METALLURGİYA VƏ METALŞÜNASLIQ KAFEDRASI
AMORF HALI
Soyuma prosesində maye ərintidə çox böyük ifrat soyudulma təmin edilərsə, kris-
tal mərkəzlərinin əmələgəlmə və böyümə sürəti sıfra bərabər alınır və bu zaman çevrilmə
kristallaşma baş vermədən ifrat soyudulmuş maye halı, yəni bərk halda mayelərə xas olan və
onu xarakterizə edən struktur alınır. Belə yolla alınmış struktura ərintinin
amorf halı
deyilir.
Duzlar, slikatlar, üzvi maddələr ifrat soyumaya həris olduqlarından, amorf halını qey-ri-
metallik materialların, məsələn şüşənin alınmasında müşahidə etmək olar. Maye metal-larda
kristal mərkəzlərinin yaranma və böyümə sürətində amorf halı almaq xeyli çətindir. Soyuq
metallik altlığa nazik maye metal axını və ya metal damcılarını xüsusi üsula tökdük-də
təqribən
10
6
- 10
7
0
C /san
soyuma sürəti əldə etmək olar. Nəzəri olaraq istənilən ma-ye
metalı
10
6
- 10
7
0
C
/san sürətlə soyuda bilsək, amorf halı almaq mümkündür.Hal ha-zırda
amorf halını həm təmiz metallarda (
Pb, Sn, Al, Ni
və b. ) və həm də bir çox ərinti-lərdə
alırlar. Göstərilən sürətlərlə tərkibində
10-25%
amorflaşdırıcı elementləri -bor, sili-sium və
s. olan dəmir, titan, xrom ərintilərini soyutduqda amorf halın-da metal almaq müm-kündür.
Soyuma texnologiyası və müəyyən tərkibli ərinti seçməklə
Dostları ilə paylaş: