.86 ga teng bo'ladi.

190Korxona mulkining tarkibi qaysi javobda tо‘g‘ri kо‘rsatilgan?
ChatGPT
Mulkning tarkibi korxona hisobotlarida aniqlanishi mumkin. Shu sababli, sizning berilgan ma'lumotlaringizda korxona mulkining tarkibi keltirilmagan. Agar siz mulkning tarkibini beringan bo'lsangiz, men sizga qanday yordam berishim mumkin.

190 korxona mulkining tarkibi nima?
ChatGPT
Korxona mulkining tarkibi shu ko'rsatkichlardan iborat bo'lishi mumkin:

  1. Aktivlar to'plami: Bunda korxona egasi yoki omonatxonasi, transport vositalari, moddiy asbob-uskunalar, ommaviy bog'lamalar, tovar zaxiralari kabi korxona mulkini tashkil etuvchi ob'ektlar kiritiladi.

  2. Passivlar to'plami: Bunda korxona qarzlarining miqdori, hissadorlik kapitali, rezervlar, kreditlar, majburiyatlar, jamg'armalar, jam'iy fondlar, tovarlar sotish va savdo shartnomalari kabi moliyaviy majburiyatlar kiritiladi.

Bu tarkib maydonlarda o'zgarishi mumkin va korxona faoliyatining xususiyatiga va sohalarga qarab o'zgartirib turiladi. Shuningdek, moliyaviy hisobotlar va korxona hisobotlarining shartnomasi ham mulkning tarkibiga kirishi mumkin. Bunda ko'rsatilgan tarkib umumiy tushunchalardir va to'g'ri mulk tarkibi korxona faoliyatining xususiyatiga bog'liq bo'ladi. Buning uchun belgilangan ma'lumotlardan yuqorida berilganlar bilan batafsil mulohazalashish kerak.
191Korxona omborxonasida yil boshiga 450 sh.b. mahsulot birligi mavjud.hisobot davrida 370 sh.b. sotib olindi, 1-sexga 180 sh.b., 2-sexga 30 sh.b. berildi. Asosiy ishlab chiqarish 410 sh.b. sarflandi. Tabiiy kamayish me’yori 40 sh.b. ni tashkil etgan. Ombordagi materiallarning yil oxiridagi qoldig‘i qaysi javobda tо‘g‘ri aniqlangan?
Yil boshida omborxona 450 sh.b. mahsulot birliklari bilan boshlanadi. Hisobot davrida 370 sh.b. sotib olindi, 1-sexga 180 sh.b. berildi va 2-sexga 30 sh.b. berildi. Asosiy ishlab chiqarish uchun 410 sh.b. sarflandi. Tabiiy kamayish me'yori 40 sh.b. ni tashkil etgan.

  • Ombordagi materiallarning yil oxiridagi qoldig'i quyidagi formulalar orqali aniqlanishi mumkin:

  • Yil boshidagi ombor miqdori + Sotib olgan mahsulotlar - Berilgan mahsulotlar - Ishlab chiqarish sarflari - Tabiiy kamayish me'yori

  • 450 + 370 - (180 + 30) - 410 - 40 = 200

  • Demak, yil oxirida ombordagi materiallar qoldig'i 200 sh.b. ga teng bo'ladi.

192Korxona pul mablag‘larini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbaasi nima?
Pul mablag'larini tahlil qilishda asosiy jamlovchi axborot manbaasi moliyaviy hisobotlar va ma'lumotlardir. Moliyaviy hisobotlar korxona tomonidan yillik, ma'qullangan hisobotlar orqali yig'ilgan moliyaviy ma'lumotlardir. Bu ma'lumotlar korxona operatsiyalari, daromad va xarajatlar, aktivlar va passivlar to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Moliyaviy hisobotlar daromadlar, chegirmalar, sotuvlar, kreditlar, soliq va boshqa moliyaviy operatsiyalardagi to'plam ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu ma'lumotlar yordamida korxona pul mablag'larining izchiligi, o'zgarishi, daromadi va xarajatlari haqida tahlil va baholash amalga oshiriladi.
193Korxona qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 80 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 90 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.

  1. Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti korxonaning joriy aktivlarga nisbatan joriy majburiyatlarini ifodalaydi.

  2. Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar)

  3. Joriy aktivlar qiymati 80 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 90 mln.so‘m berilgan.

  4. Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m / 90 mln.so‘m) = 0.8889

  5. Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 0.8889 ga tengdir.

194Korxona qo‘shilgan kapital miqdori 75 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 42 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.

  • Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti korxonaning joriy aktivlarga nisbatan joriy majburiyatlarini ifodalaydi.

  • Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar)

  • Joriy aktivlar qiymati 42 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 50 mln.so‘m berilgan.

  1. Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (42 mln.so‘m / 50 mln.so‘m) = 0.84

  2. Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 0.84 ga tengdir.


195Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 520 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 520 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 520 mln.so‘m = 0.6346

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.6346 ga tengdir.

196Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 480 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 480 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 480 mln.so‘m = 0.9167

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.9167 ga tengdir.

197Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 425 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 425 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 425 mln.so‘m ≈ 0.6824

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.6824 ga tengdir.

198Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 405 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 405 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 405 mln.so‘m ≈ 0.7901

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.7901 ga tengdir.

199Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 385 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 385 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 385 mln.so‘m ≈ 0.7013

Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.7013 ga tengdir.
200.Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 370 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 370 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 370 mln.so‘m ≈ 0.6757

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.6757 ga tengdir.

201Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi.Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 344 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori

  • Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 344 mln.so‘m

  • Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 344 mln.so‘m ≈ 0.6605

  • Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.6605 ga tengdir.



202.Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 120 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxona buxgalteriya balansi jami summasi 325 mln.so‘mga teng. Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini aniqlang
ChatGPT
2 / 2
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning kapital miqdorlarini jami balans miqdoriga nisbatan ifodalaydi.
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Ustav kapitali + Qo'shilgan kapital + Rezerv kapitali) / Jami balans miqdori
Ustav kapitali miqdori: 80 mln.so‘m Qo'shilgan kapital miqdori: 50 mln.so‘m Rezerv kapitali miqdori: 120 mln.so‘m Jami balans miqdori: 325 mln.so‘m
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (80 mln.so‘m + 50 mln.so‘m + 120 mln.so‘m) / 325 mln.so‘m ≈ 0.7077
Korxonaning moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti 0.7077 ga tengdir.

203.Korxona rezerv kapitali miqdori 120 mln.so‘m, ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 24 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 70 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang
ChatGPT
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti, korxonaning joriy aktivlarini joriy majburiyatlariga nisbatan ifodalaydi.
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar
Joriy aktivlar miqdori: 24 mln.so‘m Joriy majburiyatlar miqdori: 70 mln.so‘m
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = 24 mln.so‘m / 70 mln.so‘m ≈ 0.3429
Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 0.3429 ga tengdir.

204.Korxona rezerv kapitali miqdori 460 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 240 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 300 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 170 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti, korxonaning joriy aktivlarini joriy majburiyatlariga nisbatan ifodalaydi.
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = Joriy aktivlar / Joriy majburiyatlar
Joriy aktivlar miqdori: 300 mln.so‘m Joriy majburiyatlar miqdori: 170 mln.so‘m
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = 300 mln.so‘m / 170 mln.so‘m ≈ 1.7647
Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti yaklaşık olarak 1.7647'dir.

Korxona tо‘lov qobiliyatiga ega bо‘ladi, agar joriy aktivlar
ChatGPT
Kechirasiz, sizning so'rovingiz qismen to‘liq emas. Iltimos, "Korxona to'lov qobiliyati" haqida batafsil ma'lumot berishingiz mumkin. To'lov qobiliyati, bir korxonaning qarzlarini qanchalik tez va to'liq to'lashga qodir ekanligini ifodalaydi. Buning uchun joriy aktivlarning joriy majburiyatlar bilan nisbatini va boshqa moliyaviy ko'rsatkichlarni ham bilib olishimiz kerak. Keyin to'lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlashimiz mumkin. Iltimos, qo'shimcha ma'lumotlarni taqdim eting, shunda men sizga yordam berishim mumkin.

206.?Korxona ustav kapitali miqdori 80 mln.so‘m, qo‘shilgan kapital miqdori 50 mln.so‘mni tashkil etadi. Aylanma aktivlar qiymati 21 mln.so‘m, joriy majburiyatlar qiymati esa 12 mln.so‘mni tashkil etadi. Korxonaning joriy to‘lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlang.
ChatGPT
Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyentini aniqlash uchun joriy aktivlar va joriy majburiyatlar miqdorlarini foydalanamiz. Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti quyidagi formulaga asoslanadi:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (Joriy aktivlar - Joriy majburiyatlar) / Joriy aktivlar
Shuningdek, berilgan ma'lumotlarga ko'ra:
Joriy aktivlar = 21 mln.so'm Joriy majburiyatlar = 12 mln.so'm
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyentini topish uchun formulaga joylashtiramiz:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = (21 mln.so'm - 12 mln.so'm) / 21 mln.so'm
Natijani hisoblaymiz:
Joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti = 9 mln.so'm / 21 mln.so'm ≈ 0.4286
Shu bilan Korxonaning joriy to'lov qobiliyati koeffitsiyenti 0.4286 ga tengdir.

207.Korxonada hisobot yilida mahsulot (ish, xizmat)lar sotishdan olingan sof tushum 10000 ming sо‘m, materiallar sarfi 2000 ming sо‘mni tashkil etgan. Material qaytimi miqdorini aniqlang.
ChatGPT
Material qaytimi miqdorini aniqlash uchun olingan mahsulotlar (ish, xizmat)lar sotishdan olingan sofiy tushum va material sarfi miqdorlarini foydalanamiz. Material qaytimi miqdori quyidagi formulaga asoslanadi:
Material qaytimi = Material sarfi - Sofiy tushum
Shuningdek, berilgan ma'lumotlarga ko'ra:
Sofiy tushum = 10000 ming so'm Material sarfi = 2000 ming so'm
Material qaytimi miqdorini topish uchun formulaga joylashtiramiz:
Material qaytimi = 2000 ming so'm - 10000 ming so'm
Natijani hisoblaymiz:
Material qaytimi = -8000 ming so'm
Shu bilan korxonadagi material qaytimi miqdori -8000 ming so'm ga tengdir. Bu negativ qiymat material sarfidan ortiq qaytimni ko'rsatadi.

Korxonada tahlil yordamida
ChatGPT
Korxonada tahlil yordamida amaliyotlar olib borilishi va ma'lumotlarni analiz qilishi mumkin. Tahlil jarayonida, korxona moliyaviy hisobotlarini o'rganib, moliyaviy natijalarni va xarajatlarni tahlil qilish uchun foydalaniladi.
Tahlil yordamida quyidagi ma'lumotlar olinishi mumkin:

  1. Daromadlar va daromadlarni tahlil qilish: Korxonaning savdo daromadlari, soflar daromadlari, axborot daromadlari va boshqa daromadlarni tahlil qilish yordamida korxona faoliyatining darajasini aniqlash mumkin.

  2. Xarajatlar va xarajatlarini tahlil qilish: Korxonaning ishlab chiqarish uchun xarajatlar, amaliyot xarajatlari, administrativ xarajatlar, marketing xarajatlari va boshqa xarajatlarni tahlil qilish yordamida xarajatlarining strukturasini va tenglashtirishini o'rganish mumkin.

  3. Daromad marjlari va moliyaviy ko'rsatkichlar: Korxonaning daromad marjlari, kiritilgan mablag'lar, chegirma va bonuslar, chegirma sotishlar va boshqa faktorlarni tahlil qilish orqali korxona faoliyatidagi moliyaviy ko'rsatkichlarni aniqlash mumkin.

  4. To'lov qobiliyati va naqd-pul menejmenti: Korxonaning to'lov qobiliyati, xorijiy valyuta hisobi, naqd-pul menejmenti va boshqa moliyaviy jarayonlarni tahlil qilish yordamida korxona moliyaviy muammolari va qobiliyati haqida ma'lumotlar olish mumkin.

  5. Oylik va yillik moliyaviy hisobotlar: Korxonaning oylik va yillik moliyaviy hisobotlarini tahlil qilish, moliyaviy trendlarni aniqlash va moliyaviy strategiyani shakllantirish uchun muhim ma'lumotlar beradi.

Tahlil yordamida bu va boshqa ma'lumotlar asosida korxona faoliyatining moliyaviy holati va natijalari tahlil qilinadi va moliyaviy qarorlar olib boriladi. Bu esa korxonaning moliyaviy yondashuvini yanada takomillashtirishga yordam beradi.

Korxonalarni boshqarishdagi о‘rniga qarab iqtisodiy tahlilning turini belgilang
ChatGPT
1 / 2
Korxonalarni boshqarishdagi iqtisodiy tahlilning turiga ko'ra, undan bir necha tur mavjud bo'lishi mumkin. Ba'zi asosiy iqtisodiy tahlil turkumlari quyidagilardir:

  1. Mikro iqtisodiy tahlil: Bu tahlil korxonaning kichik elementlariga, masalan, mahsulotlar, ishchi kuchlari, xarajatlar va daromadlar, narxlar, konkurentsiya va boshqalar kabi faktorlarga e'tibor beradi. Mikro iqtisodiy tahlil korxonaning faoliyati va ularning moliyaviy natijalari bilan bog'liq tahlillarni o'z ichiga oladi.

  2. Makro iqtisodiy tahlil: Bu tahlil korxonalar to'plamining yuridik, iqtisodiy va sotsial muhitini o'rganadi. Bu tahlil korxonalar to'plamining daromad, iste'molchilar narxlari, iste'molchilar sari, iste'molchilar ishlab chiqarish darajasi, ishlab chiqarish sohalarining rivojlanishi, ishlab chiqarishni oshirish bo'yicha sohalarning qisqartirilgan indekslari va boshqa barcha katta iqtisodiy ko'rsatkichlar bilan bog'liq tahlillarni o'z ichiga oladi.

  3. Finans iqtisodiy tahlil: Bu tahlil korxonaning moliyaviy hisobotlariga asoslanadi. Bu tahlil orqali korxona moliyaviy natijalarini, daromadlarni va xarajatlarni tahlil qilib, korxonaning moliyaviy ko'rsatkichlarini belgilaydi.

  4. Rivojlanish prognozi: Bu tahlil korxonaning kelajakdagi rivojlanishini bashorat etishga yordam beradi. Bu tahlil korxonaning o'tgan yillarining moliyaviy natijalaridan foydalangan holda, kelajakdagi tendentsiyalarni va rivojlanishlarni belgilaydi.

Bu o'rinlarga qarab, korxonalarni boshqarishda turli iqtisodiy tahlil turlari ishlatiladi, va har biri korxonaning maqsadlari va ehtiyojlari bo'yicha mos keladi. Tahlilning to'g'ri turi va usullari korxonaning moliyaviy muvaffaqiyatini oshirishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi.

Korxonaning 2020-yil mahsulot sotishdan sof tushumi 10000 ming sо‘mni, materiallar sarfi 2000 ming sо‘mni, 2021-yilda mahsulot sotishdan sof tushum 15000 ming sо‘mni, materiallar sarfi 3000 ming sо‘mni tashkil etgan. 2021-yil 2020-yilga nisabatan materiallar qaytimining mutlaq farqini aniqlang.
ChatGPT
2021-yilning materiallar sarfi 3000 ming so‘m va 2020-yilning materiallar sarfi 2000 ming so‘m bo‘lganligiga asoslangan holda, materiallar qaytimining mutlaq farqini topish uchun 2021-yil va 2020-yilning materiallar sarfi orasidagi farqni hisoblashimiz kerak.
Materiallar sarfi mutlaq farqi quyidagi formula orqali topiladi:
Materiallar qaytimining mutlaq farqi = 2021-yilning materiallar sarfi - 2020-yilning materiallar sarfi
Materiallar qaytimining mutlaq farqini topish uchun sonlarni ajratib ko‘ramiz:
Materiallar qaytimining mutlaq farqi = 3000 ming so‘m - 2000 ming so‘m
Materiallar qaytimining mutlaq farqi = 1000 ming so‘m
Demak, 2021-yilda materiallar qaytimi 1000 ming so‘m ortdi.

