Microsoft Word Karimova Charos kurs ishi
Yüklə 1,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
1 2
Karimova Charos kurs ishi.| 1 O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI BERDAQ NOMIDAGI QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI Matematika fakulteti “Amaliy matematika va Informatika” kafedra bakalavr ta’lim yo’nalishi 2 G guruh talabasi Karimova Charos “Algoritmik tillar va Dasturlash asoslari” fanidan KURS ISHI Mavzu: Talabalar bilimini baholash uchun test tizimi. Bajardi: Karimova Charos Qabul qildi: Eshmuratov SH . Nukus 2023 2 MUNDARIJA KIRISH ........................................................................................................................................................ 3 1. Windows Form bilan ishlash .................................................................................................................. 5 2. Masalaning qo`yilishi .............................................................................................................................. 9 3. Test tizimi haqida umumiy malumot .................................................................................................... 9 4.Umumiy dialog oynasi haqida malumot ............................................................................................... 14 Xulosa ......................................................................................................................................................... 26 Foydalanilgan adabiyotlar ........................................................................................................................ 28 3 KIRISH Bugungi kunda kompyuter inson faoliyatining turli sohalariga kirib bormoqda. Natijada dasturiy ta‘minotga bo‘lgan talab tobora kengayib bormoqda. Bu o‘z navbatida dasturchilarga bo‘lgan talabni oshiradi. Hozirgi kunda kompyuter va axborot texnologiyalari taraqqiyotida katta yutuqlarga erishilmoqda. Mamlakatimizda xalq xo‘jaligi tarmoqlarida: ishlab chiqarish jarayonlari, ofis ishlari, bank operasiyalari, axborot almashinuv jarayonlari, milliy xizmat ko‘rsatish muassasalari, ilmiy tadqiqot ishlari, texnikalarni avtomatik va masofadan boshqarish masalalari, ommaviy axborot vositalari, tibbiyot maskanlaridagi jarayonlarda kompyuterlar va axborot texnologiyalari muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Hozirgi vaqtda bir qancha dasturlash tillari mavjud bo‘lib, ular har xil sohaga doir masalalarni hal qilishda ishlatiladi. Dasturlash faninining rivojlanishi bevosita kompyuterlarning rivojlanishi bilan bog‘liqdir. O‘tgan asrning o‘rtalarida kompyuterlarning yaratilishi, ular bilan parallel ravishda uning dasturiy ta‘minotini ham rivojlanishiga sabab bo‘ldi. Kompyuterlarning texnik ta‘minotini rivojlanishi bilan, ular uchun turli dasturiy mahsulotlar yaratila boshlangan va yaratilmoqda, hamda kompyuterlarning texnik ta‘minoti bilan parallel darajada rivojlanib bormoqda. Dasturiy ta‘minotsiz kompyuterlar oddiy qutidan farqi qolmas edi. Hozirgi vaqtda bir qancha dasturlash tillari mavjud bo‘lib, ular har xil sohaga doir masalalarni hal qilishda ishlatiladi. C# dasturlash tili visual dasturlash texnologiyasini qo‘llash asosida turli darajadagi qiyinchilikdagi masalalarni tez hal qilish imkonini beradi. Xozirda Axborot texnologiyalari jadal suratlar bilan rivojlanib bormoqda va hayotning barcha sohalariga tadbiq etilmoqda. Axborot texnologiyalaridan foydalanish foydalanuvchiga ko`pgina qulayliklar yaratib maqsadga tez va sifatli erishishga yordam beradi. Shu jumladan hozirda o`quv jarayoniga Axborot texnologiyalarini keng jalb etish yaxshi natijalarga olib kelishi isbotlangan faktdir. 