E1
|
P2
|
|
E2
|
P1
|
|
|
|
D
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D
|
|
|
|
Q2
|
Q
|
1
|
Q
|
Q
|
Q2Q
|
|
|
|
1
|
|
|
а)
|
|
|
|
b)
|
|
8.4-rasm. a) serhosil yil; b) hosildor bo`lmagan yil
142
Savdogarlar serhosil yilda mahsulot sotish hajmini Q1 dan Q2 ga qisqartirib, muvozanat narxni P1 dan P2 ga ko`taradi. Shu bilan birga jamg`arilgan mahsulot zahirasi hosildor bo`lmagan yildagi taklifni Q1 dan Q2 ga oshirib, muvozanat narxni P1 dan P2 ga tushiradi. Shunday qilib, savdogarlar iste′molni serhosil yildan hosil kam bo`lgan yilga siljitib narxni tekislaydilar. Savdogarlargina qishloq xo`jaligidagi mavsumiy tebranishlarni tekislashga yordam beradilar. Savdogarlar tavakkalchilikka bormaydiganlardan yo`qotishlarni sotib olib, foyda olish maqsadida o`zlari tavakkalchilikka boradilar.
Tavakkalchilikni pasaytirshda fyucherslar, opsion va xedjirlashtirishlar ham muhim rol o`ynaydilar.
Fyucherslar - bu oldindan belgilangan narxlarda ma′lum miqdordagi tovarlarni kelajakda ma′lum kunda etkazish uchun tuzilgan muddatli shartnoma.
Fyuchers bozori yordamida qishloq xo`jalik mahsulotlari, kofe, shakar va boshqa tovarlar sotiladi. Fyuchers bozori yordamida ishbilarmon ma′lum miqdordagi tovarni bugungi narxda kelajakda ma′lum muddatga qo`yish uchun shartnoma tuzadi.
Opsion yoki mukofotga ko`ra savdo-sotiq - bu Fyuchersning bir turi bo`lib, unga ko`ra bir tomon komission to`lov asosida biror tovarni kelajakda sotib olish yoki sotish huquqini oldindan kelishilgan narxda sotib oladi. Shuni aytish kerakki, Fyuchers ham, opsion ham tovarlar narxini vaqt bo`yicha tekislashga yordam beradi.
Dostları ilə paylaş: |
