MahirəNərimanqızı



Yüklə 5,95 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə212/219
tarix17.09.2017
ölçüsü5,95 Mb.
#20
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   219

www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

406 



406 

pedaqoji  strategiyasını,  eləcə  də  Ģəxsiyyətlərarası  səviyyədə 

və  bütövlükdə  sinifdə  qarĢılıqlı  təsirin  taktikasını  iĢləyib 

hazırlayır. 

4.2.Sonrakı  mərhələdə  eyni  tipli  iĢ  «psixoloq-fənn 

müəllimi» diadında həyata keçirilir. 

4.3.ġagirdlərin  psixoloji-pedaqi  aspektdə  psixodiaqnos-

tikasının  nəticələri  onların  valideynləri  ilə  müzakirə  oluna 

bilər.  Bu  ən  çox  valideynlərə  psixoloji  məsləhət  məqsədi 

daĢıyır. 

5.Əldə  edilmiĢ  nəticələr  əsasında  məktəb  psixoloqu 

tərəfindən  Ģagirdlərlə  psixokorreksiya  iĢlərinin  aparılması 

mərhələsi. 

6.ĠĢin nəticələri barədə valideyn iclasında ümumiləĢmiĢ 

məlumat verilir, eləcə də məktəbin pedaqoji Ģurasında müza-

kirə olunur. 

 

VI. 26. 3. Məktəbə  psixoloji  xidmətin  funksiyaları  və  

əsas  istiqamətləri 

 

Məktəbə  psixoloji  xidmətin  əsas  istiqamətlərini, 



sahələrini 

aĢağıdakı 

Ģəkildə 

müəyyənləĢdirmək 

olar: 

psixoprofilaktik işlər, konsultativ işlər, diaqnostik işlər, korreksiya 

işləri,  yardımçı  işlər.  Bu  iĢlər  bir  növ  məktəbə  psixoloji 

xidmətin,  o  cümlədən  məktəb  psixoloqunun  funksiyalarını 

təĢkil  edir.  həmin  fəaliyyət  sahələrini  ayrı-ayrılıqda  nəzərdən 

keçirək. 



Məktəbə  psixoloji  xidmət  prosesində  yerinə  yetirilən 

psixoprofilaktik  iĢlər.  Psixoloji  tədqiqatlar  artıq  çoxdan  sübut 

etmiĢdir ki, Ģagirdin psixi inkiĢafında baĢ verən bu və ya digər 

qüsuru  aradan  qaldırmaq,  əvvəlcədən  həmin  qüsurun  baĢ 

verməsinin  qarĢısını  almaqdan  qat-qat  çətindir.  Buradan  isə 




www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 



407 

407 


407 

407 


407 

407 


407 

407 


407 

psixoprofilaktik  iĢlərin  əhəmiyyəti  xüsusi  olaraq  diqqəti  cəlb 

edir. Həmin cəhət məktəbə psixoloji xidmət zamanı da nəzərə 

alınmalıdır. Bəs bu iĢin mahiyyəti nədən ibarət olmalıdır? 

Psixoprofilaktik  iĢlər  baĢlıca  olaraq  məktəb  təlimi 

prosesində  uĢaqların  psixi  inkiĢafında  baĢ  verə  biləcək 

qüsurların  qarĢısını  almaq  məqsədilə  həmin  inkiĢafın  gediĢi 

üzərində  nəzarətin  təĢkilindən  ibarətdir.  Müəllimlə  birlikdə 

psixoloq Ģagirdin əqli inkiĢafında və Ģəxsiyyətinin inkiĢafında 

müəyyən qüsurların,  yayınma hallarının baĢ verməsinə səbəb 

ola  biləcək  xüsusiyyətləri  aĢkara  çıxarmağa  cəhd  göstərir  və 

müvafiq  tədbirləri  həyata  keçirir.  Bu  zaman  birinci  növbədə 

uĢağın  həyatının  keçid  mərhələləri,  məsələn,  onun  əsas 

fəaliyyət  növünün  kəskin  Ģəkildə  dəyiĢməsi  ilə  nəticələnən 

məktəbə  daxil  olma  dövrü,  yaxud  yeniyetməlik  dövrünün 

baĢlanması və s. üzərində nəzarətə xüsusi yer verilməsi lazım 

gəlir.  Ona  görə  də  məktəb  psixoloqu  uĢaqların  birinci  sinfə 

qəbulunda iĢtirak etməli və bu zaman onların zəif, normalara 

uyğun  gəlməyən  cəhətlərini  aĢkara  çıxarmalı,  onların  nail 

olduqları  səviyyə  ilə  yanaĢı  müvəffəqiyyətlə  oxumalarına 

müsbət  və  ya  mənfi  təsir  göstərə  biləcək  idrak  fəallığının, 

məktəbə  motivləĢmə,  emosional-iradi  cəhətdən  hazırlığın 

inkiĢaf  xüsusiyyətlərinə  xüsusi  diqqət  yetirməlidir.  Məktəbə 

hazırlıqla  bağlı  qüsurları  aradan  qaldırmaqla  əlaqədar 

valideynlərə  məsləhət  verməlidir.  Məktəb  psixoloqu 

müəllimlərlə  birlikdə  uĢaqların  məktəb  təliminə  alıĢmaları 

üçün fərdi iĢ proqramı hazırlamalı və həyata keçirməlidir. 

