Kásiplik tálim” baǵdarı 2-kurs 302-22topar studenti Karamatdinova Aydınnıń Elektronika hám sxemalar I

Parallel terbelis konturları:
Energiya deregine elementlerdiń jalǵanıw túrine qaray terbelis konturları izbe-iz (energiya deregi induktivlik hám sıyımlılıqǵa izbe-iz jalǵanǵan ) hám paralel terbelis konturlarına bólinedi (energiya deregi reaktiv elementlerge paralel jalǵanǵan).
Óz ornında tok rezonansi induktivlik hám sıyımlılıqlar paralel jalǵanǵan elektr shınjırlarında gúzetiledi.
Radiotexnikada bunday konturlar paralel terbelis konturları dep ataladı.
Tok rezonansi jaǵdayı elektr shınjırınıń bir bólegindegi induktiv ótkezgishlik shınjırınıń basqa bólegindegi paralel jalǵanǵan sıyımlılıq ótkiziwsheǵligi menen ańlatıladı. (kompensiruyetsya).
Nátiyjede shınjırdıń ushlarındaǵı reaktiv ótkizgishlik hám reaktiv quwat nolge teń boladı.
Tok rezonansi hádiysesin paralel jalǵanǵan ápiwayı terbelis konturı arqalı ańlatıladı:



1-súwret. Parallel jalǵanǵan R, L hám C
Bunday sxemada kompleks qarsılıq tómendegishe ańlatpalanadı:

Rezonans penen chastota bolsa tómendegishe ańlatpalanadı:

Kórilip atırǵan konturdıń izbe-iz terbelis konturınıń muǵdarına keri bolǵan muǵdar arqalı ańlatpalanadı.

Rezonans jaǵdayında derekten kiyatırǵan tok tómendegishe ańlatpalanadı:

Tok rezonansında paralel terbelis konturında konturdıń tolıq ótkezgishligi minimum bahaǵa teń boladı, yaǵnıy kirisiw qarsılıgı maksimal bahaǵa teń boladı.

2.-súwret.
Bul jaǵdayda derekten kiyatırǵan tok kem muǵdarǵa teń boladı, yaǵnıy

Induktiv hám sıyımlılıq elementlerindegi toklar muǵdar tárepten teń, lekin belgileri bir birine qarama qarsı ańlatpalanadı.

Alınǵan aqırǵı formuladan kelip shıǵıp paralel terbelis konturınıń induktivlik hám sıyımlılıq elementlerindegi toklarǵa hám ulıwma (jıyındı) tok muǵdarlarına salıstırǵanda márteli (pútkil sanlarǵa bóliniwshi) bahaǵa teń boladı.
Konturdıń haqıyqıylıǵı birden úlken bolsa, yaǵnıy Q>1 kontur daǵı toklar muǵdar tárepten ulıwma tok muǵdarınan asıp ketedi, sol sebepli de paralel terbelis konturlaridagi rezonans penen jaǵdayı tok rezonansi dep júritiledi.
Tok rezonansi jaǵdayında konturda induktiv hám sıyımlılıq elementleri ortasında energiyanıń úzliksiz almasınıwı júz beredi. Eger paralel terbelis konturı bir birine paralel jalǵanǵan induktiv hám sıyımlılıq elementlerinen shólkemlesken bolsa onıń kirisiw qarsılıgı júda úlken muǵdarǵa iye boladı hám derekten tok konturǵa kelmey qaladı.
Konturdaǵı baslanǵısh energiya muǵdarı sarplanbasa magnit hám elektr maydanları ortasında gezek menen bólistirilip baradı. Derek toktan úzip qoyılsa konturdaǵı terbelis jaǵdayı sheksiz dawam etip barǵan bólar edi.
BUNDAY KONTUR IDEAL KONTUR dep ataladı, sebebi paralel jalǵanǵan induktivlik hám sıyımlılıq elementlerindegi energiya joǵaltıwın itibarǵa almaydı.