Lim vаzirligi toshkеnt dаvlаt iqtisodiyot univеrsitеti b

АTС


LАС

Q₁ Q^* Q₂ Q
13.1-rasm. Uzoq muddatli oraliqda o`rtacha xarajatlar LAC grafigi
Uzoq muddatli o`rtacha xarajatlar ( LAC ) bilan qisqa muddatli o`rtacha xarajatlar ( SAC ) o`rtasidagi munosabatni quyidagi 13.2-rasmdan ko`rish mumkin.

Xarjatla

SAC1	SAC2		SAC5LAC
		SAC3
			SAC4

⁰ Q
13.2-rasm. Masshtab samarasi o`sganda va qisqarganda uzoq va qisqa muddatli oraliqlardagi o`rtacha xarajatlar grafigi
Faraz qilaylik, firma razmerini (quvvatini) tanlash bo`yicha besh xil variant mavjud. Har qaysi razmerdagi firma uchun qisqa muddatli o`rtacha xarajatlar quyidagicha SAC₁ , SAC₂ , SAC3 , SAC₄ , SAC5 (13.2-rasm).
Uzoq muddatli oraliqda barcha resurslar o`zgaruvchan bo`lgani uchun, barcha xarajatlar ham o`zgaruvchan bo`ladi. Firma har qanday berilgan ishlab chiqarish quvvatidan umumiy va o`rtacha xarajatlarni minimallashtiradi. Shuning uchun ham uzoq muddatli o`rtacha xarajatlar
222

( LAC ) grafigi qisqa muddatli oraliqdagi o`rtacha xarajatlar grafiklarini bir-biriga tutashtirish orqali hosil qilinadi. 13.2-rasmda beshta qisqa muddatli oraliqdagi o`rtacha xarajatlar grafiklari orqali uzoq muddatli oraliqdagi o`rtacha xarajatlar grafigi keltirilgan.

Agar biz firma quvvatlarini yanada kichik o`zgarishlar orqali o`zgartirsak (qisqa muddatli oraliqlarni yanada kichiklashtirsak) LAC chizig`i silliq botiq chiziqqa yaqinlashib boradi.
Uzoq muddatli o`rtacha xarajatlar ishlab chiqarish hajmining mumkin bo`lgan barcha qiymatlari uchun cheksiz qisqa muddatli oraliqdagi o`ratcha xarajatlar grafiklarini uzluksiz silliq birlashtiruvchi chiziq orqali ifodalanadi. Agar ishlab chiqarish masshtabi samarasi o`zgarmas bo`lsa, uzoq muddatli o`rtacha xarajat grafigi to`g`ri chiziqdan iborat bo`ladi (13.3-rasm).