Mexanik xossalar – siqilishdagi, egilishdagi mustahkamlik, yemirilish, zarbga chidamlilik aniqlash. Laboratoriya ishining maqsadi

Mexanik xossalar – siqilishdagi, egilishdagi mustahkamlik, yemirilish, zarbga chidamlilik aniqlash.
Laboratoriya ishining maqsadi: Materialga tashqi kuch ta’sir etganda unda ishqalanish kuchlanishi paydo bo’ladi. Shu kuchlanishlarni aniqlash.
Umumiy malumotlar. Materialning ishqalanish doirasida 1000 marta aylantirilganda namunaning 1sm² yuzasidan yo’qotgan og’irligi ishqalanish deyiladi.
Kerakli asbob va uskunalar. Tarozi, shtangensirkul, namuna, ishqalanishni aniqlovchi qurilma.

Elektron tarozi —jismga ta’sir etuvchi ogirlik kuchi asosida jismlar vaznini aniqlaydigan asbob, elektr tokida yoki zaryadlash qurilmasida ishlaydi.	Shtangensirkul- tashqi va ichki chiziqli o’lchamlarning yuqori aniqlikdagi o’lchovlari, shuningdek, turli xil shakillar uchun mo’ljallangan unversal o’lchash qurilmasi.

Laboratoriya ishini bajarish tartibi:
1. Namuna quritish javonida 110±5^oS haroratda massasi o’zgarmaydigan holga kelguncha quritiladi, so’ng shtangensirkul yordamida o’lchamlari aniqlanadi, yuzasi hisoblanadi.
2. Namuna ishqalanishni aniqlovchi qurilmaga joylashtiriladi.
3. Namunaning yuzasi ishqalagich listlariga tekis turishi kerak. So’ng 33 marta 1 minut tezlik bilan (1 daqiqada 33 marta) aylantiriladi. Aylanish davrida namunaning listga tegib turgan joyi kukun shakliga aylanadi.
4. Qurilma 1000 marta aylangandan so’ng to’xtatiladi va hosil bo’lgan kukun tarozida tortiladi.
5. Berilgan formula yordamida namunaning ishqalanishga qarshilik darajasi aniqlanadi.
Material turi - g’isht Aylanishlar soni - 1000
Ishqalanish yuzasi - 50 sm²
Namunaning ishqalanishdan keyingi massasi-
Massa bo’yicha ishqalanish - ………
Hisoblash formulasi: namunaning ishqalanishga qarshilik darajasi
Bu yerda: m – ishqalanishdan oldingi massasi, g;
m₁ – ishqalanishdan keyingi massasi, g;
F – namunaning yuzasi, sm²;
μ – materialning ishqalanish darajasi.