M. A. Axmatov Toshkent To‘qimachilik va yengil sanoat insti tuti kafedra mudiri, t f. n, dotsent
JUNNING SINFLANISHI VA STANDARTLASHTIRISH
Yüklə 3,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 5.2. JUNNING SINFLANISHI VA STANDARTLASHTIRISH
Tabiiy qo‘y juni chorvachilik xo‘jaliklarida yetishtirilib, asosan, qo‘ylarning junini qirqib olish yo‘li bilan tayyorlanadi. Jun olish vaqti asosan ikki faslda amalga oshiriladi. a) bahor paytida (issiq vaqt boshlanishida); b) kuz paytida (sentabr oyida). Mayin jun olinadigan qo‘ylar bir yilda faqat bir marotaba — bahor faslida, dag‘al jun olinadigan qo‘ylar esa bir yilda ikki maro taba olinadi. Qo‘yning tana qismidan olingan jun bosh, oyoq hamda dum qismidan olingan junga qaraganda ancha yuqori hisoblanadi. Qirib olingan junlar sinflarga ajratiladi. Kasal qo‘ylardan ajratib olingan junlar barcha kasalliklarning (Sibir yaz vasi, brutsillyoz) oldini olish uchun dezinfeksiya qilinadi. Jun runo ko‘rinishida ajratib olinib, tayyorlov punktlariga topshiriladi. Har bir partiya o‘zining veterinar ko‘rigidan o‘tgan guvohnomasi va ser tifikatsiyasi bilan bo‘lishi shart. Jun tayyorlash punktlariga og‘irligi 150—200 kg qilib toy ko‘rinishida presslanadi. So‘ngra JDI fabrikalariga jo‘natiladi. Jun tashqi ko‘rinishiga, qalinligi va uzun ligiga qarab sinflarga ajratiladi. Albatta, qirqib olingan mavsumi ham bir xil bo‘lishi shart. Tolaning tarkibi bo‘yicha jun bir tekisda va aralash ko‘rinishda bo‘ladi. Texnologik xususiyati bo‘yicha jun mayin, yarim mayin, yarim dag‘al va dag‘al bo‘ladi. Junni sinflarga ajratishda Angliyada Bralford tizimi joriy etilgan bo‘lib, 138 u faqat bir tekisdagi junlar uchun qo‘llaniladi. Ushbu tizim bo‘yicha 14 ta sinf mavjud: 90 k , 80 k , 70 k , 64 k , 60 k , 58 k , 56 k , 50 k , 46 k , 44 k , 40 k , 36 k , 32 k , 28 k . Ko‘rsatilgan son qancha kichik bo‘lsa, jun tolasi shuncha yo‘g‘on bo‘ladi, agar ikki sinf orasida bo‘lsa, unda kasr ko‘rinishida bo‘ladi, ya’ni 58/56 k . Ilmiy-texnik sinflanishi bo‘yicha junning nafaqat qalinligi, balki uning uzunligi, yigirilish xususiyati va ilashuvchanligi ham hisobga olinadi. 5.1-j a d v a l Junning qalinligi bo‘yicha sinflanishi Tolalar soni 3,75 Tola qalinligi Dag‘al jun Mayin jun 139 Tayyorlov punktlaridan JDI fabrikalariga jo‘natishda jun sinflarga va navlarga ajratiladi. Dag‘al jun asosan uch sinf va navga ajratiladi. Junning tashqi ko‘rinishi orqali me’yorli, sarg‘aygan, repey bilan ifloslangan, sarg‘ayib repey bilan ifloslangan guruhlarga bo‘linadi. Junlarni saralash — uning turlari bo‘yicha saralanadi. Merinos junlari Davlat Standartlari bo‘yicha to‘rt guruhga bo‘linadi (uzunligi bo‘yicha). I — 70 mm va yuqori. II — 50 — 70 mm. III — 40 — 50 mm. IV — 25 — 40 mm. 140 Qalinligi bo‘yicha: 80 k , 70 k , 64 k , 60 k . Junlar mayin, yarim mayin, dag‘al, yarim dag‘al turlarga bo‘linadi. Dag‘al qo‘y junlari 19 turga hamda 4 ta navga bo‘linadi. Tashqi ko‘rinishi bo‘yicha me’yorli /N/, sarg‘aygan /P/, repey bilan ifloslangan /S/ sarg‘ayib repey bilan ifloslangan /SP/, iflos va nuqsonli / SRD/ sinflarga bo‘linadi. Yüklə 3,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|