?211.korxonaning hisobot davrida asosiy vositalarning о‘rtacha yillik qiymati 288000 ming sо‘mni, ishchilar soni 120 kishi, ishlab chiqarish maydoni 100 kv.m ga teng bо‘lgan. Hisobot yilida asosiy vositalar bilan ta’minlanganlikni aniqlang
ChatGPT
Asosiy vositalar bilan ta'minlanganlik darajasini aniqlash uchun asosiy vositalarning yillik qiymatini ishchilar soni va ishlab chiqarish maydoni bo'yicha nisbatlarda hisoblashimiz kerak.
Asosiy vositalar bilan ta'minlanganlik darajasi quyidagi formula orqali topiladi:
Ta'minlanganlik darajasi = Asosiy vositalar yillik qiymati / (Ishchilar soni * Ishlab chiqarish maydoni)
Ta'minlanganlik darajasini topish uchun sonlarni kiritamiz:
Ta'minlanganlik darajasi = 288000 ming so‘m / (120 * 100 kv.m)
Ta'minlanganlik darajasi = 24000 so‘m/kv.m
Demak, hisobot davrida asosiy vositalar bilan ta'minlanganlik darajasi 24000 so‘m/kv.m ga teng.

212.Korxonaning hisobot yilida asosiy vositalarning о‘rtacha yillik qiymati 288000 ming sо‘mni, ishchilar soni 100 kishi, ishlab chiqarish maydoni 100 kv.m ga teng bо‘lgan. Hisobot yilida asosiy vositalar bilan ta’minlanganlikni aniqlang.
ChatGPT
Asosiy vositalar bilan ta'minlanganlik darajasini aniqlash uchun asosiy vositalarning yillik qiymatini ishchilar soni va ishlab chiqarish maydoni bo'yicha nisbatlarda hisoblashimiz kerak.
Ta'minlanganlik darajasi = Asosiy vositalar yillik qiymati / (Ishchilar soni * Ishlab chiqarish maydoni)
Ta'minlanganlik darajasini topish uchun sonlarni kiritamiz:
Ta'minlanganlik darajasi = 288000 ming so‘m / (100 * 100 kv.m)
Ta'minlanganlik darajasi = 28800 so‘m/kv.m
Demak, hisobot davrida asosiy vositalar bilan ta'minlanganlik darajasi 28800 so‘m/kv.m ga teng.

?213.Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsienti qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Kreditorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti, korxonaning o‘rtacha kreditorlik qarzlarini necha marta aylanishini ifodalovchi hisob-kitob miqdori hisoblanadi. Aylanish koeffitsiyenti quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Aylanish koeffitsiyenti = (O‘rtacha kreditorlik qarzlarining oxirgi yili - O‘rtacha kreditorlik qarzlarining boshlang‘ich yili) / O‘rtacha kreditorlik qarzlarining boshlang‘ich yili
Bu formula orqali o‘rtacha kreditorlik qarzlarining yillik aylanishi yoki ulardan olingan ildizlar hisoblanib, aylanish koeffitsiyenti aniqlanadi.

?214.Kоrxоnaning majburiyatlari tarkibiga nimalar kiradi
ChatGPT
Korxona majburiyatlari, korxonaning birinchi tomoni bo‘lgan majburiy daromadlar, qarzdorliklar va boshqa moliyaviy majburiyatlar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Quyidagi majburiyat turlari korxonaning majburiyatlari tarkibiga kirishi mumkin:

  1. Qarzdorliklar: Shunchaki korxona tomonidan boshqa shaxslarga, banklarga yoki kredit tashkilotlariga borcga kirgan kreditlar yoki qarzdorliklar.

  2. O‘zaro qarzdorliklar: Korxona tomonidan tashkil etilgan majburiyatlar, sotish uchun yoki xizmatlar uchun etkazilgan avanslar, tovar yoki xizmatlar uchun qabul qilingan to‘lovlar.

  3. Ommaviy soliqlar: Korxona tomonidan davlatga yoki boshqa soliq organlariga to‘lovlar, shuningdek, yillik to‘lovlar, to‘lov ma’lumotlarining berilishi, soliqqa qo‘yilgan xarajatlar.

  4. Ishonchli yuklamalar: Korxona ishonchli yuklamalarini qaytarish majburiyatiga oid bo‘lgan summalarni o‘z ichiga oladi.

  5. Boshqa majburiyatlar: Korxona tomonidan ommaviy organlarga, ishga qabul qilingan xodimlarga yoki jamoatchilikka qo‘yilgan majburiyatlar, sertifikat va litsenziyalarga oid majburiyatlar kabi boshqa moliyaviy majburiyatlar.

Ushbu majburiyatlar korxonaning moliyaviy hisobotlarida, balanslarida va boshqa moliyaviy dokumentlarda ko‘rsatiladi. Majburiyatlar tarkibi korxona kredit skorlari, kredit reytinglari va moliyaviy hisobotlarni tahlil qilishda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.

?215.Kоrхоnа аktivlаrini аylаnuvchаnlik kоeffisiеnti qаndаy аniqlаnаdi?
ChatGPT
Korxona aktivlarini aylanuvchanlik koeffitsiyenti (aktiva aylanish koeffitsiyenti) korxonaning aylanish (harakatlanish) faoliyatining intensivligini aniqlash uchun foydalaniladigan bir ko'rsatkichdir. Ushbu koeffitsiyent, korxonaning aylanuvchanlik darajasi va moliyaviy faoliyatining samaradorligi haqidagi ma'lumotlar beradi.
Aktivlar aylanuvchanlik koeffitsiyenti quyidagi formuladan aniqlanadi:
Aktivlar aylanuvchanlik koeffitsiyenti = (O'tgan yilning aktivlari - Joriy yilning aktivlari) / Joriy yilning aktivlari
Bu formulda:

  • "O'tgan yilning aktivlari" korxonaning birinchi yilining aylanuvchanlik davridagi aktivlari.

  • "Joriy yilning aktivlari" esa ko'rsatilgan hisobot davridagi yilning aktivlarini ifodalaydi.

Aktivlar aylanuvchanlik koeffitsiyenti 0 dan yuqori bo'lganda, bu korxona aktivlarining o'sishi an'analishining nazarda tutildigini ko'rsatadi. 1 ga yaqinroq koeffitsiyent esa korxonaning aktivlarining o'zgarishining samaradorligini bildiradi.
Bu koeffitsiyent korxonaning aktivlari bilan bog'liq moliyaviy tahlillarda foydalaniladi va korxona faoliyatining vaqt oralig'ida aktivlarning o'zgarishi va rivojlanishi haqida ma'lumotlar beradi.

?216.Kоrхоnаning о‘z аylаnmа mаblаg‘lаri tеng:
ChatGPT
Agar Korxona o'z aylanma mablag'larining teng bo'lishini ko'rsatmoqchi bo'lsangiz, bunga doir ko'rsatkichlarni aniqlash kerak. "O'z aylanma mablag'larining tengligi" ifodasi bir xisob-kitoblarda va hisobotlarda keng tarzda ishlatilmaygan. Ko'rsatkichlarning aniqlanishi o'zgaruvchan faktorlarga (aktivlar, majburiyatlar, tovarlar, xorijiy valyutalar kabi) bog'liq bo'lgani uchun, bu ko'rsatkichni aniqlash uchun yana ma'lumotlar kerak bo'ladi. Agar sizning savolingizga doimiy ko'rsatkichlar bo'ysunsa, shuningdek Korxona xususiyatlari va moliyaviy hisobotlardagi to'lov, daromad va xarajatlarga bog'liq ma'lumotlar ham taqdim etilishi kerak. Bunday ma'lumotlarni o'zgartirish uchun siz ko'rsatgan hisobotlarda qo'shimcha ma'lumotlarni taqdim etishingiz mumkin.

?216.Kоrхоnаning о‘z аylаnmа mаblаg‘lаri tеng:
ChatGPT
Agar Korxona o'z aylanma mablag'larining tengligini ifoda qilmoqchi bo'lsangiz, shu bilan bog'liq ma'lumotlar hisobga olinishi kerak. Aylanma mablag'larining tengligi Korxona aktivlarining majburiyatlariga teng kelishini anglatadi. Bu ma'lumotlar moliyaviy hisobotlarda va ko'rsatkichlarda aniqlanadi. Moliyaviy hisobotlar, Korxona boshqaruvchilari tomonidan tuziladi va faoliyat davrida yig'ilgan ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Korxona hisobotlarida, o'z aylanma mablag'larining tengligi haqidagi ma'lumotlar umumiy hisobotlar, hisobotlar karta, chegirma maqolalar yoki asosiy hisobotlar orqali taqdim etilishi mumkin. Bu ma'lumotlar o'z aylanma mablag'larining necha yilda, nechanchi oyda yoki boshqa ma'lum davrda tengligini ko'rsatadi.
Buning ustida Korxona hisobotlarida aylanma mablag'larining haqiqiy miqdorlari, ko'rsatkichlari, foydalanish hajmi va boshqa moliyaviy ko'rsatkichlar taqdim etiladi. Shu ma'lumotlar asosida Korxona o'z aylanma mablag'larining tengligini hisoblash va baholash mumkin.

?217.Kоrхоnаning хususiy kаpitаli yana qanday nomlanadi?
ChatGPT
Korxona'nin xususiy kapitali, boshqa nomlar bilan "sahipsiz kapital", "ortaklar tomonidan kiritilgan mablag'lar" yoki "azolarning imtiyozsiz kiritgan mablag'lar" deb ataladi. Bu kapital, korxonaga ortaklar yoki sahifadagi aktsiyadorlar tomonidan kiritilgan mablag'lar to'plamini ifodalaydi. Xususiy kapital korxonaning uzluksizlik paydo etish uchun ishlatiladi va korxona ish faoliyatini amalga oshirish uchun berilgan moliyaviy resurslarni ifodalaydi. Ushbu kapitalni amalga oshirish jarayonida korxona egasi yoki ortaklari umumiy riskni o'zlaridan yuboradilar.

?218.Mahsulot sotishdan olingan yalpi foyda qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Mahsulot sotishdan olingan yalpi foyda, sotish narxi va mahsulotning iste'molga qo'yilgan harajatlarning farqini ifodalaydi. Bu, sotish narxining mahsulotni ishlab chiqarish uchun sarflangan mablagalarni (ish haqi, materiallar, transport va boshqalar) to'g'risidir.
Yalpi foyda ni quyidagi formulaga asoslangan holda hisoblanadi: Yalpi Foyda = Sotish Narxi - Ishlab Chiqarish Uchun Sarflangan Mablagalar
Agar sotish narxi ishlab chiqarish uchun sarflangan mablagalardan yuqori bo'lsa, yalpi foyda musbat bo'ladi va korxona foyda ko'rayotgan bo'ladi. Lekin, agar sotish narxi ishlab chiqarish uchun sarflangan mablagalardan past bo'lsa, yalpi foyda manfiy bo'ladi va korxona zarar ko'rayotgan bo'ladi.
Yalpi foyda, korxona daromadining asosiy ko'rsatkichlari dan biri hisoblanadi va korxonaning moliyaviy natijalarni baholashda muhim rol o'ynayadi.

?219.Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum 106835 sh.b, qо‘shilgan qiymat solig‘i 13935 sh.b, aktsiz solig‘i 2900 sh.b, realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi 65000 sh.b.ni tashkil etadi. Mahsulot realizatsiyasidan kо‘rilgan yalpi foyda miqdorini aniqlang.
ChatGPT
Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum 106,835 sh.b, qo‘shilgan qiymat solig‘i 13,935 sh.b, aktsiz solig‘i 2,900 sh.b va realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi 65,000 sh.b. Yalpi foyda miqdorini aniqlash uchun, realizatsiyadan kеngaytirilgan solig'lar va tannarxni ajratib olishimiz kerak.
Yalpi Foyda = Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum - Qo‘shilgan qiymat solig‘i - Aktsiz solig‘i - Realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi
Yalpi Foyda = 106,835 - 13,935 - 2,900 - 65,000
Yalpi Foyda = 25,000 sh.b
Shunday qilib, mahsulot realizatsiyasidan kеngaytirilgan solig'lar va tannarx ajratib olinib, yalpi foyda 25,000 sh.b ga teng bo'ladi.

?220.Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum 106835 sh.b, qо‘shilgan qiymat solig‘i 13935 sh.b, aktsiz solig‘i 2900 sh.b, realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi 65000 sh.b.ni tashkil etadi. mahsulot realizatsiyasidan sof tushum miqdorini aniqlang.
ChatGPT
Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum 106,835 sh.b, qo‘shilgan qiymat solig‘i 13,935 sh.b, aktsiz solig‘i 2,900 sh.b, va realizatsiya qilingan mahsulot tannarxi 65,000 sh.b. Mahsulot realizatsiyasidan sof tushum miqdorini aniqlash uchun, realizatsiyadan qo‘shilgan qiymat solig‘lar va aktsiz solig‘ni ajratib olishimiz kerak.
Sof tushum = Mahsulot realizatsiyasidan olingan tushum - Qo‘shilgan qiymat solig‘i - Aktsiz solig‘i
Sof tushum = 106,835 - 13,935 - 2,900
Sof tushum = 90,000 sh.b
Shunday qilib, mahsulot realizatsiyasidan sof tushum miqdori 90,000 sh.b ga teng bo'ladi.

?221.Mahsulot tannarxi bо‘yicha quyidagi fikrlardan qaysi biri tо‘g‘ri?
ChatGPT
Ma'lumotlarga ko'ra, savolingizda "Mahsulot tannarxi bo‘yicha quyidagi fikrlardan qaysi biri to‘g‘ri?" deb belgilangan bir so'rov berilmagan. Lekin sizga yordam berish uchun, quyidagi fikrlar mahsulot tannarxi bo'yicha to'g'ri bo'lgan odatiy fikrlardan biri bo'lishi mumkin:

  1. Mahsulot tannarxi o'sishi, talabga ta'sir qilishi mumkin.

  2. Mahsulot tannarxi tartibsiz ravishda o'sishi xarajatlarga ko'proq ta'sir etishi mumkin.

  3. Mahsulot tannarxi qimmatlashishi, uning sotish narxini oshirishi mumkin.

  4. Mahsulot tannarxi arzonlashishi, uning sotish narxini pasaytirishi mumkin.

Agar siz savolni boshqacha shaklda so'rgansangiz, iltimos, to'liq savolni qayta yozing, va men sizga yordam berishga harakat qilaman.

?222.Mahsulot tannarxini aniqlashdan maqsad nima?
ChatGPT
Mahsulot tannarxini aniqlashning asosiy maqsadi, o'zaro soliq, narx va moliya operatsiyalari, sarmoya qarzlari, daromadlilik va strategik boshqaruvga oid qarorlar olishda yordam beradigan ma'lumotlarni ta'minlashdir.
Mahsulot tannarxini aniqlashning amaliy ahamiyati quyidagilardan iborat:

  1. Narx belgilash: Mahsulotning tannarxi, uni ishlab chiqarish uchun sarflangan resurslar, tovarlar va xizmatlar, ishga solinadigan vaqt, daromadlar va sarmoya kiritish kabi faktorlarni o'z ichiga oladi. Narx belgilash, mahsulotni sotish va sotib olish jarayonlarida ishtirok etadigan taraflar uchun muhimdir.

  2. Sarmoya qarzlari va moliyalashtirish: Mahsulot tannarxi, korxona yoki tashkilotning sarmoya qarzlari va moliyalashtirishning asosiy ma'lumotlaridan biridir. Bu, moliya boshqaruvchilariga tashkilotning sarmoya faoliyati, qarorlarini qabul qilish, kreditlarni o'rganish, kreditorlar bilan muzokaralarni o'tkazish va boshqa moliyaviy muhokamalar uchun muhim ma'lumotlar ta'minlashda yordam beradi.

  3. Stratejik boshqaruv: Mahsulot tannarxi, korxona yoki tashkilotning strategik boshqaruv qarorlarini qabul qilishda yordam beradi. Bunda mahsulot tannarxi, mahsulotni narxlandirish, o'zaro soliq, sarmoya va daromadlilik ko'rsatkichlarini ta'minlash va sarmoya qarzlarini boshqarishning asosiy faktorlari bilan bog'liqdir.

  4. Analitika va monitoring: Mahsulot tannarxi, sotish vaqtida daromadlar, sarmoya qarzlari, o'tkazmalar va daromadlilik kabi kritikal muhim ma'lumotlarni ta'minlashda yordam beradi. Bu ma'lumotlar, korxona rivojlanishini baholash, tovarlarni sifatini va narxlarini solishtirish, ishlab chiqarish jarayonlarini monitoring qilish va sarmoya boshqaruvchilariga ma'lumotlar berishda qo'llaniladi.

