L ü Ğ Ə t V ə e n s I k L o p e d I y a L a r

K Ö V R Ə K LİK -B Ə R K LİK   _________
KÖVRƏKLİK  -   BƏRKLİK  Mon  bır
qranitəm  ki.  hor  parçamda  duyulur;  bərk­
liyi nr,  döyüşlərdə  bərkliyim;  ülfətdə  köv­
rəkliyim (R.Rza).
KÖVRƏLMƏK  -   BƏRKİMƏK  Səfər 
tez-tez  kövrəlirdi  (İ.Tapdıq);  Biz  mübari­
zədə böyüyüb hərkimişik (Ə.Voliycv).
KÖVRƏLM ƏK  -   SƏRTLƏŞM ƏK 
Qəhərlənir,  çox  kövrəlirəm  (M.Rahim); 
Çoban  Kərəm  yenidən  sərtləşdi  (M.İbra­
himov).
KÜKRƏK -   SAKİT  Bu  adamlar kükrək 
bir  dəniz,  daşqın  bir  çay  misalında  idilər 
(Ə.Voliycv);  Həsən  adəti  üzrə  sakit  idi 
(M.İbrahimov).
KÜKRƏMƏK  -   SAKİTLƏŞM ƏK
Gizlənmiş,  boğulmuş  qəzəb  yeni  qüvvə  ilə 
kiikrəməkdə  idi  (M.İbrahimov);  Uşaq  bir 
xeyli  ağladıqdan  sonra  sakitləşdi  (“Azər­
baycan").
KÜLƏKLİ -  SAKİT Gündə milyon dəfə 
dəyişir  halın;  Bakının  ki'dəkli günlərin  kimi 
(O.Sarıvəlli);  Hava  sakit  vo  aydın  idi 
(M. İbrahimov).
KÜR  -   RAHAT  Sonra  ağzı  göyçəklər 
deyəcəklər  ki,  Əlyarov  kürdür,  heç  kəslə 
yola  gedən  deyil  (M.Hüseyn);  O  çox  rahat 
uşaqdır,  heç  kəsə toxunmur.
KÜRLƏŞMƏK  -   RAHATLAŞMAQ 
Uşaq  hey  ağlayır,  kürləşir,  sakitləşmir. 
Əvvəl aşıb-coşdu, sonra rahatlaşdı (A.Məm- 
mədrza).
KÜRLÜK  -   RAHATLIQ  Uşağın  heç 
rahatlığı  yoxdur, kürlük eləyir (“Ulduz").
KÜSKÜN  -   RAZI  Arıq,  zərif,  gözləri 
küskün  qadının  da  təəccübdən  gözləri  açıla 
qaldı  (M.Eynullaycva);  Onlar  bu  görüşdən 
çox razıdırlar (Mir Cəlal).
___________KÜYLÜLÜK -  SƏSSİZLİK
KÜSKÜNLÜK -   BARIŞIQLIQ Əkbəri 
bir  uşaq  küskünlüyü  bürüdü  (Mir  Cəlal); 
Ailələr arasında barışıqlıq oldu ("Azərbay­
can").
KÜSMƏK  -   BARIŞMAQ  Küsmək 
barışmağa yoldur (Ata.  sözü).
KÜSÜLÜ -   BARIŞIQLI  Küsülü qardaş, 
gəl  yükü  çataq,  yenə  küsümüz  küsü  (Ata 
sözü);  Harışu/lı  məsələsinin  üstündən  keç­
dilər (“Azərbaycan").
KÜT  -   BACARIQLI  Elo  çıxırdı  ki. 
Ramiz  çox  küt  uşaqdır  (M.İbrahimov); 
Əslində isə çox bacarıqlı və istiqanlı oğlan­
dır (C.Əmirov).
KÜT  -   ZİRƏK  Nə  küt  şeysiniz,  ay 
məndən  olub,  mənə oxşamazlar (M.İbrahi­
mov);  Reyhanın əri  İdris çox zirəkdir, cold- 
dir (M.İbrahimov).
KÜTBAŞ -   DÜŞÜNCƏLİ  Müstəbiddir, 
cəlladdır,  qaniçəndir,  kütbaşdır  (M.İbrahi­
mov); Çox düşüncəli idi  Lacivərd (S.Qədir- 
zadə).
KÜTBEYİN  -   ZEHİNLİ  Sona kütbeyin 
yox, zehinli bir qız  idi.
KÜTLƏŞMƏK  -   KƏSƏRLƏŞM ƏK 
Ayın arxasınca fikirləşərək; Nəhayət yorulur, 
kütlənir  başı  (S.Vurğun);  Böyüdükcə  onda 
dərsə həvəs artır,  başı  kəsərləşir.
KÜTLƏVİ  -   FƏRDİ  Tamaşalara fərdi 
və ya kütləvi şəkildə  getmək olar.
KÜYLÜ  -   SƏSSİZ  Moclisimiz  küylü 
keçdi. Gülarə çarpayının üstünə sərilib səssiz 
ağlamağa  başladı (C.Məmmədov).
KÜYLÜLÜK  -   SƏ SSİZLİK   Bizim 
həyət  o  biri  həyətlərdən küyliilüyü ilə  fərq­
lənir.  Səssizlik  içində,  yol  ayncında;  Atın 
qulaqları  şoklondi  birdən (H.Hüseynzadə).
76

