Mavzu: Manbashunoslikning yo`nalishlari

Mavzuni tanlash uchun eng avvalo shu tanlanayotgan mavzuga doir masalalar xususida chuqur bilimga ega bo’lish kerak. Mavzu tanlash masalasi shu mavzuning dolzarbligi va qimmatliligiga, uning ilmiy, siyosiy va amaliy ahamiyatiga qarab hal etilishi kerak. O’zbekis-tonning o’rta asrlar tarixi, shuningdek O’rta Osiyoning chor Rossiyasi tomonidan bosib olinishi va mustamlakachilik davri, tarixi, milliy ozodlik, jadidchilik harakatlari, sovet davri hamda Turkiston, Xorazm, Buxoro va O’zbekiston Respublikasi tarixi bilan bog’lik mavzular, istiqlolchilik harakati, kollektivlashtirish muammolari shunday mavzular sirasiga kiradi. Hujjatlar to’plami uchun mavzu tanlanayotganligini nazarda tutib, shu mavzu bo’yicha kulyozma hujjatlar arxivlarda qay darajada saqlanayotganligini, ya’ni bor yoki yo’qligini, ko’p yoki ozligini ham hisobga olish lozim. Tanlangan mavzu bo’yicha manbalar yetarli bo’lsagina bu mavzu davlat arxivi tomonidan tasdiqlanadi va ish boshlanadi.

• Mavzuni tanlash uchun eng avvalo shu tanlanayotgan mavzuga doir masalalar xususida chuqur bilimga ega bo’lish kerak. Mavzu tanlash masalasi shu mavzuning dolzarbligi va qimmatliligiga, uning ilmiy, siyosiy va amaliy ahamiyatiga qarab hal etilishi kerak. O’zbekis-tonning o’rta asrlar tarixi, shuningdek O’rta Osiyoning chor Rossiyasi tomonidan bosib olinishi va mustamlakachilik davri, tarixi, milliy ozodlik, jadidchilik harakatlari, sovet davri hamda Turkiston, Xorazm, Buxoro va O’zbekiston Respublikasi tarixi bilan bog’lik mavzular, istiqlolchilik harakati, kollektivlashtirish muammolari shunday mavzular sirasiga kiradi. Hujjatlar to’plami uchun mavzu tanlanayotganligini nazarda tutib, shu mavzu bo’yicha kulyozma hujjatlar arxivlarda qay darajada saqlanayotganligini, ya’ni bor yoki yo’qligini, ko’p yoki ozligini ham hisobga olish lozim. Tanlangan mavzu bo’yicha manbalar yetarli bo’lsagina bu mavzu davlat arxivi tomonidan tasdiqlanadi va ish boshlanadi.

Hozirgi kunda ilmiy tadqiqotlar oldiga qo'yilgan dolzarb masalalarning keng doirasida O'zbekistonda arxivshunoslikni tashkil etish tajribasini ijodiy umumlashtirish muhim ahamiyatga ega. Ko'p jihatdan tadqiqotning dolzarbligi va ilmiy-texnik hujjatlar arxivini shakllantirishning asosiy bosqichlarini har tomonlama o'rganishning ilmiy-nazariy ahamiyati va arxivning fan va texnika fondlari manbalarini tahlil qilishdir. quyidagi omillar bilan shartlangan. Birinchidan, mustaqillik davridagi tarix fanining ijtimoiy funktsiyalarining tubdan o'zgarishi, fanning o'zi rivojlanishining etakchi tendentsiyalari va aniq tadqiqot usullarini ishlab chiqishga yordam beradigan nazariy masalalarga e'tiborni kuchaytirdi. Shu munosabat bilan yordamchi tarixiy fanlar - arxivshunoslik, manbashunoslik, arxeografiya tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda, chunki ma'lum bir sohada nazariy va amaliy masalalar qanchalik chuqur rivojlansa, tarixiy tadqiqotlarning samarasi shunchalik oshadi. Demak, zamonaviy sharoitda arxivlarning xavfsizligi va xalqimiz davlatchiligi tarixiga oid eng muhim hujjatlardan foydalanishni tashkil etish funktsiyalarini bajaradigan o'rni qanday oshib borayotgani aniq.

• Hozirgi kunda ilmiy tadqiqotlar oldiga qo'yilgan dolzarb masalalarning keng doirasida O'zbekistonda arxivshunoslikni tashkil etish tajribasini ijodiy umumlashtirish muhim ahamiyatga ega. Ko'p jihatdan tadqiqotning dolzarbligi va ilmiy-texnik hujjatlar arxivini shakllantirishning asosiy bosqichlarini har tomonlama o'rganishning ilmiy-nazariy ahamiyati va arxivning fan va texnika fondlari manbalarini tahlil qilishdir. quyidagi omillar bilan shartlangan. Birinchidan, mustaqillik davridagi tarix fanining ijtimoiy funktsiyalarining tubdan o'zgarishi, fanning o'zi rivojlanishining etakchi tendentsiyalari va aniq tadqiqot usullarini ishlab chiqishga yordam beradigan nazariy masalalarga e'tiborni kuchaytirdi. Shu munosabat bilan yordamchi tarixiy fanlar - arxivshunoslik, manbashunoslik, arxeografiya tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda, chunki ma'lum bir sohada nazariy va amaliy masalalar qanchalik chuqur rivojlansa, tarixiy tadqiqotlarning samarasi shunchalik oshadi. Demak, zamonaviy sharoitda arxivlarning xavfsizligi va xalqimiz davlatchiligi tarixiga oid eng muhim hujjatlardan foydalanishni tashkil etish funktsiyalarini bajaradigan o'rni qanday oshib borayotgani aniq.