Hozirgi zamon flotatsiya jarayonining shakllanishi
Flotatsiya jarayoni foydali qazilmalarni boyitish usuli sifatida amaliyotda
o‘z o‘rnini topguncha uzoq va murakkab yo‘lni bosib o‘tadi. Flotatsiya jarayoni
shakllanish davrida yog‘li (maslyanaya), pardali (plenochnaya) va ko‘pikli
(pennaya) – flotatsiya deb nomlanib kelindi.
1860 yilda Vilyam Xayns (Angliya) minerallarni ajratib olish masalasida
birinchi patent oladi. Bu ixtironi mazmuni shundan iborat edi: o‘ta maydalangan
ruda suv zichligidan kam zichlikka ega bo‘lgan yog‘ bilan aralashtiriladi, so‘ngra
bu aralashma suv bilan to‘ldirilgan idishga (tindirgichga) beriladi. Yog‘ bilan
namlangan suvyuqmas zarrachalar (sulfidlar) yog‘ zarrachalari bilan yuqorida, suv
yuquvchan zarrachalar (masalan, kvars) tindirgichni tubida to‘plangan. Bu usulni
yog‘li flotatsiya deb atalgan. Yog‘li flotatsiya usulida yog‘ning sarfi katta (2 %)
bo‘lgan. Yog‘ sarfini kamaytirish maqsadida ish olib borgan nemis olimlari
Germaniyada 1877 yilda ikkinchi patentni oladilar. Bunda yuqoridagi jarayon
aynan qoladi, faqat tindirgichdagi bo‘tana qaynatiladi. Qaynatilayotgan
bo‘tanadan suvda erigan gazlar ajralib chiqadi va flotatsiya jarayoni samaraliroq
o‘tadi, ammo, bu davrda pufakchalarni ahamiyati nimadan iborat ekanligini
tushunib yetmagan edilar.
|