25
Umuman statistika yangi to‘g‘ilgan chaqaloqlar orasida, o‘g‘il bolalar ko‘proq
tug‘ilishini ko‘rsatadi. Lekin ular ulg‘aya
borgan sari, o‘zaro tenglashib boradi.
Aholining jinsiy tarkibiga jamiyatda bo‘lgan turli xil jarayonlar ham ta’sir etadi.
Ikkinchi jahon urushi ta’siri natijasida 1959 yilda Respublika aholisi tarkibining 48%
ni
erkaklar; 52% ni ayollar tashkil etgan.
Keyingi yillar bu nisbatlar
baravarlashmoqda. Hozirgi vaqtda aholi tarkibida erkaklar -49,6% ni, ayollar – 50,4
% ni tashkil etadi.
Statistika aholining yoshini quyidagi guruhlarga bo‘lib o‘rganadi:
3 yoshgacha; 3 yoshdan 7 yoshgacha; maktab yoshidagilar (7-17 yosh); 18 va
undan katta yoshdagi aholi; nafaqaxo‘rlar (55 va undan yuqori yoshli ayollar, 60 va
undan yuqori yoshli erkaklar).
Hozirgi vaqtda bolalar va o‘smirlar (0-14 yoshgacha)
aholi umumiy sonining
40,8 %ni, yoshlar esa (15-29 yoshgacha) – 28,3% ni tashkil etadi. Demak,
Respublikamiz aholisining 2/3 qismini bolalar va yoshlar tashkil etadi. Bu
ma’lumotlar mamlakatimiz juda katta mehnat potensialiga ega ekanligini va u yildan
– yilga ko‘payib borayotganligini ko‘rsatadi.
Aholining oilaviy holati qayd qilingan nikohlar va
nikohdan ajralishlar soni
bilan tavsiflanadi. O‘zbekiston jahonda eng yuqori nikoh darajasi va oila ajralishining
eng past darajasi kuzatilgan mamlakatlardan biridir. Statistikada nikohdan o‘tganlar
va nikohdan ajralishlar koeffitsientlari hisoblanadi. Nikohdan o‘tganlar
koeffitsienti
(Nk) nikohdan o‘tganlar sonini (NO‘) 1000 ga ko‘paytirib, aholining o‘rtacha soniga
bo‘lib topiladi.
Nikohdan o‘tganlar soni x 1000
Nk = --------------------------------------
Aholining o‘rtacha soni
Nikohdan ajralishlar koeffitsienti (Ak) nikohdan ajralganlar sonini 1000 ga
ko‘paytirib, aholining o‘rtacha soniga bo‘lib topiladi.
Nikohdan ajraganlar soni x 1000
Ak = ---------------------------------------------
Aholining o‘rtacha soni
Dostları ilə paylaş: