L ü Ğ Ə t V ə e n s I k L o p e d I y a L a r

QARABƏXT -   BƏXTƏVƏR
QARABƏXT  -   BƏXTƏVƏR  Özünün 
şəxsi  boyatında  qarabəxt  olduğunu  anladı. 
(B.Talıblı);  A  bəxtəvərlər,  ananız  goldimi? 
Qondu yuva fıstüno dincoldimi? (A.Sohhot).
QARACA  -   AĞCA  İminin  qaraca 
qaşları, kiçikco gözləri  var idi (I.Əfondiycv); 
Knınilonin  totuş vo ağca ollori  vardı.
QARAÇI  -   SAKİT  Yoxsa  o  monitn 
saçlarımı  yolar,  yaman  qaraçı  arvaddır 
(C.Əmirov); 
Yox,  atacan,  bozən  monim 
kimi  sakit  adamların  kini  daha  böyük  olur 
(S.Qodır/ado).
QA RA ÇILIQ   -   HƏYALILIQ  Boy, 
boy.  boy!  Ivan  boy,  qaraçılıq  lazım  deyil 
(N.Vozirov);  Qumru  lıəyaldığıııdan  qıpqır­
mızı  qızardı.
QARAÇUXA  -   ALAÇUXA  Qaraçuxa 
yatdı, ataçuxa qalxdı  (Ata.  sözü).
QARADABAN  -   UĞURLU  Qonşumuz 
Afordo  arvad  qaradabundtı,  sohor-solıor 
kimo  rast  gəlso  idi.  onun  işi  düz  golməzdi. 
Ana uşaqlarına bor sohor uğurla yol dilor.
Q A R A D İN M Ə Z -  SÖHBƏTCİL  Xolil 
oslindo  qaradinməz  adam  idi  (Mir  Cəlal); 
Bu  bir  söhbətcil  arif adam  idi  (Ə.Haqver­
diyev).
QARAGÜNLÜ  -   AĞGÜNLÜ  Hər
yerdo  qaragünlü  xətadan  uzaq  olmaz 
(Q.Zakir);  Ağgünlü olmuş məni  bu  yaşımda 
gör  gotirib  haralara  çıxarırsan  (Çəmənzə­
minli).
QARAGÜNLÜ -  XOŞBƏXT Mən gərək 
ömrüm  olduqca  özümü  qaragünlii  edim?! 
(M.F.Axundzado);  Yox.  Ulduzum,  sən  bu 
dünyada hamıdan xoşbəxtsən (M.İbrahimov).
QARAGÜNLÜK  -   XOŞBƏXTLİK  Bu 
qonaoto  gələndən  sonra  mən  binəva  öz 
qaragunliiyiinıü  qablaşdırırdım  (S.Rüslom); 
Belə  bır  xoşbəxtlik  görəsən  ona  müyəssər 
olacaqdımı? (A.Mommodrza).
QARALAMAQ -   POZMAQ Gənc  rəs­
sam  şahidi  olduğu  mənzərəni  tələsik  dəf- 
torçosino  qaralayırdı  (Ə.Məmmədxanlı); 
Dünən yazdıqlarını bu gün/wzurdu (“Ulduz”).
QARANLIQLAŞMAQ -  AĞARIŞMAQ
QARALAMAQ -  YAZMAQ  Kazım ilo 
söhboldon s.ınrıı  müdir onun  adını  qaraladı 
(Mir  Colal);  Ər  oxurmuş  da. yazanam  da. 
ananı!  Ər  deyil,  möhlik  azarmış  da,  anam! 
(M.Ə.Snbir).
QARALIQ  -   AĞLIQ  Qış  çıxır,  üzü 
qarulıq  kömürə  qalar  (Ata.  sözü);  Təslim 
əlaməti  deyil bu ağlıq (S.Rüstəm).
QARALMAQ -   AÇILMAQ  Bu  zaman 
hava  yavaş-yavaş  qaralnıuğa  başladı 
(M.S.Ordubadi);  Gül  ilo  həmzəban  olubdu 
bülbül;  Açılıb  bənövşə,  yasəmən,  sünbül 
(Q.Zakir).
