Mavzu №6: Metall bo'lmagan konstruksion materiallar. Kompozitsion materiallar

Faolit —fenolformaldegid smolasi va kiibtaga chidamli to'ldirgichlar (asbest, grafit)dan tashkil topgan kompozitiva bo'lib, xlorid kislotasining har qanday konsentratsiyasi, sulfat va fosfc® kislotalari ta'siriga chidamli. Uni ishqorlar eritmasi, azot kislotasi va ayrim oksidlovchilar uchun qo'llash tavsiya etilmaydi.

• Faolit —fenolformaldegid smolasi va kiibtaga chidamli to'ldirgichlar (asbest, grafit)dan tashkil topgan kompozitiva bo'lib, xlorid kislotasining har qanday konsentratsiyasi, sulfat va fosfc® kislotalari ta'siriga chidamli. Uni ishqorlar eritmasi, azot kislotasi va ayrim oksidlovchilar uchun qo'llash tavsiya etilmaydi.
• Faolit termoreaktiv plastmassalar turkimiga tegishli bo'lib, undan diametri 33—300 mm, uzunligi 1000—3)00 mm ho'lgan quvurlar, qulflash armaturalari va markazdan qcahma nasoslarning detallari tayyorlanadi. Faolitning furilfenolformalitgid smolaning to'ldirgich (asbest, shisha) bilan qo'shib olingan kisbta va ishqorlarga chidamli turi (furolit) mavjud bo'lib, u 120°C da xlaid va sulfat kislotalar (28,7% gacha), NaOH eritmasi (40% gacha) ta'sriga chidamli.

Viniplast polivinil xloridga turli qo'sftmchalar qo'shish yo'li bilan olingan termoplastik konstruksion materia&Ho'lib, kimyoviy bardoshligi yuqori, yetarli rnustahkamlikka ega. Undan presslash yo'li biian buyumlar yasaladi.

• Viniplast polivinil xloridga turli qo'sftmchalar qo'shish yo'li bilan olingan termoplastik konstruksion materia&Ho'lib, kimyoviy bardoshligi yuqori, yetarli rnustahkamlikka ega. Undan presslash yo'li biian buyumlar yasaladi.
• Viniplastdan diametri 250 dan 1400 mm gacha bo'lgan 0-40°C haroratda ishlashga mo'ljallangan qurilmalar yasaladi. Chunki bu haroratda viniplast xlorid, sulfat va fosfat kislotalarning har qanday konsentratsiyasi, 50%li azot kislotasi ishqorlar va ko'pgina tuzlar eritmalari ta'siriga chidamli.

Kompozitsion material – bu tola yoki dispersli donacha (to' ldiruvchi) bo’lib, yaxlit kompozitsiyaga bog'lovchi-modda yordamida biriktirilgan. To' ldi ruvchi matritsada erimaydigan modda hisoblanadi.
Matritsa sifatida ko'proq rangli metallar (Al, Mg, Ni va boshqalar) yoki ularning qotishmalari ishlatiladi
Tolasimon kompozitsion materiallar ta'minlovchi moddalar ta'sir mexanizmi bo'yicha farqlanadi: diskretli bo'lib, tolani uzunligini uning diametriga nisbati (4/d) 10-l 03 ga teng , 4/d ga nisbati qancha katta bo' Isa, puxtalash darajasi shuncha kata bo' ladi va uzluksiz tolali 4/d bo' ladi. Diskretli tolalar matritsada betartib joylashadi.
To'ldiruvchi tolasini joylashtirish qatlami uzluksiz , tkanli yoki hajmli bo'ladi.
Tolali kompozitsion materiallar oddiy qotishmalardan yuqori mustahkamligi, va kichik darzlar hosil bo'lishiga moyilligi bilan farqlanadi. Tolali kompozitsion materiallaming mustahkamligi tolani xossasi bilan aniqlanadi va uning plastikligi kichik.
Aluminiy va magniy tolali kompozitsion materiallar uchun borli tola , kremniy karbidli tolalar hamda yuqori mustahkamlikka ega bo'lgan po'latlarni karbidlari, nitridlari va oksidlar qo' llaniladi. Titan va uning qotishmalarini ta'mirlashda molibden simlar, sapfira tolasi, kremniy karbidi, titan borida qo'llaniladi.
Issiqqa chidamli nikel asosli tolasimon kompozitsion materiallar uchun volframli yoki molibdenli asoslar qo'llanlladi.
Tolasimon kompozitsion materiallardan farqli ravishda dispers­ puxtalangan kompozitsion materiallarda matritsa asosiy material hisoblanadi va o' zida yuklanishni ko' taradi.
To'ldiruvchi hisoblangan dispers donachalar matritsada dislokatsiyalar harakatlanishini tormozlaydi. Dispers-puxtalangan kompozitsion materiallarni texnikada ishlatiladigan barcha metall va qotishmalar asosida olish mumkin
Dispers-puxtalangan kompozitsion material hisoblangan aluminiy asosli - QAK (qizdirilgan aluminiy kukun) ko'proq qo'llaniladi.
QAKida matritsa aluminiy bo'lib, to'ldiruvchi - aluminiy oksidining kichik donachasi - Al20 3 (6 dan 18% gacha) hisoblanadi.
Al20 3 ni miqdori oshishi bilan cho'zilishga bo'lgan mustahkamlik chegarasi oshadi va nisbiy uzayishi kamayadi. Kompozitsion materiallami ishlatilishi sohasi chegaralanmagan.