Microsoft Word Socialized Choices 31-12 pod docx

Socialized Choices - Labour Market Behaviour of Dutch Mothers 
222 
zeer onwaarschijnlijk dat zij vanwege een ‘slechte’ baan zouden kiezen voor het 
huishouden, als de financiële situatie dat zou toestaan.  
Aan de hand van de interviews, kon ik een typologie van Nederlandse 
moeders opstellen, die wordt getoond in tabel 23.  
Tabel 23. Typologie van geïnterviewde Nederlandse moeders 
 
De ‘zoekster’ 
De ‘bevoorrechte’ 
De ‘evenwichts-
kunstenares’ 
De 
‘ambitieuze’ 
Gemiddelde 
daadwerkelijk aantal 
werkuren 
0 
16-24 uur 
25-35 uur 
>35 uur 
Keuzevrijheid: 
‘Gevoel van 
zelfsturing m.b.t. hun 
werkleven 
- 
 
++ 
+ 
++ 
Gewenste aantal 
werkuren 
16-24 uur 
16-24 uur 
25-35 uur 
>35 uur 
Arbeidsattitude 
+ 
+ 
++ 
++ 
Hechting aan 
economische 
onafhankelijkheid 
_ 
_ 
++ 
++ 
Genderattitude 
Traditioneel/ 
adaptief 
Traditional/ 
adaptief 
Adaptief/ 
Egalitair 
Egalitair 
Tevredenheid met 
huidige man/vrouw 
werkverdeling 
+/- 
++ 
+/- 
+ 
Vroegvolwassen 
houding t.a.v. 
moederschap 
++ 
++ 
+/- 
+/- 
  -=afwezig, +/-=ambivalent of variabel, +=positief, ++= heel positief 
De arbeidsverledens van huismoeders kunnen worden gekarakteriseerd als ad hoc 
en willekeurig zonder veel herkenbare motivatie achter hun eerdere educatieve of 
loopbaankeuzes, en daarom werden ze geïdentificeerd als ‘zoeksters ‘. Uit hun 
verhalen bleek dat het moeilijk was om de ‘valse’ start die ze maakten als 
jongvolwassenen, later in het leven weer goed te maken. Daarentegen was hun 
wens om moeder te worden wel duidelijk en beslist. Moeders die een kleine 
deeltijdbaan (16-24 uur) hebben en tegelijkertijd voldoen aan de Nederlandse 
norm van het zelf zorgen voor de kinderen, duidde ik aan als de ‘bevoorrechten’, 
vooral omdat ze zichzelf als bevoorrecht beschouwden. Moeders met een grote 
deeltijdbaan, die ook proberen aan de ouderlijke norm van het zelf zorgen voor de 
kinderen te voldoen konden als ‘evenwichtskunstenaressen’ worden 
gekarakteriseerd. Moeders met een fulltime baan, met de meest waargenomen 
gedragscontrole, en (bijna) symmetrische rolpatronen met hun partners, werden 
de ‘ambitieuzen’ genoemd. 

---

Dutch Summary - Ingebedde keuzes, onzichtbare beperkingen 
223 
In hoeverre moeders, vanuit maatschappelijk oogpunt, vrij zijn om hun eigen 
arbeidskeuzes te maken zoals wordt betoogd in postmoderne theorieën, stel ik ter 
discussie. Zoals ik eerder vermeldde, vertelden thuisblijfmoeders hoe ze om ver-
schillende redenen niet in staat waren om hun gewenste aantal uren te werken. In 
het bijzonder ging het om hun negatieve (werk)ervaringen en hun partners 
‘neutrale’ houding ten opzichte van hun werkambities. Thuisblijfmoeders zeiden 
ook spanning te ervaren tussen hun eigen ambivalente beslissing om te stoppen 
met werken en de maatschappelijke verwachting om uitdagend en interessant 
werk te hebben (zie ook Zimmerman, 2000, p. 343). Ook vraag ik mij af of we 
kunnen spreken van een vrije keuze, wanneer moeders een leven ‘kiezen’ dat 
perfect past bij de maatschappelijke informele normen, waarin vrouwen worden 
geacht een beperkt aantal uur per week te werken en ook een goede en aanwezige 
moeder te zijn (wat het geval is voor de ‘bevoorrechte’ moeders). En hoe kunnen 
we het ‘keuze’ noemen wanneer moeders proberen om werk en moederschap zo 
goed mogelijk te combineren, daarbij hun vrije tijd en slaap opofferend, terwijl ze 
meestal nog steeds de hoofdverantwoordelijkheid voor de onbetaalde taken 
hebben? De rollen worden langzaamaan wel gelijker verdeeld, maar dat blijft 
beperkt tot een klein groepje egalitaire moeders.  
3 
Moeders algemene rolopvattingen en gender- en 
arbeidsattitudes zijn beïnvloed door ouderlijke socialisatie 
tijdens de kindertijd 
In de socialisatietheorie wordt de kindertijd beschouwd als de belangrijkste vor-
mende periode in het leven, waarmee het individu alle latere situaties zal 
vergelijken (Berger en Luckmann, 1966; Everingham et al., 2007). Primaire 
socialisatie is in het bijzonder een invloedrijk proces, omdat de emotionele 
identificatie voor een kind zonder conflicten verloopt, wat nodig is voor het 
proces van internalisatie. De ouders zijn ten slotte de enige significante anderen 
in de wereld van een kind en de dagelijkse praktijken van de ouders worden door 
het kind voor lief genomen en voelen ‘natuurlijk’ aan (Berger en Luckmann 
1966, p.154). 
Het doel van de studie was om duidelijk te krijgen wat de invloed is van 
ouderlijke socialisatie op de algemene rolopvattingen en gender- en 
arbeidsattitudes van moeders. Ten eerste bleek uit de kwantitatieve resultaten dat 
enkele ouderlijke overgedragen werk- en levensattitudes zoals “werk is een 
middel om geld te verdienen” en “zorg voor anderen is belangrijk” een 
significante relatie hadden met de huidige, traditionele of adaptieve rolopvatting 
en het ideale gezinsleven van Nederlandse moeders (hoofdstuk 5). Interessant 
genoeg lieten de kwalitatieve bevindingen zien dat moeders met traditioneel/ 
adaptieve rolopvattingen en -attitudes zich eigenlijk geen enkele expliciete 
ouderlijke boodschap over de ideale taakverdeling tussen mannen en vrouwen 
konden herinneren (hoofdstuk 7). Wat opviel in hun verhalen was juist de 
herinnering aan een vanzelfsprekende en een instemmende ‘zorgzame’ moeder. 

---