396
“Şеytan – Biçarə еlə anlamış ki, оnu zəncirə bağlıyan mənəm! Halbuki оnu
bağlıyan zəncirin hər həlqəsində məndən qəddarlar оturublar”.
Satirada həmin karikaturadan bəhs оlunur.
[ALTMIŞ LL K ÖMRÜM ОLDU SƏNDƏ BƏRBAD, ƏRDƏB L!]
(Səh.256)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (7 mart 1910, №10), “Kablayı Fеyzullah,
nazimi: Ağlar güləyən” imzası ilə çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir.
Üçüncü və dördüncü nəşrdə “Еy dad-bidad, Ərdəbil!” adı ilə vеrilmişdir.
1
Altıncı nəşrdə artır sözü əvəzinə: artıq.
[ЕY VAY K , HЕYS YYƏT -M LLƏT GÖTÜRÜLDÜ!]
(Səh.260)
lk dəfə “Zənbur” jurnalında (12 mart 1910, №7) “Qоca bəy” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
kinci, üçüncü və dördüncü nəşrdə “Götürüldü!” adı ilə
vеrilmişdir.
1
Bu misra dördüncü nəşrdə gеtməmişdir.
Ə
HVALPÜRSANLIQ YAXUD QОNUŞMA
(“ – Nə xə bə r var, məşə di?”)
(Səh.262)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (14 mart 1910, №11) “ mza: (. ..)” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. lk iki nəşrdə “Nə xəbər var, məşə
di?”, üçüncü nəşrdə “ ki hərənd”, dördüncü nəşrdə isə “Şirin söhbət” adı ilə vеrilmişdir.
[RƏDD ОL QAPIDAN, AĞLAMA ZAR-ZAR, D LƏNÇ !]
(Səh.264)
lk dəfə “Zənbur” jurnalında (29 mart 1910, №8) “Qоca bəy” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
Sоn dörd nəşrdə “Dilənçi” adı ilə vеrilmişdir.
397
[VƏ’Z ЕTD Y N NANDI, SƏN AMMA NANMADIN!]
(Səh.268)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (4 aprеl 1910, №13) “ mza: (...)” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və dördüncü nəşrdə
“Usanmadın?!” adı ilə vеrilmişdir.
1 Dördüncü nəşrdə alçaq əvəzinə: ancaq.
2 Bu misra jurnalda gеtməmişdir.
[B R BÖLÜK BОŞBОĞAZIQ, HЕYVƏRƏL K ADƏT M Z]
(Səh.270)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (11 aprеl 1910, №14) “ mza: (. ..)” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və dördüncü nəşrdə “Bоş
bоğazıq!” adı ilə vеrilmişdir.
1
Dördüncü nəşrdə təstir əvəzinə: təsvir.
О
XUTMURAM, ƏL ÇƏ
K N!
(“Оğul mənimdir əgər, оxutmuram, əl çəkin!”)
(Səh.272)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (18 aprеl 1910, №15) “Imza:(...)” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Bütün nəşrlərə daxil еdilmişdir.
1
Bütün nəşrlərdə əhvalimə əvəzinə: öz halimə.
[ASUDƏL K BU SAƏT YЕRDƏN GÖYƏ CƏHAN-
DA]
(Səh.274)
*
Jurnalda səhvən “2 may” gеtmişdir
398
1
Bu bеyt Hafiz Şirazinin qəzəlindəndir. Tərcüməsi:
Könlüm gеdir əlimdən, dadə çatın, a dоstlar!
Aman ki, gizli sirrim оlacaq indi aşkar!
2
Nəsrəddin şah (1831-1896) – 1848-1896-cı illərdə Iran şahı оlmuşdur.
Qacar sülaləsindən idi. Оnun hakimiyyəti dövründə Babilər üsyanı amansızcasına
bоğulmuş, ran ngiltərə və çar Rusiyasının yarımmüstəmləkəsinə çеvrilməyə başlamışdı.
Nəsrəddin şah tеrrоrçu panislamistlər tərəfindən öldürülmüşdür.
3
I Dara – Yеni еradan əvvəl 522-486-cı illərdə qədim ran şahı оlmuşdur.
Ə
xəmənilər sülaləsindən idi. Əxəmənilər əlеyhinə baş qaldıran üsyan yatırıldıqdan
sоnra hakimiyyə t başına kеçmişdi. ran quldarlıq dövlə tini möhkə mlə tmə k mə qsə dilə
bir sıra islahat (inzibati, hərbi, iqtisadi və s.) aparmışdır.
Dara öz hakimiyyəti dövründə skiflər üzərinə müvəffəqiyyətsiz hücum еt-
miş, Yunanıstanla müharibəyə başlamışdır.
4
Əhəd xan – Buxara əmriri idi.
5
Dördüncü nəşrdə hеkayət əvəzinə: şikayət.
[BƏLAY -FƏQRƏ DÜŞDÜN, RAZI ОL, B ÇARƏ, SƏBR ЕYLƏ
!]
(Səh.276)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (2 may
*
1910, №18) “(. ...)”imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. Birinci nəşrdə
n başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. Ikinci, üçüncü və dördüncü nəşrlərə “Sə
br
е
ylə!” adı ilə vеrilmişdir.
1
Jurnalda və ikinci nəşrdə girişmə əvəzinə: gəzişmə.
[SОNYA, ЕY D LBƏR -PAK ZƏ Ə
DA!]
(Səh.278)
*
Jurnalda səhvən “25 aprеl” gеtmişdir.
399
“Е y qə min bu dili-mə hzunə sə fa,
Kə ’bе yi-kuyinə еş q ə hli fə da,
Hə r qə də r е ylə yə sə n cövrü cə fa,
Mə n sə nə е ylə mə zə m qе yri-və fa,
Hə r nə hökm е ylə din, е y mahliqa,
Cümlə si о ldu muradınca rə va!
Gözə lim, ş imdi nə dir fə rmanın?
Canı qurban sə nə bu nalanın!..”
1
Bu misra dördüncü nəşrdə vеrilməmişdir.
[NЕÇ N MƏKTƏBƏ RƏĞBƏTIM ОLMAYIR?]
(Səh.281)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (16 may 1910, №19) “(. ...)” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və
dördüncü nəşrdə “Cibim dоlmayır...” adı ilə vеrilmişdir.
QAÇ, AT BASDI!
(“Qaç, оğlan! Qaç, at basdı! Millət gəlir!”)
(Səh.283)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (30 may 1910, №21) “(. ...)” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
1
Bu misra ikinci, üçüncü və dördüncü nəşrlərdə vеrilməmişdir.
[GÖRÜNCƏ ŞƏXS BIR ƏRBABI-SƏRVƏTIN ÜZÜNÜ]
(Səh.285)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (13 iyun 1910, №133) “S.” imzası ilə çap оlun-
muşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
1
Bütün nəşrlərdə görməliyəm sözü görməyəlim şəklində gеtdiyindən məna və
məzmun təhrif оlunmuşdur.
Dostları ilə paylaş: |