D im n ə dedi: - A ta -b a b a la rım ız dünya h a d is ə lə ri h a q q m d a e lə h ik -
m ə t y o x d u r ki, d e m ə m iş o lsu n la r v ə onları ax tarıb ta p m a q ü ç ü n b iz
z ə h m ə t ç ə k ə k . Ç o x d a n d e y ib lə r ki, ad am ın işi g ə tirm ə y ə n d ə o, n ə
q ə d ə r ağ ıllı olsa v ə n ə q ə d ə r ço x fık irləşib ö zü n ü fə la k ə td ə n q u r ta r -
m a q is tə sə , o q ə d ə r te z b ə la y a d ü şər. Ş ahlara x id m ə t ed ib s ə la m ə t q a l-
m a q a rz u su n d a o lm aq, b ə d x a h v ə şə r ad a m la rın n ə sih ə tin i s ə a d ə t a ç a rı
h esab e tm ə k - su ü z ə rin d ə y azı y azm aq v ə tu fa n lı h a v a d a sa m a n s o -
v u rm aq kim i şeydir. Ş ah q u llu ğ u n d a doğru d an ışan , şahla d ili b ir, ilq arı
b ir olan a d am ın q o rx u su d a ço x olar. Ç ünki şah ın h ə m d o stları, h ə m d ə
d ü ş m ə n lə rin b elə a d a m m rə q ib in ə çev rilirlər: d o stlar h ə s ə d , q ib tə , ş ə n
v ə şö v k ət, m ə n sə b v ə d ə r ə c ə ü z ü n d ə n , d ü ş m ə n lə r - ö lk ə n i id a rə e t-
m ə k v ə d ö v lə t iş lə rin d ə şah a y ax şı m ə s lə h ə t v e rm ə k v ə ağ ıllı tə d b ir
g ö rm ə k ü zü n d ən . B u n a g ö rə d ir k i, h ə q iq ə ti d ə rk e d ə n a d a m la r b u v ə -
fasız d ü n y a d a n ü z d ö n d ə rir, o n u n eyş v ə iş rə td ə n , k e f v ə lə z z ə tin d ə n
ə l çək ir, in z iv a v ə tə n h a lığ ı - in san lara q ay n a y ıb q arışm aq d an ; x a liq ə
ib a d ə t e tm ə y i - m ə x lu q a x id m ə t e tm ə k d ə n ü stü n tu tu rlar. Ç ü n k i ib a -
d ə td ə ə d a lə ts iz liy ə y o l v e rilm ə z . O rad a y a x şılıq ü stü n d ə c ə z a lan d ırıb ,
ib a d ə t m ü q a b ilin d ə ə z a b v e rm ə z lə r. İn san ların işi isə ə k s in ə d ir. B u -
ra d a h ə r şeyi b ir-b irilə q arışd ırırlar. B ə z ə n c a n ilə ri sad iq , ü rə k d ə n
x id m ə t e d ə n ad am lar k im i q ə b u l edib m ü k afatlan d ırır, b ə z ə n isə sadiq
v ə x e y irx a h ad am ları cə z a lan d ırırla r. İn sa n la rın fıkri y an lışlı, işi n ö q -
sanlı olur, o n lar x eyir ilə şə rə fə rq qoym urlar. Y axşı və x o şb ə x t şah odur
ki, on u n tə d b irlə ri h ə q iq ə tə y a x ın , tə h riflə rə u z a q olsun. D a x ili qorxu,
za h iri eh tiy ac x a tirin ə n a h a q q an tö k m əsin . P ad şah ların ə n b ə y ə n ilm iş
x a s iy y ə tlə rin d ə n biri o d u r ki, öz x id m ə tin d ə o la n a d a m la rın d ü z g ü n -
lü y ü n ə v ə s ə m im iliy in ə g ö rə onları ə z iz lə y ib q a y ğ ısın a q alsın. Şah özü
y ax şı b ilir v ə b u rad a o la n la r d a tə sd iq ed ə b ilə rlə r ki, m ə n im lə ö k ü z
ara sm d a e lə b ir n a ra z ıh q , to q q u şm a, köhnə ə d a v ə t v ə d ü şm ə n ç ilik yox
idi ki, b e lə b ir b ə d b ə x tliy ə sə b ə b olsun. Ş ə trə b a n ın elə b ir v ə z ifə s i yox
idi ki, o n a q ib tə e d əm . E lə b ir p is lik e tm ə m işd i ki, n ifrə tə s ə b ə b ola.
