Kasbiy kompetentlikni shakllantirishning pedagogik asoslari

Pedagogik texnologiyaning o‘ziga xos xususiyati

  shundan  iboratki,  unda  o„quv 

maqsadlariga  erishishni  kafolatlaydigan  o„quv  jarayoni  loyihalashtiriladi  va  amalga 

"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842

November 2021 / Volume 2 Issue 11

www.openscience.uz

988

---

oshiriladi. 

Texnologik 

yondoshuv, 

eng 

avvalo, 

tasvirlash 

emas, 

balki 

loyihalashtirilgan  natijalarni  amalga  oshirish  imkonini  beruvchi  amaliy  ko’rsatmali 

tuzilmada o’z ifodasini topadi. Maqsadga yo’naltirilganlik, oraliq natijalarni tashxisli 

tekshirib  borish,  ta’limni  alohida  o’qitish  lavhalariga  ajratish  kabi  usullar  hozirgi 

kunga  kelib  qayta-qayta  takrorlash  mumkin  bo’lgan  ta’lim  texnologiyasi  g’oyasida 

mujassamlangan. 

U asosan o’z ichiga quyidagi omillarni oladi: 

Ta’limda umummaqsadning qo’yilishi;

 

tuzilgan umummaqsaddan aniq maqsadga o’tish;

 

o’quvchilarning bilim darajasini dastlabki (tashxisli) baholash;

 

Ta’limga  texnologik  yondoshuv

. 

Tarbiyalash  texnologiyasi

  -  nisbatan  yangi 

atama  bo’lishiga  qaramay,  rivojlangan  mamlakatlarda  keng  tarqalgan.  Tarbiyalash 

texnologiyasi  yoshlar  bilan  tarbiyaviy  ishlarning  g’oyasi,  mazmuni,  tarkibini  emas, 

balki  bu  sohadagi  hukumat  ishlab  chiqqan  maqsad  va  vazifalarni  samarali  amalga 

oshirish  bilan  shug’ullanadi.  Tarbiyalash  texnologiyasi  mo’ljallangan  tarbiyaviy 

maqsadga  samarali  erishuvni  ta’minlovchi  vositalar  majmuasini  ko’rib  chiqadi.  Shu 

bois  professor-o’qituvchilar  uchun  har  tomonlama  rivojlangan  yuqori  intellektual  va 

ma’naviy  barkamol  fuqaro  shaxsini  shakllantirishga  qaratilgan  talabalarni  hukumat 

siyosatiga muvofiq tarbiyalash texnologiyalarini egallashi dolzarbdir. 

Zamonaviy  tarbiyalash  texnologiyasi

  -  har  tomonlama  yondoshuvni  amalga 

oshiradi  va  quyidagi  majburiy  talablarga  rioya  qiladi;  Tarbiyalanuvchilarga  3 

yo’nalish bo’yicha ta’sir etiladi - tafakkuriga, sezgilariga va xulqiga. 

Shaxsning  ma’lum  sifatlari  amaldagi  tarbiyaviy  ishlar  majmui  orqali  hosil 

qilinadi.  Bu  ishlar  yaqqol  ko’rinishdagi  ko’p  yoqlik  bo’lishi,  bir  vaqtning  o’zida 

aqliy,  jismoniy,  xulqiy,  estetik  va  mehnat  tarbiyasini  uzviyligi  asosida  olib  borishi 

zarur.  Har  yoqlama  yaxlit  tarbiyaviy  yondashuv  tarbiyachining  tizimli  munosabatini 

va  boshqaruvini  taqoza  qiladi.  Boshqaruv  tarbiya  jarayonida  ishtirok  etuvchi  tashqi 

va ichki omillarni va ularning o’zaro ta’sirini inobatga olingandagina muvaffaqiyatli 

bo’lishi  mumkin.  Shu  bois,  u  omillar  haqida  aniq  tasavvurga  ega  bo’lishi  zarur. 

«Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»da  zamonaviy  pedagogik  texnologiyalarni  joriy 

qilish  va  o’zlashtirish  zarurligi  ko’p  marta  takrorlanib,  ularni  o’quv  muassasalariga 

olib  kirish  zarurligi  uqtirilgan.  Respublikamizning  taniqli  olimlari  ilmiy  asoslangan, 

mintaqamizning 

ijtimoiy-pedagogik 

sharoitiga 

moslashgan 

pedagogik 

texnologiyalarni  yaratish  va  ularni  ta‟lim-tarbiya  amaliyotida  qo’llashga 

intilmoqdalar. 

O’quv-tarbiya ishlari jarayonida talaba yoshlarni ijodiy fikrlashga, o’zgaruvchan 

vaziyatlarga o’rgatish, erkin raqobat asosida faoliyatni tashkil etish hamda talabalarni 

axborot  texnologiyalari,  elektron  darsliklar,  versiyalar  va  multimedialardan  amaliy 

mashg’ulotlarda  foydalanishi  muhimdir.  Bu  esa  talabalarda  mustaqillik,  erkin 

"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842

November 2021 / Volume 2 Issue 11

www.openscience.uz

989

---

fikrlashni tarbiyalashni, o’quv faoliyatini tahlil qilishni, istiqbolda kasbiy mahorat va 

kompyuter  savodxonligini  orttirish  bo’yicha  rejalarini  aniq  belgilashiga  erishishni 

ularning ichki ehtiyojiga aylantirish talab etiladi.