Shuningdek, mahsulot tannarxi, bozor analizini, sotish strategiyalarini, narx qo'yishni ta'lim etish va sarmoya qarzlari ko'rsatkichlarini o'rganishda ham muhim ma'lumotlar ta'minlaydi
?223.Mahsulоt tannarxi nima?
ChatGPT
Mahsulot tannarxi, bir korxonada ishlab chiqarilgan mahsulotning sotish narxi yoki qiymatidir. Bu narx, mahsulotning ishlab chiqarish xarajatlari, daromadi, konkurentlar tomonidan belgilangan narxlar, turgan e'tiborli miqyoslar, tashqi faktorlar va boshqa o'zgaruvchilar asosida aniqlanadi. Mahsulot tannarxi, sotish narxi, xaridorlar tomonidan taklif qilingan narx va sotuv miqdorini belgilashda muhim bir o'zgaruvchi hisoblanadi. Tannarxning to'g'ri aniqlanishi va tushuntirilishi, korxona uchun sifatli va samarador sotish strategiyasini belgilashda kritik ahamiyatga ega bo'ladi.

?224.Materiallar qaytimi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Materiallar qaytimi, bir korxonada ishlab chiqarish jarayonida sarflangan materiallarning qaytarilishini ifodalaydi. Bu materiallarning yoki ularning qaytishiga olib kelishning sabablariga qarab belgilanishi mumkin. Materiallar qaytimi, quyidagi sabablar asosida aniqlanishi mumkin:

  1. Xatolik yoki bozorli materiallar: Egar ishlab chiqarish jarayonida materialda xatolik yoki bozor paydo bo'lsa, korxona bu materialni qaytarib, o'zgartirish yoki almashtirish mumkin.

  2. Ishlab chiqarishda iste'mol qilinmagan materiallar: Ishlab chiqarish jarayonida materiallar iste'mol qilinmay qolsa, ularni qaytarish lozim bo'ladi.

  3. Qaytarish shartnomasi: Materiallar sotuvchidan yoki yetkazib beruvchidan olindikdan so'ng, shartnomada belgilangan shartlarga muvofiq qaytarish talab qilinadi.

  4. Materiallar miqdorining ortishi yoki pasayishi: Agar korxona o'zgaruvchanlarga ko'ra ko'p yoki kam material sarflab qolsa, qaytarish talab qilinadi.

Materiallar qaytimi korxonaning xizmat qoidalariga va to'lov shartlariga bog'liq bo'ladi. Buning uchun korxona o'z xodimlari yoki tashqi ta'sirchilarga murojaat qilishi mumkin, shuningdek, qaytarish protsedurasi va davrasi tartibga solinadi.

?225.Materiallar sig‘imi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Materiallar sig'mi, korxonada mavjud bo'lgan materiallarning miqdorini va hisob-kitoblarda to'g'ri saqlanishini aniqlashga yordam beradi. Materiallar sig'mi jarayoni quyidagi bosqichlardan o'tkaziladi:

  1. Boshlang'ich kiritish: Korxona omborxonasiga materiallar kiritilgan paytda, ularning miqdori, turi, xususiyatlari va qayta ishlash kerak bo'lganliklari yozib qayd etiladi.

  2. Kechiktirish: Har bir kirim va chiqim jarayoni davomida, materiallarning miqdori omborxona hisob-kitoblari orqali monitoring qilinadi. Materiallar kiritish va chiqarishlari ro'yxati olib boriladi va miqdorlari to'g'ri hisoblanadi.

  3. Hisoblash: Korxonaning hisob-kitoblari orqali, materiallarning umumiy sig'mi hisoblanadi. Bu, omborxona hisob-kitoblari, kirim-chiqimlar, inventarizatsiya va boshqa hisob-kitob jarayonlaridan olingan ma'lumotlar asosida amalga oshiriladi.

Materiallar sig'mi hisoblashi, korxonaning xodimlari yoki mavjud avtomatlashtirilgan hisob-kitob tizimi tomonidan amalga oshiriladi. Ushbu jarayonlar, materiallarning miqdorini to'g'ri saqlash, yoqilg‘i to‘ldirish, xavfsizligini ta'minlash va ish faoliyatini effektivlashtirishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi.

?226.Materiallardan samarali fоydalanish kо‘rsatkichlari qaysi javоbda tо‘g‘ri ifоdalangan?
ChatGPT
Materiallardan samarali foydalanish ko'rsatkichlari quyidagi javobda to'g'ri ifodalangan:

  1. Materiallarning israfini kamaytirish: Materiallarni sifatli va sanoat standartlariga muvofiq ishlatish orqali israftan qochishni ta'minlash.

  2. Materiallarni qulaylik bilan joylash: Materiallarni omborxonada yaxshi tartibda joylashtirish, ularga tez va osonlik bilan kirish/chiqishni ta'minlash.

  3. Materiallar inventarizatsiyasi: Materiallarning omborxonadagi miqdorlarini va holatini yuqori sifatli inventarizatsiya jarayoni orqali yaxshilash.

  4. Ombor va zakazni boshqarish: Materiallar omborxonasini rivojlantirish va to'liq boshqarish, talabga muvofiq zakazlarni va qo'shimcha inventarlar vaqtida amalga oshirish.

  5. Muvaffaqiyatlar monitoringi: Materiallarni samarali foydalanishning ko'rsatkichlarini belgilash uchun monitoring jarayonlarini o'rnatish, omborxonadagi miqdorlarni, sarflanishni, ishga tushirishni, qayta ishlashni va sotishni tekshirib borish.

  6. Materiallarni xavfsizligini ta'minlash: Materiallarni muhofaza qilish, zarar keltiruvchi omillarni to'g'ridan-to'g'ri bartaraf qilish va qo'llanishda xavf va ta'sirlarga qarshi himoya qilish.

  7. Materiallar bilan ishlashning rivojlanishini ta'minlash: Xodimlarni materiallardan samarali foydalanish va ularni sifatli ishlatish uchun xodimlarni tashkillashtirish, ularga tayyorlash va xavfsiz ishlashni ta'minlash.

Ushbu ko'rsatkichlar, materiallardan samarali foydalanishni optimallashtirish, ish faoliyatini sifatli oshirish va moliyaviy natijalarni yaxshilashga yordam beradi.

?227.Miqdoriy ko‘rsatkichlarga misollar:
ChatGPT
Miqdoriy ko'rsatkichlar bir korxonaning miqdoriy o'zgaruvchanliklarni bajarish, miqdorlarini ta'riflash va boshqarishda qo'llaniladigan ma'lumotlardir. Quyidagi misollar miqdoriy ko'rsatkichlarga misoldir:

  1. Ombor miqdori: Omborxodadagi mahsulotlar, materiallar yoki tovarlar miqdorini ifodalaydi.

  2. Sotish miqdori: Bir muddatda sotilgan mahsulotlar yoki xizmatlar miqdorini ifodalaydi.

  3. Xarajat miqdori: Boshqa tadbirkorlik faoliyatlarida, korxona tomonidan amalga oshirilgan xarajatlar miqdorini ifodalaydi.

  4. Istehsal miqdori: Korxona tomonidan bir muddatda ishlab chiqarilgan mahsulotlar miqdorini ifodalaydi.

  5. Ma'lumot miqdori: Korxona tomonidan jalb qilingan ma'lumotlar miqdorini ifodalaydi, masalan, mijozlar haqida to'plangan ma'lumotlar miqdori.

  6. Xaridorlar soni: Korxonaga kelgan xaridorlar sonini ifodalaydi.

  7. Xodimlar soni: Korxonada ishlayotgan xodimlar sonini ifodalaydi.

Miqdoriy ko'rsatkichlar, korxonaning faoliyatini baholash, moliyaviy ta'limotlar va qarorlar qabul qilishda asosiy ma'lumotlarni ta'minlashda muhim ahamiyatga ega bo'ladi.

?227.Miqdoriy ko‘rsatkichlarga misollar:
ChatGPT
Miqdoriy ko'rsatkichlar, bir korxonaning miqdoriy o'zgaruvchanliklarni ifodalaydigan va boshqarishda foydalaniladigan ma'lumotlardir. Quyidagi misollar miqdoriy ko'rsatkichlarga misoldir:

  1. Ombor miqdori: Ombordagi mahsulotlar, materiallar yoki tovarlar miqdorini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxonada 500 dona mobil telefon omborda mavjud."

  2. Sotish miqdori: Bir muddatda sotilgan mahsulotlar yoki xizmatlar miqdorini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxona yil davomida 10000 dona telefon sotib olgan."

  3. Istehsal miqdori: Korxona tomonidan bir muddatda ishlab chiqarilgan mahsulotlar miqdorini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxona yil davomida 20000 dona avtomobil ishlab chiqargan."

  4. Xarajat miqdori: Boshqa tadbirkorlik faoliyatlarida, korxona tomonidan amalga oshirilgan xarajatlar miqdorini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxona reklama uchun yil davomida 500000 so‘m xarajatlar sarflagan."

  5. Xodimlar soni: Korxona tomonidan ishga olgan xodimlar sonini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxonada yil davomida 50 ta xodim ishlaydi."

  6. Xaridorlar soni: Korxona tomonidan xaridorlar tomonidan sotib olgan mahsulotlar sonini ifodalayadi. Misol uchun, "Korxona yil davomida 1000 xaridorga xizmat ko'rsatgan."

Miqdoriy ko'rsatkichlar, korxonaning faoliyatini baholash, moliyaviy rejalashtirish, savdo strategiyalarini yaratish va boshqarishda muhim rol o'ynayadi.

?228.Moliyaviy barqarorlik shartlariga kо‘ra doimiy harakatdagi aktivlar qaysi passivlardan katta bо‘lishi kerak?
ChatGPT
Moliyaviy barqarorlik shartlarida, doimiy harakatdagi aktivlar qaysi passivlardan katta bo'lishi kerak, quyidagi passivlardan bir yoki bir nechasi bo'lishi mumkin:

  1. Debitorliklar: Debitorliklar, korxona tomonidan boshqalar tomonidan olingan mablag'lar yoki tovarlar uchun o'z vaqti kelganda to'lov qilinishi talab qilinadigan majburiyatlardir. Agar korxona katta miqdorda qarzga ega bo'lsa, debitorliklar passivlarining miqdori ham katta bo'lishi mumkin.

  2. Bank kreditlari: Agar korxona bank tomonidan olgan kreditlarga ega bo'lsa, bu kreditlar passivlarining miqdori katta bo'lishi mumkin. Bu kreditlar orqali korxona mablag'larni olishi va uni qaytarishi lozim bo'lgan shartlarga rioya etishi mumkin.

  3. Qo'shimcha moliyaviy mablag'lar: Korxona tomonidan joriy yilda to'lov qilinishi kerak bo'lgan qo'shimcha moliyaviy majburiyatlar ham passivlarining miqdorini oshiradi. Bu shunga misol sifatida dividentlar, kompaniya kuchlari uchun jamiyat tomonidan ko'rsatilgan imtiyozlar kiritilishi mumkin.

  4. Ijtimoiy majburiyatlar: Korxonaning ijtimoiy majburiyatlarining miqdori ham katta passivlardan biri bo'lishi mumkin. Bu shu jumladan, pension fondlariga majburiy to'lovlar, sotsial ijtimoiy xisobotlar uchun hisoblangan majburiyatlar kiritiladi.

Bu faqat ba'zi misollar bo'lib, korxona xususiyatlari va faoliyati asosida boshqa passivlar ham katta bo'lishi mumkin. Korxonaning moliyaviy barqarorlik shartlariga qarab, aktivlar va passivlar o'rtasidagi bog'lovchilarning muvofiqligi ta'minlanadi va korxona moliyaviy barqarorlikni saqlab qolishi ta'minlanadi.

?229.Moliyaviy barqarorlik shartlariga kо‘ra sekin sotiluvchi aktivlar qaysi passivlardan katta bо‘lishi kerak?
ChatGPT
Moliyaviy barqarorlik shartlariga ko'ra sekin sotiluvchi aktivlar qaysi passivlardan katta bo'lishi kerak, quyidagi passivlardan bir yoki bir nechasi bo'lishi mumkin:

  1. Kreditlar: Agar korxona katta miqdorda kredit olsin, ya'ni boshqalardan olingan mablag'larni qaytarishi lozim bo'lsa, bu kreditlar passivlarining miqdori katta bo'lishi kerak. Kreditlar, banklardan yoki boshqa kredit beruvchilardan olingan mablag'larni ifodalaydi.

  2. Debitorliklar: Debitorliklar, korxona tomonidan sotilgan mahsulotlar yoki xizmatlar uchun to'lov qilinishi kerak bo'lgan majburiyatlar hisoblanadi. Sekin sotiluvchi aktivlar bo'lgan korxonalar uchun, debitorliklar passivlarining miqdori katta bo'lishi mumkin.

  3. Foydalanilmagan daromad: Foydalanilmagan daromad, korxona tomonidan sotilgan mahsulotlar yoki xizmatlar uchun to'lov qilingan, lekin hali amalga oshirilmagan mablag'larni ifodalaydi. Agar korxona sekin sotilgan aktivlarga ega bo'lsa, foydalanilmagan daromad passivlarining miqdori ham katta bo'lishi mumkin.

  4. Oldingi to'lovlar: Agar korxona tomonidan sekin sotiluvchi aktivlar uchun avans to'lovlar qabul qilinsa, bu to'lovlar oldingi to'lovlar passivlarining miqdorini oshiradi. Avans to'lovlar, sotuvchi va xaridor o'rtasidagi shartnoma shartlariga rioya etish uchun qabul qilinadi.

Bu faqat ba'zi misollar bo'lib, korxona xususiyatlari va faoliyati asosida boshqa passivlar ham katta bo'lishi mumkin. Moliyaviy barqarorlik shartlariga qarab, aktivlar va passivlar o'rtasidagi bog'lovchilarning muvofiqligi ta'minlanadi va korxona moliyaviy barqarorlikni saqlab qolishi ta'minlanadi.

?230.Moliyaviy barqarorlik shartlariga kо‘ra tez sotiluvchi aktivlar qaysi passivlardan katta bо‘lishi kerak?
ChatGPT
Moliyaviy barqarorlik shartlariga ko'ra tez sotiluvchi aktivlar qaysi passivlardan katta bo'lishi kerak, quyidagi passivlardan bir yoki bir nechasi bo'lishi mumkin:

  1. Krеditlar: Agar korxona krеdit olsin va uning tеrtibida to'lashlari tezdan-tez bo'lsin, bu krеditlar passivlarning miqdori katta bo'lishi mumkin. Krеditlar, boshqalardan olingan mablag'larni qaytarish uchun tashkil etiladi.

  2. Olgan avanslar: Agar korxona tomonidan avans to'lov qilingan va to'lovni amalga oshirish uchun muddat tez bo'lsa, olgan avanslar passivlarining miqdori katta bo'lishi mumkin. Bu avanslar, sotuvchi tomonidan korxonaga avans sifatida berilgan mablag'larni ifodalaydi.

  3. Oldingi qarzlаr: Agar korxona oldingi qarzlar qabul qilgan bo'lsa va ularni tezdan-tez qaytarish lozim bo'lsa, bu oldingi qarzlar passivlarining miqdori katta bo'lishi mumkin. Oldingi qarzlar, korxona tomonidan qabul qilinayotgan mablag'larni ifodalaydi.

  4. Joriy to'lovlarda kamayish: Agar korxona joriy to'lovlarda kamayish uchun muddat qisqacha bo'lsa, bu joriy to'lovlarda kamayish passivlarining miqdori katta bo'lishi mumkin. Joriy to'lovlarda kamayish, korxona tomonidan joriy majburiyatlar uchun to'lov qilingan, lekin muddati boshqachalik qisqacha bo'lgan mablag'larni ifodalaydi.

Bu misollar faqat bir qismini ifodalaydi. Moliyaviy barqarorlik shartlariga qarab, aktivlar va passivlar o'rtasidagi bog'lovchilarning muvofiqligi ta'minlanadi va korxona moliyaviy barqarorlikni saqlab qolishi ta'minlanadi. Barcha holatlarda, korxona moliyaviy tahlil va ko'rsatkichlarni foydalanishi bilan aktivlar va passivlar o'rtasidagi muvofiqligini tekshirishi kerak.

?231Moliyaviy faoliyatdagi pul oqimini tahlil qilishda asosiy о‘rganiladigan kо‘rsatkichlarni belgilang:
ChatGPT
Moliyaviy faoliyatdagi pul oqimini tahlil qilishda asosiy о‘rganiladigan kо‘rsatkichlar quyidagilardir:

  1. Kеsаb-kеchа yеtnаsh: Kеsаb-kеchа yеtnаsh kо‘rsatkichi, korxonaning moliyaviy faoliyatining o‘zgarishlarini namunaviy ko‘rsatadi. Bu kо‘rsatkich, boshqa mоljalarga nisbatan mablag‘larning o‘zgarishi va shuningdek, daromad, xаrоjаt vа bоshqа fаоliyаt kо‘rsatkichlаrining о‘zgаrishi bоyicha yеtnаshidir.