M ə n b ild iy im i şaha d ey ib öz v ic d a n borcum u y e rin ə yetird im , şah m ə -
n im sö z lə rim in doğru o ld u ğ u n u , id d ialarım ın d ü z g ü n lü y ü n ü sın aq d an
k e ç ird ik d ə n sonra öz ə q li v ə şə x si irad əsi ilə b u işi g ö rm ü şd ü r. İndi b ir
ço x fitn ə k a r v ə xain ad a m la r, şah ın d ü şm ən v ə rə q ib lə ri m ə n im b u s ə -
m im iliy im d ə n q o rx u y a d ü şü b ə lb ir olm uş v ə m ə n im q am m ı ax ıtm aq
q ə ra rın a g ə lm işlə r... H ə r h ald a, g ü m an e tm irə m ki, m ə n im y aşam ağ ım
şa h m narahatlığına səb ə b ola v ə b u x id m ə tlə rim m ü q ab ilin d ə m ü k a fa t
o la ra q qətlim ə fərm an verə.
Ş ir b u sözləri eşitdikdə dedi: - D im n ə n in işini y o x lay ıb q u rta ra n a
q ə d ə r onu qazıların ix tiy arın a v erin. Ç ü n k i c ə z a la n d ırm a q lazım o lan
y e r lə r d ə m əsələ tam am ilə ay d ın laşd ırılıb tə q siri sü b u t e d ilm əm iş,
e h tim a lı h əq iq ət hesab edib h ö k m çıx a rm a ğ a ə d a lə t, in s a f v ə v ic d a n
y o l v e rm ir.
D im n ə dedi: - H ansı ə d a lə tli v ə v ic d a n lı qazı p ad şa h m ağıl v ə
k a m a lın d a n , ə d a lə t v ə k ə ra m ə tin d ə n d ah a in saflı m ü n s if ola b ilə r?
Ş a h m verdiyi ə m rə n ə ru zig ar etiraz ed ə b ilə r, n ə ç ə r x i- f ə lə k o n u geri
q a y ta ra bilər.
Nə fərman verərsə böyük hökmdar,
İcraya hazırdır onu ruzigar.
Ş a h onu bilm əlidir ki, şü b h ələri aradan qald ırm aq v ə h ə q iq ə ti o rtay a
ç ıx a rm a q üçün təd q iq at ap an b c id d -c ə h d g ö stə rm ə k d ə n dah a dü zg ü n b ir
y o l o la b ilm əz v ə m ə n əm in ə m ki, bu iş layİq olduğu kim i yoxlanılsa,
m ə n ş a h ın q ə z ə b in d ə n x ilas o la ra m v ə b ə r a ə t q az a n a ram . S ə -
m im iy y ə tim in çoxluğu, səd aq ətim in h əd sizliy i v ə rəftarım m d ü z g ü n -
lü y ü m e y d an a çıxar. L akin m ə n im bir x ah işim vardır: ə m r ed əsin iz ki,
m ə n im işim i çox ciddi yoxlasınlar, çünki ta m cid d iy y ət g ö stə rm ə d ə n v ə
s ə y e tm ə d ə n daşdan od alm aq olm az. Ə g ə r m ə n ö z ü m d ə bir günah
b ils ə y d im , işim in b elə ciddi y o x lan ılm asın a tək id etm əzdim . M ə n
a rx a y ın a m ki, bu təh q iq at m ən im nə q ə d ə r səd aq ətli oldu ğ u m u aşk ara
ç ıx a ra c aq d ır. Ətri olan şeylər sə p ə lə n d ik d ə o n u n qoxusu ətrafa d ah a tez
y a y ıla r. M ənim bu işdə b alaca b ir təq sirim olsaydı, fü rsət v a r ik ən qaçıb
g e d ə r , şahın x id m ətin d ə qalıb b u b əlanı g ö zləm əzd im . Ü m id ed irəm ki,
m ə n im işim ə d a lə tlə y oxlanılacaq, onda q ə rə z v ə ü zg ö rd ü lü y ə yol
v e rilm ə y ə c ə k d ir. X ahiş edirəm , şah buyursun, işin gedişi h aqqında h ə r
g ü n o n a m əlum at versinlər. Ş ah q ə lə b ə lə r aynası, z ə fə rlə r güzgüsü,
d ü n y a m n bəzəyi olan öz ağıl v ə kam alı ilə o n la n g ö tü r-q o y etsin. B u
z a m a n m ənim haqqım da olan əsassız şü b h ə lə r aradan qalxar, öküzün
ö ld ü rü lm ə sin d ə m ə n im heç b ir g ü nahım olm ad ığ ı aydm laşar...
A x ı m ə n n ə üçün b e lə b ir x ə y a n ə t e tm ə li idim ? M ə n e lə bir m ö v q e
v ə m ə n s ə b sahibi d e y ilə m ki, q u d u rğ a n lıq ed ib d ah a b ö y ü k v ə z ifə ta -
m a h ın a v ə yüksək m ə q a m la r h ə v ə s in ə d ü şə m . N ə q ə d ə r ki, m ə n şah ın
x id m ə tin d ə qulluq e d irə m , o n u n d ü n y ad a şö h rə t ta p m ış ə d a lə t v ə
Dostları ilə paylaş: |