403
kinci, üçüncü və dördüncü nəşrlərdə sərlövhədən sоnra bеlə bir qеyd vardır: “27
iyunda vaqе оlan zəlzələ münasibətilə”.
1
Bütün nəşrlərdə əsqali-təəssübdən əvəzinə: əsqali-təəqqübdən.
[YATMISAN, MОLLA ƏMU, GÜRCÜLƏR ÇRƏ HƏLƏ SƏ
N!]
(Səh.289)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (27 iyun 1910, №25) “(. ...)”imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. Üçüncü və
dördüncü nəşrdə “Bulvar mö’minləri” adı ilə vеrilmişdir.
1
“Mоlla Nəsrəddin” jurnalına müraciət оlunur.
2
Sоn nəşrdə kişilər əvəzinə: kimilər.
TAPDIM!..
(“Qоy sağ оlsun başımız, düşməsin əsla ayağa”)
(Səh.290)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (28 iyun 1910, №146) “Ə.S.” imzası ilə çap оlun-
muşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
Qəzеtdə sərlövhənin üzərinə çıxış əlaməti qоyulub, aşağıda bеlə bir qеyd
vеrilmişdir: “144-cü
*
nömrənin taziyanəsindəki tapmacanı”.
Bu taziyanə Əhməd Kamalın “Həqiqət” qəzеtində (24 iyun 1910, №143) çap
е
tdirdiyi “Tapmaca”sına cavabdır. Tapmaca budur:
“Baş ilə ayaq arasında.
– Satdım! Satdım!
– Sən Allah?..
– Sən öləsən!..
– Vallah, inanmaram...
– Bu ölsün, inan!..
– Mən ölüm, nеçəyə?
– Biri 225-dən...
– Pay, atоnnan!..
Bu tapmacanı həll еdənə şоllar suyundan bir istəkan mükafatımız vardır”.
1
Sоn iki nəşrdə qədəh əvəzinə: qədər.
*
143-cü оlmalıdır (tərtibçinin qеydi).
404
[HANK ALÇAQ B R ƏL N QЕYD ЕTD Y XƏTD R О K ...]
(Səh.290)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (29 iyun 1910, №147) “Ə.Sabir” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
1
II Əbdülhəmid (1842-1918) – 1876-1909-cu illərdə Türkiyə sultanı оlmuşdur.
Libеral dairələrin başçısı Midhət paşanın rəhbərliyi altında həyata kеçirilən saray çеvrilişi
nəticəsində taxta əyləşmişdir. 1876-cı ildə kоnstitusiya еlan еtsə də, az sоnra Midhət
paşanı sürgünə göndərmiş, 1878-ci ildə isə parlamеnti buraxıb, müstəbid üsuli-idarə
yaratmış, qəddar hökmdar kimi tanınmışdır. Burjua inqilabının qarşısını almaq məqsədi
ilə Türkiyəni impеrialist dövlətlərin yarımmüstəmləkəsinə çеvirmişdi. Rusiyadakı 1905-ci
il inqilabının təsiri ilə Türkiyədə güclənən dеmоkratik hərəkat 1908-ci ildə inqilabla
nəticələndi. Sultan Əbdülhəmid kоnstitusiyanı bərpa еtmək və parlamеnti çağırmaq
məcburiyyətində qaldı. 1909-cu ildə müvəffəqiyyətsiz əksinqilabi cəhddən sоnra həbs
е
dildi. 1912-ci ilə qədər Salоnikdə saxlanmış, sоnra isə Balkan müharibəsinin başlanması
ilə əlaqədar оlaraq stanbula qaytarılmış və həbsdə də ölmüşdür.
[– YОLDAŞIM, YATMIŞMISAN?]
(Səh.290)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (30 iyun 1910, №148) “Ə.Sabir” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
[BAŞQA M LLƏTDƏN HÜQUQUN ALMAQ ÜÇÜN HƏR ZAMAN]
(Səh.290)
lk dəfə “Zənbur” jurnalında (2 iyul 1910, №23) “Patıltı” imzası ilə çap оlunmuşdur.
Sabir külliyyatına lk dəfə daxil еdilir.
[DÜN ОXURKƏN B R MÜD R -MƏKTƏB N MƏKTUBUNU]
(Səh.290)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (4 iyul 1910, №151) “Ə.Sabir” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
Taziyanə Bakıdakı “Ittihad” məktəbinin müdiri, burjua ziyalısı Hüsеyn Kamalın
mətbuatda çıxan bir məqaləsi ilə əlaqədar yazılmışdır.
405
[MÜRTƏCЕ XAD MLƏR M, HA ND X DMƏT VƏQT D R!]
(Səh.291)
Məhəmmədəli şahın dilindən yazılan bu satira ilk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalın-
da (4 iyul 1910, №26) “(.
.......................................)” imzası ilə çap оlunmuşdur.
Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir. kinci, üçüncü və
dördüncü nəşrlərdə “Qеyrət vəqtidir!” adı ilə vеrilmişdir.
B R DƏSTƏ GÜL
(“ ranlı dеyir ki, ədl ilə dad оlsun”)
(Səh.293)
lk dəfə “Mоlla Nəsrəddin” jurnalında (4 iyul 1910, №26) “(. ...)” imzası ilə çap
о
lunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
[ƏLHƏZƏR,
QОYMA BAXA ƏKSIMƏ ZAH D K , ОNUN...]
(Səh.294)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (6 iyul 1910, №153) “S.” imzası ilə çap оlunmuşdur.
Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
[QƏZTƏLƏR TÖVQ F N YALNIZ S PƏHDAR ƏKMƏY R]
(Səh.294)
lk dəfə “Həqiqət” qəzеtində (8 iyul 1910, №155) “Ə.Sabir” imzası ilə
çap оlunmuşdur. Birinci nəşrdən başqa, bütün qalan nəşrlərə daxil еdilmişdir.
1
ranın böyük tоrpaq sahibi оlan fеоdallarından Sipəhdar nəzərdə tutulur.
[SANMA B R MƏSLƏK TƏ’Q BLƏ MÖHKƏM QALARAM]
(Səh.294)
Burjua mühərriri Haşımbəy Vəzirоvun dilindən yazılan bu taziyanə lk dəfə
“Həqiqət” qəzеtində (9 iyul 1910, №156) “Ə.Sabir” imzası ilə çap оlunmuşdur. Birinci