Мцгяддимя

Aytən Quliyeva

 

 

52 

de

məyim? O, bu gün başqa şəhərə gedirdi...  

Hələ  vaxt  vardı.  Evin  tinindən  sıçrayacaq,  yaşıl  işığını  qara 

gö

rəcəyim bir taksi özünü ona yetirənəcən bu soyuq neylon al-

tında  xəbərsiz,  biganə,  başqa  həvəslə,  özgə  intizarla  çırpınan 

ürəyi özümə tərəf çevirimmi, ürəyimə söykəyimmi?”(5,50).

 

Bu  çağda  qəhrəmanın  düşüncəsinə  laqeydlik  duyğusu  hökm 

edir və ya o, qəlbinə hakim kəsilən hisslərin mənasını tam anla-

mıyla dərk edə bilmir.  O, ehtiyat edir ki, indi alacağı mənfi və 

ya  müsbət  cavab  bir  müddət  keçdikdən  sonra  artıq  onun  üçün 

mənasızlaşacaq, ona səadət gətirməyəcək. “Mənə elə gəlirdi ki, 

in

sana səadət verilməmişdir; ona yalnız səadət arzulamaq, xoş-

bəxtlik ümidində, bəxtiyarlıq gümanında yaşamaq, sevincin köl-

gəsində daldalanmaq haqqı verilmişdir. Səadətə çatdığın an o öz 

təravətini, ətrini, gözəlliyini, cazibəsini itirir. Səadət üfüq kimi-

dir: görünən və çatılmaz, yaxınlaşdıqca uzaqlaşan.  

Ya  da  bəlkə  səadət,  sevinc  ümidiylə,  xoşbəxtlik  intizarında, 

gələcək həsrətində yaşamaq və nəyisə hey gözləmək, gözləmək, 

göz

ləməkdir”(5,51). Və özünün uydurduğu bu “fəlsəfəyə” görə 

o, həyatının mənasını itirir.  Sevgisini taksi ilə əbədi olaraq yola 

sa

lır. 

 

Hekayənin ikinci hissəsində isə biz qəhrəmanı yetkin bir in-

san kimi görürük. O, yaşa dolmuş, müdrikləşmiş, “fəlsəfə”sinin 

yan

lış olduğunu anlamış, səadət, sevgi haqqında düşüncələri ta-

ma

milə dəyişmişdir. “Mən vaxtilə sevdiyimi taksiylə göndərən, 

ağrıyan, amma eşqimə də, həsrətimə də biganəliklə baxan adam 

deyi

ləm. Onsuz da vaxt hər yaraya məlhəmdir,–deyən adam de-

yi

ləm.  Vaxt  özü  mənə  isbat  etdi  ki,  hər  yara  sağalan  deyil.  O 

mənə  anlatdı  ki,  əbədi  gedən  taksiləri  saxlamaqçün  bəlkə  bir 

ömür  boyu  piyada  qaçmalı  olsan  belə,  qaçmalısan,  heykəl  təki 

du

rub "dərin" fəlsəfə yürütmək bir peşə deyil”(5,57).

 

Vaxt ona çox baha başa gələn həyat dərsi verir, onun gəncli-

yin

də xoşbəxtliyini itirməsinə səbəb olan, “dayazı dərin görünən 

fəlsəfə”sini alt-üst edir. Həm əvvəlki aldanış, həm də indiki dö-

nüş qəhrəmanın daxili dünyasında müxtəlif hiss-həyəcan oyadır. 

---