mına bile askeri bir hava veriyor. Futbolcuların altında yer alan
grup İdman Yurdu nun atletizm takımı. Aralarında bisikletçi
ler de olabilir. Sadece atletizm müsabakalarıyla sınırlı kalma
mış, 19 Mayıs Gençlik Spor Bayramlarında jimnastik gösterile
ri de yapmışlardır muhtemelen. En ön sırada, çömelmiş olan
lar İdman Yurdu’nun yöneticileri. Sol baştaki kişinin yüzünde
ki ifade, arkasında sıralanan bütün bu gençlik topluluğuyla gu
rurlandığını gösteriyor sanki.
52
Kolonyal şapkalar.
Yıllar içinde Akşehir Sanatkârlar İdman Yurdu Bandosu da
ğılmış, ama 1960’lara gelindiğinde bando aşkı sönmeyen Bıçak
çı Gümüş Ahmet cebinden ciddi paralar harcayarak kendi şahsi
bandosunu kurmuş. Bu, müzik aşkı mı, bando sevdası mı, yok
sa misyon tutkusu mu? 1930’larda milli ruhun ve Batılılaşma
ülküsünün simgesi olan bando, 1960 Ihtilali’nden sonra yine
askeri ve devletçi bir misyon üstleniyor. Gümüş Ahmet’in şah
si bandosu da 27 Mayıs Bayramı’nda resmi geçit yaparak devle
te ve askere olan bağlılığını gösteriyor. Resimde ilk dikkati çe
ken şey kolonyal şapkalar. Şahsi bandosu olduğuna göre üni
formaların nasıl olacağına Gümüş Ahmet karar vermiştir. Ama
Mısır’da kazı yapan arkeologlar, Afrika’ya safariye giden Avru
palIlar, Hindistan’daki İngiliz albaylar hakkında çekilmiş Ame
rikan filmlerini hatırlatan böyle bir şapkayı niye seçmiş? Üni
forma koyu renkli ama şapka ve ayakkabılar beyaz. Önde, şe
fin hemen arkasında, iki subayın sivil halk tarafından omuz
lara alınmış olduğu görülüyor. Coşkunun yoğunluğuna bakı-
lırsa, 1960 ihtilali nin üstünden fazla zaman geçmemiş. Ban
donun arkasında sıralananların taşıdıkları pankartlarda, “Kah
rolsun Diktatörler”, “Atam İzindeyiz” ve “Yaşasın Türk Ordu
su” yazıyor. Dönemin cumhurbaşkanı Cemal Gürselin bir res
mini de taşıyorlar. Bandonun yürüyüş eşlikçileri yine çocuklar.
Marşların milli hamaseti, asker sevgisini artıran ritmiyle coş
muş görünüyorlar. Çatıya çıkmış, töreni seyredenler var, de
mek ki bu kez seyirci 1930’larda olduğu gibi hüzün verecek ka
dar az değil.
54
Mehter çocukları.
Önde Mehter Takımı’nı temsilen yeniçeriler gibi giyinmiş
çocuklar olduğuna göre büyük ihtimalle 23 Nisan’da çekilmiş
bir fotoğraf. İçinde kadınların da yer aldığı tek kare bu. Ortada,
sağda mantolu, şehirli genç bir kadın, bir çocuğun elinden tut
muş, geçit törenini izliyor. Bir diğer kadın iki bandocunun ara
sında, başörtüsünü yarım bağlamış. Ellerinde kargı tutan yeni
çeri giyimli çocuklar ordunun ve bandonun devamlılığını sim
geliyorlar. Ülkenin tarihinde Mehterhane-i Hümayun’dan Mı-
zıka-i Hümayun’a, oradan da Riyaset-i Cumhur Filarmoni Or
kestrasına geçiş tamamlanmış. Sağda kasabalı bir adam yeniçe
ri giysili çocuğa bakıyor. 1930’ların bıyıksız erkek imgesi aşıl
mış, bıyığa daha çok rastlanıyor. Gümüş Ahmet bandonun ba
şında ve gülümsüyor.
55
Bandodan cazbant a.
Ailede bandoya ve orkestraya gönül veren sadece Gümüş
Ahmet değilmiş. Kardeşi de bir caz orkestrası kurmuş. Fotoğ
rafın çekildiği tarih belli değil ama 1950’ler olabilir. Akşehir’in
Hıdırlık denilen mesire yerinde, çay bahçeleri, içkili bir resto
ran ve bir dağ oteli varmış. Gümüş Ahmet’in kardeşi de orkes
trasıyla orada “caz” müziği yapıyormuş. Cazdan kasıt hafif Ba
tı müziği. Siyah-beyaz Yeşilçam filmlerinden aşina olduğumuz
bu karede nefeslilere eşlik eden bir akordeon, bir bateri, bir de
vurmalı bir Latin aleti görülüyor. Grup bando değil, orkestra.
Askeri bir ruh yok, aksine “liberal” bir hava var, Amerikanlaş
ma dönemi ne de olsa. Misyonun yerini eğlence almış. Grup
cazbant olunca üniforma da yerini kostüme bırakmış. Uzun
kollu, kalın çizgili, kravatsız gömlekler giymiş caz-bant şehrin
resmi değil, sivil hayatının parçası, eğlence dünyasının vazge
çilmezi. En soldaki saksafoncu Gümüş Ahmet mi acaba?
56
r
*r
MoeCc^i,
CARTE POSTALE
T lû v ■
o
(
Jö ^ C fe ^
rVU+>yl&j&-
Bandonun toplu fotoğraflarından birinin arkası. Fotoğraf
karta basılmış, Akşehir Sanatkârlar idman Yurdu damgasını ta
şıyor. Bir bayram tebriki olarak gönderilmiş ve Tüfekçi Necip
tarafından “Belli başlı isimler” sıralanmış. İsimler şunlar: Ma
car Hüseyin, Hakkı Çakıroğlu, Demirci Tahsin (bandonun no
ta sehpalarını o yaparmış), Adaş Mustafa, Şekerci Ahmet, İz
zet Koçak, Hoca Fevzi, Tosun Ahmet, Mustafa Kuşçu, Araba
cı Sadık, Kör Mahmut, Ziver Ahmet, Teker Hakkı, Basocu Ah
met, Ihsan. Adaş Mustafa Tüfekçi Necip’in kız kardeşiyle ev
liymiş ve bando üyelerinin içinde en tahsilli olanıymış. İda
diyi bitirmiş. Gazozcuymuş. Akşehir markalı bir gazoz üreti
yor, elemanları at arabasıyla kapı kapı dolaşarak dağıtımını ya
pıyormuş. Adaş Mustafa’nın (Tekelioğlu) kızı ve damadı dok
tormuş. Kız torunu (Gökçe Bike Yazıcıoğlu) şimdi Chicago’da
doktora yapıyor.
Kim kim dir?
57
Dostları ilə paylaş: |