Qoldiqli kamayish usulida amortizatsiya hisoblash. Kamayib boruvchi qoldiq usuli aktivdan foydalanish muddatida amortizatsiya summasining doimo kamayib borishini ifodalaydi. Ushbu usulda eskirish me’yori asosiy vositalarning qoldiq qiymatiga ko‘paytiriladi. Odatda, bu usulda amortizatsiya me’yori ikki hissa qilib olinadi.
Qoldiqli kamayish usulida amortizatsiya hisoblash jadvali
Yillar
|
Balans qiymati
|
Yillik amortizatsiya summasi
|
Jamg‘arilgan . amortizatsiya
|
Qoldiq . qiymati
|
1-yil
|
50000
|
(40*50000)=20000
|
20000
|
30000
|
2-yil
|
50000
|
(40*30000)=12000
|
32000
|
18000
|
3-yil
|
50000
|
(40*18000)=7200
|
39200
|
10800
|
4-yil
|
50000
|
(40*10800)=4320
|
43520
|
6480
|
5-yil
|
50000
|
4480
|
48000
|
2000
|
Kumulyativ usulda amortizatsiya hisoblash. Kumulyativ usul (yillar yig‘indisi usuli)da har yilgi amortizatsiya me’yori amortizatsiya muddati yakuniga qadar qolgan amortizatsiyalanayotgan qiymatning bo‘lagi sifatida belgilanadi. Bo‘lak amortizatsiya hisobining tugagunicha qolgan to‘liq yillar yig‘indisini amortizatsiya muddatini belgilaydigan yillarning tartib soniga bo‘lib aniqlanadi.
5 yil foydalanish muddatiga mo‘ljallangan asosiy vositalar uchun yillik raqamlar yig‘indisi quyidagicha bo‘ladi:
5+4+3+2+1=15 yil.
Kumulyativ usulda amortizatsiya hisoblash jadvali
Yillar
|
Balans qiymati
|
Yillik amortizatsiya summasi
|
Jamg‘arilgan amortizatsiya
|
Qoldiq qiymati
|
1-yil
|
50000
|
(5/15*48000)=16000
|
16000
|
34000
|
2-yil
|
50000
|
(4/15*48000)=12800
|
28800
|
21200
|
3-yil
|
50000
|
(3/15*48000)=9600
|
38400
|
11600
|
4-yil
|
50000
|
(2/15*48000)=6400
|
44800
|
5200
|
5-yil
|
50000
|
(1/15*48000)=3200
|
48000
|
2000
|
Jadvallardan ko‘rinib turibdiki, amortizatsiya hisoblashning oxirgi ikki usulida asosiy vositalardan foydalanish muddatining boshida hisoblangan amortizatsiya ajratmalari ob’ekt xizmat muddatining oxirida hisoblangan amortizatsiya qiymatidan ortiq bo‘ladi
Asosiy vositalarning eskirishini hisobga olish uchun hisobvaraqlar rejasida quyidagi hisobvaraqlar ochilgan:
0211-«Yerni obodonlashtirishning eskirishi»;
0212-«Moliyaviy lizing shartnomasi bo‘yicha olinib o‘zlashtirilgan asosiy vositalarning eskirishi»;
0220-«Binolar, inshootlar va uzatuvchi moslamalarning eskirishi»;
0230-«Mashina va jihozlarning eskirishi»;
0240-«Mebel va ofis jihozlarining eskirishi»;
0250-«Kompyuter jihozlari va hisoblash texnikasining eskirishi»;
0260-«Transport vositalarining eskirishi»;
0270-«Ish hayvonlarining eskirishi»;
0280-«Ko‘p yillik ekinlarning eskirishi»;
0290-«Boshqa asosiy vositalarning eskirishi»;
0299-«Moliyalanadigan lizing shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy vositalarning eskirishi».
Ushbu hisobvaraqlarning kreditida asosiy vositalarga hisoblangan va hisoblanayotgan eskirish summalari ko‘rsatiladi. Hisobvaraqlarning debetida asosiy vositani hisobdan chiqarish paytida unga hisoblangan eskirish summasining hisobdan chiqarilishi aks ettiriladi.
Asosiy vositalarga eskirish hisoblanganida, eskirish summalari xarajatlarga o‘tkaziladi. Eskirish summasi ishlab chiqarish xarajatlariga o‘tkazilganida quyidagicha yozuv qilinadi:
D-t Ishlab chiqarish xarajatlari hisobvaraqlari
K-t Asosiy vositalar eskirishini hisobga oluvchi hisobvaraqlar.
Agarda eskirish davr xarajatlariga o‘tkazilsa quyidagicha yozuv qilinadi:
D-t 9420-«Ma’muriy-boshqaruv xarajatlar»
K-t Asosiy vositalar eskirishini hisobga oluvchi hisobvaraqlar.
Dostları ilə paylaş: |