QARALMAQ  -   QIZARMAQ  Üfüqlər 
gah qaralır, gah qızarırdı  (M.İbrahimov).
QARALM AQ  -   YANMAQ  Uzaqda 
fişənglər  yanır,  qaralır.  Başımın  üstündə 
güllə  fit  çalır (Ə.Cəmil).
QARALTI  -   AĞARTI  İşığam  qaran­
lıqda, deyiləm bir qaraltı (S.Rüstəm); Uzaq­
dan  gözümə  bir  ağartı  görünür  (“İzahlı 
lüğət”).
QARANƏFƏS  -   YAVAŞCA  Zavoddan 
gəlmiş  bir  adam  qaranəfəs  içəri  girdi 
(M.Hüseyn);  Bir dəfə səhv elədin, yavaşca 
üstündən  keçdim (Ə. Vəliyev).
QARANLIQ -  AYDIN Çiskin vo qaran­
lıq gecəni aydın bir səhər əvəz etdi (M.İbra­
himov).
QARANLIQ -  AYDINLIQ  İçəri qaran­
lıq  çökdü  (S.Qədirzadə);  Qışlaqda  idik, 
payızın aydınlıq gecəsi  idi (A.Şaiq).
QARANLIQ -  BƏLLİ  O hansı qaranlıq 
məsələdir?  (M.S.Ordubadi);  Onun  nələr 
çəkdiyi  mənə bəllidir (1.Şıxlı).
QARANLIQ  -   İŞIQLI  Qaranlıq  yerə 
daş  atmazlar (Ata.  sözü);  Hər  şeyi  işıqlı  vo 
cazibədar idi (M.İbrahimov).
QARANLIQ  -   M ƏDƏNİLİK  Bizim 
qabağımızda  dağ  kimi  duran  istibdad.  Şərq 
istibdadı  və  Şərq  qaranlığı  idi  (C.Məm- 
modquluzado);  Mədənilik  ətalətin  vo 
cəhalətin qənimidir.
QARANLIQLAŞMAQ -  AĞARIŞMAQ
Ayna  Sənəm  qarıgildon  qaranlıqlaşanda
80

---

QART -  MÜLAYİM
QART  -   MÜLAYİM  Sülhün  qan  diı$- 
mənləri  titrəşir  obəs  (Ə.Comil);  Miiluyım 
vo yumşaq sosı dəyişdi (M.İbrahimov).
QARTLAŞMAQ  -   CAVANLAŞMAQ 
Bu sürünün keşiyini çəkən toplan artıq qart- 
laşnnşdı. Qocaların da könlündən cavanlaş­
maq  keçir.
QARTLIQ  -   CAVANLIQ  İtin  qartlığt 
çox  pis  olur.  Kamalın  cavanlığına  baxma, 
tanınmış neftçidir (S.Qədırzadə).
QASIRĞA -  BÜRKÜ Pozmamışdır vüqa­
rını nə qasırğa, nə tufan (S. Rüstəm); Axşam 
qaranlığı düşdüyünə baxmayaraq, hava hələ 
bürkü idi (S.Rəhman).
QASIRĞALI -  BÜRKÜLÜ Dəniz qasır­
ğalı.  dəniz  əsəbi;  Dağ  kimi  dalğalar  verib 
ol-olə  (O.Sanvəlli);  Bürkiilä  iyun  günlə­
rinin  birini  Murad  Kür  qırağındakı  söyüd­
lükdə.  Əziz  isə  təcrübə  tarlasında  qarşıladı 
(Ə.Vəliyev).
QAŞQABAQ  -   ÜZÜGÜLƏR  Xudayar 
bəy  qaşqabaq  ilə  cavab  verdi  (C.Məm­
mədquluzadə);  Səməd  kişi  bizi  üziigiilər 
qarşıladı.
QATI  -   DURU  Elə et  ki, sıyıq qatı  yox, 
duru olsun ("Azərbaycan qadını").
QATI  -   RƏHMLİ  Görüısən?  O  imiş 
qatı  düşmənim;  Onu  yandırsam da,  haqqım 
var mənim  (S.Vurğun);  Görünüşdən  ro/ımli 
adama  oxşayır.