Eyni  iĢi  yeniyetməlik  dövrünə  keçid  mərhələsində  də 

həyata  keçirmək  zəruridir.  Bu  mərhələdə  Ģagirdin 

fəaliyyətində əsaslı dəyiĢiklik baĢ verir. Ġbtidai məktəbdən orta 

məktəbə keçid dövründə Ģagirdlə əvvəlkindən fərqli olaraq bir 

deyil,  bir  neçə  müəllim  məĢğul  olur,  təlim  materiallarının 

məzmunu  mürəkkəbləĢir.  Ona  görə  də  bu  dövrdə  Ģagirdin 

inkiĢa-fındakı qüsurları aĢkara çıxarmaq və sonradan baĢ verə 

biləcək çətinliklərin qarĢısını almaq lazım gəlir.  



www.elmler.net

 - 


Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

              Ümumi psixologiya. Psixologiya

 

408 



408 

Digər  tərəfdən,  yeniyetməlik  dövrünün  özünəməxsus 

xüsusiyyətləri  ayrı-ayrı  Ģagirdlərdə  müxtəlif  Ģəkildə  təzahür 

edə  bilər.  Bütün  bu  cəhətlər  məktəbə  psixoloji  xidmətin 

əsasında dayanmalıdır. 

Nəhayət, böyük məktəb yaĢı dövrünə keçid də Ģagirdlərdə 

həmiĢə  rəvan  getmir.  Məktəb  psixoloqu  nəzərə  almalıdır  ki, 

VIII  sinfi  baĢa  vurmaqla  sonrakı  təhsil  yolunu,  peĢə 

yönümünü  müəyyənləĢdirməyə  yönələn  Ģagirdlərdə  bir  sıra 

qüsurlar  özünü  göstərə  bilər.  ġübhəsiz  onların  qarĢısının 

qabaqcadan alınması zəruri bir iĢ kimi qarĢıda durur. 

Bütün bu cəhətləri nəzərə alaraq məktəb psixoloqu  fərdi 

və  trup  halında  məsləhətlərdən  geniĢ  istifadə  etməli,  bu 

prosesdə  Ģagirdləri  zəruri  bilik,  təlim  əməyi  bacarıq  və 

vərdiĢlərinə  yiyələnmənin  qanunauyğunluqları  ilə  tanıĢ 

etməlidir. 

Məktəb  psixoloqunun  profilaktik  fəaliyyətinin  ən 

perspektiv formalarından biri psixoloji-pedaqoji  konsiliumun 

keçirilməsindən ibarətdir. Psixoloji-pedaqoji  konsilium  zamanı 

sinifdə  dərs  deyən  müəllimlər  psixoloqla  birlikdə  bu  və  ya 

digər  Ģagird  və  ya  bütövlükdə  sinif  haqqında  fikirlərini 

birlikdə,  kollektiv  Ģəkildə  müzakirə  edir,  çətinliyin  və  geridə 

qalmanın  səbəblərini  aĢkara  çıxarır,  eyni  zamanda  bu  və  ya 

digər  çətinliyin  qarĢısını  almaq,  onu  aradan  qaldırmaq  üçün 

səmərəli  yollar  düĢünürlər.  Psixoloji-pedaqoji  konsilium,  eyni 

zamanda,  ümumi  orta  təhsil  Ģəraitində  xüsusi  aktuallıq  kəsb 

edən  və  mürəkkəb  xarakterə  malik  olan  Ģagirdlərdə  meyl, 

qabiliyyət  və  talantın  inkiĢaf  etdirilməsi  problemini  dərindən 

həll etməyə imkan verir. 

Ġ. 


V.  Dubrovinanın 

fikrincə,  psixoloji-pedaqoji 

konsiliumun  keçirilməsi  zamanı  psixoloqun  baĢlıca  vəzifəsi  - 

Ģagirdin  əqli  inkiĢafını,  Ģəxsiyyətinin  əsas  keyfiyyətlərini 

qiymətləndirərkən  müəllimlərin  ona  müxtəlif  cəhətdən 

yanaĢmalarına  köməklik  göstərmək,  onun  davranıĢ  və 

münasibətinin  təzahürünün  mürəkkəb  və  çoxcəhətli  xarakter 

daĢıdığını,  əsas  diqqəti  Ģagirdin  özünüqiymətləndirməsinə, 




Yüklə 5,95 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə