116
KAYNAKÇA:
•
M. J. Mellink, “Notes on Anatolia Wall Painting”, Mansel’e Armağan, c. I, 1974, 537-547, pls.
163-167.
•
. Özgen, J. Öztürk, Heritage Recovered The Lydian Treasure, 1996.
•
M. J. Mellink, “Wall Painting of West Anatolian Tombs Elements of a Tradition”, KST 5, 1983,
171-175.
•
R. Dinç, Lydia Tümülüsleri, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1993, 221-230.
(Yayımlanmamış doktora tezi)
•
H. Dedeoğlu, “Harta Abidintepe Tümülüsü Kazı Çalışmaları”, ArkDer IV, 1996, 197-206.
117
5.2. AKTEPE
Uşak ili, Güre Bucağı’nın yaklaşık 4 km. kuzeybatısında yer alan Aktepe Tümülüsü
yaklaşık 200 m. çapında ve 38 m. yüksekliğindedir.
1960-1970 yılları arasında definecilerin yoğun tahribatına maruz kalan tümülüste 1987
yılında Manisa Müzesi uzmanları ve Ege Üniversitesi öğrencilerinden oluşan bir ekip
tarafından kurtarma kazısı yapılmıştır.
263
Dromos ve mezar odası, yumuşak yapıdaki kireçtaşı ana kayaya sahip doğal tepenin
kuzey yamacına oyularak yerleştirilmiştir. (Lev. 3, d) Mezar yapısı düzgün kireçtaşı
bloklardan inşa edilmiştir. 12.90 m. uzunluğunda ve 2.15 m. genişliğindeki dromosun
en yüksek yeri mezar odasına en yakın olan noktada 3 m.’dir. Kuzeydoğu yönündeki
giriş kısmında bu yükseklik 50 cm. kadardır. Kazı esnasında dromos dolgusu iki tabaka
halinde tespit edilmiştir. Yüzeyden 1.30 m. derinde içinde M.Ö. II. binyıl seramik
parçalarının da bulunduğu sıkıştırılmış birinci dolgu toprak ve sonra 1.50 m. derinde
çeşitli büyüklüklerdeki moloz taşlardan oluşan ikinci bir dolgu toprak gelmektedir.
Dolgu tabakalarının kaldırılmasından sonra dromos zemini üzerinde çeşitli seramik
parçaları saptanmıştır. Dromostan mezar odasına geçişte kapının bir blokla daraltıldığı
görülmektedir. Dromos ile mezar odası arasında seviye farkı olmamakla birlikte iki
mekanı birbirinden 23 cm. yüksekliğindeki kapı eşiği ayırmaktadır. Aradaki kapı
açıklığına ait lento ve söve blokları zengin silmelerle bezelidir. Anıtsal mezar odası
fasadı, belli bir sistem içinde, düzgün perdahlanmış kireçtaşından yatay hatıl şeklinde
plinthoi ve fascialardan oluşmaktadır. Ayrıca dromosa açılan mezar girişinin her iki
yanında on volütlü kapı konsolları yer almaktadır.
Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusundaki mezar odasının ölçüleri 3.64 x 2.62 m. olup,
yüksekliği 2.78 m.’dir. Mezar odasının tabanı dromosa oranla çok daha özenli
yapılmıştır. Kireçtaşından işlenmiş olan taban masif olup, düzgün perdahlanmış,
pürüzsüz bir yapıdadır. Mezar odasını oluşturan 5 sıra kireçtaşı blok da aynı özenli
işçiliği göstermektedir. Bloklar birbirine demir kenetlerle tutturulmuştur. Mezar odası
263
Dinç 1993, 244-261.
118
girişinin tam karşısında güzey duvarının önünde bir kline mevcuttur. 2.01 x 0.85 m.
ölçülerindeki klinenin tabandan yüksekliği 54 cm.’dir. Kireçtaşı bloktan oyularak
yapılmış olan klinenin, defineciler tarafından tahrip edilmiş olan ön kısmının bezemeli
olduğu anlaşılmaktadır. Yatak yüzeyi içbükey olarak perdahlanmıştır.
Kurtarma kazıları sırasında dromos dolgusundan çeşitli seramikler ve mezar odası
tahribat dolgusundan lydion parçaları, alabasterden yapılmış alabastron parçaları, demir
objelere ait parçalarla, fildişinden çeşitli süs eşyaları ele geçmiştir. Mimari yapı ve
buluntuların değerlendirmesi M.Ö. 6. yüzyılın son çeyreğini vermiştir.
