M I k r o I q t I s o d I y o t

 o'q
bilan kesishgan nuqtasi o'zgarmaydi, X
1
o ‘q bilan kesishgan nuqtasi o ‘ng tomonga
siljib boradi. Olma narxining tushishi, real daromadni oshiradi, natijada iste'molchi
olma narxi oshmasdan oldin olaolmagan apelsin va olma ma-jmualarini endi olishi
mumkin bo'ladi. Ya’ni, berilgan daromadda endi ko'proq olma va ko'proq apel'sin
olish mumkin boMadi. Ikkinchidan, byudjet chizigM narx pasayishiga mos ravishda
yotiqroq bo'lib boradi.
Iste'molchi endi bir birlik qo'shimcha olma olish uchun, oldingidan kamroq
miqdordagi apel’sindan voz kechadi. Masalan, bitta apelsin narxi 10 so'm va bitta olma
narxi 5 so'm bo'lsa, yarimta apel’singa bitta olma to'g'ri keladi, olma narxi 2,5 so'mga
tushsa, qo'shimcha bitta olma olish uchun 1/4 qism apel’sindan voz kechishi kerak.
Olma narxining pasayishi, ma’lum miqdordagi olmani apel'sin bilan almashti-rish
imkoniyatini yaratadi. Natijada optimal majmua (olma va apel'sinlaming opti-mal
miqdori) E nuqtadan yuqoriroq naflik darajasiga ega boMgan befarqlik egri chiziqlarida
joylashgan EtE2va E
3
 nuqtalarga o'tadi.
Agar biz optimal majmua nuqtalarini (befarqlik egri chiziqlari bilan byudjet
chiziqlari kesishgan nuqtalami) chiziq bilan birlashtirsak, bu chiziq "Narx-iste'mor
chizigM boMadi (a rasmdagi ^chizig'i). "Narx-iste'mor' chizigMga ko'ra, talab chizigMni
aniqlash mumkin (b) rasm. Bu holda ordinata bo'yicha narx, absissa o'qi bo'yicha X,
ne'mat miqdori belgilanadi.
Daromad va almashtirish samaralari. 
"Daromad-iste'mol" chizig'ini tahlil
qilganimizda, daromad o'zgarishini ( narxlar o'zgarganda) iste'molga ta’sirini o'rgangan
edik. "Narx-iste'mol" chizigM orqali narxlaming o'zgarishini bir ne'mat bilan boshqa
bir ne’matni nisbiy almashtirishga ta’siri o'iganiladi. Endi biz X, ne’matga boMgan talabni