1
869 M - Atakişiyeva Ülkər
MÜNDƏRİCAT
Giriş
2
ş
in ümumi xarakteristikası
4
Fəsil
1.
Azərbaycanın Yüngül sənayesi
7
1.1.
Ayaqqabı istehsalının inkişaf yolları
7
1.2.
Ayaqqabının bədii layihələndirilmə prosesi
11
1.3.
Aayqqabı üzlüklərinin layihələndirilməsi
12
1.4
Ayaqqabı maketinin tərtib edilməsi
15
1.5
Qəliblərin üzərindən sərt qişanın alınması
dəyişməsinin tərkibi və təbiəti
19
1.6
Ayaqqabı üzlüyünün polimer materiallardan hazırlanması
23
Fəsil
2.
Ayaqqabının bədii layihələndirilməsi
25
2.1
Ayaqqabının bəzək elementləri
25
2.2
Ayaqqabının bədii layihələndirilməsində rənglərdən istifadə edilməsi
26
Fəsil 3.
Ayaqqabıların modelləşdirilməsi
29
3.1
Ayaqqabı üzlüyünün modelləşdirilməsi üçün istifadə edilən üsulların təhlili
29
3.2
Ayaqqabı üzlüklərin sərt qişa üsulunda layihələndirilməsi
38
3.3
Ayaqqabının üzlük modelinin qurulması üçün şərti açılışın koordinat oxları
üzərində yerləşdirilməsi
40
3.4
Ayaqqabının üzlük detallarının qurulması
42
3.5
Qəlibin üzərində sərt qişanın alınması
43
3.6
Ayaqqabının üzlük maketinin bədii cəhətdən tərtib edilməsi
45
3.7
Üzlüyün deformasiyasının hesablanması
53
3.8
Üzlüyün qəlibə çəkilməsi üçün dartı kənarının, detalların emalı və qatlanması
üçün buraxılışların verilməsi
56
3.9
Arxalıq və burunaltı detallarının qurulması
58
3.10
Burunaltının layihələndirilməsi
60
3.11
Altlıın yastı detalların qurulmasının ümumi qaydaları
62
3.12
çliyin qurulması
62
3.13
Formalaşdırılmış altlıq detallarının layihələndirilməsi
65
Nəticə və təkliflər
68
stifadə edilən ədəbiyyatların siyahısı
70
4
ş
in ümumi xaraxteristikası
Işin aktuallığı. Ayaqqabı istehsal edən sənaye, yüngül sənayenin mühüm
sahələrindən biridir. Ayaqqabı müasir dövrdə son dərəcə mexanikləşdirilmişdir.
Istehsalatda çeşidin geniləndirilməsi yeni nov təbii, süni və sintetik gön-dəri, parca
materiallarının və yeni ayaqqabı modellərin mənimsənilməsi sayəsində həyata
keçirilir. Bununla belə əhalının ayaqqabıya olan estetik tələbləri hələ də kifayət
qədər ödənilmir.
Estetik tələblər dedikdə insanın mənəvi ideallarının, hazırki mərhələdə stil və
modanın istiqamətinə uyğun olan məmulatlara verilən tələblər nəzərdə tutulur. Bu
tələblər ayaqqabının ictimai əhəmiyyətini, dəyərini, səmərəliyini funksional
məqsədəuyğunuğunu və texnologiyasını müəyyən edir. Ayaqqabılara verilən
estetik tələblər stil və modanın istiqamətini özündə əks etdirməsi, kompozisiyanın
bədiiliyi, bədii-qrafiki formadan tərtib edilməsi, koloritinin ahəngdarlığı və i.a.
göstəricilərdən irəli gəlir. Buna görə ayaqqabının bədii modelləşdirilməsinin tədqiq
edilməsi, bu sahədə görülən işlərin səviyyəsini qaldırmaq üçün aktual məsələlərdən
biridir.
Dissertasiya işinin məqsədi. Ayaqqabının bədii modelləşdirilməsinin tədqiq
edilməsində əsas məqsəd hazır ki, dövrdə bu məsələ ilə bağlı vəziyyəti araşdırmaq,
təhlil etmək, bədii modelləşdirilmə prosesində olan nöqsanları üzə çıxardaraq, yol
verilən çatışmayan cəhətlərin aradan qaldırılması üçün tədqiqatın nəticələrinə
uyğun tədbirlərin işləyib hazırlanmasında və istehsala tədbiq edilməsindən
ibarətdir.
Elmi yeniliyi. Ayaqqabının bədii modelləşdirilmə prosesi onun bədii
cəhətdən tərtib edilməsinə mühüm təsir göstərir. Tədqiqatın nəticəsində müəyyən
edilmişdir ki, hazırkı dövrdə aparılan modelləşdirilmə üsulları günün tələblərinə
uyğun gəlmədiyindən, yeni üsullardan istifadə edilməsi məqsədəuyğundur. Bu
üsullardan səviyyəsinə ğörə yüksək olan sərt qişa üsuludur. Məmulatın
modellərinin həm texnoloji, hm də estetik cəhətdən dəqiq, yüksək keyfiyyətlə