4 Kurs ishining birinchi qismida Visual Studio 2012 dasturi imkoniyatlari haqida so‘z boradi. Ikkinchi qismida C# tili operatorlari tavsifi va ularning qo‘llanilishi to‘g‘risida ma‘lumot keltirilgan. Ushbu kurs ishida kalkulyator dasturini yaratish uchun kerakli operatorlar va Visual Studioda qo‘llanilgan har bir kompanentalar xususiyatlari 4 haqida ma‘lumot berilgan. Visual Studio, Microsoft firmasining mahsuloti hisoblanadi. Bir necha yillardan beri dasturchilarning asosiy ish quroli bolib kelmoqda. Bu dastur orqali nafaqat C# dasturlash tilida, balki boshqa tillar(C++, F#, FoxPro)da ham dastur tuzish mumkin boladi. Shu sababli bu dastur biroz ogirroq hisoblanadi(katta hajmdagi tezkor xotirani talab qiladi). Visual Studio dasturini bir necha hil versiyalari mavjud bolib, hozirgi kunda Visual Studioning yangi versiyasi chiqmoqda. Har bir versiyasiga bir necha modullar qoshilib, dasturni biroz qiyinlashtirmoqda. Shularni inobatga olib, kompyuteringizni tuzilishiga qarab(tezkor xotira hajmi, protsessor,...), kerakli versiyani ornatishni maslahat beraman. Zamondan orqada qolmay deb, oxirgi versiyasini qoyib, kompyuteringizni qiynab qoymang. Visual Studio bu dastur yozish uchun muhit(joy) hisoblanadi. Bu muhitga, siz tuzgan dastur kodlarini kompyuter kodlarga o‗tkazib beradigan kompilyator birlashtirilgan bo‗ladi. Har bir dasturlash turi uchun alohida kompilyator mavjud bolib, ishlatilgan dasturlash tiliga qarab kompilyator ishga tushadi. Visual Studio dasturini ornatsak, barcha kompilyatorlar ham avtomat ornatiladi 5 1. Windows Form bilan ishlash Visual studio 2012 ni ishga tushirganimizda quyidagicha oyna hosil bo`ladi. Va ko`rsatilgan joy tanlanadi Tanlaganimizdan keyin quyidagi kabi ko’rinish hosil bo’ladi. Bu oynadagi Windows Form Application (1 deb belgilangan) tanlanib, OK tugmasi bosilsa bizga windows Forma ochib beriladi. (2) deb belgilangan qismiga hosil qilayotgan Windows Formamizning nomi va ilovamiz joylashisi kerak bo’ladigan katalog 6 korsatiladi OK tugmasini bosganimizda quyidagi ko`rinishda ishchi oynalar hosil bo`ladi. Bizda birinchi ishchi holatda turganimizda ilova nomi Form1 nomi bilan saqlanib turgan bo’ladi. 7 Windows Forma Forma- bu ish stolida foyda bo’ladigan grafik element. Forma bir diolog oynasi yoki oyna MDI bo’lishi mumkin. Komponenta -bu IComponent amalga oshiruvchi class. Boshqarish elementlari. Misol, tugma yoki belgilash – bu grafik bo’lim komponenti. Quyidagi rasmlarda Windows formaning boshqarish elementlari va komponentlari korsatilgan 8 Agar qandayda bir boshqarish elementini tanlasak, u formada paydo bo’ladi. Bu boshqarish elementlerin va ularning xossalariga qarab o’tamiz . Biz ishlayotgan oyna aktiv oyna-fokus deb ataladi.Aktiv oyna boshqa barcha oynalar ustida turadi. Oyna aktiv oynaga aylanadi, foydalanuvchi oynaning xoxlagan yeriga sichqoncha bilan bosgan vaqtda, qachon oyna fokusda bo’lsa ,foydalanuvchi tomonidan klaviatura va sichqoncha bilan kiritilgan malumotlar operatsion Sistema tarafidan shu oynaga qaratiladi. 9 2. Masalaning qo`yilishi Ushbu kurs ishi talabalar bilimini baxolash uchun test tizimi yaratishga qaratilgan bo`lib, bu dasturning vazifasi talabalarni baxolash uchun amalga oshirish hisolanadi. Ushbu dasturiy vositani ishlab chiqishda o‘ziga hos talablar mavjud. Bu talablar quyida sanab o‘tiladi. Dasturiy vositani ishlab chiqish uchun masalaning qo‘yilishi haqida yoritib beramiz. Dastur kompleksi quyidagi vazifalarni bajarishi talab etiladi. Test materiallarin bloknotga kiritish; Formda aosiy button, radiobutton, openfilediolog,label elementlaridan foydalanishbutton, radiobutton, openfilediolog,label elementlaridan foydalanish; 3. Test tizimi haqida umumiy malumot Bu dastur universitet talabalarini bilim darajasini sinash uchun va talabalarni baholash uchun yordam beradi. Biz dasturni ochganimizda talabaning familya ism sharifi kiritilish oyna ochiladi. Talabaning ismi va familyasi kiritilib KIRISH tugmasini bosgan holda ishlash jarayonimizni davom ettiramiz. Dasturni ishga tushirganimizda ekranga quyidagi oyna aks etadi. Bu oynada Talabaning familiyasi va Ismi kiritilib Kirish tugmasi bosiladi. Bu yerda Familiya va Ism Label elementidan foydalanildi. 10 Label komponentasi haqida malumot. Label Yozuv (label komponenti) yorliqni ifodalaydi va ko`pincha o`zining Caption xususiyatiga ega bo`lmagan boshqa boshqaruv elementlarining sarlavasi sifatida ishlatiladi. Ko`pincha yozuvlarni tasvirlash uchun nishon deb nomlanadigan Label kompanenti ishlatiladi. U dastur bajarilish vaqti foydalanuvchi tahrirlashi mumkin bo`lgan oddiy matnni tasvirlash uchun ishlatiladi. Visual Studio dasturida Label kompanentasini ishlatish uchun Visual Studio 2012 da - Toolbox‖ oynasida Label nomli kompanenta tanlanadi. (1-rasm) (2-rasm) 1-rasmda Labe l komponentasini ochish korsatilgan. Label komponentasining xususiyatlari (2-rasm)da ko’rsatilgan. 11 Windows Form komponentalari haqida malumot. Label komponentining xususiyatlaridan bir nechtasini korib o’tamiz. BorderStyle- bu xususiyat orqali Label komponentasini chegara sohasini o`zgartirish mumkin. Chegara sohasining uch xil ko`rinishi mavjud: none, (bir chiziqli) Text- xususiyatida Label komponentiga kiritiladigan matn yoziladi (3-rasm Text xususiyati bilan ishlash) AutoSize- Nishon matniga bog`liq ravishda Label kompanenti o`lchamlarini avtomatik rostlashni boshqarish uchun Boolean turidagi AutoSize xususiyati xizmat qiladi. Agar xususiyat (odatdagidek) True qiymatga ega bo`lsa, Label kompanentiCaption xususiyatidagi matnga ko`ra o`lchamlarini o`zgartiradi. 12 . (4-rasm).AutoSize xususiyati bilan ishlash TextAlign — yozilgan matnning Label chegarasi bo`ylab qanday joylashishini belgilash. Label kompanenti ichida matnni rostlash uchun quyidagi qiymatlarni qabul qiluvchi TAlignment turidagi Alignment xususiyati qo`llaniladi: - TopLeft– chap yon bo`ylab rostlash; - TopCenter – matnni markazlashtirish; - TopRight – o`ng yon bo`ylab rostlash. Nishonning shoffof yoki bo`yalganligi Boolean turidagi Transporent xususiyati belgilaydi. Bo`yoq rangi Color xususiyati yordamida o`rnatiladi. Odatda, Transporent xususiyati False qiymatiga ega va nishon noshaffof bo`ladi. Shaffof Label kompanenti nishon rasm ustida joylashtirilganda va tasvirni yopmasligi zarur bo`lgan hollarda kerak bo`lishi mumkin. Masalan, geagrafik xaritada. (5-rasm). TextAlign xususyati bilan ishlash 13 Dasturda Familiya va Ism kiritish joyi Textbox elementidan foydalanildi. Textbox komponentasi haqida malumot. Bir satrli redaktor matn tasvirlanishi va o`zgartirilishi