Microsoft Word gelecek dunya duzeni I kitab doc
elektroenergetika məhsullarının isethsalına, neft və qazın
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Stalin SSRİ-ni aqrar statuslu ölkədən böyük sənaye ölkəsinə çevirdi.
- Ümumiyyətlə isə totalitarizm və diktatura daha çox dağıdıcı effekt verir. Məsələn, faşist diktaturasının məhvini
- Afina ilə Sparta arasında məhvedici əyalət müharibəsi ilə son qoymuş “Otuzların” müstəbidliyini buna nümunə göstərmək
- Liberallıq
100
elektroenergetika məhsullarının isethsalına, neft və qazın istehsalnaı, dəmir və çuqun istehsalına, kimyəvi məhsullar istehsalı hesabına və s. görə dünyada ikinci yeri tutmuşdur 1 . Stalin SSRİ-ni aqrar statuslu ölkədən böyük sənaye ölkəsinə çevirdi. Kasıb cəmiyyətlər üzərində siyasi təzyiqlərlə elmi-texniki potensialın və bol sərvətlərin vəhdəti, kompleks ə laqələr inkişafı meydana gətirə bilir. Burada demokratik inkişafdan fərqli əsaslar ondan ibarət olur ki, insanlıq dəyərləri nəzərə alınmır. İslahatçılıq əvəzinə sərt tədbirlər həyata keçirilir. Bu dəyərlər də kompleks xarakter kəsb edir və insanların xoşbəxt həyatının əsaslarını təşkil edir. Nəzərə almaq lazımdır ki, SSRİ sənayesində həbsdə olanların, ə sgərlərin və tələbələrin ucuz işçi qüvvələrindən istifadə edilirdi və onlar istismar olunurdular. Ümumiyyətlə isə totalitarizm və diktatura daha çox dağıdıcı effekt verir. Məsələn, faşist diktaturasının məhvini bunas misal çəkmək olar. Eləcə də Qədim Afinanın Perikl ə srinə-“Elladanın çiçəklənməsi” dövrünə b.e.ə. 431-ci ildə Afina ilə Sparta arasında məhvedici əyalət müharibəsi ilə son qoymuş “Otuzların” müstəbidliyini buna nümunə göstərmək olar. Eləcə də qeyd etmək olar ki, SSRİ dağıldıqdan sonra, avtoritar rejimdən yaxa qurtaran bütün respublikalar öz- özünə inkişaf yollarını tapdılar, 15-20 il ərzində çətin inkişaf yolu-iqtisadiyyatda və cəmiyyətdə sosializm və kommunizm ideologiyası üzərində qurulan inzibati planlaşdırmadan- sərmayə əsaslı istehsalat və sərbəst bazar münasibətlərinə keçid yolu, keçdilər və yeni-yeni iqtisadi, siyasi, mədəni və ictimai nailiyyətlər əldə etməyə başladılar. Liberal siyasət də iqtisadi inkişafa bağlı olur. Belə ki, liberallıq həyata ideal baxışların və reallığın əsaslarını müəyyən etdiyindən, qeyd etmək olar ki, tərəflər arasında liberal vəziyyətlər də əsasən iqtisadi maraqların yüksək
1 Народное хозяйство СССР в 1960 году.-Госстатиздат ЦСУ СССР, 1961. 101
səviyyəsi ilə əlaqəli olur. Yalnız maraqları yüksək səviyyədə təmin edilmiş cəmiyyətlər müqayisədə nisbətən ideal cəmiyyətlər hesab edilə bilir. Liberal cəmiyyətlərdə idarəetmə rejimləri də yumşaq olur və hakimiyyətlə vətəndaşlar arasında qarşılıqlı
(razılıq) vəziyyətləri yaranır. İdarəetmə yumşaq olanda dövlət daxilində
etmək olar ki, liberal cəmiyyətlər daxilən özünümüdafiə qabiliyyətinə malik olur. Çünki dəyərlər yüksək olduğundan insanlar həmin dəyərlərin qorunub saxlanmasına çalışırlar və bunun uğrunda vahid mübarizə təşkil edirlər. Məsələn, inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə hüquqlar pozulduqda, dəyərlərin itirilməsi təhlükəsi ilə üzləşən insanlar kütləvi etiraz asksiyaları həyata keçirirlər və hakim tərəfə (hakimiyyətə) qarşı çıxırlar, müxtəlif üsullarla (mitinqlər, tətillər, etiraz yürüşləri, aclıq aksiyaları və
olan,
tələb edilən
komplekslərin tərkibi
müəyyən komponentlərdən formalaşır. İnsanlar daima yüksəkliyə, aliyə, müsbət dəyərlərin çoxluq təşkil etdiyi məkanlara doğru can atırlar. Onlar həyatlarında nələrisə itirmək təhlükəsi ilə üzləşirlər. Bu baxımda da dövlət və cəmiyyət insanlar üçün dəyər mənbələri və vasitələri hesab edilməlidir. Liberallıq demokratiyanın tərkibini formalaşdıran rejim və vəziyyət olduğundan ideallığa söykənir. Çünki demokratiya anlayışının özü də ideal məzmunludur və tərkibi ideal fikirlər cəmindən dolğunlaşır. Demokratik cəmiyyətlərdə düzən, idarəetmə qaydaları da maraqlara xidmət edir.
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|