---

QADİR -  BACARIQSIZ
dodaqlara  (S.Vurğun);  Golin  tez  uçuraq  o 
daş  qəfəsi;  (iiilsün  qadınlığın  ağlayan  sosi 
(S.Vurğun).
QADİR  -   BACARIQSIZ  Min  ncmol 
yetirir  voton  torpağı;  Alqış,  mord,  qabarlı, 
qadir  olloro!  (Ə.Comil);  Hlo  bacarıqsızdır 
ki, on  saata  ışo sala  bılmoyocok  (M  İbrahi­
mov).
QAXAC -  YUMŞAQ Çörək  gün altında 
quruyub  qaxaca  dönmüşdü  (Ə.Əbiilhoson); 
Kəhər hələ  kifayət  qədər qurumamış yum- 
şur/ otu böyründən söküb yeyirdi (M.İbrahi­
mov).
QAİB  -   ZÜHUR  Ceyran  söz  anlar  kimi 
sıçrayıb meşədə qaib olur (Çəmənzəminli). 
Gccmi,  tezmi  bilməm,  amma  həqq edər bir 
gün zühur (M.Hadi).
QAQQILDAŞMAQ  -   AĞLAŞMAQ
Qaqqıldaşın,  qoy yatanlar ayılsın (S.Rüstəm); 
Uşaqların ağlaşmağı  kəndin  kimsəsiz süku­
tunu  pozdu (Ə.Məmmodxanlı).
QALAQLAMAQ -   DAĞITMAQ Bəzi­
ləri  isə  dizi  üstə  oturub  yenicə  gətirdikləri 
quru odunu qaluqtayırdılar (M.Hüseyn); Ona 
binan  əmr etdim  ki,  ...körpüləri  dağılsınlar 
və yolları pozsunlar (M.F.Axundzadə).
QALAMAQ  -   KEÇİRM Ə K  Fəcrin 
soyuq tonqalı yananda:  Mən də tonqal qala­
dım  gah dağda,  gah aranda (Ə.Comil);  İşığı 
keçirib yerinə girdi.
QALAMAQ  -   SÖNDÜRMƏK  Tellinin 
axşam gətirdiyi südlə şam etmiş, axırda soba­
sını  yenidən  qalayıb  yatağına  uzanmışdı 
(S.Hüseyn);  Muzdur  üfləyib çırağı söndürdü 
(M.İbrahimov).
QALDIRMAQ -   DÜŞÜRMƏK  Yemə­
yini  yalqız  yeyən,  yükünü  özü  qaldırar 
(Ata.  sözü);  Dərbari-şahinin  qapısında  fər­
manlar  Yusif  Sərracı  atdan  düşürdülər 
(M.F.Axundzadə)
QALDIRMAQ  -   ENDİRMƏK  Musa 
başını  yuxarı  qaldırdı  (M.Hüseyn);  Arvad 
ərini geyindirib, qolundan yapışıb, pilləkən­
dən  endirib qayıtdı  (Ə.Haqverdiycv).
QALINLIQ -  SEYRƏKLİK
QALDIRMAQ -  SALMAQ Sərxan olin- 
doki  fənəri  yuxan  qaldırdı  (M.Hüseyn); 
Əlindəki  boşqabı yerə saldı  ("Ulduz” ).
QALXIQ  -   YATIQ  Şinelinin  qalxıq 
yaxasından  üzü  və  çuxura  düşmüş  gözləri 
do güclo görünürdü (Ə.Əbülhoson);  Ay işı­
ğında onun yalıq üzü  nurlandı  ("Ulduz").
QALXMAQ  -   DÜŞMƏK  Koriın  dayı 
cəld yuxarı qalxdı (M.İbrahimov);  -  Yoxdur, 
xanım,  yoxdur! 
deyib  cold  geri  döndü  vo 
həyətə diişdü (M.İbrahimov).
QALXMAQ  -   SƏ RİLM Ə K   Günoş 
yavaş-yavaş qalxırdı  (S.S.Axundov);  Arvad 
yero sərildi (S.Voliycv).
QALXMAQ -  YIXILMAQ Fəhlolor qa­
yıqdan  düşüb buruğa qalxdılar (M.Hüseyn); 
Yıxıldı  şah  palıd,  qopdu  xan  çinar;  Daşlar 
bir-birino dəyib apardı (H.Hüseynzadə).
QALIN -  İNCƏ Qalın dodaqlan gömgöy 
kəsilir; Canından  istilik uçub oskilir (S. Vur­
ğun);  Gözəllərin  gərək  incə  belləri;  Qənd­
dən,  nabatdan şirin dilləri.  Aşıq Qurbani.
QALIN  -   NAZİK  Radc  qoltuq  cibindən 
köhnə cildli, qalın bir dəftər çıxardıb Silvaya 
göstərdi  (S.Voliycv);  Qızın  nazik,  qırmızı 
dodaqları  ağ  sifətinə  xüsusi  bir  gözəllik 
verirdi  (S.Voliycv).
QALIN  -   SEYRƏK  Saman  vo  ot  taya­
ları,  qalın  kol-kos,  yaşıl  ağaclar  islandıqca 
havanı  xoş  bir otirlo  doldururdu  (M.İbrahi­
mov);  Seyrək  kirpiklərindən  yaş  giləlondi 
(S.Qədirzado).
QALINLAŞM AQ  -   SEYRƏLM ƏK
Yavaş-yavaş  payız  qışa  çevrilir,  bacaların 
tüstüsü  qalınlaşırdı  (M.İbrahimov);  Sarıya 
çalan  bığları seyrəlmişdi (S.Qədirzado).
QALINLIQ -   İNCƏLİK  Dorin doronin 
içi  ilə  qumluq  aşağı  axan  suyun  yanlarını 
kağız qalınlığında  buz tuturdu  (S.Rohimov); 
Elələri do çoxdur, heç bır incəlik bilmir, hər 
şeyin  astarını  dartıb  çölo  tökürlor  (M.İbra­
himov).
QALINLIQ  -   SEYRƏKLİK  Meşənin 
qalınlığından  keçmək  olmur.  Pambıq  kol-
7*

---