Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

11.2.26. “Tarixi Salimiy” 
“Tarixi Salimiy” (“Salimiyning tarixi”) asari muallifi X1X asrning ikkinchi 
yarmi va XX asrning birinchi choragida wtgan Mirza Salimbek bwlib, uning twla 
ismi Mirza Salimbek ibn Muh’ammad Rah’imdir. Olim 1850/51 yillari Buxoroyi 
sharifda badavlat va nufuzli xonadonda tavallud topgan.
Mirza Salimbek 1871 yili Nah’rpoy (Norpoy) va Zi
ё
vuddin h’okimiga kotib 
bwlib ishga kiradi, lekin olti oydan keyin amir Muzaffarning farmoyishi bilan 
Toshkentga rus mamurlarining xatti-h’arakati va ayniqsa Buxoro xususida tutgan 
si
ё
satini kuzatib boruvchi qilib yuborildi.
Mirza Salimbek Toshkentga choyfurush qi
ё
fasida keldi va bu erda 12 
yml istiqomat qildi. 1880-1883 yillari u amir h’uzurida, 1884-1885 yillari 
Turkiston general-gubernatori h’uzurida Buxoro vakili bwlib xizmat qildi. 1885 
yili Mirza Salimbek Somjin tumaniga amlakdor qilib tayinlandi. Shundan keyin 
uning martabasi yil sayin ortib bordi. 1881-1893 yillari Buxoro shah’rining 
mirshabi, 1893-1920 yillari Yakkabog’, Nurota, Boysun, Sherobod, Shah’risabz, 
Chorjwy viloyatlarining h’okimi va bosh zakotchi vazifalarida turdi. 1920 yilgi 
inqilobdan keyin Mirza Salimbek shwro tashkilotlarida, Buxoroda tashkil etilgan 

---

145
«Anjumani tarix» («Tarixshunoslar jamiyatida»)da xizmat qildi. Mirza 
Salimbekning vafot etgan yili malum emas. 
Mirza Salimbek bir necha yirik tarixiy va adabiy asar 
ё
zib qoldirgan. 
«Kashkuli Salimiy» («Salimiyning kashkuli»), «Jomi ul-gulzor» («Gulzorlar 
majmui»), «Kab al-axbor h’ikoyalari», «Hikoyati Abdulla ibn Muborak», «Tarixi 
Salimiy» shular jumlasidandir. 
Tarixchilar uchun eng muh’imi uning swnggi asari «Tarixi Salimiy»dir. 
N.Norqulovning fikriga qaraganda, XX asrining 20- yillarida 
ё
zilgan. Uning bosh 
qismi, Chingizxondan to amir Muzaffar davrigacha bwlgan tarix umumlashtiruvchi 
xarakterga ega. Asarning 1860-1920 yillar voqealarini wz ichiga olgan katta qismi 
butunlay yangi bwlib, muallifning wzi bu voqealarning guvoh’i bwlgan. 
Asarda amir Muzaffar davrida Hisor, Kwlob, Baljuan, Qorategin va 
Darvozda bwlib wtgan is
ё
nlar, Buxoro-Qwqon va Buxoro-Rossiya munosabatlari, 
shuningdek, Buxoro amirligining X1X asrning ikkinchi yarmidagi umumiy ah’voli 
va mamuriy tuzilishi h’aqida qimmatli malumotlar bor. 
«Tarixi Salimiy» asarining qwl
ё
zma nusxalari kwp. Asar 1968 yili 
N.norqulov tomonidan rus tiliga tarjima qilingan, lekin h’ali chop etilmagan.