Microsoft Word iskenderli lala doc
Yüklə 1,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
50
olan faktorlardan biri idi. Bundan başqa 1998-ci ildə beynəlxalq səviyyədə aşağı neft qiymətlərinin bir qədər davamlılığı neft sektoruna qoyulacaq bir sıra investisiyaların gecikməsi ilə müşayiət olunur. Bu hal hətta neftin qiymətləri bərpa olunduqdan sonra da yəni, 1999-cu ildə də davam etdi ki, nəticədə ümumi inkişaf tempi aşağı endi ( bu özünü ÜDM-in 1999-cu ildə azalması ilə biruzə verdi, xüsusən də I yarım ildə). 2.2 Dünya Bankı tərəfindən layihələr çərçivəsində Azərbaycana yatırılan xarici investisiyaların və ayrılan kreditlərin həcmi, dinamikası və təhlili. Dünya Bankı Azərbaycanda 1992-ci ildən fəaliyyət göstərir. Bu ildən başlayaraq Azərbaycanda bir çox işlər görülmüşdür: neft fondunun idarə olunmasına dair islahatlar proqramı çərçivəsində işlər görülmüş, təsərrüfatlar özəlləşdirilmiş və torpaq kəndlilərə paylanmış, vacib infrastruktur obyekləri bərpa olunmuş, məcburi köçkünlərin məskunlaşdırılması və reablitasiyasına yardım göstərilmiş, təhsilin inkişafına yardım göstərilmiş, ekoloji idarəetmə sistemi gücləndirilmişdir. Neftin Azərbaycan iqtisadiyyatındakı çəkisi və yeri diqqətə alındıqda həmin kreditin iqdisadiyyata nə qədər əhəmiyyətli olduğu aydın olur. Dünya Bankı tərəfındən ayrılan kreditlər də xarici investisiya kimi iqtisadiyyat üçün eyni müsbət tövhələr verir. Bank kreditlərinin ayrı bir xüsusiyyəti isə həmin kreditlərin uzunmüddətli və çox az faizli olmasıdır. Dünya Bankı Azərbaycana kreditləri 35 il müddətinə və faizsiz verir, hökumət Banka ildə 0.75% xidmət haqqı ödəyir.
51
Dünya Bankının Azərbaycanda neft və qaz sektoruna ayirdiği kreditlərdən istifadənin vəziyyəti: 1
1
Dünya Bankının internet sayt: www.worldbank.org
No Layihənin adı Kodu
Həcmi (mln $)
Xətti Statusu Tarixi
Neft Sektoruna Texniki Yardım Layihəsi
20.8
IBRD\ DA
Bitib
20.04.1995
2.
Qaz sisteminin Bərpası Layihəsi
P008287
20.2 IBRD\ DA
bitib 19.09.1996
3.
Günəşli qaz yatağının tədqiqi
P092817
37 Karbohidrat Ödəməsi
dondurulub N\A
4 .
Neft sektorunda ekoloji kapital qoyuluşu layihəsi
20
IBRD\ DA
bitib
30.06.1998 5.
SAC 2 ( neft sektoruna)
P055131
60 IBRD\ DA
bitib 12.03.2002
6.
Neftlə
çirklənmiş torpaqların bərpası layihəsi ARP.III
P110682 60
IBRD\ DA
bitib 17.06.2008
7.
Neft –qaz s ektorunun reabilitasiyası layihəsi
P104985
74.5 IBRD\ DA
bitib 17.06.2008
52
Dünya Bankı Azərbaycana ilk kreditini 20 aprel 1995-ci ildə neft sektoruna texniki yardım layihəsini maliyyələştirilməsi üçün açmışdır. 20.8 mln. ABŞ dolları məbləğində olan kredit Dünya Bankının əsas təşkilatlarından biri olan DA tərəfindən təmin olunacaqdı. Bu kredit neft sektoruna xarici özəl sərmayələrin təşviq edilməsi məqsədiylə tövsiyə xarakterli xidmətlərin göstərilməsi və Azərbaycannın neft sənayesindəki mövcud problemlərinin aradan qaldırılması üçün nəzərdə tutulurdu. Azərbaycanın neft sektoru 2002-2005-ci illər ərzində 8 milyard ABŞ dolları həcmində investisiyalar ilə dəstəklənərək, qrafikə uyğun inkişaf edir. AÇQ Faza 1 işlənmə və hasilat layihəsində 2005-ci ilin fevral ayında ilk neft alınıb və hal-hazırda layihədə gündəlik neft hasilatı 136 min barrel xam neft təşkil edir. Müxtəlif amillər BTC boru kəmərinin həddindən artıq mürəkkəb tikinti prosesinin başa çatdırılmasına bir ildən çox ləngiməsinə təsir göstərib. BTC Şirkəti Azərbaycandan boru kəməri vasitəsilə xam neftin nəql edilməsinə 2005-ci ilin may ayında başlayıb. Neft Ceyhana 2006-cı ilin may ayında çatıb.
Bank Qrupu neft potensialının reallaşdırılmasında kömək etməkdə aparıcı rol oynayıb və həmin köməklik yalnız neft yatağı layihəsi və BTC boru kəmərinin tikintisi üçün maliyyənin əldə edilməsindən deyil həmçinin, ən yüksək sosial, ətraf mühit və təhlükəsizlik standartlarının təmin edilməsində aparıcı rol oynamaqdan ibarət idi. Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (BMK) Azərbaycanda AÇQ Faza 1 neft yatağının işlənməsinin ikinci fazasını və 2004 maliyyə ilində BTC boru kəmərinə dəstək göstərib, və bu məqsədlə öz vəsaiti hesabına 61.43 milyon ABŞ dolları həcmində kredit və birgə kredit vasitəsilə 31 milyon ABŞ dolları ayırıb. BMK həmçinin ölkədə bir çox tərəfdaşın iclaslarının keçirilməsində yerli əhalinin, qeyri- hökumət təşkilatlarının və digər tərəflərin BTC boru kəmərinin marşrutu haqqında narahatlıq doğuran məsələlər ilə tanış olmağa çağırılmasında faydalı rol oynayıb. Azərbaycanda QHT qrupları və BMK-nın ətraf mühit və sosial məsələlər üzrə ə məkdaşları daxil olmaqla, bir çox müstəqil qurumlar tərəfindən layihənin davamlı monitorinqi həyata keçirilməkdədir. BTC boru kəmərinin inşası zamanı BMK Yüklə 1,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|