Mezar odasının arka duvarına yaslanmış olarak bulunan klinenin ön yüzünde kazıma
çizgi ve boya ile yapılmış atlı figürleri, hayvanlar ve ne olduğu saptanamamış arabaya
ait tekerleklerden oluşan bir friz bulunmaktadır. (Lev. 4: a) şlenmiş olan ön bacaklara
kırmızı boya ile aşağıda simetrik olarak palmet yapılmıştır. Kaide kısmı oturan buzağı
ya da geyik olarak oyulmuş ve kırmızıya boyanmıştır. Ayağın üst kısmı ise başlık gibi
düzenlenmiş volüt çizilmiştir. Yan duvarların her birinde yarım insan figürü vardır.
Klineye doğru dönük olan figürler ellerinde dal tutmaktadırlar. Sol duvardaki figür
erkek, soldaki ise kadın olarak yorumlanmıştır. Mezar soyguncuları erkek figürünün
tamamını, kadının başını ve uzatılan dallı ellerini yok etmişlerdir.
KADIN F GÜRÜ BAŞI: (Lev. 4: b)
Sağdan Yükseklik: 36.5 cm., Soldan Yükseklik: 35.5 cm., Alt Kenar Genişlik: 34.5 cm.,
Alt Kenardan Başın Üstüne Kadar Yükseklik: 23 cm.
Envanter No: Uşak 1.9.96
Mezarın sağ duvarından kesilmiş sol profilden kadın başı. Başın üst kısmı sahte tonozun
başlangıcına denk gelmektedir. Boyun ve çene tamamen dikey konumdadır. Bulunan
tüm kenarlar düzgün bir şekilde kesilmiştir. Yüzeyde ne bir keski ne de başka bir aletin
izi vardır. Renkler düz kireçtaşı yüzeye direkt olarak sürülmüştür. Soyguncuların eline
geçen parça ne yazık ki rötuşlanmıştır ve görülenler orijinalinden günümüze kalan
kontur ve boyalar değildir. Tekrar boyanmış olan kadının yüzü açık pembedir. Koyu
119
kırmızı dudakların siyah konturları tekrardan çizilmiş ve aşırı köşeli yapılmıştır.
Çenenin alt konturu da tekrar çizilmiştir. Gözün irisi siyah yapılmış ve gözün konturları
uzatılmıştır. Kirpikler ince çizilmiştir. Kaş kavisli siyah çizgi şeklindedir. Saçı mavi
renktir ve küçük bir bölümü tekrar boyanmıştır. Figürün başında kazıma ile yapılmış
basit meander bezemesi açık kırmızı renkte boyanmıştır. Kulak koyu kırmızı bir leke
olarak gösterilmiştir. Orijinal ana hatların taslağı kırmızı boyayla yapılmıştır. Kırmızı
taslak çizgisinin kalıntılarını figürün üst kısmında görülmektedir. Son konturlar ise
siyah boya ile çizilmiştir. Figür buruşuk kıyafetli ve kıvrımlar merkezden çıkan çizgiler
halindedir. Kadın no. F’deki dalı tutan figürdür.
ERKEK F GÜRÜ: (Lev. 5: a)
Soldan Yükseklik: 1.50 m., Sağdan Yükseklik: 1.57 m., Maksimum Genişlik: 50 cm.,
Alt Genişlik: 29 cm.
Envanter No: Uşak 1.10.96
Figür en az üç kireçtaşı parçaları üzerine yapılmıştır. Sağa dönük olan figür mezarın sol
duvarına aittir. Parçalar yakın tarihte hırsızlar tarafından kesilip çıkartılmıştır. Figürün
başı, kadın başında olduğu gibi mezarın sahte tonozun başlangıç kısmına denk
gelmektedir. Rötuşlanmış saçları koyu kırmızı, diademi mavi renktedir. Kulağındaki
mavi yuvarlak lekenin küpe olması gerekmektedir. Göz karşı duvardaki kadında olduğu
gibi konturlanmış ve boyanmıştır. Burun yeniden çizilmiş olmasına rağmen orijinal
profilinden arta kalan taslak çizgileri hala görülebilmektedir. Ten pembedir. Genç erkek
figürü yüzünün ön tarafında sol elinde kırmızı bir çiçek tutmaktadır. Baş ve işaret
parmakları ile çiçeği tutmakta ve parmaklar geriye doğru aşırı bir şekilde
kıvrılmaktadırlar. Üst bloğun alt kısmı kırıktır ve alt yan tarafı modern sıva ile
yamanmıştır. Genç erkek figürünün uzun mavi elbisenin boynundan başlayan kırmızı
bordürü aşağıya doğru dalgalanarak inmektedir. Kırmızı kenar kıvrımı sağ omuzdan sağ
kola doğru inerken hafifçe genişlemekte ve sağ kol vücudun önüne doğru uzanmaktadır.
Figürün sağ eli olasılıkla birinci dalı tutmaktadır. Figürün belinde 20 cm. kalınlığında
Dostları ilə paylaş: |