  2. O‘zаxirgi natija: O‘zаxirgi natija kо‘rsatkichi, korxonaning o‘zаxirgi davrgа oid bоlgаn natijаsini ifоdаlаydi. Bu kо‘rsatkichni o‘zаxirgi davrdаgi darоmаd, xаrоjаt, foiz va boshqа fаоliyаt kо‘rsatkichlаri bilаn taqqoslab о‘zgаrishi mumkin.

  3. Mоljalаr bilаn ishlаshning tо‘xtаshi: Mоljalаr bilаn ishlаshning tо‘xtаshi kо‘rsatkichi, korxonaning mаhаlliy mаrkkаziy banklаrdаgi bank hisob реchаklаri о‘rnatish, о‘zаrо, savdо banklаri bilаn o‘rnatish, qisqa muddаtdаli ёklаsh va savdо operаtsiyаlаri tо‘xtаsh va bоshqа aktivlаrni kо‘paytirish va kamaytirish jarayоnlаri bоyicha yеtnаshidir.

  4. Pul oqimi tо‘liqli kо‘rsatkichi: Pul oqimi tо‘liqli kо‘rsatkichi, korxonaning pul oqimi tо‘g‘risida о‘rtаlik va о‘zаxirgi dаvrgа аrаligаsidаgi mаlumоt bеrilаdi. Buning о‘rnigi, darоmаd, xаrоjаt, fоiz tо‘xtаshi kо‘rsatkichlаri, depozitlar, qо‘shimcha tushum tо‘xtаshi kо‘rsatkichlаri kabi kо‘rsatkichlаrdаn fоydаlаnib, pul oqimi tо‘liqligi aniqlаnаdi.

Bu kо‘rsatkichlar moliyaviy faoliyatdagi pul oqimini tahlil qilishda asosiy qо‘llаnаdigan kо‘rsatkichlа

?232.Moliyaviy hisobot tarkibi nechta shakldan iborat?
ChatGPT
3 / 3
Moliyaviy hisobot bir nechta shakldan iborat bo'lishi mumkin. Quyidagi shakllar moliyaviy hisobotning asosiy tarkibiy qismlarini ifodalayadi:

  1. Balans hisoboti: Balans hisoboti korxona yoki tashkilotning boshqa kеng qоllаb-quvvatlagаn mаlumоtlаri bilan bir kеliyda jаmi hisоbоtlаrini ifоdа qiladi. U mаlumоtlаr оrtаsida aktuаldаgi kаpаitаlning miqdоri, aktuаldаgi qоbоzning miqdоri, dеbitоrlаr, kreditоrlаr, оmmаdi tо‘lash yо‘li bilan tо‘ldirilgаn hisоbоtlаr vа bоshqа mа'lumоtlаr kеltirilаdi.

  2. Kаshоrоt-hisoboti: Kаshоrоt-hisoboti korxonаning pul mablag‘larining kеlmаsi-kеchmаsi, kеlmа kеtislаri vа shu bilan bоg‘liq mа'lumоtlаrni о‘z ichidа о‘z ichiga qаmlаshтиrаdиган hисоbотидир. Bu hisobot korxonаdаgi kаshоrоt muаmмоlаlаrини tаhlili, pul mаbлagлaри kеlmа-kеchмаlарини tаhlili, mа'budiylаштирилган xatlаri tаhlil qilish вa шуунингки, кашшоороот оолдиинингки нигоа оаолига егишиштириш ооолинингки нигоа нигоани нигоани нигоа нигоа нигоани нигоа нигоа нигоани нигоани нигоа нигоани нигоани нигоа нигоани нигоа нигоани нигоани нигоа нигоани нигоани нигоани нигоа нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани нигоани ниг


?233.Moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot ma’lumotlari quyidagicha: asosiy faoliyat bo‘yicha foyda 180 ming so‘m; umumxo‘jalik faoliyatining foydasi 160 ming so‘m. Foyda solig‘i to‘languniga qadar moliyaviy natija qanday bo‘ladi?
ChatGPT
Foyda solig'iga qadar moliyaviy natija quyidagicha aniqlanadi:
Moliyaviy natija = Asosiy faoliyat bo'yicha foyda + Umumiy xо‘jalik faoliyatining foydasi
Moliyaviy natija = 180 ming so‘m + 160 ming so‘m Moliyaviy natija = 340 ming so‘m
Demak, foyda solig'iga qadar moliyaviy natija 340 ming so‘m bo‘ladi.

?234.Moliyaviy tahlil bosqichlari nechta?
ChatGPT
Moliyaviy tahlil amaliyoti quyidagi bosqichlardan iborat bo'ladi:

  1. Ma'lumotlarni to'plash: Moliyaviy hisobotlar, qog'ozlar, xisobotlar, ma'lumotlar bazasi va boshqa moliyaviy ma'lumotlarni to'plash.

  2. Tahlil etish: Ma'lumotlarni tahlil qilish, ulardan ma'lumotlarni ajratib chiqish, trendlar va o'zgarishlarni aniqlash.

  3. Natijalarni tushuntirish: Tahlil natijalarini o'qitish, ma'lumotlarni tushuntirish va ma'nosini tushuntirish.

  4. Nazorat va baholash: Moliyaviy natijalarni nazorat qilish, moliyaviy standartlarga mos kelishini baholash, moliyaviy natijalar o'rtasida taqqoslash va solishtirish.

  5. Hisobotlar va tavsiyalar: Moliyaviy hisobotlarni tayyorlash, moliyaviy natijalar asosida korxona rahbariyatiga tavsiyalar berish.

Moliyaviy tahlil bosqichlari korxonaning moliyaviy holatini tahlil etish va moliyaviy qarorlar olishda muhim jarayonlardir.

?235.Mol-mulk rentabelligi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Mol-mulk rentabelligi, bir korxona yoki mol-mulk tomonidan olingan daromadning investitsiya miqdoriga nisbatini ifodalovchi bir koeffitsiyent hisobidir. Rentabelligi aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:
Rentabelligi (%) = (Net daromad / Investitsiya miqdori) * 100
Net daromad, korxonaning asosiy faoliyatidan olingan daromaddir. Investitsiya miqdori esa korxonaga qoyilgan mol-mulk miqdoridir.
Mol-mulk rentabelligi, korxona yoki mol-mulkning investitsiyalarining moliyaviy natijalarini, daromadni oqimlaydi va uning moliyaviy barqarorligini aniqlashga yordam beradi. Yoqilg‘i korxonalarga investitsiya qilishni talab qilishda yoki mavjud investitsiyalar uchun rentabelligi solishtirishda foydalaniladi.

?236.Mutlаq likvidlilik kоeffisiеnti qаndаy аniqlаnаdi?
ChatGPT
4 / 4
Mutlak likvidlik koeffitsiyenti, bir korxona yoki tashkilotning tez o‘zlashtirishga qodir bo‘lgan yoki mablag‘larga tezlik bilan o‘tishga imkon beruvchi moliyaviy resurslarning miqdorini ifodalovchi bir koeffitsiyentdir. Bu koeffitsiyent, korxonaning baliqqa qarshi to‘lovlarni tezlik bilan amalga oshirish imkonini ko‘rsatadi.
Mutlak likvidlik koeffitsiyenti quyidagi formuladan hisoblanadi:
Mutlak likvidlik koeffitsiyenti = (Aylanma aktivlar / Joriy majburiyatlar)
Aylanma aktivlar, korxonaning qarzdorliklarini tezlashtirishda o‘zlashtirilishi mumkin bo‘lgan aktivlarning miqdorini ifodalaydi. Joriy majburiyatlar esa korxonaning qarzdorliklarning miqdorini ifodalaydi.
Mutlak likvidlik koeffitsiyenti, korxonaning qarzdorliklarini qanchalik tezlik bilan to‘lash imkoniga ega ekanligini ko‘rsatadi. Koeffitsiyentning yuqori bo‘lishi, korxonaning likvidlik darajasining yuqori bo‘lishi, ya'ni majburiyatlarini tez va to‘liq to‘lash imkoniyatining yuqori bo‘lishi bilan bog‘liq bo‘ladi.

?237.Mоliyaviy mustaqillik deganda nima tushuniladi?
ChatGPT
Moliyaviy mustaqillik, bir korxona yoki tashkilotning moliyaviy muhitda o‘z faoliyatini boshqarish, moliyaviy qarorlar olish, moliyaviy natijalarni o‘zlashtirish, moliyaviy resurslardan samarali foydalanish va moliyaviy maslahatlarini olib borishga qodir bo‘lishini ifodalovchi xususiyatdir.
Moliyaviy mustaqillik, korxona tomonidan moliyaviy muhitda o‘z rivojlanishini ta’minlash, muammo va vaziyatlarni yaxshi tahlil qilish, moliyaviy natijalarni ustuvor ko‘rsatish, samarali moliyaviy resurslardan foydalanish va moliyaviy karorlarni o‘z vaqtida qabul qilish imkoniyatiga ega bo‘lishni anglatadi.
Moliyaviy mustaqillik, korxonaning moliyaviy ravishda o‘z vaqtida va samarali qarorlar olishi, qo‘shimcha moliyaviy resurslarni jalb qilish imkoniyatiga ega bo‘lishi, kreditlar, kapital sifati, hisobotlar va hisob-kitoblarni yaxshi tashkil etish, moliyaviy natijalarni tahlil qilish va bu natijalar asosida strategik yo‘nalishlarni aniqlash imkoniyatini beradi.

?238.Mоliyaviy mustaqillik kоeffisienti qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, bir korxonaning o‘zlik kapitalining qo‘shilgan kapital va ustav kapitalga nisbatini ifodalovchi bir moliyaviy kеffitsiyеntdir. Ushbu koeffitsiyent korxonaning moliyaviy mustaqilligining darajasi haqidagi ma’lumot beradi.
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti = (Qo‘shilgan kapital + Ustav kapital) / Aktivlar jami
Bu formulada:

  • Qo‘shilgan kapital, korxonaga qo‘shilgan qo‘shimcha kapital miqdorini ifodalaydi.

  • Ustav kapital, korxonaning ustav hisobi yoki ustav fondidagi miqdorni ifodalaydi.

  • Aktivlar jami, korxonaning aktivalarning umumiy miqdorini ifodalaydi.

Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti, korxonaning moliyaviy o‘ziga xoslik darajasini aks ettiradi. Bu koeffitsiyentning yuqori qiymati korxonaning moliyaviy mustaqilligining kuchayishini ko‘rsatadi, bu esa korxona uchun moliyaviy barqarorlikni ta’minlashda muhimdir. Qandayki, yuqori moliyaviy mustaqillik koeffitsiyenti korxonaning o‘z resurslarini samarali foydalanish, moliyaviy muammolar va kengaytirilgan imkoniyatlardan foydalanish imkonini yaratadi.

?239.Nisbiy qiymatlar quyidagicha ifodalanadi:
ChatGPT
Nisbiy qiymatlar, bir korxona yoki moliyaviy tahlil davomida korxonaning moliyaviy holatini o‘lchash va ta’riflash uchun ishlatiladigan ulardan biridir. Nisbiy qiymatlar, moliyaviy ko‘rsatkichlarning bir biriga nisbatan o‘lchangan natijalardir va qo‘llaniladigan nisbiy ko‘rsatkichlar juda ko‘pdir. Ba'zi nisbiy ko'rsatkichlarning misollarini quyidagicha ko‘rsatish mumkin:

  1. Moliyaviy likvidlik koeffitsiyenti: Aktivlar jami bo‘yicha likvid aktivalarning foizdagi qismi.

  2. O‘z kapital imtiyozlanishi: O‘zlik kapitali miqdori bo‘yicha korxonaning aktsiyadorlariga beriladigan dividendlarning foizdagi qismi.

  3. Daromadlik koeffitsiyenti: Daromadlar bo‘yicha korxonaning kapitalining foizdagi qismi.

  4. Aktivlar rentabelligi: Aktivlar daromadi bo‘yicha korxonaning aktivlarining foizdagi qismi.

  5. Borjli koeffitsiyent: Bеrgаn kreditlar miqdori bo‘yicha o‘zlik kapitalining foizdagi qismi.

  6. Kеyri hоzirgi majburiyatlarning daromadiga nisbatan tovar va xizmatlarning umumiy daromadi: Kеyri hоzirgi majburiyatlarning daromadi bo‘yicha tovar va xizmatlarning daromadi foizdagi nisbat.

Bu hоlda misollar kеlmоqda. Asоsda, har bir nisbiy qiymat, korxona yoki moliyaviy tahlilning maqsadiga qarab tanlanadi va korxonaning moliyaviy xаlqаrо qаbul qilinаyоtgan nоmiga ko‘ra o‘zgartirilishi mumkin.

?240.O‘rganadigan davriga qarab iqtisodiy tahlilning turlari qaysi javobda tо‘g‘ri aks ettirilgan?
ChatGPT
Iqtisodiy tahlilning turilari o'zgaruvchanlik va davrli tahlil bo'lishi mumkin. Shunday bo'lsa, to'g'ri javob "1-va 3-turlarida" ni ko'rsatadi.

  1. O'zgaruvchanlik tahlili: Bu tahlil davomida bir korxona yoki iqtisodiy tizimning boshqa parametrlariga ta'sir qiladigan o'zgaruvchan faktorlar o'rganiladi. Bu tahlil uchun statistik ma'lumotlar, o'zgaruvchanliklar va xabarlar ishlatiladi. Misol uchun, narxlar, istiqlol yorug'ligi, istiqlol ro'yxati kabi o'zgaruvchanliklar o'rganiladi.

  2. Davrli tahlil: Bu tahlil korxona yoki iqtisodiy tizimning uzluksiz o'zgarishlarini va bir davrning umumiy holatini o'rganishga yo'naltiriladi. Bu tahlil davomida istiqbolga doir bashoratlar va proqnozlar tuzish uchun ma'lumotlar, o'zgaruvchanliklar va talablar o'rganiladi. Misol uchun, moliyaviy hisobotlar, boshqaruv boshqarishining tadqiqotlari, bozor va iqtisodiy yangiliklar asosida davrli tahlil amalga oshiriladi.

Bu tahlilning turilari iqtisodiy tahlilni keng va doimiy tarzda qamrab olishga imkon beradi. Har bir tahlil turining o'ziga xos xususiyatlari va maqsadlari mavjud bo'lib, ularni birlashish orqali to'liq iqtisodiy tasvir hosil qilish mumkin.

?242.O‘zgaruvchan xarajatlar deb qanday xarajatlarga aytiladi?
ChatGPT
O'zgaruvchan xarajatlar, korxonada o'zgaruvchanlikka bog'liq bo'lgan xarajatlardir. Bu xarajatlar, korxona faoliyati davomida o'zgarishlar ko'rsatadigan va bu o'zgarishlar natijasida to'g'ri keladigan xususiyatlarga ega bo'lgan xarajatlardir.
O'zgaruvchan xarajatlar quyidagi turlarga bo'linadi:

  1. Narxlar: Narx o'zgarishlari, materiallarning narxlari, kirim narxlari, tovar va xizmatlarning narxlari kabi o'zgarishlar tufayli yuzaga keladigan xarajatlar.

  2. Ish haqiqasi: Ishchilarning maoshlari, bonuslar, o'zaro loyihalar uchun xarajatlar, ish joyi shartnomalari va boshqalar kabi ish bilan bog'liq o'zgaruvchan xarajatlarni o'z ichiga oladi.

  3. Energiya va resurslar: Energiya, suv, gaz, elektr energiyasi va boshqa bog'liq resurslar xarajatlari, bu xarajatlar bo'lgan xususiy xarajatlardir.

  4. Reklama va marketing: Korxonaning reklama, marketing, tizimlar va boshqalar kabi turli xarajatlari, xususan, xizmatlarning sotishini oshirish uchun qo'llaniladigan xarajatlardir.

  5. Texnika va kommunikatsiya: Korxona uchun texnik vositalar, texnika xizmatlari, kompyuterlar, telefonlar, serverlar, dasturiy ta'minot va internetga bog'liq xarajatlar, o'zgaruvchan xarajatlarga misol bo'lib keladi.

Bu faqat bir necha misollar bo'lib, o'zgaruvchan xarajatlar ro'yxati kengayib ketishi mumkin. Aslida, har bir korxona uchun o'zgaruvchan xarajatlar ro'yxati mos kelishadi, shuning uchun har bir korxona o'z tizimiga, faoliyatiga va sohalarga qarab o'zgaruvchan xarajatlarni aniqlayadi.

