Metodologiyasi



Yüklə 112 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/269
tarix29.11.2023
ölçüsü112 Kb.
#139121
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   269
Tarix fani metodologiyasi O`quv qo`llanma

bor ko‘lam i 
bilan o ‘rganadi va shu jih a ti bilan jam iy a t hayotini 
o'rganuvchi 
ijtim oiy fan lar q ato rid a alo h id a m u h im o ‘rin tutadi.
Tarixiy b ilish n in g rivojlanib borishi tarix fani tarkibidagi ta d ­
qiqot yo‘nalishlaridagi m ustaqil fan so h alari — tarixiy antropologi-
‘ 
С моленский Н .И . Т еория и методология истории. С . 1 8 -1 9 .
Халфин Н.А. П р и соед и н ен и е С редн ей А зии к Р осси и (6 0 -8 0 гг. XIX
в). ~ М.: Наука, 1965.
45


ya, ijtim oiy psixologiya, tarix iy geografiya kabi bir q a to r boshqa 
s o h a la rn in g m oh iy atig a ko‘ra differensiallashuviga (farqlanishi- 
ga, d arajalan ish ig a) olib keladi. K eyingi yiilarda zam onaviy fran- 
su z tarix sh u n o slig id a «davom li tarix* tushunchasi yuzaga keldi- 
ki, b u n d a tarix iy ja ra y o n la rn i u m u m iylik va yaxlitlikdan ajratib 
olg an holda a lo h id a -a lo h id a o 'rg an ish yuzaga kelm oqda. Bun- 
d ay ta d q iq o tla r ja m iy a t hayoti yoki k ish ilar hay o tin in g tu rli so- 
h a la ri y u z a sid a n a lo h id a m azm u n g a ega m a’lu m o tlarn i ko'rsatib 
b erish i m u m k in , b iro q bu alo h id a lik ta rix n i um u m iy tush u n ish - 
ga im ko n b e rm a y d i1.
Bu o 'r in d a o 'x sh a tish u chu n shunday naql keltirish m u m k in 
y a ’ni « d a ra x tn in g o rtid a o 'rm o n ko'rinm aydi*.
Tarix fan in in g p red m etin i belgilash tarixiy bilim nazariyasida- 
gi eng m u h im m u am m o lard an biri hisoblanadi. U n ing yechim ini 
ilm iy jih a td a n asoslangan holda belgilanishi fanning taraqqiyotini 
h am belgilab beradi. Ijtim oiy va g u m an ita r fanlar o ‘z xususiyatidan 
kelib ch iqq an holda bilish obyektlari ham da ilm iy tadqiqot uslub- 
lari yordam ida bugungi jam iyat hayotining u yoki bu sohalarini 
o'rg anish ga yo'n altirilg an bo'lsa, tarix fani esa o 'tm ish n i o'rganib, 
kom pleks xususiyatlik kasb etadi va fanlarning ilm iy sohadagi yu- 
tuqlari b ilan in tegrallashgan holda sintezlaydi (bir-biriga bog'lagan 
holda u m um lashtirad i). Ayni vaqtda tarix fani ilm iy xulosalarni 
c h iq arish d a tarixiy tad q iq o tlarn in g natijasiga asoslanadi. Bu aloqa- 
lar bugungi fan la rn in g alohida xususiyati bo'lib, ilm iy natijalarning 
chiq arilishiga im kon beruvchi fanlararo yondashuvdir.
Ja m iy a td a so d ir b o 'lg an voq ealarnin g tarkibi, ja ra y o n la m in g
o 'z a ro bo g 'liqligi va k o 'lam i jih a td a n kengligi bilish obyektining 
y axlit holda tad q iq e tilish i im k o niyatini cheklab qo'yadi. S hun- 
d a n kelib c h iq q a n holda tad q iq o tch id an tadqiqot pred m etin i ham
a n iq la sh tala b e tilad i. A yni vaqtda tadq iq o tch i to m o n id an tad - 
q iq o tn in g vazifalari, v o q elik n ing alo hida o'ziga xosliklari, ko'la­
m i va xu susiyatlari a n iq la n ad i.

Yüklə 112 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   269




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə