Libos dizayni


Buyuk Depressiya davri. 1930-1944 yillar modasida romantik nostalgiyaning namoyon bo’lishi



Yüklə 4,09 Mb.
səhifə2/12
tarix22.06.2023
ölçüsü4,09 Mb.
#118456
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
mavlonova munavvar kursшырш

Buyuk Depressiya davri. 1930-1944 yillar modasida romantik nostalgiyaning namoyon bo’lishi. Buyuk Depressiya .1929-yil 24 oktabrda AQSH fond bozorining qulashi bilan boshlangan va 1939-yilgacha davom etgan global iqtisodiy inqiroz eng keskin davr 1929-1933 yillarni o’z ichiga oladi.1930 –yillar odatda Buyuk Depressiya davri hisoblanadi. Buyuk Depressiya AQSH, Kanada, Buyuk Britaniya, Germaniya ,Fransiyaga eng jiddiy ta’sir ko’rsatdi. Sanoat shaharlari eng ko’p zarar ko’rdi,bir qator mammlakatlarda qurilish deyarli to’xtadi. Buyuk Depressiyaning salbiy oqibatlari Ikkinchi Jahon Urushi boshlanishiga qadar davom etdi.Urushning birinchi navbatda Yevropaga va deyarli butun dunyoga kelishi moda tabiatiga katta o’zgarishlar olib keldi.Yuqori moda olami nemislarning Parijga bostirib kirishi va bosib olinishi bilan keskin o’zgardi.
G’arbda kiyinish uslublarini belgilab bergan buyuk moda uylarining aksariyati yopildi. Dizaynerlar mamlakatdan chiqib ketishdi va boylar kiyimlarini boshqa joydan qidirishga majbur bo’lishdi. Tez orada boshqa mamlakatlar, xususan, Amerika Qo’shma Shtatlari bo’shliqni to’ldirishdi. Oddiy odamlar kiygan kiyimlar ham urushdan ta’sirlandi. Matoga bo’lgan harbiy talablar ko’plab mamlakatlar mato kiyim kechak ratsioniga solish yoki cheklashning qandaydir shakllaridan foydalanishni anglatardi. Kiyimda tikuvchilar matodan kamroq foydalanish uchun tikilgan kiyimlarining uslublarini o’zgartirdilar . 1930-yillarda kiyinish uslublarining o’zgarishi juda dramatik bo’lib ,o’n yil davomida ayollikka qaytish va liboslarda etaklari aniq o’zgarishlar kuzatildi. O’n yillik va keyingi urush yillarining tushkun iqtisodiy sharoitlari kiyim uslublarida soddalikni talab qildi, ammo iste’dodli dizaynerlar bu cheklovlarni o’zlarining afzalliklariga aylantirib, turli xil uslubdagi nozik, ammo zamonaviy ko’ylaklar yaratdilar.
1930-yillardagi yana bir muhim tendentsiya bosma liboslarning paydo bo’lishi edi. Ayollar pulni tejash uchun bezaksiz oddiy ko’ylaklarni sotib oldilar,lekin ular oddiy ko’rinishni xohlamadilar. Ayollar bosma matolarga hamda kiyim
tizzagacha yoki tizzadan biroz yuqoriga ko’tarilgan matolardan kiyim kiyishgan.
Ehtimol ,1930-yillardagi eng katta o’zgarish bu kechki kiyinish uchun yerga tushga etak chizig’ining uzaytirilishi edi. Ko’ylaklar trubka shaklidagi juda silliq bo’lib, gavdada mahkam o’rnashib turadigan, etagida burmalari yo’q edi.
1930-1940 yillarning boshlarida kiyinish uslublarining ayniqsa bir necha elementlai ajralib turardi. Ko’p liboslar orqa tomonning katta qismini ochib berish uchun tikilgan bo’lib, deyarli belga yetuvchi V, shaklini hosil qilar edi.
Tarixda birinchi marta ayollar orqa qismining haqiqiy shakli diqqat markazida bo’lagan. Depressiya Ikkinchi Jahon urushi 1930-1945 yillardagi kiyim-kechaklarga eng katta ta’sir ko’rsatdi, ammo ular yagona ta’sir emas edi.
Jazz musiqasi, sport va sport kiyimlarining ommabopligi, san’at va sanoat dizaynidagi tendentsiyalarning barchasi ta’sir qildi. Ushbu davrdagi romantik nostalgiyaning namoyon bo’lishi yuqorida aytib o’tilgan nafis liboslar, kiyimda cheklovlar qo’yilgan bo’lsada ayollar o’tmish davrlarni eslab chiroyli ko’rinishni istaganliklaridir.
Nostalgiya-so’zi yunon tilidan kelib chiqqan bo’lib, “ nostos ” so’zlari og’riq, ya’ni qaytish ma’nosini anglatuvchi “algiya” qo’shimchasidan iborat.
Nostalgiya o’zini xotiralar bilan namoyon qiladi, ruhiy munosabatlar tufayli, bu odamlar orasida tabiiy tuyg’u bo’lib, barcha madaniyatlarga xosdir.
Nostalgiyaning yana bir muhim vazifasi o’tmishimiz va bugungi kunimiz o’rtasidagi aloqalarni mustahkamlashdir. Boshqacha qilib aytganda, nostalgiya bizni o’tmishdagi ijobiy nuqtai nazar bilan ta’minlashi mumkin bo’lgan bizda davomiylikni yanada rivojlantirish hayotimizga yanada mazmunli bo’lishimizga yordam beradi. Tuyg’u nostalgiyaning kuchli qo’zg’atuvchisi bo’lib, bu stimullarning birinchi navbatda miyaning amotsional o’rindig’i bo’lgan amigdalana o’tishi bilan bog’liq . Insonning o’tmishi haqidagi bu xotiralar odatda muhim voqealar, insonni qiziqtiradigan odamlar vaqt o’tqazgan joylardir.
Nostalgiya o’tmishni eslashga undaydi va insonga yaxshi xotiralarni eslatadi.
Musiqa, film, tilivizion o’yinlar, shuningdek nostalgiya kabi tabiiy hodisalardir. Gollivud filmlarining ta'siri tufayli paydo bo'lgan glamur uslubi kechki modada ham mashhur edi. Bu kino yulduzlarining hashamatli uslubi edi.
Rangli mato paydo bo'lishidan oldin kino uchun kostyumlarning asosiy effekti ekspressiv to'qimalarning kombinatsiyasiga asoslangan edi:
1939 yildan boshlab ipak, charm va paxtadan foydalanishga taqiq joriy etildi. Tabiiy matolar, xaritalar, o'q va snaryad qutilarini tayyorlash uchun foydalanilgan. Endi ayollar kiyimlari oz miqdorda ishlab chiqarilar edi, shuningdek, minimalizm bilan ajralib turardi, u oldingi davrlarga tanish bo'lgan burmalar va bezaklarsiz tikilgan. Tarixiy voqealar, siyosat va iqtisod moda rivojlanishining haqiqiy omillaridir. Dizaynerlar va shaxsiy imtiyozlar zamonaviy modaistlarning qanday ko'rinishini emas, balki tarixini belgilaydi. 40-yillarning modasi bunga yorqin misol bo'ldi, o'shanda matolarning etishmasligi, engil sanoatning ishining pasayishi va insoniyat hayotiga tahdid modani oxirgi qatorlarga qaytardi. Biroq, bugungi kunda bunday kiyimlar eng murakkablaridan biri hisoblanadi. Fransiya va butun Yevropa urush tufayli yuzaga kelgan uzoq turg'unlikdan uzoqlashayotgan bir paytda, Qo'shma Shtatlar o'zining moda sanoatini bor kuchi bilan rivojlantirishga kirishdi. Amerikalik dizaynerlar urushdan keyingi modaga faol hissa qo'shdilar, ayniqsa sport va dam olish kiyimlariga e'tibor qaratdilar. Oyoq kiyimlari orasida past poshnali modellar mashhur edi. Mahsulotlar zamsh mato va boshqa materiallardan tayyorlangan.
Teri kamroq ishlatilgan, u armiya ehtiyojlariga ketgan. Dazmol tagligi yog'ochdan yasalgan edi. Faqat o'n yillikning oxirida ular paydo bo'ldi. Hatto qiyin paytlarda ham ayollar kiyim yordamida go'zallikni ta'kidlashga harakat qilishadi. Urushdan keyingi modaning ko'plab uslublari bugungi kunda ham mashhur. Dizaynerlarning qiyin vaziyatdan foydalanib yaratgan liboslari ham juda mashhur. Hattoki ular hozirgi kundagi dizaynerlarning ham ilhom manbayiga aylanib kelmoqda. Filmlarda ham o’z aksini topgan.

Yüklə 4,09 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə