Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
117 
3. 6. Latince’den geçen bazı deyimler  
 
Аттическая соль 
Türkçe anlamı = Atticus tuzu; 
Türkçe karşılığı = çok ince bir espri;   
Aslı =  “Sal Atticus”  Latince’den alınmış bir taklit. 
“Bu  deyime  eski  Roma  yazarı  ve  hatifi  olan  Cicero’nun  (M.Ö.106  –  43 
yıllarında)  yapıtlarında  rastlanır.  Eski  Yunan  bölgesi  olan  Atticus  adından 
gelmektedir.  Bu  bölgenin  insanları  çok  akıllı    ve  esprili  oldukları  için  bu  deyim 
ortaya çıkmıştır.”
102
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  Сергей  Иванович,  умевший,  как  никто,  для  окончания  самого 
отвлечённого  и  серьёзного  спора  неожиданно  подсыпать  аттической 
соли  и  этим  изменять  настроение  собеседников,  сделал  это  и  теперь. 
(Л.Толстой)
103
  
Hiç kimsenin beceremediği bir şeyi çok ciddi ve soyut bir tartışmayı bitirmek 
için  ansızın ince  bir  espri  patlatır ve  bununla  sohbet eden  kişilerin  neşesini 
yerine getirmeyi bilen  Sergey  vanoviç, şimdi de aynı şeyi yaptı. 
b)
  В  этом  заключалась  вся  весёлость,  вся  аттическая  соль  этих 
вечеров.(Салтыков-Щедрин)
104
                                                                          
Bu tür eğlencelerin neşesi ve esprisi bunda gizliydi.
 
                                                 
102
 V.M. Mokiyenko, 2005, s.657 
103
 A.N. Tihonov, 2004, s. 32 
104
 A. .  Molotkov, 1978, s. 445 

---

 
 
 
118 
c)
  Удачная  сатира  –  это  аттическая  соль  окружающей  нас  сладкой 
жизни.
105
                                                                                                                   
Başarılı bir hiciv, bizi çevreleyen tatlı hayatın ince esprisidir.
 
d)
  Аттическая  соль  у  немцев  всегда  была  в  дефиците.
106
                                       
nce espri Almanlarda her zaman kıttı.
 
e)
  Его  прослушав,  восхитишься:  вся  речь  –  аттическая  соль.(С. 
Кулага)
107
  
Onu dinleyip hayran olursun: tüm konuşma ince bir espriden ibarettir.
 
 
Bu deyim daha çok edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde hem özne (örnek b, d), hem dolaysız  nesne (örnek a), hem de 
ad kökenli yüklem (örnek c, e) olarak kullanılır.  
Deyim tekil halde kullanılmaktadır. 
 
Белая ворона 
Türkçe anlamı = beyaz karga; 
Türkçe karşılığı = cins tip, eksantrik, göze hemen çarpan, farklı; 
Aslı =  “Alba avis, albus corvus” Latince’den alınmış bir taklit. 
“Bu  deyim  eski  Roma  hiciv  şairi  uvenalis’in  (60  –  127  yıl.)  7.  hiciv  
şiirlerinde yer almaktadır.”
108
 
“Bu  deyim  Rusça’ya  diğer  Avrupa  dillerinde  olduğu  gibi  en  erken  18. 
yüzyılda  girmiştir.  Bu  ifade  edebi  dile  aittir  ve  bu  onun  yabancı  kökenli  olduğunu 
                                                 
105
 www.aphorist.ru 
106
 www.forum.globalrus.ru 
107
 http//coolaga.chat.ru 
108
 V.M. Mokiyenko, 2005, s. 121 

---

 
 
 
119 
gösterir.  Büyük  bir  olasılıkla  “beyaz  karga”  deyimi  Latince  “Alba  avis”  den  taklit 
edilmiştir.  Juvenalis,  bu  ifadeyi  kendi  hicivlerinde  kullanarak  bunun  Avrupa 
dillerinde yaygınlaşmasını sağlamıştır.”
109
   
 
Örnek tümceler; 
a)
  Среди наших простых рабочих женщин она выглядела как белая ворона 
в своей мини-юбке. (А.Рыбаков)
110
                                                                                     
şçi kadınlarımızın arasında mini eteğiyle hemen göze çarpıyordu. 
b)
  Он  решил  остаться  в  «Вилла-Родэ»  до  утра  и,  чтобы  как-нибудь 
скоротать  время  и  не  чувствовать  себя  белой  вороной,  перестал 
отказываться от шампанского.(И.Кремлёв)
111
                                                                              
“Villa-Rode”de sabaha kadar kalmaya karar verdi. Zaman çabuk geçsin diye 
ve  kendini  farklı  biri  gibi  hissetmemek  için  şampanyayı  reddetmekten 
vazgeçti.
 
c)
  Все  веселятся  и  гуляют,  а  она  как  белая  ворона  всё  сидит  и  молчит.          
Herkes  eğleniyor  ve  geziyor,  o  ise  beyaz  karga  gibi  tüm  gün  oturuyor  ve 
susuyor.
 
d)
  Чтобы не выглядеть белыми воронами, нам пришлось поехать с ними. 
Farklı görünmemek için onlarla gitmek zorunda kaldık. 
 
Bu deyim hem edebi hem de konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
                                                 
109
 Daha fazla bilgi için bkz. V.M. Mokiyenko,  Ot Avos’a do Yat’a: Poçemu tak govor’at?  Moskva, 
1998, s. 224-226 
110
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 5 
111
 R. .Yarantsev,  Slovar’-spravoçnik po russkoy frazeologii, Moskva, 1981, s. 165 

---