Loyiha va investitsiyalarni boshqarishning o’zaro bog’liqligi
Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan keng ko’lamli dasturiy maqsadlarni boshqarish usulini o’z ichiga olgan har qanday qayta qurish jarayonini tartibga solishning tasdiqlangan vositasi bo’lib, unga muvofiq qator davlatlararo, mintaqaviy, tarmoq va ob’ektlarga mo’ljallangan maqsadli dasturlar yaratildi. Ularning har biri o’zaro bog’liq bo’lgan kompleks (resurslar, atamalar va ijrochilar uchun) loyihalaridir. Ularning amalga oshirilishi loyihani boshqarish konsepsiyasiga asoslangan (project management). Konsepsiyaning asosi loyihaga har qanday tizimning (masalan, korxonaning) boshlang’ich holatidagi vaqt va pul sarflashi bilan bog’liq bo’lgan o’zgarish sifatida qarashidir. Budjet va vaqt cheklovlari doirasida oldindan belgilangan qoidalarga muvofiq amalga oshiriladigan ushbu o’zgarishlar jarayoni ushbu yangi sintetik fanning mohiyatini tashkil etadi. Bunday yondashuv iqtisodiyot va boshqaruvdagi barcha o’zgarishlarni investitsiya loyihalari tizimiga, ularni boshqarishni esa investitsiyaviy boshqaruvga olib borishga imkon beradi (shuningdek, investitsiyalarni boshqarish ham deb aytadilar).
Zamonaviy sharoitda loyihalarni boshqarish usullar va vositalarto’plami investitsiyalarni boshqarishning yuqori samaradorli metodologiyasini o’zida aks ettirib, quyidagilarga imkon beradi.
Investitsiyalar bozorini tahlil qilish va uning investitsion portfelini shakllantirish, uni rentabellik, xavf va likvidlik mezonlari bo’yicha baholash;
xavf omillari va noamqliklami hisobga olgan holda investitsiyalar samaradorligini baholash;
investitsiya resurslariga bo’lgan ehtiyojni baholash, qarzga olingan va qarz mablag’laridan foydalanishning maqsadga muvofiqligini baholash bilan kompaniya investitsion resurslarini shakllantirish strategiyasini ishlab chiqish;
muayyan loyihalarning investitsion jozibadorligini tanlash va baholash;
individual moliya vositalarining investitsion sifatini baholash va eng samarali vositalarni tanlash;
muayyan investitsiya loyihalari va dasturlarini amalga oshirishni rejalashtirish va tezkor boshqarish;
xaridlar va ta’minot tartibini shuningdek, loyiha sifatini boshqarishni tashkil
etish;
investitsion jarayonni samarali amalga oshirishni, shu jumladan o’zgarishlarni boshqarish va samarasiz loyihalarni o’z vaqtida yopish (ayrim moliyaviy vositalarni sotish) va kapitalni qayta investitsiyalash bo’yicha qarorlar tayyorlash;
loyihani tugallashni tashkil etish, ko’pincha loyihaning umuman bajarilishiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan investitsiya boshqaruvining psixologik aspektlarini to’liq hisobga olish.