?243.Oborot aktivlar rentabelligi quyidagicha aniqlanadi:
ChatGPT
Oborot aktivlar rentabelligi, korxona oborot aktivlaridan olingan foyda darajasi yoki foyda miqdorini ifodalaydigan bir nisbiy ko'rsatkichdir. Ushbu ko'rsatuv korxona oborot aktivlarining qanday samarali ishlayotganligini va foyda olishda aktivlarning ishtirokini ifodalaydi.
Oborot aktivlar rentabelligi quyidagicha aniqlanadi:
Rentabelligi = Foyda / Oborot aktivlari
Bu formuladan foyda miqdorini olish uchun foyda hisobini va oborot aktivlari miqdorini bilishimiz kerak. Foyda hisobini korxona moliyaviy hisobotlaridan, moliyaviy yillik hisobotlardan yoki boshqa moliyaviy ma'lumotlardan olishimiz mumkin. Oborot aktivlari miqdorini esa korxona oborot hisobotlaridan, moliyaviy hisobotlardan yoki boshqa moliyaviy ma'lumotlardan olishimiz mumkin.
Rentabelligi hisoblash orqali, korxona oborot aktivlarining qanchalik samarali foyda olishda ishtirok etganligini bilib olishimiz mumkin. Bu korxona faoliyatining samarali bo'lishini, aktivlarning qanday samarali foyda olishda ishtirok etishini va moliyaviy natijalarni tahlil qilishda yordam beradi.

?244.Operatsion faoliyat bu ….
ChatGPT
Operatsion faoliyat, korxona yoki tashkilotning asosiy ish faoliyati yoki kundalik ishlariga oid jarayonlarni ifodalaydi. Bu faoliyat korxona tashkiliy tuzilmasining asosiy maqsadlarini amalga oshirishda ishtirok etadi.
Operatsion faoliyat quyidagi yo'nalishlarni o'z ichiga oladi:

  1. Ishlab chiqarish: Mahsulotlarni ishlab chiqish, ulardan foydalanish va ulardan daromad olish.

  2. Xaridlar: Mal va xizmatlar xarid qilish, yetkazib berish va xarajatlarni boshqarish.

  3. Savdo: Mahsulotlarni sotish, savdo jarayonini boshqarish va mijozlar bilan muloqot o'rnatish.

  4. Xizmat ko'rsatish: Xizmatlar ko'rsatish, xizmatlarni sotish va xizmatlarni boshqarish.

  5. Moliya boshqarmasi: Pul mablag‘larini boshqarish, hisobotlar tuzish, moliyaviy operatsiyalar va boshqa moliyaviy ishlar.

Operatsion faoliyat korxonaning kundalik ishlarini o'z ichiga oladi va korxonaning asosiy maqsadlarini amalga oshirishda katta ahamiyatga ega. Bu faoliyatning samarali boshqarilishi korxonaning iste'mol etgan resurslardan maksimal foyda olishni ta'minlaydi.

?245.Operatsion faoliyat samaradorligining umumiy ko‘rsatkichi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Operatsion faoliyatning samaradorligini o'rganish uchun bir nechta umumiy ko'rsatkichlar ishlatiladi. Bu ko'rsatkichlar odatda korxona tomonidan moliyaviy hisobotlarda, hisobotlarda, mahsulotlarning sotilishlarida va boshqa ma'lumotlarda ifodalangan bo'lishi mumkin.
Quyidagi umumiy ko'rsatkichlar operatsion faoliyatning samaradorligini o'rganishga yordam beradi:

  1. Kiritilgan daromad (K: Daromadlar x/q * 100) - Kiritilgan daromad, operatsion faoliyat natijasida kiritilgan umumiy daromadni ifodalaydi. Bu ko'rsatuv daromadning samaradorligini va korxona faoliyatining kassasini o'rganishda yordam beradi.

  2. Faoliyat rentabelligi (FR: Daromadlar / Aktivlar x/q * 100) - Faoliyat rentabelligi, korxona aktivlari uchun kiritilgan daromadni ifodalaydi. Bu ko'rsatuv korxonaning aktivlarini samaradorlik darajasini va kiritilgan daromadni ularga nisbatini ko'rsatadi.

  3. Ijtimoiy rivojlanishning samaradorligi (IRR: Jamoa kapitalining o'sish foydasi / Jamoa kapitali x/q * 100) - Ijtimoiy rivojlanishning samaradorligi, korxona jamoa kapitalining o'sish foydasini ifodalaydi. Bu ko'rsatuv korxonaning jamoa kapitalining yanada rivojlanishi uchun kiritilgan daromadni ularga nisbatini ko'rsatadi.

Bu ko'rsatkichlar operatsion faoliyatning samaradorligini o'rganishda yordam beradi, lekin har bir korxona o'ziga xos ko'rsatkichlarni ishlatishi mumkin va bu ko'rsatkichlarning qiymatlari korxonaning faoliyat xususiyatlari va maqsadlariga bog'liq bo'ladi.

?246.Operatsion faoliyatdagi pul mablag‘lari harakati nimalardan tashkil topadi?
ChatGPT
Operatsion faoliyatdagi pul mablag'larining harakati korxona faoliyatining turlariga va mahsulotlarning sotishlariga bog'liq bo'ladi. Quyidagi harakatlar operatsion faoliyatdagi pul mablag'larini tashkil etishi mumkin:

  1. Mahsulotlarning sotishlari: Korxona o'zining mahsulotlarini sotishi orqali pul mablag'larini olishadi. Bu mahsulotlar sotilgan vaqtda daromad qo'shishini ta'minlayadi.

  2. Xizmatlarning sotishlari: Agar korxona xizmatlar ko'rsatishi mumkin bo'lsa, xizmatlarning sotishidan kelib chiqadigan pul mablag'larini olishadi.

  3. Savdo operatsiyalari: Korxona savdo operatsiyalari orqali mahsulotlarni sotib olish yoki sotish jarayonlarida pul mablag'larini harakat etishini amalga oshiradi.

  4. To'lovlar va qarzdorliklar: Pul mablag'larining harakati o'zgaruvchan to'lovlar (masalan, hisobot to'lovlar, ish haqqi, o'zaro hisob-kitoblar uchun to'lovlar) va qarzdorliklar (masalan, do'konlar bilan to'lov va boshqa ta'limotlar uchun qarzdorliklar) bilan bog'liq bo'ladi.

  5. Xarajatlar: Operatsion faoliyatni amalga oshirish uchun xarajatlar, masalan, ishchilar uchun maoshlar, materiallar va ehtimol xarajatlar kabi mablag'lar to'lanadi.

Shunga qarab, operatsion faoliyatdagi pul mablag'larining harakati korxona faoliyatining turlariga, mahsulotlarning sotishlariga, to'lov va qarzdorliklarga, xarajatlarga bog'liq bo'ladi. Bu harakatlar pul mablag'larining oqimini shakllantiradi.

?247.Operatsion leveredj kо‘rsatkichi qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Operatsion leveredj koeffitsiyenti, bir korxona yoki kompaniyaning operatsion faoliyatlarining qarzdorlik darajasini va uning pul mablag'larini qanday qo'llashini ifodalovchi bir moliyaviy koeffitsiyentdir. Bu koeffitsiyent operatsion faoliyatlar va moliyaviy qarzdorliklar (kreditlar, qarzdorliklar, hisobot to'lovlari kabi) o'rtasidagi bog'lanishni ko'rsatadi.
Operatsion leveredj koeffitsiyenti quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Operatsion leveredj = (Operatsion foyda / Operatsion foydadan tashqari qarzdorliklar) x 100
Bu formula orqali korxona operatsion faoliyatlaridan olingan foydalar, shuningdek, pul mablag'alari orasidagi qarzdorliklar, hisobot to'lovlari, ish haqqi va boshqa mablag'lar hisobga olinadi. Koeffitsiyentning natijasi korxona operatsion faoliyatlarining moliyaviy qarzdorliklar bilan qanday munosabatda bo'lishini ifodalaydi.
Agar operatsion leveredj koeffitsiyenti 1 dan yuqori bo'lsa, bu moliyaviy qarzdorliklar faolligi yuqori darajada bo'lishini ko'rsatadi va korxona operatsion faoliyatlarida moliyaviy qarzlar yoki qarzdorliklardan foydalanayotganligini bildiradi. Boshqa bir deyim bilan aytganda, korxona operatsion foydasining qarzdorliklarga nisbatan qo'shilishini ifodalaydi.

?248.Parchalab o‘rganilgan jarayonlarni umumlashtirish . . . deyiladi.
ChatGPT
"Parchalab o‘rganilgan jarayonlarni umumlashtirish" deyilganida, o‘rganilgan jarayonlarni yoki o‘rgangan bilimlarni bir xil muhitda, turli hodisalar, mashhurdlar yoki mahsulotlarga doir umumiy qoidalar, amaliyotlar, prinsiplar yoki prinsiplar birligi sifatida o‘rganishga asoslangan hisoblanadi. Bu qoidalar, prinsiplar yoki amaliyotlar, o‘zining mavzusi yoki obyekti bo‘lgan bir nechta jarayonlarni umumiy muhitoq sifatida birlashtirish, ulardan umumiy tushuncha, xulosa yoki asosiy qoidalar olishga imkon beradi.
Bundan tashqari, "parchalab o‘rganilgan jarayonlarni umumlashtirish" deyilganda, biror bir sohada yoki sohalar to‘g‘risida o‘rganilgan jarayonlarni yoki natijalarni bir xil muhitda yoki umumiylik sifatida o‘zgartirish, birlashtirish, qo‘llab-quvvatlash yoki amalga oshirish maqsadida ham fikr aks ettirilishi mumkin. Bu, o‘rganilgan narsalarning tashkil etgan umumiylik, o‘zaro aloqalar, xususiyatlar yoki kamchiliklarga e'tibor berish, uning yagona to‘plama sifatida qarish mumkin bo‘lgan bo‘lishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Aslida, "parchalab o‘rganilgan jarayonlarni umumlashtirish" deyilganida mavjud bo‘lgan mazmun qo‘llab-quvvatlanadigan muhit, qo‘llanma, qoidalar to‘plami yoki xulosa hisoblanishi mumkin. Bu xususiyatlar bir sohada yoki sohalar to‘g‘risida o‘rganilgan bilimlarni, ma'lumotlarni va amaliyotlarni amalga oshirish va tarqatish jarayonlarida yordam berish uchun yarim-umumiy yoki umumiylik sifatida foydalanilishi mumkin.

?249.Pul mablag‘lari balansning qaysi tomonida joylashgan?
ChatGPT
Pul mablag‘lari balansning "aktivlar" tomonida joylashgan. Balansning umumiy shaklida, aktivlar va passivlar olmakchun bo‘linadi. Aktivlar, korxonaning egasi bo‘lgan mablag‘larni ifodalaydi. Aktivlar toifasi ichida pul mablag‘lari, debitorliklar, tovarlar, qimmatli qog‘ozlar, bank hisobvaraqlari, o‘zgartirishlarga tayinlangan kasblar va boshqa aktivlar mavjud bo‘lishi mumkin. Pul mablag‘lari, korxonaning to‘lov qobiliyati va moliyaviy rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan mablag‘lardan biridir.

?249.Pul mablag‘lari balansning qaysi tomonida joylashgan?
ChatGPT
Pul mablag‘lari balansning "aktivlar" tomonida joylashgan. Aktivlar, korxona tomonidan egallangan va uni ifodalovchi mablag‘larni o‘z ichiga oladi. Pul mablag‘lari, korxonaning nakd resurslarini, bank hisobvaraqlarini, sotilgan qarzdorliklarni va boshqa mablag‘larni ifodalaydi. Bu mablag‘lar korxonaning to‘lov qobiliyati, ish faoliyati va moliyaviy rivojlanishi uchun muhimdir.

250?Pul oqimi deganda nimani tushunasiz?
ChatGPT
Pul oqimi, korxona yoki shaxsning moliyaviy operatsiyalarda qayd etilayotgan moliyaviy mablag‘lar va harajatlarning qo‘llanilishi va ularga oid hujjatlar to‘g‘risidagi tartib va qaydalarini ifodalayadi. Pul oqimi moliyaviy hisob-kitob, moliyaviy hisobotlash va moliyaviy boshqaruvning asosiy qismidir. Bu, korxona tomonidan moliyaviy operatsiyalarning o‘zgaruvchanliklarini, daromadlarni va xarajatlarni amalga oshirish uchun qayd etiladi. Pul oqimi tashkil etish, moliyaviy barqarorlik, soliq hisob-kitobi, hisobotlar va moliyaviy analizni o‘z ichiga oladi.
?251.Pul oqimi tahlili: Hisobot yilida korxona operatsion faoliyatidan sof pul oqimi 15600 ming sо‘mni, investitsion faoliyatdan sof pul oqimi -1210 ming sо‘mni, moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi -1600 ming sо‘mni, pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i 498 ming sо‘mni tashkil etgan. Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘ini aniqlang.
ChatGPT
Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘ini aniqlash uchun, pul oqimining umumiy tartibda hisoblanishiga va operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatlar bo‘yicha pul oqimlarining ajratilishi kerak.
Pul oqimi tahliliga ko‘ra: Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi: 15,600 ming so‘m Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi: -1,210 ming so‘m Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi: -1,600 ming so‘m
Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i hisoblanish uchun, operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimlarini yig‘ish va yil boshiga qoldig‘ini ajratish kerak.
Yani: Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i = Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi + Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi + Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i = 15,600 - 1,210 - 1,600 = 12,790 ming so‘m
Demak, pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i 12,790 ming so‘m bo‘ladi.

?252.Pul oqimi tahlili: Hisobot yilida korxona operatsion faoliyatidan sof pul oqimi 6946 ming sо‘mni, investitsion faoliyatdan sof pul oqimi 440 ming sо‘mni, moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi -4500 ming sо‘mni, pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i 1210 ming sо‘mni tashkil etgan. Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘ini aniqlang.
ChatGPT
Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘ini aniqlash uchun, pul oqimining umumiy tartibda hisoblanishiga va operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatlar bo‘yicha pul oqimlarining ajratilishi kerak.
Pul oqimi tahliliga ko‘ra: Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi: 6,946 ming so‘m Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi: 440 ming so‘m Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi: -4,500 ming so‘m
Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i hisoblanish uchun, operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimlarini yig‘ish va yil boshiga qoldig‘ini qo‘shish kerak.
Yani: Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i = Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i + Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi + Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi + Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i = 1,210 + 6,946 + 440 - 4,500 = 4,096 ming so‘m
Demak, pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i 4,096 ming so‘m bo‘ladi.

?252.Pul oqimi tahlili: Hisobot yilida korxona operatsion faoliyatidan sof pul oqimi 6946 ming sо‘mni, investitsion faoliyatdan sof pul oqimi 440 ming sо‘mni, moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi -4500 ming sо‘mni, pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i 1210 ming sо‘mni tashkil etgan. Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘ini aniqlang.
ChatGPT
Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘ini aniqlash uchun, pul oqimining umumiy tartibda hisoblanishiga va operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatlar bo‘yicha pul oqimlarining ajratilishi kerak.
Pul oqimi tahliliga ko‘ra: Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi: 6,946 ming so‘m Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi: 440 ming so‘m Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi: -4,500 ming so‘m
Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i hisoblanish uchun, operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimlarini yig‘ish va yil boshiga qoldig‘ini qo‘shish kerak.
Yani: Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i = Pul mablag‘larining yil boshiga qoldig‘i + Operatsion faoliyatdan sof pul oqimi + Investitsion faoliyatdan sof pul oqimi + Moliyaviy faoliyatdan sof pul oqimi Pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i = 1,210 + 6,946 + 440 - 4,500 = 4,096 ming so‘m
Demak, pul mablag‘larining yil oxiriga qoldig‘i 4,096 ming so‘m bo‘ladi.

?253.Pul oqimi tug‘risidagi hisobot qaysi davrga tuziladi?
ChatGPT
Pul oqimi tug‘risidagi hisobot bir tаhmil qilinаyotgan davrning oxiridagi mаbаlg‘lаrni yо‘nlаshdirаdi. Bu hisobot o‘zining mаlumotlаrini о‘z ichidа jamlаydi vа pul oqimini аnlаsh vа tаhlil qilish uchun ishlatilаdi. Pul oqimi tug‘risidagi hisobot kоrхоnаning mаliy fаоliyаtining аnаsаhifаlаrindаn biri hisоb lаnаdi vа уillik yoki оylik shаkldа ishаlаtаdilаdi.

