Ma’ruzachi: “Moliya” kafedrasi dotsenti, Phd sharapova Mashxura Azadovna

---

8
-мavzu. Biznes reja, uning
tuzilishi va qo’llanilishi
Ma’ruzachi: “Moliya” kafedrasi dotsenti,
PhD Sharapova Mashxura Azadovna
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
«MOLIYA» KAFEDRASI

---

REJA
 
Biznes rejaning iqtisodiy mazmuni. 
Biznes rejani tuzish bosqichlari, shart-sharoitlari.
Biznes reja tuzishda faoliyat sohasi. 
Biznes rejaning tarkibiy tuzilishi. 

---

Biznes («business») so’zi ingliz tilidan olingan bo’lib, ish degan
ma’noni anglatadi. Biznes bilan mashg’ul bo’lgan odatda odamlar
biznesmenlar, ya’ni ishbilarmonlar deb ataladi. 

---

Biznes reja 
— aniq tanlangan tadbirkorlik ishining barcha
bosqichlari tavsiflangan va taxminan hisobkitob qilingan
loyiha. Unda aniq tanlangan tadbirkorlik ishining hamma
tomonlari oʻz aksini topadi. Biznes reja oʻz tarkibi jihatidan
loyihaning afzalliklari va uni amalga oshirishdan kutiladigan
moliyaviy natijalar bayon etilgan yakuniy xulosa hamda
asosan 10 boʻlimdan iborat asosiy qismga boʻlinadi. 

---

Biznes reja da loyiha boʻyicha ishlab chiqariladigan tovar
(xizmat)larning tavsifi hamda uning haridorgirligi va
raqobatbardoshligini taʼminlaydigan omillar; bozor hajmini
baholash asosida sotish bozori, tadbirkor bozorning qaysi
segmentida ish yuritishi, savdo hajmi, tovar(xizmat)lar narxi
prognozlari; ehtimoli boʻlgan raqobatchilar (ularning
mahsulotlari sifati va haridorgirligi, narxi toʻgʻrisida axborot
beriladi); marketing xizmatining asosiy unsurlari (tovarning
qanday yoʻl bilan sotilishi, tovar narxining shakkllanishi,
sotishni ragʻbatlantirish, reklamaning qaysi usullarini
tanlash va boshqalar) oʻz ifodasini topadi 

---

Iqtisodiyotning bozor munosabatlariga o’tishi bilan avvalgi
texnik, sanoat, moliyaviy rejalar o’rniga biznes-rejalar vujudga
kelgan bo’lib, korxona faoliyatining joriy va istiqboldagi
strategiyalari belgilab beriluvchi asosiy hujjat hisoblanadi.
 
Biznes-reja bir nechta bo’lim va ko’rsatkichlardan iborat bo’lib,
ularning soni korxonaning hajmi, o’ziga xosliklari va boshqa
xususiyatlariga bog’liq bo’ladi. Ilmiy adabiyotlarda 8 - 12
bo’limdan iborat bo’lgan biznes-rejalar tavsiya qilinadi. 

---

---

---

Biznesning qonun va qoidalarini yaxshi bilish. 
Yetarli miqdorda boshlang’ich kapitalga ega bo’lish. 
O’z zimmasiga olgan majburiyatlarni o’z vaqtida va to’liq
bajarish. 
Biznesni boshlashdan avval quyidagi asosiy tamoyillarga amal 
qilish lozim bo’ladi: 

---

---