QATİL  -   GÜNAHSIZ  Meşodə.  dağda, 
güd,  qanlı  qatili  güd  (S.Rüstəm);  Zavallı 
qadın  nahaqdan  üç  il  günahsız  müqəssir 
olmuşdur (S.Qədirzadə).
QATILAŞMAQ  -   DURULMAQ  Az 
sonra ehtiyat çəninə axan  maye qatılaşmağa 
başladı (Ə. Vəliyev); Qatı maye su qarışdıqca 
durulda (Ə.Vəliyev).
QATILAŞMAQ  -   ZƏİFLƏM ƏK  Çən 
get-gedə  daha  da  qatılaşırdı  (M.Hüseyn); 
Axşamdan  uğuldayan  külək  səhərə  yaxın 
zəiflədi.
QATİLLİK  -   GÜNAHSIZLIQ  Onun 
boynuna  üç  təqsir  sarınmışdı:  saxtakarlıq,
82
QAYNAMAQ -  SOYUMAQ
israfçılıq  vo  qatillik  (S.Rəhimov);  Günah­
sızlığı  onu  bu  dofo  o  qovğadan  xilas  etdi 
("Ulduz").
QATILMAQ  -   DURULMAQ  Elə  bil
birdon-biro  onun  qanı  qatıldı  (“Ulduz"); 
öpdüm dönə-dönə, sinəmə basdım;  Elə bil 
duruldu ürəyimdə qan (S.Rüstəm).
QATIŞDIRM AQ  -   FƏRQLƏNDİR­
MƏK  Zalıın  oğlu  aləmi  bir-birinə  qatıb, 
fikirlərin  hamısını  bir-biri  ilə  qalışdırıb  ki, 
indi gəl  sən, onları  bir-birindən fərqləndir.
QATLAMAQ -  AÇMAQ Asya süfrənin 
ucunu  qatladı  (Mir  Cəlal);  Bir  cnlikürək, 
boy-buxunlu oğlan  iclası açdı,  danışdı  (Mir 
Cəlal).
QATM AQ  -   AYIRM AQ  Gözəldir, 
günəşi, ayı səsləyib; Onlan da bizim dəstəyə 
qatmaq  (M.Müşfiq);  Ayırdı  məndən  o  məh- 
ruyi biməqam  fələk (S.Ə.Şirvani).
QAYDA-QANUN -  HƏRC-MƏRCLİK 
Qayda-qanun  bilmirdi,  basıb  yeyirdi 
(M.İbrahimov);  Aranı  qarışdırmaq,  hərc- 
mərclik törətmək, dünyanı alt-üst etməkdən 
başqa bir niyyəti  yoxdur (M.İbrahimov).
QAYDALI -  SƏLİQƏSİZ Bunun oyna­
mağı  gözəl  və  qaydalı  idi  (S.S.Axundov); 
Mariana  ürəyində  bu  səliqəsiz  arvaddan 
şikayətlənərək  əl-üzünü  yumağa  getdi 
(S.Qədirzadə).
QAYDASIZ -   SƏLİQƏLİ  Təcrübədən 
bilirik  ki,  məhsulun  qaydasız  yığılması 
kolxoza böyük zərər vurur (V.ƏIiyev); O da 
təmiz vo səliqəli geyinmişdi  (M.İbrahimov).
QAYIDIŞ  -   GEDİŞ  Müharibə  vaxtı 
Bakıya  gəlmişsiniz?  İlk  qayıdışımdır  (Mir 
Cəlal);  Gedişi  köksümə  çökür  odlu  dağ; 
Görüşü qəlbimdə yandırır çıraq  (A.Şaiq).
QAYITM AQ  -   G ETM Ə K   Məryəm 
səhər gedir, axşam qayıdırdı (M.İbrahimov).
QAYNAMAQ  -   QURUMAQ  Buradan 
mən  görürəm  çeşmələri  qaynamaqda 
(A.Sohhət);  Qurban  bildi  ki,  ləyondoki  kəc 
quruyub zay olub (C.Məmmədquluzadə).
QAYNAMAQ -   SOYUMAQ  Həyət  arı 
yuvası  kimi  qaynayırdı  (İ.Şıxlı);  Rüstəm

---