?254.Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobotni tuzish chog‘ida, to‘langan dividendlar qaysi faoliyatga olib borilad?
ChatGPT
Pul oqimlari to'g'risidagi hisobotni tuzish chog'ida, to'langan dividendlar "moliyaviy faoliyat" bo'limiga olib boriladi. Dividendlar, kompaniyaning hissadorlari yoki aktsiyadorlari uchun korxonaning foydasini ifodalaydigan foizli to'lovlardir. Bu to'lovlar, korxonaning foyda olishi yoki pul oqimini oshirishi natijasida hissadorlarga ulangan hissa haqidagi qo'shimcha foydalar sifatida beriladi. Moliyaviy faoliyatning bir qismi sifatida dividendlar to'lanadi va hisobotda belgilanadi.

?255.Pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobotni tuzishda, asosiy vositalarni sotishdan pul mablag‘lari kelib tushishi qaysi faoliyat turiga tegishli bo‘ladi?
ChatGPT
Pul oqimlari to'g'risidagi hisobotni tuzishda, asosiy vositalarni sotishdan pul mablag'lari kelib tushishi "operatsion faoliyat" turiga tegishli bo'ladi. Operatsion faoliyat korxonaning asosiy biznes faoliyatlarini, masalan, mahsulotlar yoki xizmatlarni sotish, xarajatlarni to'lash, operatsion omonatlarni bajarish kabi jarayonlarni o'z ichiga oladi. Bu faoliyatlar korxonaning kundalik operatsiyalarini va pul mablag'larini o'z ichiga oladi va pul oqimlarining asosini tashkil etadi. Shuning uchun, asosiy vositalarni sotishdan kelib tushadigan pul mablag'lari "operatsion faoliyat" turiga tegishli hisobotlarda ko'rsatiladi.

?256.Pul oqimlari tо‘g‘risidagi hisobotni tuzishdan maqsad nima?
ChatGPT
Pul oqimlari to'g'risidagi hisobotni tuzishning asosiy maqsadi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini va ish faoliyatidagi pul oqimlarini tahlil qilish va ma'lumotlar berishdir. Bu hisobot, moliyaviy natijalarni tahlil qilib, pul mablag'larining kiritishlarini, chiqarishlarini, qoldig'larini va o'zgarishlarini ko'rsatadi. Buning yordamida moliyaviy maslahatlar qabul qilinadi, strategiyalar o'rnatiladi va moliyaviy qarorlar olib boriladi.
Pul oqimlari hisoboti, korxonaning pul mablag'larini, operatsion faoliyat oqimlarini, investitsiyalar, finansal tashkilotlar, dividendlar, qarzlar, aktivlar va passivlarning o'zgarishlarini va boshqa moliyaviy ma'lumotlarni birlashtiradi. Bu hisobot, moliyaviy barqarorlikni tahlil qilish, daromad va yo'riqnoma ishlarini baholash, moliyaviy strategiyani belgilash va moliyaviy hujjatlarni ishlab chiqish uchun muhim asosiy ma'lumotlarni taqdim etadi.

?258.Qaysi kо‘rsatkich jоriy tо‘lоv qоbiliyatini ifоdalaydi?
ChatGPT
Joriy to'lov qobiliyati ko'rsatkichi, korxonaning joriy aktivlaridan to'lov qilish imkoniyatini ifodalayadi. Bu ko'rsatkich, korxonaning to'lov mablag'larini va boshqa qarzdorliklarini qanchalik tez va samarali shaklda to'lashi yoki to'lovni amalga oshirishda qanday darajada qo'llanilishi haqidagi ma'lumotlarni beradi. Joriy to'lov qobiliyati ko'rsatkichi, korxona uchun moliyaviy tizimning o'zgaruvchanligi va moliyaviy barqarorlikni ta'minlashda muhim bir muzokaradir. Joriy to'lov qobiliyati yuqori bo'lgan korxonalar, moliyaviy muammolarni hal etish, kreditlar va qarzdorliklar bilan boshqarish, operatsion faoliyatni sarmoya qilish va korxona faoliyatining sarmoya qilinishini davom ettirishga imkoniyat yaratadi.

?259.Qaysi kо‘rsatkich materiallardan samarali fоydalanish kо‘rsatkichlariga kirmaydi?
ChatGPT
Mаtеriаllаrdаn sаmаrаli fоydаlаnish kо‘rsаtkichlаrini bеlgilаshdа quyidаgi kо‘rsаtkichlаr kirmаydi:

  1. Mаtеriаl sаrflаri оrqаli iqtisоdий fоydа. Bu kо‘rsаtkich mаtеriаllаrni samаrаli va iqtisоdий shаkldа ishlatishni ifоdаlаydi. Mаtеriаl sаrflаri kаmintаur ish prоtsеssini, mаtеriаl qаvаti va rаsmiy tоlоv sаnnаsidаn о‘zаgа оlishni ifоdаlаydi.

  2. Mаtеriаl sаrflаri nisbiy o‘zgаrtirish. Bu kо‘rsаtkich mаtеriаllаrdаgi sаrflаrni nisbiy ravishdа kаmаyтириш, o‘zаgа оlish vа bоshqа fаолиятларга о‘zагтиришни ifоdаlаydi. Bu о‘zgаrtirish mаtеriаllаrdаgi tоksikоlоgiyа vа tаbiiy fаолиятларни tемирлашиши, рrоtsеslаrdа камаyтириш ва материалларнинг хатарли имкониятларидан сақланишини таъминлайди.

  3. Mаtеriаllаrning qоllаb-қuвватlанувчилиги. Bu kо‘rsаtkich mаtеriаllаrdаги хотираларни камайтириш, материалларнинг байроқ ҳолда қолланишини таъминлайди.

  4. Mаtеriаllаrdаn тизимланиш. Bu kо‘rsаtkich mаtеriаllаrdани эффектив тизимлар билан ишлатишни ifоdалайди, масалан, рақамий тизимлар ва албатта, махсулотларнинг яратилиши, тақсимланиши ва кўчирилишида ҳамкорликни таъминлайди.


?260.Qaysi manbalar moliyaviy-xо‘jalik faoliyatini tahlil qilishda asosiy manbalar bо‘lib hisoblanadi?
ChatGPT
Moliyaviy-xо‘jalik faoliyatini tahlil qilishda asosiy manbalar quyidagilar bo‘lishi mumkin:

  1. Moliyaviy hisobotlar: Moliyaviy hisobotlar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy natijalarini va muvofiqlashtirishning yillik, chorak, yoki mavjud davrga oid ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu hisobotlar, daromadlar, xarajatlar, aktivlar, passivlar, soliq to‘lovlar va boshqa moliyaviy ko‘rsatkichlar bilan bog‘liq ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi.

  2. Korxona xisob-kitoblari: Korxona xisob-kitoblari, moliyaviy-xо‘jalik faoliyatining tafsilotlarini va to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu manbalar orqali korxona aktivlari, passivlari, daromadlar va xarajatlar haqida ma’lumotlarga ega bo‘lish mumkin.

  3. Moliyaviy ma’lumotlar bazasi: Moliyaviy ma’lumotlar bazasi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy hisobotlari, xisob-kitoblari, hisobotlar, haqiqiy pul oqimlari, inventarizatsiya hisobotlari va boshqa moliyaviy ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu ma’lumotlar bazasidan foydalanib, moliyaviy-xо‘jalik faoliyatini tahlil qilish uchun kerakli ma’lumotlarga erishish mumkin.

  4. Xalqaro moliyaviy hisobotlar: Xalqaro moliyaviy hisobotlar, moliyaviy-xо‘jalik faoliyatining dunyoviy bo‘yicha tahlilini olib boradi. Bu hisobotlar, xalqaro hisob-kitob va hisobotlash standartlari, hisobotlar, tahlillar va boshqa ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Bu manbalar moliyaviy-xо‘jalik faoliyatini tahlil qilishda asosiy manba sifatida ishlatiladi va korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini, natijalarini va ko‘rsatkichlarini tushunishga yordam beradi.


?261.Qisqа muddаtli mаjburiyatlаr bаlаns passivining qаysi bо‘limidа vа nеchаnchi sаtrdа kо‘rsаtilаdi?
ChatGPT
Qisqa muddatli majburiyatlar balans passivining qaysi bо‘limidа va nеchаnchi sаtrdа kо‘rsаtiladi bu korxona yoki tashkilotning xisob-kitoblari, hisobotlari va moliyaviy tahlil qilish usullariga qarab o‘zgaradi. Qisqa muddatli majburiyatlar balansi, korxona yoki tashkilotning moliyaviy holatini va qarzdorlik darajasini ifodalaydi. U bо‘lim kо‘rinishida bо‘lishi mumkin yoki qarzga tеgishli bo‘lgan qisqa muddatli majburiyatlar sаtri yoki kаssаdа о‘rin оlish sаtri shaklidа jadаlаntirilishi mumkin. Bu tarkibda bо‘lishi mumkin bo‘lgan qisqa muddatli majburiyatlar mаlumotlаrini kо‘rsаtishdа bо‘lаdigan bо‘lim mаlumotnomаsining tаrkibi vа shаnаsi bо‘limlаr bо‘yicha аytilаdi. Mоliyаviy hisobotlаr vа xisob-kitоblаr оrttirilishi tufayli qisqa muddatli majburiyatlar balansi bо‘lim bо‘yicha hаmidа zооrnа mаlum qilinadi. Qisqa muddatli majburiyatlar balans passivining sаtrlаri mоliyаviy hisоblаsh kо‘rinishida hаmdа tashkil etilаdigan bо‘lim mаlumotnomаslаridа kо‘rsаtilаdi. Shu bilan birga, mоliyаviy tаhlil hisоblаri vа finans hаqiqiyаtning аsоsiy mаlumоtlаri ham qisqa muddatli majburiyatlar bilаn bо‘g‘liqlik qilinadi. Bu sababli qisqa muddatli majburiyatlar balansi ko‘rsatish shaklida ko‘rsatilishi mumkin. Sаbаbgа kо‘rа, qisqa muddatli majburiyatlar balansi bо‘limlаr mаlumotnomаsi yoki mоliyаviy hisоblаsh kо‘rinishidа kо‘rsаtilаdi va qо‘llаnаdigi sаtrlаr soni mоliyаviy hisоblаsh mаtеriаllаrининг бир turi sifаtida qoidаlаnаdи. Qisqa muddatli majburiyatlar balansi passivlar qismida ko‘rsаtib bеrilаdi.

?262.Qiyin sоtiluvchi aktivlar qaysi passivlardan kichik bо‘lishi shart?
ChatGPT
Qiyin sotiluvchi aktivlar qaysi passivlardan kichik bo‘lishi shart? Qiyin sotiluvchi aktivlar, korxona yoki tashkilotning elon qilgan mahsulotlar, tovarlar yoki xizmatlardir, ularni sotib olgan yoki iste'mol qilgan mijozlar tomonidan qabul qilishda ko‘plik bilan qarshilashadi yoki tezda sotilmasligi kutiladi. Bu tarkibda qiyin sotiluvchi aktivlarning kichik bo‘lishi shartga bog‘liq bo‘ladi va shu bilan birga, mijozlarning talablariga, bozor holatiga, rekabetga va boshqa asosiy o‘zgaruvchanlarga qarab ham o‘zgaradi. Qiyin sotiluvchi aktivlar quyidagi passivlardan kichik bo‘lishi shart:

  1. Ombor moddiy zaxiralari: Agar ombor moddiy zaxiralari (tovarlar) sotishga ham, saqlashga ham qiyinlik tug‘dirsa, sotiluvchi aktivlarining miqdori kichik bo‘lishi shart bo‘ladi.

  2. Sozlash va sotuv xodimlarining ish haqini: Agar sozlash va sotuv xodimlarining ish haqini ta'minlashda qiyinliklar tug‘ilgan bo‘lsa yoki ularning ish sharti va to‘lov shartlari sotiluvchi aktivlarni kichik bo‘lishiga olib keladigan o‘zgaruvchanlar bo‘lsa, shunday holatda sotiluvchi aktivlar kichik bo‘lishi mumkin.

  3. Ko‘rsatkichlar, targoviy marka, brend: Agar korxona yoki tashkilotning ko‘rsatkichlarida, targoviy markasida yoki brendida kamchiliklar yoki qiyinchiliklar bo‘lsa, sotiluvchi aktivlar kichik bo‘lishi shart bo‘lishi mumkin.

Shuningdek, bozor sharoitlari, sotish tizimi, marketing strategiyasi va boshqa faktorlar ham sotiluvchi aktivlarning kichik bo‘lishiga ta'sir qilishi mumkin. Shu sababli, qiyin sotiluvchi aktivlarning kichik bo‘lishishi shartlari har bir tashkilot uchun turlicha bo‘lishi mumkin va tashkilotning xususiyatlari bilan bog‘liq bo‘ladi.

?263.Qoplanmagan zarar buxgalteriya balansining qaysi tomonida va qaysi bо‘limida aks ettiriladi?
ChatGPT
Qoplanmagan zarar buxgalteriya balansining aktivalar bo'limida va imtiyozli tomonida aks ettiriladi. Qoplanmagan zarar, korxona yoki tashkilotning moliyaviy yillik hisobotida ishlab chiqarish, xizmat ko'rsatish, yoki boshqa faoliyatlar bilan bog'liq daromad yoki foydali faoliyat tushumlaridan kattalashtirilgan xarajatlar va ziyolar asosida yuzaga kelgan yuzaga kelgan bo'lishi mumkin. Qoplanmagan zarar buxgalteriya balansida negativ miqdorda aks ettiriladi.
Qoplanmagan zarar, aktivlar bo'limidagi miqdoriy bo'limda ko'rsatiladi. Bu miqdor, balansdagi umumiy aktivlar miqdoridan qoplanmagan zararni yechish uchun ajratilgan imtiyozli tomonlardan yig'ib kelgan pul miqdori sifatida ifodalangan. Imtiyozli tomonlar, qoplanmagan zararni katta hisoblash uchun egalar yoki aktsiyadorlar tomonidan ta'minlangan mablag'lar bo'lishi mumkin.
Qoplanmagan zarar, balansning bu qismida aks ettirilishi bilan korxona yoki tashkilotning umumiy moliyaviy holatida yo'qolishi va kapitalni kamaytirishi ko'rinadi. Bu zararlar takomillashtirilgan hisobotlar yoki yillik hisobotda ko'rsatiladi va muhasebe davri tugagandan so'ng hamma boshqaruvchilar va egalar uchun ma'lumotlar bilan birgalikda qabul qilinadi.

?264.Quyida berilgan kо‘rsatkichlardan qaysilari korxonaning moliyaviy barqarorlik darajasini ifodalaydi?
ChatGPT
Moliyaviy barqarorlik darajasini ifodalayadigan korsatichlar quyidagilardir:

  1. Rentabillik (ROI, Return on Investment): Rentabillik korsatichsi, korxonaning kiritgan kapitalini (aktivalar, mablag'lar) o'z ichiga qanday samarali ishlatishini ifodalaydi. ROI, kiritilgan kapitaldan olingan daromadning nisbati sifatida ifodalaydi.

  2. Rentabilliklik (ROE, Return on Equity): Rentabilliklik korsatichsi, korxonaning aktsiyadorlariga qaytargan daromadning kapitalga nisbati sifatida ifodalaydi. ROE, ustav kapital yoki aktsiyadorlar kapitali bilan o'zlashtiriladi.

  3. Rentabilliklikdan oldin solig'i (ROA, Return on Assets): ROA korsatichsi, korxonaning aktivlaridan olingan daromadning aktivlarga nisbati sifatida ifodalaydi. Aktivlarning samarali foydalanishini tahlil qilishga yordam beradi.

  4. Aktivlar katta bo'lganligi (Asset Turnover): Aktivlar katta bo'lganligi korsatichsi, korxonaning sotuvlar daromadi va korxonaning aktivlarining nisbati sifatida ifodalaydi. Bu korsatich, korxona aktivlarini qanday samarali foydalanishini tahlil qilishga yordam beradi.

  5. Kapitalni qaytarish muddati (Payback Period): Kapitalni qaytarish muddati korsatichsi, korxonaning iqtisodiy loyihalar yoki investitsiyalar uchun sarflangan mablag'alarini qaytarish muddatini ifodalaydi. Bu korsatich, korxonaning investitsiyalaridan qanday tez foydalanishini va mablag'alarini qaytarish vaqtini tahlil qilishga yordam beradi.

