Laboratoriya ishi №1 Mavzu: Iqtisodiyotda foydalaniladigan dasturiy maxsulotlar Ishning maqsadi

---

Laboratoriya ishi № 1 
Mavzu: Iqtisodiyotda foydalaniladigan dasturiy maxsulotlar 
Ishning maqsadi: 
Windows XP operatsion tizimida ishlash koV`nikmalarini 
hosil qilish. 
Ishning vazifalari:
1.
Windows XP operatsion tizimini yuklash, kompyuter tezkor xotirasi hajmi 
va mikroprotsessor turini aniqlash.
 
2.
Windows XP muhitida «
Mening kompyuterim
» («
Мой компьютер
») 
yorlig`i bilan tanishish, yorliqlarni kuchirish, ishchi oyna o`lchamlarini 
o’zgartirish, instrumentlar paneli va boshqarish tugmalari bilan ishlash.
 
3.
Klaviatura yordamida (sichqonchasiz) ishchi stoli bosh menyusi, 
kontekstli menyusi, vazifalar qatori va tez yuklanish tugmalaridan 
foydalanish.
 
4.
Ishchi stolda yangi papka tuzish, papka nomini o’zgartirish, papka 
oynasini ochish.
 
5.
Papka ichida yangi sodda matnli fayl (bloknot), tasvirli (Paint) fayllarini 
yaratish.
 
6.
Tez yuklash (быстрый запуск) qatoriga Word dasturi tugmasini o’rnatish
 
 
Nazariy qism: 
Windows 95, 98, 2000, NT va XP – bularning barchasi grafikli operatsion 
tizimlardir. DOS operatsion tizimidan farqli ravishda Windows bir vaqtning 
o`zida bir necha dasturlarda ishlash imkonini beradi va bir dasturdan boshqasiga 
tez o`tishni taminlaydi. Windows muhitida ishlashda DOS dasturidan va 
komandalaridan voz kechish, undan tashqari DOS dasturlariga o`tish uchun 
Windowsdan tashqari shart emas. Dasturlarda ma‘lumotlarni almashuvi uchun 
Windows bir necha uslublarni taklif etadi, shulardan biri: 
Ma‘lumotlar almashuv buferi (clipboard) – bir dastur bu buferga 
ma‘lumotlarni saqlasa, ikkinchisi buferdagi shu ma‘lumotlardan foydalanadi 
(masalan, matnga buferdagi ma‘lumotni qo`yish mumkin).
Shriftlar masshtabini (miqyosini) qo`llash. Matn, hujjat, reklama ishlari va 
jadvallar tuzishda foydalanuvchi ko`pgina xar xil shrift va bu shriftlarning turli 
kattaliklaridan (hajmidan) foydalanadi. Shuning uchun Windows muhitida xar xil 
shrift va ularning kattaliklarini qo`llab-quvvatlash True (Type) formati 
o`rnatilgan. Ya‘ni foydalanuvchi istalgan shrift va uning kattaligidan (standart 
bo`yicha eng kichigi 8, eng kattasi 72 ) foydalana oladi.

---

Foydalanuvchining 
yagona 
interfeysi. 
Windows 
muhitida 
foydalanuvchining yagona interfeysi qo`llaniladi, ya‘ni ko`pgina dasturlarda, 
dastur belgilari va tugmalari bir xil ishlaydi. (masalan: oynalarni urash, miyyorda 
tiklash, yoyish, yopish, fayllarni xotiraga olish, nusxasini olish, bosmaga olish va 
hakozolar). 
Windows 3.1, Windows 3.11 va umuman Windows 3.x grafikli qobiq 
dasturlari DOSning buyruqlar satriga win buyrug`ini berish orqali yuklanadi. 
Windows 95, Windows 98, Windows 2000 va Windows XP operatsion tizimlari 
kompyuterni ishga tushirganimizda avtomatik ravishda yuklanadi. Ayrim 
xollarda Windows operatsion tizimi yuklangandan so`ng NC qobiq dasturi 
kompyuter ekraniga yuklanishi mumkin. Bunday xolda F10 va Enter 
klavishalarini ketma - ket bosib NC dasturidan tashqari lozim bo`ladi. Windows 
operatsion tizimining yuklanish jarayoni kompyuterga o`rnatilgan tizimning 
versiyasiga ko`ra va kompyuterdan foydalanuvchilar soni, kompyuter tarmoqqa 
qo`shilgan yoki qo`shilmaganligiga qarab xar xil bo`lishi mumkin, ya‘ni 
tizimning ko`pkina versiyalarida Windows muhiti yuklanishidan oldin 
foydalanuvchi nomi va maxfiy so`z (parol) kiritilishi talab qilinsa, ayrim xollarda 
tizim darxol yuklanadi. 
Windows muhiti yuklanganda kompyuter ekranga Windowsning ishchi stoli 
(Рабочий стол) deb ataluvchi ekran ko`rinishi chiqadi.
Ish stolda quyidagi ob‘ektlar mavjud bo’ladi: 
1