Mavzu: psixologiya fanining yirik ilmiy yónalishlari va maktablari

Mavzu: psixologiya fanining yirik ilmiy yónalishlari va maktablari

Tayyorlagan: Saparbaeva Munira

Qabul qilgan: Saidboyeva Barno

Reja:

• Psixologiyaning yirik ilmiy yónalishlari, psixologik maktablar
• Vyursburg maktabi
• Freydizm maktabi
• Bixeoviorizm maktabi
• Geshtalt-psixologiya

Psixologiya fanining rivojlanishi qator bosqichlarni o‘z ichiga qamrab olib, bu davrlarda samarali tadqiqot ishlari olib borilgan. Aynan tadqiqot ishlarini samarali bo‘lishi uchun fan doirasida tamoyillarni ishlab chiqish uchun zarurat sezila boshladi. Bu boradagi ishlar Amerika va boshqa chet el psixologiyasi yo‘nalishlari namoyondalari tomonidan ilgari surildi. XX asr boshlarida bixeviorizm, freydizm yo‘nalishlari vujudga kelgan edi.

• Psixologiya fanining rivojlanishi qator bosqichlarni o‘z ichiga qamrab olib, bu davrlarda samarali tadqiqot ishlari olib borilgan. Aynan tadqiqot ishlarini samarali bo‘lishi uchun fan doirasida tamoyillarni ishlab chiqish uchun zarurat sezila boshladi. Bu boradagi ishlar Amerika va boshqa chet el psixologiyasi yo‘nalishlari namoyondalari tomonidan ilgari surildi. XX asr boshlarida bixeviorizm, freydizm yo‘nalishlari vujudga kelgan edi.
• Psixologiya fani taraqqiyotida nemis psixologiya maktabi muxim o`rinlardan birini egalladi. XX-asrning boshlarida Germoniyada Vyursburg psixologiya maktabi deb nomlangan yangi yo`nalishga ega bo`lgan psixik oqim vujudga keldi. Mazkur yo`nalishning yirik vakillari sifatida O. Kyulpe, K. Byuler, O. Messer, Ax. Nartis va boshhalarni sanab o`tish mumkin. Ushbu ilmiy maktab namoyondalari o`zlarining ekperimental tadqiqotlari bilan tafakkur muammosining rivojiga malum darajada qissa qo`sha oldilar.

Vyursburg psixologiya maktabi vakillari psixologiya tarixida keng o`rin egallagan assotsiativ psixologiyani tanqid qilib chiqdilar va sinaluvchilarni o`zini o`z kuzatish metodiga suyangan qolda tajribalar o`tkazish uslubi bilan yuksak darajada taraqqiy etgan psixik jarayonlarni jumladan, tafakkurni xissiy bosqichda turgan psixik jarayonlarga , yani sezgi va tasavvurlarga ajratib o`rganishda ratsional (aqliy) bosqichdagi murakkab ruhiy jarayonlar ana shu ajratilgan jixatlardan mexanik ravishda vujudga keladi deb tushuntirish mumkin emasligini eksperimental yo`l bilan isbotlashga harakat qildilar.

• Vyursburg psixologiya maktabi vakillari psixologiya tarixida keng o`rin egallagan assotsiativ psixologiyani tanqid qilib chiqdilar va sinaluvchilarni o`zini o`z kuzatish metodiga suyangan qolda tajribalar o`tkazish uslubi bilan yuksak darajada taraqqiy etgan psixik jarayonlarni jumladan, tafakkurni xissiy bosqichda turgan psixik jarayonlarga , yani sezgi va tasavvurlarga ajratib o`rganishda ratsional (aqliy) bosqichdagi murakkab ruhiy jarayonlar ana shu ajratilgan jixatlardan mexanik ravishda vujudga keladi deb tushuntirish mumkin emasligini eksperimental yo`l bilan isbotlashga harakat qildilar.