Bu korsatichlar korxona moliyaviy barqarorlik darajasini tahlil qilishda foydalaniladigan bazi korsatichlar hisoblanishida foydalaniladi. Bunda, korxonaning kiritgan moliyaviy resurslarni qanday samarali foydalanishini, kapitalni qaytarish muddatini, daromadning kapital va aktivlar bilan nisbi ko'rsatkichlarini va aktsiyadorlar uchun foydalilikni tahlil qilishga yordam beradi.

?265.Quyida qayd qilingan qaysi ma’lumotlar valyuta mablag‘lari harakatini tо‘liq ifodalaydi?
ChatGPT
Quyida berilgan ma'lumotlar valyuta mablag'lari harakatini to'liq ifodalayadigan ma'lumotlardir:

  1. Valyuta hisoboti: Bu hisobotda valyuta mablag'larining boshqa valyutalarga o'tkazilishi, sotilishi, sotib olingan mablag'lar, omonatlar va valyuta qoldig'i kabi valyuta mablag'lari harakati to'liq ifodalayiladi.

  2. Valyuta miqdorining o'zgarishi: Bu ma'lumotlar valyuta miqdorining boshqa valyutalarga o'tkazilishi yoki qaytarilishi, valyuta miqdorining omonatlar va xisob-kitoblarda o'zgarishi kabi valyuta mablag'lari harakatini ifodalayadi.

  3. Valyuta sotuvlar va xarajatlar: Bu ma'lumotlar valyuta miqdorining sotish va xarajatlari to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bunda, valyuta sotuvlaridan kelib tushgan daromad, valyuta xarajatlaridan sarflangan mablag'lar kabi valyuta mablag'lari harakati ifodalayiladi.

  4. Valyuta depozitlari va kreditlari: Bu ma'lumotlar valyuta miqdorining depozitlarda yoki kreditlarda o'zgarishi bilan bog'liq bo'lgan ma'lumotlardir. Depozitlarga qo'yilgan valyuta mablag'lari va kreditlardan olingan valyuta miqdorini ifodalayadi.

  5. Valyuta omonatlari: Bu ma'lumotlar valyuta miqdorining omonatlarda saqlanishi, omonatlar hisoboti va omonatlar orqali amalga oshirilgan valyuta operatsiyalarini ifodalayadi.

Bu ma'lumotlar valyuta mablag'lari harakatini to'liq ifodalashga yordam beradi va korxona yoki moliyaviy tashkilotlar valyuta operatsiyalarini tahlil qilish va moliyaviy qarorlar qabul qilishda foydalaniladi.

?266.Quyidagi ishlab chiqarish ma’lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar – 60000 y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun о‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 60000 y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 60000 / (65 - 55) = 60000 / 10 = 6000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 6000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 6000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 6000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 6000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?267.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 50 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 50 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 50,000 / (65 - 55) = 50,000 / 10 = 5,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 5,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 5,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 5,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 5,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?268.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 40 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 40 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 40,000 / (65 - 55) = 40,000 / 10 = 4,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 4,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 4,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 4,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 4,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?269.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 20 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 20 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 20,000 / (65 - 55) = 20,000 / 10 = 2,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 2,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 2,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 2,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 2,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?270.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 80 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 80 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 80,000 / (65 - 55) = 80,000 / 10 = 8,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 8,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 8,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 8,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 8,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?271.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 100 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 100 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 100,000 / (65 - 55) = 100,000 / 10 = 10,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 10,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 10,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?272.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 120 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 120 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 120,000 / (65 - 55) = 120,000 / 10 = 12,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 12,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 12,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 12,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 12,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?273.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 130 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 55 y.e.; Birlik narxi - 65 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 130 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 55 y.e. Birlik narxi = 65 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 130,000 / (65 - 55) = 130,000 / 10 = 13,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 13,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 13,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 13,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 13,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?274.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 40 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 25 y.e.; Birlik narxi - 35 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 40 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 25 y.e. Birlik narxi = 35 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 40,000 / (35 - 25) = 40,000 / 10 = 4,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 4,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 4,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 4,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 4,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?275.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 20 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 15 y.e.; Birlik narxi - 25 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 20 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 15 y.e. Birlik narxi = 25 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 20,000 / (25 - 15) = 20,000 / 10 = 2,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 2,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 2,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 2,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 2,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?276.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 80 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 35 y.e.; Birlik narxi - 45 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 80 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 35 y.e. Birlik narxi = 45 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 80,000 / (45 - 35) = 80,000 / 10 = 8,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 8,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 8,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 8,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 8,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?277.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 100 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 35 y.e.; Birlik narxi - 45 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 100 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 35 y.e. Birlik narxi = 45 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 100,000 / (45 - 35) = 100,000 / 10 = 10,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 10,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 10,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?277.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 100 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 35 y.e.; Birlik narxi - 45 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajm, ishlab chiqarish faoliyati uchun kerakli minimum savdo miqdorini ifodalayadi. Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Uzgaruvchan xarajatlar)
Quyidagi ma'lumotlarni berilgan formulaga qo'yamiz:
Doimiy xarajatlar = 100 ming y.e. Uzgaruvchan xarajatlar = 35 y.e. Birlik narxi = 45 y.e.
Kritik hajmni aniqlash uchun formulaga qiymatlarni joylashtiramiz:
Kritik hajm = 100,000 / (45 - 35) = 100,000 / 10 = 10,000 y.e.
Shuningdek, kritik hajm 10,000 y.e. bo'ladi. Bu degani, ishlab chiqarish birligi uchun kritik hajm 10,000 y.e. savdo miqdorini tashkil etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. yoki undan yuqori bo'lsa, ishlab chiqarish birligi ish faoliyatida ishlashga davom etadi. Agar savdo miqdori 10,000 y.e. dan past bo'lsa, ishlab chiqarish birligi to'xtaydi yoki operatsiyalarni kamaytiradi.

?278.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 120 ming y.e.; IshlaqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqqAb chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 35 y.e.; Birlik narxi - 45 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kechirasiz, mavjud ma'lumotlarda xato aniqlandi. Siz izohlarda "Ishlab chiqarish birligi" nomi ostida biror son yoki qiymat ko'rsatmagan bo'lishingiz mumkinmi? Iltimos, to'g'ri ma'lumotlarni berishingizni so'raymiz.

?279.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 130 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 25 y.e.; Birlik narxi - 35 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun Quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 130 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 25 y.e. Birlik narxi = 35 y.e.
Kritik hajm = 130,000 / (35 - 25) = 13,000
Shuningdek, aksariyatdan katta sonlar bilan ishlaymiz. Kritik hajm 13,000 bo'ladi.
Mana shu yerda yashiringan misolimiz. Umid qilamiz, bu yordamli bo‘lishi mumkin bo‘lgan foydalantiruvchi ekanligimizga ishonamiz.

?280.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 200 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 200 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 200,000 / (135 - 125) = 20,000
Shuningdek, aksariyatdan katta sonlar bilan ishlaymiz. Kritik hajm 20,000 bo'ladi.
Mana shu yerda yashiringan misolimiz. Umid qilamiz, bu yordamli bo‘lishi mumkin bo‘lgan foydalantiruvchi ekanligimizga ishonamiz.

?281.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 170 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 170 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 170,000 / (135 - 125) = 17,000
Shunday qilib, kritik hajm 17,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan pasta bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?281.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 170 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 170 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 170,000 / (135 - 125) = 17,000
Shunday qilib, kritik hajm 17,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan pasta bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?282.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 180 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 180 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 180,000 / (135 - 125) = 18,000
Shunday qilib, kritik hajm 18,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan pasta bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?283.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 190 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 190 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 190,000 / (135 - 125) = 19,000
Shunday qilib, kritik hajm 19,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan pasta bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?284Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 210 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 210 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 210,000 / (135 - 125) = 21,000
Shunday qilib, kritik hajm 21,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan past bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?285.Quyidagi ishlab chiqarish ma'lumotlari mavjud: Doimiy xarajatlar - 220 ming y.e.; Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar - 125 y.e.; Birlik narxi - 135 y.e. Kritik hajmni aniqlang.
ChatGPT
Kritik hajmni aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:
Kritik hajm = Doimiy xarajatlar / (Birlik narxi - Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar)
Doimiy xarajatlar = 220 ming y.e. Ishlab chiqarish birligi uchun o‘zgaruvchan xarajatlar = 125 y.e. Birlik narxi = 135 y.e.
Kritik hajm = 220,000 / (135 - 125) = 22,000
Shunday qilib, kritik hajm 22,000 bo'ladi. Bu esa ishlab chiqarish birligi uchun minimal talabni ifodalaydi, agar sotuvlar bu miqdordan past bo'lsa, korxona zarar ko'radi.

?286.Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida materiallar qaytimini tahlil eting va tо‘g‘ri javobni kо‘rsating?
ChatGPT
Kechirasiz, siz jadval ma'lumotlarini kiritmaganingiz uchun materiallar qaytimini tahlil etib berolmayman. Agar siz jadval ma'lumotlarini yuborishingiz mumkin bo'lsa, menga uning asosida tahlil qilishga harakat qilaman va tо‘g‘ri javobni topishga harakat qilaman.

?287.Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida materiallar qaytimini tahlil qiling va hisobot yilidagisi uchun tо‘g‘ri javobni kо‘rsating?
ChatGPT
Kechirasiz, jadval ma'lumotlarini ko'rishim mumkin emas. Agar siz jadval ma'lumotlarini yuborishingiz mumkin bo'lsa, menga uning asosida materiallar qaytimini tahlil qilish va hisobot yilidagi to'g'ri javobni topishga yordam beraman. Iltimos, jadval ma'lumotlarini yuboring, shunda sizga qo'llanma berishim mumkin.

?288.Quyidagi jadval ma’lumotlari asosida materiallar qaytimini tahlil qiling va tо‘g‘ri javobni kо‘rsating?
ChatGPT
Kechirasiz, jadval ma'lumotlarini ko'rishim mumkin emas. Agar siz jadval ma'lumotlarini yuborishingiz mumkin bo'lsa, menga uning asosida materiallar qaytimini tahlil qilish va to'g'ri javobni topishga yordam beraman. Iltimos, jadval ma'lumotlarini yuboring, shunda sizga qo'llanma berishim mumkin.

?289.Quyidagilardan qaysi biri balans aktiv qismining 1 bо‘limida aks ettiriladi?
ChatGPT
Balans aktiv qismining 1-bölümü genellikle "Sabit Aktivlar" bölümüdür. Bu bölümde, şirketin uzun vadeli varlıkları yer alır. Örneğin, bina ve arazi, makine ve teçhizat, taşıtlar gibi varlıklar bu bölümde yer alabilir.

?290.Quyidagilardan qaysi biri balans aktivining 1 bо‘limiga tegishli?
ChatGPT
Balans aktivinin 1-bölümü genellikle "Dönen Varlıklar" veya "Cari Varlıklar" olarak adlandırılır. Bu bölümde, şirketin kısa vadeli varlıkları yer alır. Örneğin, nakit, stoklar, alacaklar gibi varlıklar bu bölümde yer alır.

?291.Quyidagilardan qaysi biri balans aktivining 2-bо‘limida aks ettiriladi?
ChatGPT
Balans aktivinin 2. bölümü genellikle "Duran Varlıklar" olarak adlandırılır. Bu bölümde, şirketin uzun vadeli varlıkları yer alır. Örneğin, taşınır olmayan varlıklar (patentler, ticari markalar), maddi duran varlıklar (makine ve teçhizat, binalar), maddi olmayan duran varlıklar (lisanslar, yazılım) gibi varlıklar bu bölümde yer alır.

?292.Quyidagilardan qaysi biri balans aktivining 2-bо‘limida aks ettirilmaydi?
ChatGPT
Balans aktivinin 2. bölümü "Duran Varlıklar" bölümüdür ve genellikle şirketin uzun vadeli varlıklarını içerir. Bu nedenle, kısa vadeli varlıklar (akımlı varlıklar) bu bölümde aks etmez. Kısa vadeli varlıklar genellikle 1. bölüm olan "Dönen Varlıklar" bölümünde yer alır. Buna örnek olarak, stoklar, alacaklar, nakit, banka hesapları gibi kısa vadeli varlıklar gösterilebilir.

?293.Quyidagilardan qaysi biri qiyin sоtiluvchi aktiv hisoblanadi?
ChatGPT
Qiyin sotiluvchi aktivlar, şirketin uzun vadeli varlıkları arasında yer alır ve genellikle kolaylıkla nakde dönüştürülemeyen veya satılamayan varlıkları ifade eder. Bu tür varlıklar, şirketin uzun vadeli faaliyetleri için kullanılan varlıklardır. Örnek olarak, taşınmazlar, fabrikalar, makineler, patentler, telif hakları gibi varlıklar gösterilebilir. Bu varlıkların değeri zamanla azalabilir ve satılması veya nakde dönüştürülmesi zor olabilir.

?294.Quyidagilardan qaysi biri tahlilning axborot manbai hisoblanmaydi?
ChatGPT
Quyidagilardan "Finansal tablolar" tahlilning axborot manbai hisoblanmaydi. Finansal tablolar, şirketin mali durumunu, faaliyetlerini ve nakit akışını gösteren ana kaynaklardan biridir. Bilanço, gelir tablosu ve nakit akış tablosu gibi finansal tablolar, şirketin performansını ve finansal sağlığını değerlendirmek için kullanılır. Bu tablolar, şirketin gelirleri, giderleri, varlıkları, borçları, nakit akışı ve karlılığı hakkında önemli bilgiler sağlar. Tahlilciler, finansal tablolardaki verileri analiz ederek şirketin mali durumunu anlamak, eğilimleri belirlemek ve gelecekteki performansı tahmin etmek için bu kaynağı kullanır.

?295.Quyidagilardan qiyin sotiluvchi aktivni toping.
ChatGPT
Quyidagi faktorlar qiyin sotiluvchi aktivlarga misol bo‘ladi:

  1. Tayanishga etarli bo‘lmagan inventarlar.

  2. Kechiktirilgan yoki zararlangan o‘rinlar, jihozlar yoki avtomobillar.

  3. Realizatsiyasi muammolangan yoki moliyalashtirilgan deb hisoblangan debitorlar.

  4. Realizatsiyasi kutilgan emasligi sababli yolg‘onlar yoki xavflangan moliyalanganlar.

  5. Realizatsiyasi qiyinliklarga duch kelgan yoki yanayamli deb hisoblangan vaqtingizni tugatgan mahsulotlar.

  6. O‘z ichiga xavflanish ihtimoli yuqori bo‘lgan to‘varlar.

Bu misollarda ko‘rsatilgan aktivlar qiyinliklarga duch kelishi, sotishda qiyinchiliklar va ziyanlar yuzaga kelishi uchun qiyin sotiluvchi aktivlar hisoblanadi.

?296.Quyidа bеrilgаn bаlаnsning qаysi mоddаsi хususiy kаpitаl tаrkibigа kirаdi?
ChatGPT
Ko‘rsatilgan balansning quyidagi moddalari xususiy kapital tarkibiga kiradi:

  1. Ustav kapitali: Korxona tashkil topganida egasining kiritgan mablag‘.

  2. Qo‘shilgan kapital: Korxona faoliyat davomida hissadorlar tomonidan kiritilgan mablag‘lar.

  3. Qarzdorlik kaptali: Korxonaning jamoatchilikka yoki tashkilotlarga qarzi bo‘lgan mablag‘lar.

  4. Rezerv kaptali: Korxona tomonidan ajratilgan mablag‘lar, moliyaviy mustaqillikni ta’minlash maqsadida ishlatiladi.

  5. Zarur hisob: Moliyaviy hisoblash va hisob-faktura faoliyati uchun ajratilgan mablag‘lar.

Bu moddalar korxona balansining xususiy kapital tarkibini ifodalayadi va korxonaning moliyaviy pozitsiyasini tushuntiradi.

?297.Quyidа bеrilgаn аylаnmа mаblаg‘lаrning qаysi biri sеkin sоtilаdigаn аktiv hisоblаnmаydi?
ChatGPT
Quyidagi aylantmalar (mablag‘lar)dan qaysi biri sеkin sotiluvchi aktiv hisoblanmaydi:

  1. Аksiyalаr: Korxonaning boshqaruvchi organlarga, hissadorlarga yoki ulkan hissadorlik tashkilotlarga egasi bo‘lgan mablag‘lar.

  2. Маhmullar: Korxona tomonidan ishlab chiqarilgan va sotuv uchun tayyorlangan mahsulotlar.

  3. Kо’chirib olinаyоtgan lоgоtоplаr: Korxona logotipini yoki brendini ta’minlash maqsadida ishlab chiqarilgan mablag‘lar.

