Mavzu: Elektr toʻkidan shikastlanish belgilari,darajalari va birinchi yordam koʻrsatish. Reja

Kuchlanish

Elektr toki urishi oqibatiga ta'sir qiluvchi taniqli omil bu kuchlanishning kattaligi. Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, inson uchun xavfsiz bo'lgan, uning hayoti va sog'lig'iga tahdid qilmasdan tanasiga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan qiymat 30 voltdan oshmaydi. Shu bilan birga, jiddiy oqibatlar 15 voltdan kam bo'lgan voltajda ham sodir bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, ming voltli kuchlanishli elektr toki urilganda o'lim sodir bo'lmaganligi haqida ma'lum bo'lgan holatlar mavjud. Bundan kelib chiqadiki, elektr kuchlanishining xavfsiz chegaralarini aniq belgilash mumkin emas. Boshqa omillar ham natijaga ta'sir qiladi. Ammo ishonch bilan aytishimiz mumkin: kuchlanish qancha yuqori bo'lsa, u hayot uchun shunchalik xavfli bo'ladi.
Shikastlanish turlari
Oqim ta'siri quyidagi turlarga bo'linadi:

1. 
   Mexanik. Bu qon tomirlari, o'pka, mushak to'qimalarining devorlarining yorilishi va tabaqalanishini keltirib chiqaradi.
   
2. 
   Issiqlik. Tananing ayrim qismlarini kuyish, qon tomirlari, yurak, miya va boshqa organlar haroratining ko'tarilishiga olib keladi.
   
3. 
   Biologik. U bilan tirnash xususiyati paydo bo'ladi, keyin esa mushak va asab to'qimalarining qo'zg'alishi. Ularning beixtiyor qisqarishi natijasida yurak va nafas olishning to'liq to'xtashi sodir bo'lishi mumkin.
   
4. 
   Elektrolitik. U organik suyuqlik va qonni parchalashga qodir, bu ularning xususiyatlarining o'zgarishiga sabab bo'ladi. 
   

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Steven W. Blume, Electric power system basics, USA, 2007.
2. Karimov R.Ch., Rafiqova G.R. Elektr xavfsizligi asoslari. O’quv qo’llanma. –T.: Spectrum
Media Group. 2015.
3. Elektr qurilmalarni ekspluatatsiya qilishda xavfsizlik texnikasi qoidalari.
«O‘zdavenergonazorat» elektr energetikada nazorat bo‘yicha davlat inspeksiyasi. -T.:
Mehnat. 2016.
4. Elektr energetika uskunalariga xizmat ko‘rsatishda yuz bergan baxtsiz hodisalar oqibatida
jabrlanganlarga shifokordan oldin yordam ko‘rsatish bo‘yicha yo‘riqnoma.
«O‘zdavenergonazorat» elektr energetikada nazorat bo‘yicha davlat inspeksiyasi. -T.:
Mehnat. 2016.