mumkin bo`lgan ma`lumot kiritish maydonini ifodalaydi. Visual Studioda bir qancha bir satrli redaktorlar mavjud bo`lib, ulardan TextBox kompanenti ko`p qo`llaniladi. TextBox kompanenti klaviaturadan turli simvollarni kiritish va tahrirlashga imkon beradi. Bunda boshqaruv tugmalaridan foydalanib satr bo`ylab siljish, (bo`lagini ) qismini belgilash va boshqa amallarni bajarish mumkin. Ta`kidlash joizki, bir satrli redaktorlar bermaydi (6-rasm).Textbox komponenti bilan ishlash 14 TextBox komponentasi xususiyatlari Textbox komponentida o`ng tomonda joylashgan uchurchak belgisiga bosilsa(2.3-rasm)da ko`rsatilgan kichik oyna chiqadi. MultiLine – bu xususiyat True holatda bo`lsa TextBox komponentini maydoni rostlashni boshqarish mumkin bo`ladi. (7-rasm). MultiLine xususiyati orqali maydoni rostlash Endi dasturimizning asosiy qismiga o’tishda Kirish tugmasi yani button komponentidan foydalanamiz. 4.Umumiy dialog oynasi haqida malumot Barcha Windows dasturlari uchun umumiy bo'lgan ishlatiladigan dialog oynalari. Faylni saqlash, shriftni tanlash va boshqalar kabi keng tarqalgan vazifalarni bajaradi. Bu amaliy interfeys uchun standart usulni ta'minlaydi. Misollar quyida keltirilgan. FontDialog ColorDialog OpenDialog SaveDialog Ushbu dialog oynalari operatsion tizim tomonidan amalga oshiriladi, shuning uchun ularni ushbu operatsion tizimda (Windows) ishlaydigan barcha dasturlarda bo'lishish mumkin. Umumiy dialog oynasini ishlatish uchun qadamlar Kerakli 15 umumiy dialog oynasini oching. Agar kerak bo'lsa, umumiy dialog oynasining xususiyatlarini o'rnating. Muloqot oynasini chaqirish uchun uning ShowDialog () usulini chaqiring. ShowDialog () DialogResult deb nomlangan ro'yxatlangan turni qaytaradi. Bu identifikatorlarni belgilaydi, qaysi tugma bosilganligini ko'rsatadi. Masalan, DialogResult.OK va DialogResult.Cancel ba'zi qiymatlar mos ravishda OK yoki Bekor tugmasi bosilganligini bildiradi. Dialog oynasini oching OpenFileDialog ilovada ochiladigan faylni tanlashga imkon beradi. Masalan, kod quyida keltirilgan. OpenFileDialog ofd = yangi OpenFileDialog (); ofd.Title = "Matn faylini ochish" ; ofd.Filter = "Matn fayllari (* .txt) | * .txt | Barcha fayllar (*. *) | *. *" ; Bu yerda siz ochmoqchi bo'lgan barcha fayllarni filtrlashingiz mumkin. DialogResult dr = ofd.ShowDialog (); if (dr == DialogResult.OK) { StreamReader sr = yangi StreamReader (ofd.FileName); txtEx.Text = sr.ReadToEnd (); sr.Close (); } Dialog oynasini saqlash 16 SaveFileDialog oynasi foydalanuvchiga saqlanadigan faylning manzili va nomini tanlashga imkon berish uchun ishlatiladi. Masalan, kod quyida keltirilgan. SaveFileDialog sfdlg = yangi SaveFileDialog (); sfdlg.Filter = "Matn fayllari (* .txt) | * .txt" ; // Bu erda siz ochmoqchi bo'lgan barcha fayllarni filtrlashingiz mumkin. if (sfdlg.ShowDialog () == DialogResult.OK) { // Oqimni yozish kodi bu erga o'tadi. } Tarkibni matn tahrirlovchisi ilovasida misol uchun StreamWriter klassi kabi tegishli sinfdan foydalanib faylga saqlash mumkin . Shrift va rangli dialog oynalari FontDialogBox foydalanuvchiga shrift parametrlarini tanlashga imkon berish uchun ishlatiladi. ColorDialogBox foydalanuvchiga rang tanlashga imkon berish uchun ishlatiladi. Masalan, kod quyida keltirilgan. // Shriftli dialog FontDialog fdlg = yangi FontDialog (); fdlg.ShowDialog (); txtEx.Font = fdlg.Font; // Rangli dialog ColorDialog cdlg = yangi ColorDialog (); cdlg.ShowDialog (); txtEx.ForeColor = cdlg.color; 17 Shrift Dialogi quyida keltirilgan. Rang Dialogi quyida keltirilgan. Ikkala holatda ham xususiyatlar va usullar mavjud. Ular tanlangan qiymatlarni olish yoki dialog oynasi uchun qiymatlarni belgilash uchun ishlatilishi mumkin. Custom dialog oynasi Umumiy dialog oynalari foydali bo'lsa ham, ular domenga xos dialog oynalarining talablarini qo'llab-quvvatlamaydi. Dasturchilar o'zlarining dialog oynalarini yaratishlari kerak. Keyingi bosqichlar Custom Dialog Box-ni yaratish jarayonini anglatadi. O'zingizning loyihangizga Solution Explorer-da sichqonchaning o'ng tugmachasini bosish orqali shakl qo'shing, Qo'shish-ni tanlang va keyin Windows Form-ni bosing. Xususiyatlar oynasida FormBorderStyle xususiyatini FixedDialog- ga o'zgartiring. Zarur bo'lganda, shaklning ko'rinishini sozlang. Ushbu shaklga boshqaruv elementlarini qo'shing. Windows formalaridagi C # MessageBox bu matn va harakat tugmachalari bilan xabarni ko'rsatadi. Biz shuningdek sarlavha, belgi yoki yordam tugmalari kabi qo'shimcha imkoniyatlarni qo'shish uchun MessageBox boshqaruvidan foydalanishinmiz mumkinligini o‘rganamiz. Ushbu kur ishida CF va .NET-dan foydalanib, WinForms ilovasida MessageBox-ni qanday ko'rsatishni bilib olamiz. Shuningdek, biz xabar namunalarida dinamik ravishda MessageBox-dan qanday foydalanishni o'rganamiz. Test savollarini kiritgan bloknotimiz quyidagi rasmda tasvirlangan 18 Button komponentasi haqida malumot:. Tugmalar boshqaruv elementlari hisoblanadi va ma`lum funksional vazifalarni bajarishga buyruq berish uchun ishatiladi. Tugma yuzasida matn va yoki rasm tasvirlanishi mumkin. Visual studio standart tugma Button kompanenti yordamida berilgan. Tugma yuzasidagi bosilganda bajariladigan ish-harakatni tavsiflovchi yozuvga ega bo`lishi mumkin. Tugma uchun asosiy hodisa u bosilganda yuzaga keladigan OnClick hodisasi hisoblanadi. Bunda tugma bajarilayotgan harakatni Visual (ko`rinarli) tasvirlovchi mos ko`rinishga ega bo`ladi. OnClick hodisasini qayta ishlovchi qism dasturda joylashgan harakat tugma qo`yib yuborilishini bilanoq bajariladi. Tugmani quyidagi usullar bilan bosish mumkin: - sichqonchani qirsillatish bilan ; 19 - Caption xususiyatida berilgan tugmalar majmuini tanlash bilan; - (8-rasm).button komponenti xususiyatlari. Dasturda Familiya va Ismi kiritilib Kirish tugmasi bosilgandan so’ng quyidagi korinishda asosiy oyna ochiladi . 20 Test boshlashdan oldin bloknotga test savollari kiritilgan boladi va shu savollarni toolstrip komponenti yordamida Kompyuter dokument bolimidan biz kiritgan test yani bloknot txt fayl belgilanib so’ng открыть bosiladi. Dasturimizdagi boshlash tugmasi bosilib testtimiz boshlanadi. Agar shu ochish tugmasi ostidagi chiqish tugmasini bossak dasturdan chiqamiz. 21 Asosiy fayl bilan kodimiz quyidagicha private void ochishToolStripMenuItem_Click( object sender, EventArgs e) { openFileDialog1.ShowDialog(); button1.Enabled = true ; try { s = new StreamReader (openFileDialog1.FileName); for ( int i = 0; i < 10; i++) { savol[i] = s.ReadLine(); a[i] = s.ReadLine(); b[i] = s.ReadLine(); c[i] = s.ReadLine(); } } catch { }; } private void chiqishToolStripMenuItem_Click( object sender, EventArgs e) { Close(); } private void Form1_Load( object sender, EventArgs e) { Form form2 = new Form (); int k = 0; j = new StreamReader ( "Javoblar.txt" ); while ((str = j.ReadLine()) != null ){ if (k < 10) { javoblar[k] = str[str.Length - 1]; k++; } } 22 Test ochildi uni quyidagi rasmda korishimiz mumkin. Testimiz ochildi uni belgilab Keyingisi tugmasini belgilash orqali keying savolga o’tamiz.Testni belgilash asosan radiobutton komponentidan foydalaniladi. Radiobutton komponenti haqida qisqacha malumot. Radiobutton elementi yoki kodi CheckBox elementiga o’xshash .Kalitlar guruhlar paydo qiladi,va bir kalitning qo’shilishi boshqa hammasining ochishini anglatadi.Kalitga qoshishli holda ornatish uchun uning Checked xossasi manosi true belgilash kerak bo’ladi. Saylash imkonin beruvchi kalitlar guruhin duzish uchun qandayda bir konteynerga bir necha kalitlarni ornatish kerak.Misoli, GroupBox yoki panel.Boshqa boshqa konteynerlarda joylashgan kalitlar, boshqa-boshqa guruhlar bilan boylanishadi: 23 Huddi shunday biz kalitlar guruhining bog’lanishin toqtatishimiz mumkin.Buning uchun Checkedchanged voqeasin qayta ishlash kerak.Berilgan voqeada guruhning har bir kalti bir qayta ishlovchi bilan bog’liqli bolib, biz shu momentda saylangan kalitni qabul qila olamiz: Test savollarini ListBox komponentiga chaqiramiz.ListBox nima aynan shu komponentaga toxtalib o’tamiz. ListBox komponenti haqida malumot: ListBox elementi soda tizim.Bu elementning asosi uning Items xossasi hisoblanadi.Bunda uning barcha elementlar tizimi yig’indisi saqlanadi. Tizim elementlari ishlash vaqtida yoki dasturiy yo’l bilan qo’shilish mumkin.Visual Studio da Properties(свойства) oynasidan Listbox elementi uchun Items xossasin topishimiz mumkin.Bu xossa ikki marta bosganimizdan keyin dizimga elementlar qo’shish oynasi paydo bo’ladi. 24 Biz bosh maydonga tizimning har bir elementin har bir qatorga bittadan kirib chiqamiz.So’ng bizning qo’shgan elementlarimiz tizimda paydo bo’ladi va biz boshqarishimiz mumkin bo’ladi: Boshlash tugmasi bosilgan test ochilish kodini qarab o’tamiz. private void button1_Click( object sender, EventArgs e) { listBox1.Items.Add(savol[i]); label3.Text = a[i]; label4.Text = b[i]; label5.Text = c[i]; button2.Enabled = false ; radioButton1.Visible = true ; label3.Visible = true ; radioButton2.Visible = true ; label4.Visible = true ; radioButton3.Visible = true ; label5.Visible = true ; button1.Enabled = false ; button2.Enabled = false ; radioButton1.Checked = false ; radioButton2.Checked = false ; radioButton3.Checked = false ; } Boshlash tugmasi yani button1 komponenti orqali kiritildi.Testni keyingi savolga otkazish uchun Keyingisi tugmasi bosiladi va bu button2 komponenti orqali kirilgan bo’lib hisoblanadi. private void button2_Click( object sender, EventArgs e) { 25 if (javob == javoblar[i]) { togri++; label6.Text = togri.ToString(); } else { notogri++; label7.Text = notogri.ToString(); } i++; if (i == 10) { int summa = togri*100/i; MessageBox .Show(FISh+ "\t\t\n\n\t\t\tSizning natijanggiz:" + "\t\t\n\n\t\tTotal question: " + i + "\t\t\n\n\t\t" + " 100% lik natijadan " + "\t\t\n\n\t\t" + " to'plagan foiz natijangiz: " + summa.ToString() + "%\t\t\n\n" ); listBox1.Items.Clear(); i = 0; button2.Enabled = false ; radioButton1.Checked = false ; radioButton2.Checked = false ; radioButton3.Checked = false ; label6.Text = "0" ; label7.Text = "0" ; ActiveForm.Close(); } else { listBox1.Items.Clear(); listBox1.Items.Add(savol[i]); label3.Text = a[i]; label4.Text = b[i]; label5.Text = c[i]; button2.Enabled = false ; radioButton1.Checked = false ; radioButton2.Checked = false ; radioButton3.Checked = false ; } } 26 Xulosa Ushbu yashayotgan zamonamizni kompyuter va texnologik qurilmalarsiz tasavvur qila olmaymiz. Kompyuterlar asosini dasturlar tashkil etadi. Bu kurs ishini ishlash mobaynida biz bunga yana birbora amin bo‘ldik. Ushbu kurs ishini tayyorlash mobaynida olgan bilimlarimiz yanada mustahkamlandi. Amaliyotda qo‘llab natijalarni ko‘rildi. Dasturni tuzishda Visual Studiodan foydalanildi. Bu dasturni Visual Studioning Windows form application kompilyator orqali form yaratib . ulardan TextBox elementlari matnli malumotlar bilan ishlasa, MenuStrip menular panelini yaratish uchun xizmat qiladi textbox, button, listbox va label kompanentalar bilan ishlash o‘rganildi. O‘ylaymanki qilgan ishlarimiz kelajakda yurtimizda dasturlash texnologiyasi rivojlanishiga o‘z hissasini qo‘shadi degan umiddaman. . Dasturlash tillarini besh avlodga bo’lish qabul qilingan. Birinchi avlodga XX asrning 50-yillarida asos solingan, birinchi kompyuterlar endigina paydo bo’lgan paytda tuzilgan tillar kiradi. Bu “bir satrda bir buyruq” prinsipi asosida qurilgan birinchi assembler tili edi. Dasturlash tillari ikkita katta guruhlarga bo’linadi. Quyi va Yuqori darajali dasturlash tillari. Quyi darajali dasturlash tili ancha murakkab bo’lib ular juda maxsus sohalarda ishlatiladi va ularning mutaxasisslari ham juda kamdir. Chunki quyi dasturlash tillari (masalan: assembler) ko’pincha mikroprotsessorlar bilan ishlashda kerak bo’lishi mumkin.Yuqori darajali dasturlashda mashina tillariga qaraganda mashinaga moslashgan (yo’naltirilgan) belgili kodlardagi tillar hisoblanadi. . Amerika, Yevropa, Xitoy, Korea, Yaponiya, Hindiston davlatlarida dunyo tan olgan ko’plab IT kompaniyalari mavjud. Mening fikrimcha bu davlatlar IT sohasi bo’yicha bizdan 30-40 yillar oldinda ketishyapti. Chunki yuqorida takidlaganimdek C dasturlash tillari 1970-yillarda yaratilgan, bizga esa bu XXI asrga kirib yetib kelmoqda. Shaxsiy fikrimni davom ettirgan holda shuni ayta olamanki yuqoridagi davlatlarda IT ning rivojlanishiga asosiy sabablardan biri ularda davlat tili ingliz ekanligi va dasturlash tillarining barchasi ingliz tilida yaratilganligi. Davlat 27 tili ingliz bo’lmaganlari esa ingliz tilini rivojlantirishga judda katta e’tibor qaratishgan. Men o’zimga yuklatilgan kurs vazifam orqali IT sohisining juda murakkab, ammo kelajak uchun muhim kasb ekanligini tushunib yetdim. Dasturimni ishlash jarayonida ko’plab do’stlarim bilan fikr almashishga to’g’ri keldi. Chunki ko’pchilikning fikr-mulohazalari orqali yaratilgan dastur kamchiliklardan holi bo’lishi mumkin. 28 Foydalanilgan adabiyotlar 1. Виктор Зиборов. Visual C#2010 На примерах-Санкт-Петербург”БХБ- ПЕТЕРБУРГ”2011 2. Язык программирования C# 7 и платформы.NET и .NET Сore; 3. . M.Oripov, M.Muhammadiyev Informatsion texnologiyalar Toshkent 2014. 4. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini yanada rivojlantirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g’risida qarori (2005 y.). 5. https://www.coursehero.com 6. https://it-black.ru/rabota-s-bazoj-dannyh-v-ci_sharp 29 Ilovalar using System; using System.Collections.Generic; using System.ComponentModel; using System.Data; using System.Drawing; using System.Linq; using System.Text; using System.IO; using System.Windows.Forms; namespace Test_fayl { public Yüklə 1,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|
1 2