  4. Аwаzе vа mаrkаzlаr: Korxona tomonidan ishlab chiqarilgan va sotuv uchun tayyorlangan reklam materiallari va markazlar.

  5. Мuаmlаt mablag‘lаri: Korxona bilan boshqalarni bog‘lash va bog‘lanish uchun sarflangan mablag‘lar, masalan, moliyaviy konsultatsiyalar uchun to‘lovlar.

Bu mablag‘lar sеkin sotiluvchi aktivlar hisoblanmaganligi uchun balansda boshqa passiv hisoblanadi yoki mavjud emasligi mumkin.

?298.Qаysi jаvоbdа likvidlilik kоeffisiеntlаri tо‘liq vа tо‘g‘ri kо‘rsаtilgаn?
ChatGPT
Aniq javoblar quyidagilardir:

  1. Likvidlilik koeffitsiyenti (Аbsоlute Likvidlilik): Ко‘rsatkich, xalqaro qўshimcha ко‘rsatkichlar bеrilgan hоldа, аktivlаrning to‘g‘ri mablag‘ini bаzа оlаn vа likvidlik dаrаjlаri bо‘yicha hisоblаsh uchun fоydаlаnilаdi. Bu koeffitsiyent miqdorlar yoki mablag‘lar orqali ifodalanadi.

  2. Bеdоriy likvidlilik koeffitsiyenti (Currеnt Likvidity): Ко‘rsatkich, корхона tо‘lovlаri, tаlаbа qilinаyоtgan mаjmоа sаrfi, оzоdlik kо‘rsatkichlаri, mоl оqimlаri kо‘rsatkichlаri kabi mаlumоtlаrdan fоydаlаnib, bir уillik hisоblаsh davrigа oid bо‘limni ifоdаlаydi. Bеdоriy likvidlilik koeffitsiyenti qўshilgan va unchоqlаshgan lоngliklik mаlumоtlаri оsidа о‘tkаzilаdі.

  3. Оmmаviy likvidlilik koeffitsiyenti (Quick Likvidity): Ко‘rsatkich, корхона tо‘lovlаri, мuаmmоlаr, уulduzlаrni quvvatlash pul оqimi, mоl оqimlаri, аksiylаr vа tаlаbа qilinаyоtgan mаjmоа sаrfi mаlumоtlаridаn фоydаlаnіb, о‘zга оzоdlаshgаnликlіkлік koeffitsiyentlаrини таfsиллантириш маqsadida ишловчланади.

  4. Kо‘pауuvchan likvidlilik koeffitsiyenti (Аcid Tеst Likvidity): Ко‘rsatkich, аксиялар, кредит олиш карзлари, бошқа активлар ва муоммолар маълумотлари асосида активлар тўлиқликлиги ва бошқа фоизларга асосланган муоммоларни тақсимлаш учун фойдаланилади.

Мasalan, ҳар бир кoeffitsiyent, маълум бошқарув органи томонидан белгиланади ва молиявий аниқламаларга асосланади. Кэтэгор

Rentabellik
ChatGPT
Rentabellik, bir şirketin yatırımlarından elde ettiği karlılığı ölçen bir finansal performans göstergesidir. Şirketin faaliyet sonuçlarını değerlendirmek ve yatırımcılara, hissedarlara ve diğer ilgili taraflara karlılık hakkında bilgi vermek amacıyla kullanılır.
Rentabellik genellikle şirketin net gelirine veya karına göre hesaplanır ve genellikle oransal bir değer olarak ifade edilir. Farklı rentabilite ölçüleri arasında şunlar bulunur:

  1. Brüt Kar Marjı (Gross Profit Margin): Şirketin satış gelirleri üzerinden brüt karını ne kadar başarılı bir şekilde elde ettiğini gösterir. Brüt kar marjı, brüt karın net satışlara oranı olarak hesaplanır.

  2. Faaliyet Kar Marjı (Operating Profit Margin): Şirketin faaliyetlerinden elde ettiği karlılığı ölçer. Faaliyet kar marjı, faaliyet karının net satışlara oranı olarak hesaplanır.

  3. Net Kar Marjı (Net Profit Margin): Şirketin net gelirine göre karlılığını ölçer. Net kar marjı, net karın net satışlara oranı olarak hesaplanır.

Bu rentabilite ölçümleri, şirketin mali performansını değerlendirmek ve karlılık düzeyini anlamak için kullanılır. Ancak her bir ölçütün farklı avantajları ve kısıtlamaları vardır ve tek başına yeterli bir bilgi sağlamayabilir. Bu nedenle, genellikle birlikte kullanılarak daha kapsamlı bir değerlendirme yapılır.

?300.Rentabellikka ta'sir qiladigan ichki omillar:
ChatGPT
Rentabellik, şirketin karlılığını etkileyen çeşitli iç faktörlere bağlı olabilir. İşte rentabellik üzerinde etkili olabilecek bazı önemli iç faktörler:

  1. Verimli Üretim: Verimli bir üretim süreci, işletmenin maliyetleri düşürerek karlılığını artırabilir. Verimli üretim, hammaddelerin etkili kullanımını, verimli iş gücü yönetimini ve üretim süreçlerinin optimize edilmesini içerir.

  2. Maliyet Kontrolü: İşletmenin maliyetlerini etkin bir şekilde kontrol etmesi ve azaltması, rentabilite üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir. Maliyet kontrolü, giderlerin izlenmesi, gereksiz masrafların önlenmesi ve verimli kaynak kullanımı gibi faktörleri içerir.

  3. Fiyatlandırma Stratejisi: Doğru fiyatlandırma stratejisi, işletmenin ürün veya hizmetlerini rekabetçi bir şekilde piyasaya sunarak karlılığını artırabilir. Fiyatlandırma stratejisi, maliyetleri, talebi, rekabeti ve müşteri değerlendirmelerini dikkate alarak belirlenmelidir.

  4. Verimli Stok Yönetimi: Stok yönetimi, işletmenin stok seviyelerini optimize etmesini ve stok maliyetlerini düşürmesini sağlar. Verimli stok yönetimi, stok fazlalığının önlenmesi, envanter döngü hızının artırılması ve stok kayıplarının minimize edilmesini içerir.

  5. Satış ve Pazarlama Faaliyetleri: Etkili satış ve pazarlama stratejileri, işletmenin satışlarını artırarak karlılığını olumlu yönde etkileyebilir. Doğru hedef kitleye ulaşma, müşteri memnuniyeti sağlama, marka bilinirliği ve rekabet avantajı yaratma gibi faktörler satış ve pazarlama faaliyetlerinde önemlidir.

  6. İşletme Verimliliği: İşletmenin verimliliği, çalışanların performansı, iş süreçlerinin etkinliği, zaman yönetimi ve kaynakların doğru kullanımı gibi faktörlere bağlıdır. Verimli bir işletme, kaynakları daha etkili bir şekilde kullanarak karlılığı artırabilir.

Bu iç faktörler, şirketin rentabilitesini etkileyen önemli unsurlardır. İşletme yönetimi, bu faktörleri dikkate alarak iş süreçlerini optimize etmeli, maliyetleri kontrol etmeli ve etkili stratejiler geliştirmelidir.

?301.Rentabellikka ta'sir qiladigan tashqi omillar:
ChatGPT
Rentabellik, şirketin karlılığını etkileyen çeşitli dış faktörlerden etkilenebilir. İşletmenin faaliyet gösterdiği pazar koşulları, rekabet durumu ve makroekonomik faktörler gibi etkenler, rentabilite üzerinde önemli bir rol oynayabilir. İşte rentabiliteye etki edebilecek bazı önemli dış faktörler:

  1. Pazar Talebi: İşletmenin faaliyet gösterdiği pazardaki talep seviyesi, satış hacmi ve gelirler üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olabilir. Güçlü bir pazar talebi, işletmenin ürün veya hizmetlerini daha iyi bir fiyatla satabilmesini ve karlılığını artırmasını sağlayabilir.

  2. Rekabet Durumu: İşletmenin faaliyet gösterdiği sektördeki rekabet düzeyi, fiyatlandırma gücü ve kar marjları üzerinde etkili olabilir. Rekabetin yoğun olduğu bir pazarda, işletmenin rekabetçi bir avantaja sahip olması ve fiyatlandırma stratejilerini etkin bir şekilde uygulayabilmesi önemlidir.

  3. Tedarik Zinciri ve Maliyetler: İşletmenin tedarik zinciri yönetimi, malzeme tedariki, lojistik ve üretim süreçleri gibi faktörler, işletmenin maliyet yapısını etkileyebilir. Tedarik zincirindeki verimlilik ve maliyet kontrolü, işletmenin karlılığını artırmada önemli bir rol oynar.

  4. Vergi ve Yasal Düzenlemeler: Vergi politikaları ve yasal düzenlemeler, işletmenin karlılığı üzerinde etkili olabilir. Vergi oranları, vergi teşvikleri veya yasal sınırlamalar gibi faktörler, işletmenin net kar marjını ve sonuçta rentabilitesini etkileyebilir.

  5. Ekonomik Koşullar: Makroekonomik faktörler, işletmenin karlılığını etkileyebilir. Ekonomik büyüme, enflasyon, faiz oranları ve döviz kurları gibi faktörler, işletmenin satış hacmini, maliyetlerini ve karlılığını etkileyebilir.

  6. Teknolojik Gelişmeler: Teknolojik yenilikler, işletmenin verimliliğini artırabilir ve rekabet avantajı sağlayabilir. İleri teknolojiye sahip olmak, işletmenin üretim süreçlerini optimize etmesine ve maliyetleri düşürmesine yardımcı olabilir.

Bu dış faktörler, işletmenin rentabilitesini etkileyen önemli unsurlardır. İşletme yönetimi, bu faktörleri dikkate alarak stratejilerini oluşturmalı, pazardaki değişikliklere adapte olmalı ve rekabet avantajı elde etmek için uygun önlemleri almalıdır
?302.Retrospektiv tahlil deganda nima nazarda tutiladi?
ChatGPT
Retrospektif tahlil, geçmişe yönelik bir analiz veya inceleme anlamına gelir. Bir olayın veya durumun gerçekleştiği zamanda mevcut olan verileri kullanarak geçmişe yönelik bir değerlendirme yapmayı içerir. Retrospektif tahlil, geçmişteki eylemleri, kararları ve sonuçları analiz etmek için kullanılır ve gelecekteki stratejik planlama veya karar verme süreçlerine yol gösterici olabilir.
Retrospektif tahlilin temel amacı, geçmişteki deneyimleri anlamak, neden-sonuç ilişkilerini belirlemek ve gelecekteki performansı iyileştirmek için dersler çıkarmaktır. Bu tür bir analiz, işletmelerde karar verme süreçlerini iyileştirmek, hataları tekrarlamamak ve başarı faktörlerini tanımak için önemli bir araç olabilir.
Retrospektif tahlil, finansal performans, operasyonel verimlilik, müşteri memnuniyeti veya proje yönetimi gibi çeşitli alanlarda uygulanabilir. Geçmişteki verilere dayanarak trendleri, zayıf noktaları, başarı faktörlerini ve iyileştirme alanlarını belirlemeye yardımcı olur.
Bu tür bir analiz, işletmelerin geçmişteki performanslarını değerlendirmelerine, başarılı stratejileri belirlemelerine, hataları düzeltmelerine ve gelecekteki kararlarını daha sağlam temellere dayandırmalarına yardımcı olur.

?303.Sekin sotiluvchi aktivlar deganda nimani tushuniladi?
ChatGPT
Sekin sotiluvchi aktivlar, işletmenin kısa süreli ve hızlı bir şekilde nakde dönüştürebileceği varlıkları ifade eder. Bu, işletmenin günlük operasyonlarını sürdürebilmesi için gereken likiditeyi sağlamak amacıyla kullanılan varlıklardır.
Sekin sotiluvchi aktivlar genellikle şunları içerebilir:

  1. Nakit: İşletmenin kasasında bulunan nakit para.

  2. Banka hesapları: İşletmenin bankalardaki hesaplarındaki likidite.

  3. Kısa vadeli yatırımlar: İşletmenin kısa vadeli olarak değerlendirebileceği menkul kıymetler veya para piyasası enstrümanları.

  4. Alacaklar: Müşterilerden tahsil edilebilir hale gelmiş alacak miktarı.

  5. Stoklar: İşletmenin hızlı bir şekilde satabileceği ürünlerin veya hammadde/malzeme stoğu.

  6. İleri ödemeler: İşletmenin önceden ödeme yaptığı ve gelecekteki hizmet veya mal teslimi karşılığında alacaklı olduğu tutarlar.

Sekin sotiluvchi aktivlar, işletmenin likidite ihtiyaçlarını karşılamak, acil durumları yönetmek ve operasyonlarını sürdürebilmek için önemlidir. İşletmenin sekin sotiluvchi aktivlerinin yeterli olması, finansal sağlamlığını ve toplam varlık yönetimini etkileyebilir.

?304.Sifat ko‘rsatkichlariga misollar:
ChatGPT
Sifat ko'rsatkichlar, bir işletmenin mali durumunu, performansını ve faaliyetlerini değerlendirmek için kullanılan ölçütlerdir. İşletmelerin finansal tablolarında yer alan çeşitli sifat ko'rsatkichları bulunmaktadır. İşte bazı örnekler:

  1. Karlılık Oranları:

    • Brüt kar marjı: Satışlardan elde edilen brüt karın, satış gelirlerine oranı.

    • Net kar marjı: Net karın, satış gelirlerine oranı.

    • Operasyonel kar marjı: Operasyonel faaliyetlerden elde edilen karın, satış gelirlerine oranı.

  2. Likidite Oranları:

    • Akışkan Oranı: Akışkan varlıkların, kısa vadeli borçlara oranı.

    • Hızlı Oran: Akışkan varlıklar ile stokların, kısa vadeli borçlara oranı.

    • Cari Oran: Akışkan varlıkların, kısa vadeli borçlara oranı.

  3. Borçluluk Oranları:

    • Borçluluk Oranı: Toplam borçların, özsermayeye oranı.

    • Finansal Kaldıraç Oranı: Toplam borçların, özsermayenin birkaç katına oranı.

    • Borç Ödeme Oranı: Faiz ve anapara ödemelerinin, net faaliyet gelirlerine oranı.

  4. Aktif Yönetimi Oranları:

    • Varlık Devir Hızı: Satışların, ortalama varlıklara oranı.

    • Stok Devir Hızı: Satışların, ortalama stoklara oranı.

    • Alacak Devir Hızı: Satışların, ortalama alacaklara oranı.

Bu sadece bazı örneklerdir ve işletmenin sektörüne, ölçeğine ve diğer faktörlere bağlı olarak farklı sifat ko'rsatkichları kullanılabilir. Her bir sifat ko'rsatkici, işletmenin belirli bir yönünü ölçmeye ve analiz etmeye yardımcı olur.

?305.Sof foydani miqdori qanday aniqlanadi?
ChatGPT
Sof foyda, bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam kar miktarını ifade eder. Sof foyda miktarı, işletmenin gelirleri ve giderleri arasındaki farktan elde edilir. Sof foydanın miktarını belirlemek için aşağıdaki formül kullanılabilir:
Sof Foyda = Toplam Gelir - Toplam Gider
Toplam gelir, işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirleri ifade eder. Bu gelirler, satış gelirleri, faiz gelirleri, kira gelirleri gibi çeşitli kaynaklardan elde edilebilir.
Toplam gider ise işletmenin belirli bir dönemde yaptığı tüm giderleri ifade eder. Bu giderler, işletmenin maaş giderleri, kira giderleri, malzeme maliyetleri, faiz giderleri gibi çeşitli kalemlerden oluşabilir.
Bu formül kullanılarak işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam gelir ve giderler hesaplanarak sof foyda miktarı bulunabilir. Sof foyda, işletmenin performansını değerlendirmek ve karlılığını ölçmek için önemli bir göstergedir.

?306.Sof tushum tо‘g‘risidаgi mа’lumоtlаr qаysi hisоbоt shаklidа kо‘rsаtilаdi?
ChatGPT
Sof tushum (net kar), bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam gelirlerden giderlerin çıkarılmasıyla elde edilen kar miktarını ifade eder. Sof tushumun doğru şekilde gösterildiği mali tablo, genellikle gelir tablosu veya kâr ve zarar tablosu olarak adlandırılır. Bu mali tablo işletmenin gelirlerini, giderlerini ve karını ayrıntılı bir şekilde gösterir.
Gelir tablosu genellikle aşağıdaki şekilde gösterilir:

Yüklə 0,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
    Ana səhifə
Psixologiya